عوامل کلان اقتصادی ایران به دلیل عدم اطمینان تکانهها و بیثباتی بیشتری را تجربه خواهد کرد
نکته مهم این است که گفتههای رئیس بانک مرکزی -بهویژه در شرایط فعلی- مبتنی بر چند پیشفرض پنهان است. پیش فرضها و تصوراتی که در شرایط بحران اقتصادی و تحریمها توجیهپذیر نیست. در ماههای آینده و بخصوص در صورت اجرایی شدن مرحله دوم تحریمهای دولت آمریکا، عوامل کلان اقتصادی به دلیل عدم اطمینان تکانهها و بیثباتی بیشتری را تجربه خواهد کرد. برای مثال این فرض که میزان "۴۰ میلیاردی" صادرات غیرنفتی ایران در آینده هم تداوم داشته باشد، مورد تردید است. چون نباید فراموش کرد که بخش قابل توجهی از صادرات غیرنفتی، همان میعانهای نفتی است که میتوانند موضوع تحریمها باشد.
افزون بر این تجربه گذشته نشان میدهد که درآمد همه صادرات غیرنفتی به اقتصاد ایران بازگشت نمیکند. چون با توجه به فرار سرمایه از ایران در بازگشت همه ارز صادرات غیرنفتی به ایران تردید وجود دارد. کما اینکه در شرایط فعلی هم که هنوز حلقه تحریمها تنگ نشده، بخشی از ارز و سرمایه از ایران یا در خارج باقی میماند یا از محیط فرار میکند و از کشورهای دیگر سر در میآورد.
اگر دقیقتر نگاه کنیم بخشی از سرمایه ایران توسط آقازادهها به خارج از کشور و تازگی حتی به کانادا هدایت میشود.
در مورد ایران و وضعیت مردم، بعید نیست که با تنگتر شدن حلقه تحریمها در عرصه بانکی و به ویژه در صورتی که ایران در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) قرار گیرد، در روند ورود درآمدهای ارزی ایران اختلال ایجاد شود.
سیاستهای خوشبینانه و جدید بانک مرکزی مبنی بر حفظ ذخایر ارزی و تکیه بر درآمدهای ارزی ناشی از صادرات غیر نفتی در شرایط معینی اجرایی و مؤثر است که فعلاً وجود ندارد. ثبات و اطمینان در سیاست خارجی و سطح کلان اقتصادی، رونق اقتصادی، گشایش و گسترش بازرگانی برونمرزی از جمله این مهمترین این شرطهاست. افزون بر این کالاهای غیرنفتی صادراتی ایران باید واجد مزیت قیمت و کیفیت باشند. حال آنکه اقلام صادرات غیرنفتی ایران مانند فرش و خشکبار و خواروبار در سالهای طولانی همان است که بود و اقلام تازه و رقابتی کمتر در آن مشاهده میشود.
از سوی دیگر تولیدکنندگان و بازرگانان ایرانی نتوانستهاند سبد صادراتی خود را تنوع بخشند و قدرت رقابتی کیفیت و قیمت خود را بالا ببرند. بنابراین، با توجه به رقابت جهانی در بازار کالا و خدمات، حفظ درآمدهای ناشی از صادرات غیر نفتی در حد و حدود فعلی هم محل تردید است. دولت ایران در گذشته با تزریق ارز و رانت و سوبسید، قیمت ارز و سطح قیمتها را به شکل تصنعی پایین نگه میداشت اما در شرایط فعلی اگر این سیاستهای اعلان شده رئیسکل بانک مرکزی اجرایی شود، با توجه به اینکه ارز ورودی صادرات غیرنفتی برای پوشش کل واردات و همچنین تقاضای احتیاطی یا سوداگرانه در بازار ارز کافی نیست، ظهور امواج تورمی تازه در آینده شگفتآور نخواهد بود و با گرانی ارز و به دنبال آن گرانی کالا و خدمات، سرمایهگذاری و مصرف که پایه رشد اقتصادی است کاهش خواهد یافت و این عوامل بر نرخ اشتغال تأثیر منفی خواهند گذاشت.
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
درباره نویسنده/هنرمند
Arash Moghaddam آرش مقدم مدرک کارشناسی کامپیوتر و تخصص تولید رسانه دیجیتال دارد و مدیریت تولید بیش ۹ رسانه تصویری، چاپی و اینترنتی را بعهده داشته است. |
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو