زیبایی که به چشم می آید از پرتو نور و روشنایی است وگرنه در تاریکی ، زیبایی مفهمومی ندارد. بازتاب نوری که از جسم به چشم ما می‌رسد باعث می‌شود که ما بتوانیم آن را ببینیم. در طراحی دکوراسیون داخلی، نور در کنار عناصر و مفاهیم دیگر از قبیل ساختار ، نظم فضایی، مصالح، رنگ و... مطرح می‌شود و در طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفا کند. یکی از مشخصه های نور طبیعی دگرگونی آن در ساعات مختلف روز است.
استفاده از نور و روشنایی در معماری به دو شیوه صورت می‌گیرد:
– برخورد نور به سطوح خارجی اجسام کدر و ممانعت از عبور آن، که در نتیجه این فرآیند سایه تشکیل می‌شود. سایه‌ها، در هنر و معماری نقشی اساسی برعهده دارند.
– برخورد نور به سطوح خارجی شفاف و نیمه شفاف و یا روزنه‌های موجود در سطوح و عبور آن از سطح به فضای داخلی. در معماری از بازی با نور، ایجاد شکست نور و بازتاب آن، نتایج فابل توجهی حاصل می‌شود.
در معماری مدرن، تنها نگرش انسان به نور و عناصر طبیعی تغییر یافته است.
در معماری مدرن، نورطبیعی، بدون هیچ گونه تشریفات و مانعی از شیشه های ساده و بی رنگ عبور می کند و به داخل بنا روشنایی و گرما می‌بخشد. حتی گاها محدودیت سازه‌ای پنجره‌ها حذف شده و دنیایی بی نهایت شفاف پدید می‌آید. حتی نور، به عنوان گزینه‌ای هیجان‌آفرین در معماری مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در معماری مدرن، نور طبیعی به صورت مستقیم و با اختصاص سطح زیادی از دیوار به بازشوهای شیشه‌ای، به درون بنا دعوت می‌شود.
چون میزان تابش مورد نیاز برای هر ساختمان با توجه به نوع ساختمان و شرایط اقلیمی آن تأمین می‌شود، در شرایط سرد حداکثر انرژی خورشیدی مورد نیاز بوده و ساختمان باید در جهتی قرار گیرد که بیشترین تابش آفتاب را دریافت نماید.
نور شمال در معماری ساختمان
فضاهایی که رو به شمال هستند (در نیمکره شمالی) نور مستقیم دریافت نمی‌کنند. به منظور به دست آوردن حداکثر مقدار ممکن نور بدون هراس از نور مستقیم خورشید می‌توان از پنجره‌های بزرگ در جهت شمال استفاده کرد.
نور جنوب در معماری ساختمان
نمای جنوبی بهترین جهت یابی برای فضاهای خانگی است؛ یعنی برای محل اتاق نشیمن و فضاهای داخلی خانه از طرف دیگر به دلیل انعکاس‌های این نور روی شیشه ها و سطوح صیقلی مکان مورد نظر همیشه هم نور مناسبی برای کار کردن نیست در طول ماه‌های سرد سال شدت گرمی نور برای این اتاق‌های جنوبی کمتر از اتاق های رو به شمال است، اگر مناطق نورگیری اتاق بزرگتر شود آنگاه نیاز به وجود محافظت از نور مستقیم خورشید در تابستان به وجود می‌آید مثل یک سایبان و ... .
نور شرق در معماری ساختمان (صبحگاهی)
روشنایی صبح بهترین ابزار برای بیدار شدن از خواب است؛ بنابراین باید محل قرار گرفتن اتاق خواب و آشپزخانه و نشیمن و اتاق غذا خوری خوب جهت یابی می شود تا بیشترین استفاده از نور صبحگاهی شود که اشعه‌های آن ضعیف و خنک‌تر است این نور در زمان معین از دور سایه اجسام را تولید می‌کند که می‌توان از این سایه برای تزیین فضا استفاده کرد.
نور غرب در معماری ساختمان (غروب)
با به اتمام رسیدن روز شدت نور کاسته می‌شود اما انعکاس آن هنوز وجود دارد دیوارهای سفید با شدت بیشتر و با رنگ مایل به زرد می‌درخشندو فضاهایی که در مغرب هستند باید از آخرین نورهای عمودی خورشید حفاظت شوند.
نور عمودی در معماری ساختمان ( پنجره های سقفی )
پنجره‌های سقفی نور واقعی را وارد خانه می‌کند و دیوار ها را به عناصر سرزنده و با روح تبدیل می‌کنند. با پنجره های سقفی جداسازی بیشتری از اطراف را در خانه ایجاد می‌کنند.. در محیط‌های شلوغ و بسیار متنوع که فضای کمی هم دارند برای روبه رو شدن با فضای روشن بهترین راه پنجره‌های سقف است. ایجاد ایوان و فضاهای روشن شده با نور طبیعی سقف روش بازیابی آرامش، سکوت و آسایش در یک محیط که فاقد این مزایا است می‌باشد.
استفاده از نور و روشنایی در معماری به دو شیوه صورت می‌گیرد:
– برخورد نور به سطوح خارجی اجسام کدر و ممانعت از عبور آن، که در نتیجه این فرآیند سایه تشکیل می‌شود. سایه‌ها، در هنر و معماری نقشی اساسی برعهده دارند.
– برخورد نور به سطوح خارجی شفاف و نیمه شفاف و یا روزنه‌های موجود در سطوح و عبور آن از سطح به فضای داخلی. در معماری از بازی با نور، ایجاد شکست نور و بازتاب آن، نتایج فابل توجهی حاصل می‌شود.
در معماری مدرن، تنها نگرش انسان به نور و عناصر طبیعی تغییر یافته است.
در معماری مدرن، نورطبیعی، بدون هیچ گونه تشریفات و مانعی از شیشه های ساده و بی رنگ عبور می کند و به داخل بنا روشنایی و گرما می‌بخشد. حتی گاها محدودیت سازه‌ای پنجره‌ها حذف شده و دنیایی بی نهایت شفاف پدید می‌آید. حتی نور، به عنوان گزینه‌ای هیجان‌آفرین در معماری مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در معماری مدرن، نور طبیعی به صورت مستقیم و با اختصاص سطح زیادی از دیوار به بازشوهای شیشه‌ای، به درون بنا دعوت می‌شود.
چون میزان تابش مورد نیاز برای هر ساختمان با توجه به نوع ساختمان و شرایط اقلیمی آن تأمین می‌شود، در شرایط سرد حداکثر انرژی خورشیدی مورد نیاز بوده و ساختمان باید در جهتی قرار گیرد که بیشترین تابش آفتاب را دریافت نماید.
نور شمال در معماری ساختمان
فضاهایی که رو به شمال هستند (در نیمکره شمالی) نور مستقیم دریافت نمی‌کنند. به منظور به دست آوردن حداکثر مقدار ممکن نور بدون هراس از نور مستقیم خورشید می‌توان از پنجره‌های بزرگ در جهت شمال استفاده کرد.
نور جنوب در معماری ساختمان
نمای جنوبی بهترین جهت یابی برای فضاهای خانگی است؛ یعنی برای محل اتاق نشیمن و فضاهای داخلی خانه از طرف دیگر به دلیل انعکاس‌های این نور روی شیشه ها و سطوح صیقلی مکان مورد نظر همیشه هم نور مناسبی برای کار کردن نیست در طول ماه‌های سرد سال شدت گرمی نور برای این اتاق‌های جنوبی کمتر از اتاق های رو به شمال است، اگر مناطق نورگیری اتاق بزرگتر شود آنگاه نیاز به وجود محافظت از نور مستقیم خورشید در تابستان به وجود می‌آید مثل یک سایبان و ... .
نور شرق در معماری ساختمان (صبحگاهی)
روشنایی صبح بهترین ابزار برای بیدار شدن از خواب است؛ بنابراین باید محل قرار گرفتن اتاق خواب و آشپزخانه و نشیمن و اتاق غذا خوری خوب جهت یابی می شود تا بیشترین استفاده از نور صبحگاهی شود که اشعه‌های آن ضعیف و خنک‌تر است این نور در زمان معین از دور سایه اجسام را تولید می‌کند که می‌توان از این سایه برای تزیین فضا استفاده کرد.
نور غرب در معماری ساختمان (غروب)
با به اتمام رسیدن روز شدت نور کاسته می‌شود اما انعکاس آن هنوز وجود دارد دیوارهای سفید با شدت بیشتر و با رنگ مایل به زرد می‌درخشندو فضاهایی که در مغرب هستند باید از آخرین نورهای عمودی خورشید حفاظت شوند.
نور عمودی در معماری ساختمان ( پنجره های سقفی )
پنجره‌های سقفی نور واقعی را وارد خانه می‌کند و دیوار ها را به عناصر سرزنده و با روح تبدیل می‌کنند. با پنجره های سقفی جداسازی بیشتری از اطراف را در خانه ایجاد می‌کنند.. در محیط‌های شلوغ و بسیار متنوع که فضای کمی هم دارند برای روبه رو شدن با فضای روشن بهترین راه پنجره‌های سقف است. ایجاد ایوان و فضاهای روشن شده با نور طبیعی سقف روش بازیابی آرامش، سکوت و آسایش در یک محیط که فاقد این مزایا است می‌باشد.
