حدود 38 میلیون سال پیش، یک سیارک به اندازه‌ی یک شهر و به عرض 5 کیلومتر وارد جو زمین شد و در حین سوختن و کوچک شدن به منتهای درجه حرارتی 2370 رسید و سرانجام با شدت در منطقه لابرادور کانادا به زمین خورد. طبق ادعای دانشمندان این داغترین دمای شناخته شده برای یک سنگ در سطح زمین است.
این سنگ توسط مایکل زانتی، که در حال حاضر محقق پس از دکترا در علوم زمینی "دانشگاه غرب" در لندن انتاریوست کشف شده است. در زمان این کشف او بخشی از پروژه "مأموریت به ماه" در دریاچه میستاستین به عرض 28 کیلومتر بود که اختصاص به کشف اثر برخورد اجسام آسمانی با کره زمین داشت.
اکنون نتیجه تجزیه و تحلیل این سنگ توسط نیکلاس تیممز در دانشگاه کِرتِن در شهر پرت استرالیا نشان می‌دهد که این سنگ رکورددار "بالاترین میزان دمای ثبت شده سنگ در پوسته‌یزمین" می‌باشد. نتیجه این تحقیقات در استرالیا، سوئیس و آمریکا، و در مجلات علمیبه چاپ رسیده است.
ماموریت ماه:
مکان این دریاچه برای پروژه ماموریت به ماه انتخاب شد، زیرا از نظر ساختار سنگی با فرورفتگی در طرف دیگر ماه مشابهت دارد: هر دو دارای نوعی از سنگ‌های رنگ پریده هستند که با نام آنورتوزیت شناخته می‌شوند.
در سال 2011، آژانس فضایی کانادایی، سه ماموریت جداگانه برای بررسی این دریاچه و اطراف آنرا تعریف و تامین مالی کرد، تا به کمک آزمایش بتواند متوجه شود یک فضانورد و یک رباتیک چگونه خواهند توانست با هم دست به اکتشاف بزنند. مایکل زانتی که در آن زمان دانشجوی دکترا در دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیسب بود، در قسمت سوم این پروژه شرکت داشت. وی در آن زمان مشغول کمک به فضانورد بود تا بتواند به طور موثری از وقایع یادداشت برداری کند.
قسمتی از کار این تیم پروژه جستجو و بررسی نیمه راه دیوار "اکتشاف" از اطراف دریاچه بود که پُر است از "استخرهای" سنگی که در اثر ضربه و ذوب شدن شهاب‌سنگ به زمین بوجود آمده‌اند، اکثر سنگ‌های آنجا سنگ‌های آتشفشانی خشن و طبیعی هستند، بنابراین هنگامی که چیزی عجیب و غریب می‌بینید، می‌توانید به شدت به آن مشکوک شوید.
این سنگ اندازه یک مُشت، براق و شیشه‌ای بود که روی زمین افتاده بود.
مایکل زانتی آن را برداشت و به آزمایشگاه برد، تکه‌ای از آنرا جدا کرد و زیر میکروسکوپ قرار داد. وقتی به آن نگاه کردم، متوجه شدم که از نوعی دانه‌های شبیه "زیکرون" ساخته شده است. زیکرون نوعی کانی شناخته‌شده برای زمین شناسان است زیرا حتی در دماهای که تمام سنگ‌های اطراف آن ذوب می‌شود، ذوب نمی‌شود، بعلاوه بسیار سخت و نشکستن است. زانتی ادامه دارد: این بدان معنی است که این سنگ مدت زمان بسیار طولانی در آنجا بوده و بررسی آن می‌تواند قدمت سنگ‌های اطراف را تعیین کند. در این مورد، دانه‌های زیکرون با یک لبه قهوه‌ای عجیب و غریب احاطه شده است.
یکی از همکار وی حدس زد که ممکن است این سنگ ناشی از فرایند تجزیه باشد. در حالی که زیکرون ذوب نمی‌شود بلکه در دمای 1700 درجه سانتی‌گرادی به مواد معدنی دیگری مانند زیکرونیا و سیلیکا، تبدیل خواهد شد.
سرنخ:
تجزیه و تحلیل با میکروسکوپ الکترونی نشان داد که دانه‌ها با زیکرونیا احاطه شده هستند.
درست مثل کربن خالص، که اشکال مختلفی مانند گرافیت، الماس و نانولوله ها دارد، زیکرونیا نیز اشکال مختلفی دارد. بهترین راه شناخت زیکرونیا احتمالا زیکرونیا مکعبی است که برای ساخت الماس جعلی بکار می‌رود. این محصول در دمای بسیار بالا - بیش از 2370 درجه سانتیگراد - به شکل‌هایدیگری تبدیل می‌شود، به همین علت در طول تولید الماس جعلی برای جلوگیری از تبدیل، به آن تثبیت کننده اضافه می‌شود. تجزیه و تحلیل زیکرونیا در سنگ زانتی با استفاده از تکنیک‌های "زمین‌شناسی" نشان می‌دهد که در واقع، این سنگ زمانی (قبل از خنک شدن) زیکرونیا مکعبی بوده است. از آنجا که زیکرونیا در حدود 2650 درجه سانتیگراد ذوب می شود، پس سنگ برای تغییر شکل دادن از زیکرونیا باید به دمای حداقل 2370 درجه رسیده باشد، دمایی که در سطح زمین رسیدن بطور طبیعی غیر ممکن می‌نماید، بدین ترتیب محققان اثبات می‌کنند که هیچ سنگی در کره زمین هرگز نمی‌توانسته داغتر از آن باشد. (سطح خورشید حدود 5،500 درجه سانتیگراد است).
در حالیکه مواد معدنی از این نوع در دماهای بسیار بالا و در اعماق زمین تشکیل می‌شوند، این اولین بار است که سنگی در سطح زمین و در چنین دمای بالایی در محیط طبیعی زمین تشکیل شده باشد. بنابراین می‌توان گفت که این سنگ از خارج از زمین به این کره وارد شده است. زانتی گفت که این کشف برای محققان جالب است؛ زیرا تا به امروز، آنها برای تخمین درجه حرارت تولید شده در اثر برخورد سیارک (شهاب‌سنگ) با زمین، بر مدل‌های کامپیوتری اتکا کرده بودند و هیچ شاهد فیزیکی خوبی برای میزان این دما نداشتند؛ اکنون این میزان حرارت بر اثر ورود به جو و برخورد با زمین قابل اندازه‌گیری غیر مستقیم است.
 |
