در موضوع شرق‌شناسی تا کنون از خاورشناسان کشور‌های آمریکا، آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و روسیه گفتگو کرده‌ام ودر ضمن شرح حال خاورشناسان کشورهای مرقوم ‌به کوتاهی در باره مطامع ‌کشورهای مرقوم در شرق به ویژه ایران و سیاست شرق‌شناسی آنها هم صحبت کرده‌ام و تلاش کردم که در این مباحث از بیطرفی تحقیقاتی بیرون نشوم و اینک دنباله مطلب  در‌باره یکی دیگر از خاورشناسان روسی که پس از انقلاب 1917 اکتبر روسیه  نخواست یا نتوانست درروسیه بماند و به انگلستان مهاجرت کرد یعنی مینورسکی گفتگو می‌کنم یاد‌آوری می‌کنم تنها مینورسکی نبود که از شرایط پیش آمده در کشور خود  ناخوشنود بود و به انگلستان رفت، بلکه از کشور آلمان هم دانشمندانی مانند هننیگ و... بودند که به دنبال حوادث پیش آمده از وطن خود آواره شده و به دنیای دیگری مانند فرانسه، بریتانیا و آمریکا مهاجرت کرده‌اند، که در شرح  حال آنها به آن مطلب اشاره کرده‌ام‌.
ولادیمیر مینورسکی ( Vladimir, Minorsky) در پنجم فوریه سال 1877 در شهرک (کرچوا) نزدیک مسکو متولد شد‌. مینورسکی در مسکو تربیت یافت و از سال 1896تا 1900در دانشگاه مسکو در رشته حقوق به تحصیل پرداخت و پس از تحصیل در دانشگاه مرقوم به دانشگاه لازارف رفت ودر رشته زبان‌های شرقی مشغول فراگیری شد وسه ساله  فارغ ‌التحصیل گردید. درسال 1903 در وزارت امورخارجه استخدام گردید و اولین خدمت خارجی او در ایران بود که 1904تا 1919 در ایران  بطور متناوب  ادامه داشت. وی در سال 1908تا 1912 جزء هیات نمایندگی روسیه به همراه نماینده انگلیس درکمسیون حل احتلافات مرزی ایران و عثمانی در شمال غربی ایران شرکت داشت‌. در سال 1912 به سفارت روسیه در ترکیه ملحق شد. سال بعد با هیات بین‌المللی رفع اختلاف سرحدی ایران با عثمانی همکاری نمود و پس از کنفرانس به ماموریت در‌ سفارت روسیه در تهران‌ اعزام گردید و تا 1919 در تهران بود پس از آن به پاریس رفت ودر سفارت روسیه در پاریس مشغول کار شد. مینورسکی از سال 1901تا 1917 مقالات خودرا به زبان روسی می‌نوشت‌. او در سال 1923 در پاریس و در مدرسه زبان‌های شرقی پاریس به تدریس زبان‌های فارسی وترکی پرداخت‌. و دیگر به روسیه برنگشت و از پاریس به لندن رفت و به جای "دنیس راس"که به   تازگی در‌گذشته بود  استاد زبان فارسی مدرسه زبان‌های شرقی لندن گردید. وی از سال 1930بیشتر مقالات خودرا به زبان فرانسه وگاهی هم به زبان انگلیسی می‌نوشت. اما از 1931 به بعد تمام مقالات خودرا به زبان انگلیسی می‌نوشت. عمده نوشته‌های مینورسکی در باره تاریخ وجغرافیای "ایران"، قفقاز وترکیه است. ایشان در مورد کتابها و مقالاتی که در باره ایرات تالیف می‌کرد. از راهنمائی‌های"محمد قزوینی" دانشمند ایرانی مقیم پاریس‌ استفاده می‌کرد. مینورسکی در سال 1944 باز نشسته شد و تا سال 1966 که فوت کرد در "کامبریج" انگلیس اقامت کرد‌. ‌مینورسکی برای شرکت در جشن هزاره فردوسی در 1934/1313 و کنگره این سینا در 1333/1954سال به ایران سفر کرد .(1).
‌مینورسکی محقق روسی‌الاصل مقیم انگلستان را باید بویژه باید در مورد مطالعات ایران شناسی او یاد کرد که پل ارتباطی بین مسائل تاریخی و جغرافیائی شد. توضیحات وتعلیقات مینورسکی بر نسخه خطی "حدود‌العالم من‌الشرق الی‌المغرب" باز‌گو‌کننده مقام علمی وروش تحقیق ا‌و در زمینه جغرافیای تاریخی ایران است (2).
مرحوم ابوالقاسم سحاب در شرح حال مینورسکی مطالبی دارد. گرچه خیلی قدیمی است و نزدیک به هشتاد سال پیش است و خواندنش بیجا نیست ایشان نوشته‌اند که مینورسکی خاور‌شناس معاصر روسی است که از دانشمندان و استادان می‌باشد و زبان فارسی را فراگرفته و در کتب وآثار اسلامی وادبیات ایران مطالعات زیادی نموده. این دانشمند تاریخچه‌ای در شرح زندگانی نادرشاه افشار‌ نگاشته که به فارسی ترجمه ونشر یافته و کتاب حدودالعالم را که به زبان  فارسی در جغرافیا نوشته شده او بزبان خود ترجمه کرده. ‌علاوه براین خاورشناس مذکور دو کتاب "ایلیاد"و "ادیسه" را که از حماسه‌های" هُمر" شاعر معروف یونانی است به زبان فرانسه ترجمه نموده و به دانش و ادب خدمات شایان تقدیر کرده است. مینورسکی از خاورشناسانی است که در جشن هزارمین سال ولادت فردوسی به ایران دعوت شده و در کنگره حضور وعضویت یافته و نطق‌های شیوا و جالب توجه به فارسی نموده است (3).
مینورسکی در مورد آشنائی خود با شادروان محمد  قزوینی گفته است‌: درمیان خاطرات بی‌شمار پنجاه ساله‌ای که از ایران دارم یادبود دوستی با علامه نامی ایران مرحوم محمد قزوینی‌ مقام مخصوصی دارد. دفعه اول در کتابخانه ملی پاریس با آن مرحوم ملاقات کردم. ‌جلو او چند جلد کتاب فرسوده و خرمنی از یادداشت‌های پراکنده بود  سربرداشت و از من به زبان فرانسه پرسید: فارسی می‌دانید ؟ جواب من بله بود. هر پنجشنبه به خانه او می‌رفتم و بلا‌فاصله  بعد از سلام وعلیک بازار صحبت ما گرم می‌شد. وقتی که من به پروفسوری دانشگاه علوم شرقی لندن انتصاب یافتم در تعطیلات مرتب به پاریس سرمی‌زدم و به محض ورود با اشتیاق تمام یکسر به دیدارش می‌شتافتم. یکی از کتاب‌های خودم را که نتیجه کار هفت ساله بود به ان آن عالم محترم  تقدیم کرده‌ام (4) وقتی که مینورسکی هنگامی که به مناسبت‌ اقامه جشن هزارمین سال تولد ابن سینا‌ به ایران‌ آمد به علت ارادت خاص خود نسبت به فزوینی‌ در نخستین روز ورود به مزار قزوینی رفت و به روح پاک وی درود فرستاد (5) کتابی که مینورسکی به مرحوم  محمد قزوینی اهدا کرده همان کتاب معروف  توضیحات وتعلیقات او بر حدود‌العالم است .
در ویکی پدیا دانشنامه آزاد ضمن شرح حال مینورسکی آمده است‌: ولادیمیر فئودوروویچ مینورسکی در 6 فوریه 1877درشهرکی نزدیک‌ مسکو متولد ودر تاریخ 25مارس 1966 در لند‌ن در‌گذشت. تخصص او در خاورشناسی تاریخ، ادبیات، جغرافیا و فرهنگ فارسی و کردی و لری بود. از 1896تا 1900در دانشگاه مسکو‌ درس خواند و از 1900تا 1903 در مدرسه زبان‌های شرقی موسسه لازارف زبان‌های شرقی فراگرفت و در همان سال به استخدام وزارت امور خارجه روسیه تزاری در آمد و سال بعد به ایران اعزام شد و از 1904تا1908در شهر تبریز مشغول خدمت بود. درسال 1917 پس از وقوع انقلاب اکتبر از روسیه به پاریس به مهاجرت‌ رفت و شش سال بعد در 1923در مدرسه زبان‌های شرقی پاریس به تدریس پرداخت. درسال 1932 به لندن مهاجرت کرد ودر مدرسه زبان‌های شرقی لندن به تدریس مشغول بود تا 1937 به عنوان استاد زبان فارسی وتاریخ ادبیات ایران  استاد دانشگاه لندن گردید و هفت سال مشغول کار بود ودرسال1944 بازنشسته شد و تا زمان در‌گذشت در تاریخ 25 مارس 1966 مقیم کمبریج انگلستا‌ن بود. از مسائل خاصی خاورشناسی‌که او ُمصّر بود و پیوسته اعلام می‌کرد این بودکه می‌گفت مسائل علمی حل نشده در زمینه فرهنگ اقوام شرق باستان بستری برای جعل تاریخی وتوجیه مقاصد ایدولوژیک"پان ترکیسم" فراهم ساخته است و ادعای مورخان ترک (پان تر‌کیست‌ها‌) را از اساس اشتباه می‌داند. وی در زبان‌های روسی، فرانسه، انگلیسی، فارسی و عربی کتاب‌هائی نوشته است . پس از مرگ مینورسکی همسرش کلیه آثار چاپ نشده مینورسکی رابه انیستیتوی نسخ خطی آکادمی علوم روسیه واقع در پیترز بورگ تحویل داد.(6).
دردانشنامه ایرانیکا (Iranica) چاپ آمریکا زیر نظر پروفسور احسان یار شاطر دانشمند آیرانی مقیم آمریکا مقاله مفصلی در باره مینورسکی درج شده که کوتاه شده آنرا برایتان نقل می‌کنم‌: مینورسکی ولادیمیر  فئودوروویچ( Minorski Vladimir Fedorovich)1877-1966)خاورشناس مشهور روسی که زمینه تخصص او در تاریخ ایران، جغرافیای تاریخی ایران، ادبیات و فرهنگ ایران در درجه اول و جستجوی آکادمیک در حیطه ترک شناسی، مغول، اقوام قفقازیه، ارمنی‌ها و مطالعات بیزانتی (رم شرقی‌) است که با دانستن زبان‌های اروپائی و شرقی‌ اسلامی گام در این زمینه نهاد‌. علاوه بر ایران‌شناسی در حیطه اطلاعات مربوط به سرزمین‌های بیرون از ایران و همسایگان ایران مانند آناتولیا، آسیای میانه و هندوستان هم علاقه‌مند بود‌. او متولد در شهر کوچکی در شمال مسکو به نام کورچوا بود که در بخش وولگای بالا قرار گرفته بود و بعدا در موقع پیشروی آب در اطراف مسکو به زیر آب رفت وی پس از ادامه تحصی در‌ دانشگاه مسکو در رشته حقوق در موسسه زبان‌های شرقی "لازارف" به فراگیری زبان‌های شرقی پرداخت و بعد به وزارت خارجه روسیه پیوست و زمانی در تبریز در ایران در سر‌کنسولگری روسیه  مشغول خدمات دیپلوماتیک شد وی به فرهنگ قوم کرد‌ و لر دلبستگی پیدا کرد و از طرفی تحت تاثیر مطالعات وتحقیقات ادوارد براون انگلیسی در باره بایبه و بهائیه درایران مینورسکی هم به ‌تحقیق در باره مذهب علی‌اللهی یا اهل حق رایج در کردستان‌ هم گرایش پیدا نمود و در انقلاب مشروطه در ایران با سیاست مداران ایرانی همچون سید حسن تقی‌زاده ‌دوستی پیداکرد. وقتی‌که بعدا در پاریس زندگی وتدریس می‌کرد‌ به علت وقوع انقلاب بلشویکی در روسیه از برگشت ‌به روسیه منصرف شد و مدتی بعد به انگلستا‌ن ‌رفت و در آنجا تا آخر عمر ماند‌گار شد و به رتبه ‌استادی در دانشگاه لندن رسید و موقعی که در پاریس بود با شادروان استاد مجتبی مینوی آشنائی پیداکرد‌. دیگر از وقایع زندگی او  دعوتش از طرف دولت اتحاد شوروی برای شرکت در بیست وچهارمین کنگره بین‌المللی  خاورشناسان درسال 1960 مسکو بود که بعد از چهار دهه دوری از وطن به مسکو رفت و مورد استقبال گرم روس‌ها واقع‌ شد و بعد از فوتش هم خاکستر جسد او به روسیه فرستاده شد و در آنجا دفن گردید و بخش اعظم کتابخانه او هم‌ به کتابخانه دانشگاه لننیگراد اهدا گردید (7).
نگاهی به آثار مینورسکی‌:
آز‌مینورسکی بیش از 200 کتاب، رساله و مقاله مهم بجا مانده است که به برخی از آنها  اشاره‌ای می‌کنم
1-کتاب مجموعه مقالات مینورسکی بنام "ایرانیکا/Iranica)" کتابی است شامل 20 مقاله انگلیسی با بعضی متون فارسی که تحت عنوان"ایرانیکا" توسط دانشگاه تهران ‌در لندن درسال 1964 چاپ گردیده است.
2- ترجمه وشرح کتاب "حدودالعالم من المشرق الی‌المغرب" به زبان انگلیسی که همین کتاب بود که به او درجه پروفسوری در دانشگاه لندن‌ پیشنهاد شد و این کتاب را به پاس دوستی به محمد قزوینی دانشمند ایران اهداءکرده است.چاپ لندن.
3- تذکره‌الملوک ‌رساله‌ای در باب دستگاه‌های دیوانی و تاسیسات و بنیان‌های اداری و دولتی در عهد صفویه.‌
4- ترجمه به انگلیسی رساله دوم ابودلف در باب سفرهای در ایران ووصف بلاد آن تالیف شده در حدود 330 هجری قمری
5- ترجمه وتعلیقات بر تاریخ "شروان ودر بند".
6- ترجمه به انگلیسی "خلاصه عالم آرای امینی"تالیف فضل ابن روزبهان خُنجی.
7- تحقیقاتی در باب قفقازیه به زبان انگلیسی.
8- کردها نوادگان ماد‌ها.
9- حماسه ملی ایران.
10- مقدمه قدیم شاهنامه.
11- فرقه اهل حق‌.
12- مقاله‌های متعدد در دائرةالمعارف اسلامی به زبان انگلیسی.
13- مقالاتی در اصل ومنشاء "گوران وادبیات گورانی" وخاقانی و ویس و رامین و بسیاری از تالیفات دیگر.
منابع ومآخذ:
1- محمد رستمی: ایران شناسان و ادبیات  فارسی صص306-307. چاپ تهران 1390 از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی .
2- دکتر مریم میر‌احمدی‌:تاریخ تحولات ایران‌شناسی دوران اسلامی، ص43 چاپ تهران 1395 از انتشارات طهوری‌.
3- ابوالقاسم سحاب‌: فرهنگ خاورشناسان‌ ص237 چاپ تهران 1317 خ از انتشارات شرکت طبع کتاب‌.
4- هوشنگ اتحاد:پژوهشگران معاصر ایران، جلد اول ص4/3 چاپ تهران 1378  از انتشارات فرهنگ معاصر.
5- ماخذ بالا ص32.
6- دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا فارسی‌ مقاله وولادیمیر"فیودوروویچ‌ مینورسکی".
7- دانشنامه ایرانیکا (Iranica) به زبان انگلیسی چاپ دانشگاه کلمبیا آمریکا مقاله "Vladimir Fyodovich Minoreski"