در گفتگوهای پیشین در باره خاورشناسانی از ایتالیا سخنانی چند نوشتم و اینک در دنباله‌ سخن می‌پردازم به گزارشی در باره خاور‌شناس دیگری از ایتالیا بنام آنتونیو پالیارو .که کارهایش در خاورشناسی بویژه‌ ایران‌شناسی‌ بسیار شناخته شده است .
آنتونیو پالیارو (Antonio Pagliaro) که در واژه‌شناسی زبان فارسی‌ زبانزد دانشمندان این رشته است. در سال 1898 در ایتالیا ‌به دنیا آمده پس از گذراندن آموزش‌های ابتدائی و میانه در دانشگاه‌"فلورانس"‌ به آموزش پرداخت ودر سال 1921 به تحصیل خود پایان داد .سپس برای پیگیری جستجوهای دانشی خود در زمینه زبان شناسی و واژه‌شناسی کلاسیک به دانشگاه "هایدلبرگ" آلمان رفت ونزد خاورشناسانی چون "میستر/ K.Maister" و"تسیمر/H. Zmmer" و "کریستیان بارتلومه/Chr. Bartholomae " به پیگیری آموخته‌های پیشین‌ خود‌ سرگرم شد .پس از پایان یافتن آموزش در نزد این استادان آلمانی درسال 1929 م. در زمینه زبان‌شناسی تطبیقی‌ مدرس دانشگاه گردید .درسال 1931 استادی واژه‌شناسی ایرانی را در دانشگاه رم پذیرفت . درسال 1925 به ایران رفت ودر سال 1931 در کنگره فردوسی در ایران بود درسال 1950نشریه "تحقیقات زبان شناسی" انیستیتوی زبان‌شناسی دانشگاه رم را بنیاد نهاد و از سال 1970نماینده دولت در"انیستیتوی زبان شناسی و تاریخ هنر" رم بود . این خاورشناس نام‌آور در سال 1973 در‌گذشت .(1).
پالیارو پایه گذاردانش واژه‌شناسی در ایتالیا که از شاگردان بارتلومه بود تدریس فقه اللغة"واژه‌شناسی" ایرانی را در دانشگاه رم به عهده گرفته (2) ومقالات تحقیقی در باره حقوق روزگارساسانیان انتشارداد.(3) وی بخش‌های افتاده متن اصلی کتاب "یادگار جاماسب یا جاماسب نامه"را کامل و آنرا در سری "متون شرق‌شناسی" انتشار داده است (4) وکتاب "ماتیکان هزار دستان" را به ایتالیائی ترجمه وچاپ کرده است . خانم دکتر میراحمدی نوشته‌اند: دوایران‌شناس ایتالیائی هم بودند که با تکیه بر مکتب زبان‌شناسی آلمانی به تحقیق می‌پرداختند‌، یکی "جوزبه مسینا" از شاگردان یوزف ماکوارت آلمانی بود که تالیفات استادش را پس از مرگ وی منتشر کرد و دیگری آنتونیو پالیارو، از فارغ‌التحصیلان دانشگاه هایدلبرگ شاگر کریستیان بارتلومه بود که در دانشگاه رم به تدریس زبان فارسی پرداخت و سپس تحقیق در باره زبان‌های ایرانی و ادیان ایران و تاثیر آن بر سایر عقاید و باورهای دینی ونیز گسترش عقاید دینی در نواحی مختلف آسیای مرکزی را موضوع پژوهش خود قرار داد .(6) .ایشان کرسی تدریس زبان‌شناسی ایران در دانشگاه رم را بعهده داشته و مطالعات ارزنده‌ای در زمینه زبان‌های ایران باستان بویژه متون ادبی پهلوی و قوانین دوره شاهنشاهی ساسانی در مقایسه با حقوق و قوانین رم باستان دارند و با همکاری وشرکت الساندرو بوزانی تاریخ ادیات ایران را نوشته که کتاب درسی دانشجویان مطالعات ایرانی در دانشگاه‌های ایتالیا است. مقداری از جستجوهای او در باره تصرف ایران توسط اسکندر مقدونی است .(7).پالیارو عضو کمیته ویراستاران بسیاری از نشریات ایتالیائی و خارجی وعضو رسمی آکادمی "لینچی"و آکادمی علوم و ادبیات وهنر "پارلمو"و عضو انستیتو‌ها و انجمن‌ها‌ی فرهنگی و زبان‌شناسی ایتالیا و آلمان وفرانسه بوده است.(8).
در دانشنامه ایرانیکا چاپ آمریکا در باره خاورشناس پالیارو نوشته‌اند که:زمینه اصلی بررسی‌های پالیارو جستار‌های ایرانی بوده است که بگونه گسترده در آن رشته کوشا بود، آموزش تحقیق و بررسی درزبان‌های ایرانی را نزد خاورشناس نامی آلمانی کریستیان بارتلومه گذرانیده بود پس از برگشت به رم سالها سرگرم تدریس در زبان‌شناسی و واژه‌شناسی (فقه اللغة) زبان‌های ایرانی بودند. بعد از آن در رشته زبان‌شناسی عمومی در دانشکده انسان‌شناسی دانشگاه رم ودر بخش بررسی‌های ایرانی رسما استاد گردید و شیفته کتاب‌های زبان پهلوی ساسانی بود ولی نوشتار‌هائی هم در باره زبان پارسی باستان در مطبوعات خاورشناسی انتشار داد بررسی‌های او بیشتر در باره زرتشت ودین او، وامواژه‌های ایرانی در میان مولفان یونانی می‌باشد بویژه جستجوهای دانشمندانه‌ای هم در قانون‌های حقوقی روزگار شاهنشاهان ساسانی هم به عمل آورده است. بررسی دقیق او در زمینه تاریخ شطرنج بسیار ارزشمند است. وی در در زمینه زبان پهلوی از خاورشناسان سرشناس روزگار خودش بود  گفته شده که ایشان در روزگار آغاز جوانی زبان پهلوی را آموخته بوده و کتاب (ایادگار زریران) را در 26 سالگی در  سال 1925 منتشر نمود‌ه است، دوسال پس از آن، کتاب (کارنامه اردشیر بابکان) را به زبان ایتالیائی ترجمه وچاپ نمود. در اواخر زندگی خود کتاب گزارش شطرنج را با حاشیه‌نگاری خود درسال 1951 منتشر کرد به گونه‌ای که در بررسی ادبیات غیر دینی زبان پهلوی ساسانی نام‌آور گردید. او در تالیف کتاب تاریخ ادبیات ایران با خاورشناس سرشناس دیگر ایتالیائی "الساندرو بوزانی" همکاری کرد که این کتاب سال‌های سال کتاب درسی دانشجویان ایتالیائی در رشته ایران‌شناسی است.(9).
درتاریخ جامع ایران که در سال 1393 ش منتشر شده است درباره ا‌ین خاور‌شناس چنین نوشته شده است‌: تدریس زبان فارسی در دانشگاه رم توسط آنتونیو پالیارو خاورشناس برجسته ایتالیائی پایه‌گذاری شد. وی در فاصله سالهای 1927تا 1947در رشته زبان‌شناسی تطبیقی تدریس می‌نمود و همزمان به آموزش فیلو‌لوژیی یا واژه‌ شناسی فارسی هم می‌پرداخت‌ خاور شناس پالیارو در مطالعات متون پهلوی ساسانی‌یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌ها در سطح‌ بین‌المللی محسوب می‌گردید . متن علمی کتاب "ایاتگارزریران /یادگارزریران"را با ترجمه و تفسیر بزبان ایتالیائی‌ منتشر نمود و نیزانتشار‌متن علمی وتفسیر رساله "وچارشن شطرنج" پهلوی در باره بازی شطرنج هم کار او بود که چاپ کرد. پالیارو مولف مطالعات بسیاری در زمینه حقوق مدنی روزگار ساسانیان هم بود و درباره لغاتی که از زبان‌های باستانی ایران به زبان یونانی ‌واردشده بودند‌ رساله‌های مهمی انتشار داده است و بخش ایران باستان تاریخ ادبیات ایران راهم با همکاری بوزانی‌نوشته و درسال 1960 چاپ کرده است‌ این کتاب حاوی دوبخش است تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام که مولفش پالیارو است وبخش ادبیات پس از اسلام را بوزانی نوشت است . وی در زمان حیات کتابخانه بزرگی در مسائل شرق شناسی از جمله مربوط به ایران فراهم کرده بود که وصیت کرد که بعد از مرگش به‌ موسسه زبان‌شناسی وابسته به دانشگاه رم اهدا شود‌. وی با این کاربه پیدایش رشته‌ مطالعات‌ زبان‌شناسی زبان‌های ایرانی کمک بسیاری نمود‌. یک تحقیق همه جانبه در باره شخصیت وآثار- نه فقط ایران شناسی- این خاور‌شناس نام‌آور ایتالیائی‌ بوسیله "والتر بلاردی" نوشته وچاپ گردیده است .(10).
ویکی‌پدیا در باره پالیارو نوشته است آنتونینو پالیارو شرق شناس ایتالیائی در سال 1898 در شهر میسترتا (Mistertta)ایتالیا به دنیا آمد ودرسال 1973 درهمان شهر در‌گذشت بیشتر فعالیت‌هایش تعبیر وتفسیر زبان‌شناسی بر اساس زبان‌های هند و اروپائی بود . در بخش ایران‌شناسی در زمینه کتاب‌های غیر‌ دینی فارسی میانه (پهلوی روزگار ساسانیان )کار می‌کرد کتاب"ماتیکان هزاردستان" و "ایادگار زریران"را بیشتر مورد مطالعه قرارداد و معتقد بود که زبان هرملتی از دانش همگانی همان ملت ‌ساخته شده و زبان نوعی سرچشمه دانش است‌. زبان‌شناسی کلاسیک را در شهر فلورانس نزد پروفسور ویتلی(Vitelli‌) فراگرفت و زبان‌شناسی هند و اروپائی را نزد کریستیان بارتلومه خاور‌شناس آلمانی در دانشگاه هایدلبرگ آلمان آموخت از 1956 تا 1961 سردبیری دانشنامه ایتالیائی فلسفه زبان شناسی ودر سال 1940مدیریت‌ فرهنگنامه سیاسی ودرسال 1966 ریاست موسسه تحقیقات زبان شناسی را برعهده داشت البته تلاش عمده او در زمینه کتاب‌های غیر دینی ونوول(داستان) ایرانی و‌ زبان‌های هند واروپائی می‌بود (11).
در یک کتاب دیگر در باره پالیارو نظر دیگری دیده می‌شود که او متخصص علم (معانی بیان‌) در زبان‌های هندو اروپائی است خلاصه نظریه ابتکاری او در معانی بیان براساس‌ زبان‌های هند واروپائی در کتاب (انرژی ذهنی‌)برگسون ترجمه به انگلیسی شده و خلاصه آن اینست که اگر در علوم جدید بجای تمرکز کامل در ریاضیات ومکانیک و فیزیک وشیمی‌ به مطالعه ذهن وتفکر پرداخته می‌شد و اگر کپلر (Kepler)، گالیله (Galieo) ونیوتون (Newton)روانشناس بودند آنها می‌توانستند نوعی روانشناسی پایه‌گذاری کنند که امروز ما می‌توانستیم بسیاری از مبهمات ذهن و تفکر را‌ توضیح بدهیم وروشن کنیم .(12).
نگاهی به برخی از آثار پالیارو درباره ایران :1- متن پهلوی ایاتکار زریران رم 1925. 2- تاملی بر کارنامه اردشیر بابکان چاپ‌ 1927. 3 - نشانه‌های قوانین ساسانی در آثار اخلاقی در زبان پهلوی چاپ1926 .4- تاثیر گویش شناسیایرانی برزبان پهلوی چاپ 1935 .5-منابع شاهنامه فردوسی درزبان پهلوی 1949. 6- متن پهلوی در باره بازی شطرنج‌. چاپ رم 1953. 7- ریشه زبان‌شناسی ایرانی ‌چاپ رم 1967. 8- ایران در عصر ساسانیان چاپ میلان 1968. 9- تاریخ ادبیات ایران باهمکاری بوزانی چاپ رم1962‌. 10 - آئین زردشتی و حماسه سرائی ایران چاپ 1940.-11-یادداشت‌های فرهنگ‌نویسی پهلوی چاپ1933. 12-حماسه ورمان در ایران سده‌های میانه چاپ 1927.

منابع وماخذ :
-1 محمد رستمی : ایرانشناسان وادب فارسی، ص472-474. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران 1390. 2- دکتر مریم میر‌احمدی:تاریخ تحولات ایران‌شناسی، دوره باستان ص33 انتشارات طهوری، تهران 1390. 3- همان ماخذ ص282. 4- همان ماخذ ص304 . 4- همان ماخذ ص646. 6- همان ماخذ، دوره اسلامی ص77, همان ناشر تهران  سال 1395 .7-آنجلو‌میکله پیه‌مونتسه تاریخچه ایران‌شناسی در ایتالیا بزبان فارسی، مندرج در کتاب مجموعه مقالات، انجمن‌واره بررسی مسائل ایران‌شناسی ص102. دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی. تهران 1369 و مجله راهنمای کتاب سال 17. 8- گروه مولفان ومترجمان به سرپرستی پرویز مشکین‌نژاد:‌ فرهنگ خاورشناسان جلد سوم‌:ص33-تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 1386. 9- دانشنامه (Iranica) مقاله (Iranian Studies Pre Islamic Period) به قلم کارلو‌گ چرتی‌.10- تاریخ جامع ایران جلد17 ص614 بخش 5 علوم وادبیات‌ چاپ مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی تهران 1393. 11- ویکی پدیا انگلیسی‌ مقاله آنتونینو‌ پالیارو بزبان ایتالیایی ترجمه به انگلیسی .12- Pearson Note Book  چاپ 1927برگرفته از اینترنت.