در بخش‌های پیشین این گفتار درباره شرق‌شناسی در چند کشور غربی گفتگو کردم و رسیدم به خاورشناسی در ایتالیا و اینک دنباله جستجو در خاورشناسی در آن کشور.
الساندرو بوزانی: وی یکی از خاورشناسان سر شناس کشور ایتالیا می باشد نامشان (Alessandro Bausani) و در 29ماه مه1921در شهر رم متولد شد و در 11ماه مارس1988 درگذشت. وی قرآن مجید کتاب مقدس مسلمانان را به ایتالیائی برگرداند و درسال 1955در فلورانس با تفسیر وتوضیحات ومقدمه مفصل به چاپ رساند که درسال 1978 هم در آن شهر تجدید چاپ گردید. ایشان از سال 1963تا 1985در بخش خاورشناسی دانشگاه " ناپل" به جستجو در زمینه زبان‌ها وادبیات ایرانی و زبان مالیزیائی مشغول بود. ویقبلا در دانشگاه "میلان"به جستار‌های اسلامی پرداخته بود وسرانجام به زبان‌های فارسی، عربی،ترکی، اردو، پشتو و اندونوزیائی چیره و در آنها ورزیده شده بود، بگونه‌ای که نوشته‌های دکتر محمد اقبل پاکستانی و عمر خیام نیشابوری و جلال الدین مولوی بلخی را به زبان ایتالیائی ترجمه نمود‌ه بود (1). دکتر ابوالقاسم راد‌فر درباره بوزانی خاورشناس ایتالیائی نوشته اند: محققان ایتالیائی هم از تاثیر‌پذیری مولانا بی‌بهره نمانده‌اند‌که از میان آنان می‌توان الساندرو بوزانی (بئوزانی/ بئوسانی) خاورشناس سرشناس دارنده فوق دکترای زبان وادبیات فارسی و استاد پیشین دانشگاه رم را نام برد. وی مقاله‌های ارزشمندی با عنوان "اندیشه‌های دینی مولانا جلال الدین رومی" و"جلال الدین رومی ابن بهاء‌الدین سلطان العلماء ولد ابن حسین احمد خطیبی" را به دوست داران مولانا تقدیم کرده استپ.(2) پروفسور احسان یار شاطر در خاطرات خود از بوزانی چنین گوید : بوزانی ایران شناس برجسته‌ای بود و استعداد فوق العاده‌ای در یاد‌گیری زبان داشت و حتی فارسی (لاتی )را با تمام جزئیاتش می‌دانست وحرف می‌زد .(3) درشب شعر در انجمن فرهنگی ایران وایتالیا که در روز دوشنبه 29فوریه 2016 در روم تشکیل یافته بود در باره ترجمه رباعیات خیام بزبان ایتالیائی توسط بوزانی گفتگو شده بود.(4).
در کتاب دانشنامه ایرانیکا که بزبان انگلیسی در امریکا چاپ می‌شود در باره بوزانی مقاله مفصلی هست که منتخباتی آز آنرا به عرض خوانندگان می‌رسانم. اصولا بعلت سابقه تحقیقات درباره مذاهب در ایتالیا که مرکز جهانی مسیحیت کاتولیک و جایگاه پاپ‌ها بوده بیشتر خاورشناسان در باره اسلام ومسائل عقیدتی اسلامی جستجو کرده‌اند. در دانشنامه ایرانیکا آمده است که بوزانی اسلام‌شناس، متخصص در زبان وادبیات فارسی، زبان شناس و متبحر در تاریخ علوم اسلامی وزبان اردو ومالیزائی بوده‌اند خانواده‌اش به مذهب کاتولیک عقیده داشته‌اند. وی از دوران کودکی و نوجوانی علاقه استثنائی به دانستن زبان‌ها داشته به گونه‌ای که در دوران کودکی که با خواهر کوچکترش سرگرم بازی بچه‌گانه بوده زبانی مخصوص اختراع کرده بود . هنگامی که اندکی بزرگتر شده بوده و با زبان ترکی اشنائی پیدا کرده بود متوجه می‌شودکه مشابهت زیادی در دستور زبان اختراعی او با زبان ترکی وجود‌دارد. درسال1974 شرحی بصورت جزوه درباره زبان اختراعی خود انتشار داد و آن زبان را زبان"مارکوسکو /Markusko " نامید و همین کتابچه انگیزه پیوستن او به مجمعی شد که بیشترین اعضاء آن انجمن شیفته زبان "اسپرانتو /Esperanto" بوده‌اند. این گونه کوشش‌ها مایه دلبستگی شگفت‌آور او به آموختن زبان‌های دیگر گردید. در جوانی همسایه‌ای داشت بنام "ویرجینیا واچا/Virginia Vacca" که کارشناس آموزش زبان ترکی بود و در سالهای 1942-1943از او زبان ترکی آموخت. از سوئی در 21 سالگی برنامه‌ای را درباره زبان فارسی در رادیو رم مد‌یریت می‌کرد از سال 1944تا 1956 در دانشگاه رم مشغول تحقیق در زمینه زبان وا د‌بیات فارسی بود و د‌رهمان سال‌مدرک فارغ التحصیلی خود را در زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه رم دریافت نمود. درسال1948 به گروهکی بنام "کاتولیک کمونیست /Catholic Communist" پیوست ولی عضویت او دراین گروهک زیاد به درازا نکشید و این بار رسما به "حزب کمونیست ایتالیا " پیوست ولی دوسال بعد از این حزب هم کناره گیری نمود و دیگر تا پایان عمر خود از کوشش‌های سیاسی دست برداشت اما از طرفداران فیلسوف سیاسی- مذهبی سرشناس ایتالیائی "آلدو کاپتینیک /Aldo Coptinic"که در 1968 درگذشت و از پیروان و دلبستگان مکتب عدم خشونت (ساتیاگراها) بود گردید. این مکتب ساتیاگراها یا عدم خشونت توسط ماهاتما گاندی پیشوای ملی- سیاسی هند در هندوستان برای مبارزه با انگلستان و رهائی هند از استعمار انگلیس در پیش گرفته شده بود. ایشان عضویت بسیاری از انجمن‌های ادبی وخاورشناسی دنیا را داشت. وی از سال 1971تا پایان عمر استادی علوم اسلامی در دانشگاه رم را عهده‌دار بود. به علت زمینه تحقیقاتی خود که بیشتر درباره اسلام و ادبیات کشورهای اسلامی بویژه ایران پس از اسلام بود به افکار مولوی، دکتر محمد اقبال لاهوری و فلسفه مذهب تشیع ونقش ایران در پیدایش تمدن اسلامی دلبستگی زیادی پیدا کرده بود ودر همان راستا بود که زبان اردو و پشتو و اندونزیائی را فرا گرفت تا هر چه بیشتر در عمق ادبیات وفسفه ایرانی واسلامی نفوذ کند. وی مانند هانری ُکربن ولوئی ماسینون فرانسوی یکی از خاورشناسانی بود که در این زمینه‌ها جستجوهای دانشمندانه کرد و بخصوص شیفته نحله فلسفی ایرانی که نمایندگانش مانند شیخ سهروردی، ملا صدرا شیرازی، شیخ احمد احسائی موسس مذهب شیخیه و مکتب‌های دینی بعدی که از شیخیه بر آمدند گردید و حتی از مذهب خانوادگی خود که کاتولیک بود دست کشید. و این دلبستگی وگرایش به این نحله فلسفی ودینی ایرانی تاثیر فراوانی در تحقیقات او داشته است و حتی گویند در ترجمه قرآن به زبان ایتایائی هم تحت تاثیر این نوع گرایش‌های دینی بوده است.(5) .
بی شک منظم‌ترین شرح حال پروفسور بوزانی را در کتاب فرهنگ خاورشناسان جلد سوم می‌توان دید که درباره اونوشته‌اند: الساندرو بائوزانی (بوزانی) در 29 ماه مه 1921 در رم متولد گردید در در گروه زبان‌های شرقی انیستیتو شرق‌شناسی رم در بخش شرق شناسی دانشگاه رم به تحصیل پرداخت زبان و ادبیات عرب را نزد پروفسور گابریلی فارسی وترکی را نزد پروفسور "اتوره روسی"زبان اردو را نزد پروفسور ریاض الحسن و مطالعات اسلامی رازیر نظر استاد "گویدی" و زبان‌های پیش از اسلام ایران بویژه زبان پهلوی را نزد استاد "پالیارو" و زبان عبری و زبان شناسی تطبیقی را در کنار پروفسور گویدی و پروفسور فورلانی آموخت و تاریخ مسیحیت را شاگرد پروفسور ریچوتی بود در سال 1943 با ارائه پایان نامه ای با عنوان "تحول تاریخی نحو فارسی جدید" موفق به اخذ درجه دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه رم گردید و در سال 1954 درجه فوق دکتری زبان و ادبیات فارسی وتاریخ ادیان را دریافت نمود.
از 1944تا 1951 مدرس زبان فارسی در دانشگاه رم، ناظر بخش شرقی کتابخانه آکادمی لینچی، مدرس زبان وادبیات فارسی، مطالعات اسلامی و تاریخ ایران اسلامی، زبان وادبیات اردو در انستیتوی خاور میانه وخاور دور بود. در 1951 معاون کرسی زبان وادبیات فارسی در دانشگاه رم و رئیس بخش ایران وافغانستان برنامه‌های رادیو ایتالیا گردید. در 1955به پاکستان غربی و شرقی(بنگلادش) مسافرت نمود و در دانشگاه‌های هند و پاکستان در باره اقبال وتاریخ شرق شناسی ایتالیا سخنرانی‌ها ایراد کرد و در 1955-1956 مدرس ادیان جدید در دانشگاه رم بود. در 1957 در دانشگاه تهران با عنوان ایران واسلام سخنرانی نمود و در سال 1960 باز هم در دانشگاهای تهران، اصفهان، شیراز و تبریز به ایراد سخنرانی پرداخت.
الساندرو بوزانی با بیست وپنج زبان آشنائی داشته، سه بار به ایران چند بار به پاکستان و بنگلادش و کشورهای لبنان، سوریه، مراکش، عراق، ترکیه ، هندوستان، سیلان، مالزی، تایلند، اندونزی و آلمان سفر کرده و به زبان‌های فارسی، انگلیسی، اردو، مالزیائی واندونوزی‌یائی سخنرانی کرده است و عضو مرکز فرهنگی ایران و ایتالیا،کمسیون ترجمه آثار ادبیات کلاسیک ایران و مجمع بین‌المللی تاریخ ادیان هم بوده و با بسیاری از انجمن‌ها و نشریات علمی و ادبی اروپائی وغیر اروپائی همکاری علمی داشته است. (6).
محمد علی رستمی مولف کتاب ایران شناسان و ادبیات فارسی در زمینه جستجوهای خاورشناس الساندرو بوزانی (بائوزانی) نوشته است: "کرسی استادی زبان و ادبیات فارسی برای نخستین بار در ایتالیای امروزی به وسیله "الساندر بوزانی (با ئوزانی )-1921-1988 ایران‌شناس، اسلام شناس و زبان شناس اداره می‌شد. او علاوه بر مطالعات زبان‌شناسی وتاریخ ادیان در ایران باستان در زمینه تاریخ ادبیات کلاسیک و تاثیر ادبیات فارسی در ادبیات شبه قاره هند تحقیق به عمل آورد و به ترجمه وتفسیر اشعار خیام، مولوی، نظامی گنجوی، بیدل دهلوی و اقبال لاهوری پرداخت (7). وی در جای دیگری درباره خاورشناس مرقوم نوشته‌اند: بائوزانی (بوزانی) دارای آثار بسیاری است از جمله تعداد زیادی از آثار کلاسیک فارسی ومتون زردشتی را به ایتالیائی در آورده وتحشیه کرده است.(8).
نگاهی به آثار بوزانی در رابطه با ایران:
1- مقاله ایران واسلام و ایتالیا بزبان فارسی، مجله دانشکده ادبیات تهران ج5 ش 2(9). 2- ترجمه رباعیات عمر خیام به زبان ایتالیائی چاپ رم1956.
3- ترجمه شعر‌های فارسی اقبال به ایتالیائی چاپ تورنتو1956.
4- تاریخ ادبیات ایران (با همکاری خاورشناس دیگر آنتینیو پالیارو ) 1964.
5- ایرانیان، چاپ اشتودکارت 1962. این کتاب بوسیله آقای مسعود رجب نیا به فارسی ترجمه و توسط کتابفروشی روزبهان درسال 1359 در تهران چاپ گردیده است.
6-کتاب عمر خیام در ایتالیا: به زبان فارسی منتشره در سالنامه دانشگاه تبریز 1338-1339.
7- فردوسی در ایتالیا به فارسی: سالنامه دانشگاه تبریز 1339-1339.
8- تاثیر فرهنگ و زبان فارسی درادبیات اندونزی به زبان فارسی مجله دانشکده ادبیات تهران جلد14سال 1345.
9- تاثیر اسلام و ایران در فرهنگ ایتالیائی (فارسی) نشریه دانشکده ادبیات اصفهان شماره 2.
10- دانته واسلام بر طبق مطالعات اخیر مجله ادب (به فارسی) جلد 13شماره 5 و6. (10).
11- آئین‌های ایرانی به زبان ایتالیائی چاپ1959.
12- هفت پیکر: نظامی گنجوی (تصحیح ) 1967.
13- ترجمه ایتالیائی ریش نامه عبید زاکانی 1964.
14- از همه مهمتر ترجمه قرآن بزبان ایتالیائی چاپ 1955.
15- اندیشه‌های مزدائی به روایت بوزانی مندرج در کتاب "ارض ملکوت کالبد انسانی در روز رستاخیز، از ایران مزدائی تا ایران شیعی"، ترجمه ضیاء‌الدین دهشیری، مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها 1385. (11) بسیاری کتب ومقالات در باره ادبیات ایران، پاکستان، هندوستان و مالزی و اندونزی از جمله شرکت درتالیف تاریخ ایران کامبریج.(12).
الساندرو بوزانی: وی یکی از خاورشناسان سر شناس کشور ایتالیا می باشد نامشان (Alessandro Bausani) و در 29ماه مه1921در شهر رم متولد شد و در 11ماه مارس1988 درگذشت. وی قرآن مجید کتاب مقدس مسلمانان را به ایتالیائی برگرداند و درسال 1955در فلورانس با تفسیر وتوضیحات ومقدمه مفصل به چاپ رساند که درسال 1978 هم در آن شهر تجدید چاپ گردید. ایشان از سال 1963تا 1985در بخش خاورشناسی دانشگاه " ناپل" به جستجو در زمینه زبان‌ها وادبیات ایرانی و زبان مالیزیائی مشغول بود. ویقبلا در دانشگاه "میلان"به جستار‌های اسلامی پرداخته بود وسرانجام به زبان‌های فارسی، عربی،ترکی، اردو، پشتو و اندونوزیائی چیره و در آنها ورزیده شده بود، بگونه‌ای که نوشته‌های دکتر محمد اقبل پاکستانی و عمر خیام نیشابوری و جلال الدین مولوی بلخی را به زبان ایتالیائی ترجمه نمود‌ه بود (1). دکتر ابوالقاسم راد‌فر درباره بوزانی خاورشناس ایتالیائی نوشته اند: محققان ایتالیائی هم از تاثیر‌پذیری مولانا بی‌بهره نمانده‌اند‌که از میان آنان می‌توان الساندرو بوزانی (بئوزانی/ بئوسانی) خاورشناس سرشناس دارنده فوق دکترای زبان وادبیات فارسی و استاد پیشین دانشگاه رم را نام برد. وی مقاله‌های ارزشمندی با عنوان "اندیشه‌های دینی مولانا جلال الدین رومی" و"جلال الدین رومی ابن بهاء‌الدین سلطان العلماء ولد ابن حسین احمد خطیبی" را به دوست داران مولانا تقدیم کرده استپ.(2) پروفسور احسان یار شاطر در خاطرات خود از بوزانی چنین گوید : بوزانی ایران شناس برجسته‌ای بود و استعداد فوق العاده‌ای در یاد‌گیری زبان داشت و حتی فارسی (لاتی )را با تمام جزئیاتش می‌دانست وحرف می‌زد .(3) درشب شعر در انجمن فرهنگی ایران وایتالیا که در روز دوشنبه 29فوریه 2016 در روم تشکیل یافته بود در باره ترجمه رباعیات خیام بزبان ایتالیائی توسط بوزانی گفتگو شده بود.(4).
در کتاب دانشنامه ایرانیکا که بزبان انگلیسی در امریکا چاپ می‌شود در باره بوزانی مقاله مفصلی هست که منتخباتی آز آنرا به عرض خوانندگان می‌رسانم. اصولا بعلت سابقه تحقیقات درباره مذاهب در ایتالیا که مرکز جهانی مسیحیت کاتولیک و جایگاه پاپ‌ها بوده بیشتر خاورشناسان در باره اسلام ومسائل عقیدتی اسلامی جستجو کرده‌اند. در دانشنامه ایرانیکا آمده است که بوزانی اسلام‌شناس، متخصص در زبان وادبیات فارسی، زبان شناس و متبحر در تاریخ علوم اسلامی وزبان اردو ومالیزائی بوده‌اند خانواده‌اش به مذهب کاتولیک عقیده داشته‌اند. وی از دوران کودکی و نوجوانی علاقه استثنائی به دانستن زبان‌ها داشته به گونه‌ای که در دوران کودکی که با خواهر کوچکترش سرگرم بازی بچه‌گانه بوده زبانی مخصوص اختراع کرده بود . هنگامی که اندکی بزرگتر شده بوده و با زبان ترکی اشنائی پیدا کرده بود متوجه می‌شودکه مشابهت زیادی در دستور زبان اختراعی او با زبان ترکی وجود‌دارد. درسال1974 شرحی بصورت جزوه درباره زبان اختراعی خود انتشار داد و آن زبان را زبان"مارکوسکو /Markusko " نامید و همین کتابچه انگیزه پیوستن او به مجمعی شد که بیشترین اعضاء آن انجمن شیفته زبان "اسپرانتو /Esperanto" بوده‌اند. این گونه کوشش‌ها مایه دلبستگی شگفت‌آور او به آموختن زبان‌های دیگر گردید. در جوانی همسایه‌ای داشت بنام "ویرجینیا واچا/Virginia Vacca" که کارشناس آموزش زبان ترکی بود و در سالهای 1942-1943از او زبان ترکی آموخت. از سوئی در 21 سالگی برنامه‌ای را درباره زبان فارسی در رادیو رم مد‌یریت می‌کرد از سال 1944تا 1956 در دانشگاه رم مشغول تحقیق در زمینه زبان وا د‌بیات فارسی بود و د‌رهمان سال‌مدرک فارغ التحصیلی خود را در زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه رم دریافت نمود. درسال1948 به گروهکی بنام "کاتولیک کمونیست /Catholic Communist" پیوست ولی عضویت او دراین گروهک زیاد به درازا نکشید و این بار رسما به "حزب کمونیست ایتالیا " پیوست ولی دوسال بعد از این حزب هم کناره گیری نمود و دیگر تا پایان عمر خود از کوشش‌های سیاسی دست برداشت اما از طرفداران فیلسوف سیاسی- مذهبی سرشناس ایتالیائی "آلدو کاپتینیک /Aldo Coptinic"که در 1968 درگذشت و از پیروان و دلبستگان مکتب عدم خشونت (ساتیاگراها) بود گردید. این مکتب ساتیاگراها یا عدم خشونت توسط ماهاتما گاندی پیشوای ملی- سیاسی هند در هندوستان برای مبارزه با انگلستان و رهائی هند از استعمار انگلیس در پیش گرفته شده بود. ایشان عضویت بسیاری از انجمن‌های ادبی وخاورشناسی دنیا را داشت. وی از سال 1971تا پایان عمر استادی علوم اسلامی در دانشگاه رم را عهده‌دار بود. به علت زمینه تحقیقاتی خود که بیشتر درباره اسلام و ادبیات کشورهای اسلامی بویژه ایران پس از اسلام بود به افکار مولوی، دکتر محمد اقبال لاهوری و فلسفه مذهب تشیع ونقش ایران در پیدایش تمدن اسلامی دلبستگی زیادی پیدا کرده بود ودر همان راستا بود که زبان اردو و پشتو و اندونزیائی را فرا گرفت تا هر چه بیشتر در عمق ادبیات وفسفه ایرانی واسلامی نفوذ کند. وی مانند هانری ُکربن ولوئی ماسینون فرانسوی یکی از خاورشناسانی بود که در این زمینه‌ها جستجوهای دانشمندانه کرد و بخصوص شیفته نحله فلسفی ایرانی که نمایندگانش مانند شیخ سهروردی، ملا صدرا شیرازی، شیخ احمد احسائی موسس مذهب شیخیه و مکتب‌های دینی بعدی که از شیخیه بر آمدند گردید و حتی از مذهب خانوادگی خود که کاتولیک بود دست کشید. و این دلبستگی وگرایش به این نحله فلسفی ودینی ایرانی تاثیر فراوانی در تحقیقات او داشته است و حتی گویند در ترجمه قرآن به زبان ایتایائی هم تحت تاثیر این نوع گرایش‌های دینی بوده است.(5) .
بی شک منظم‌ترین شرح حال پروفسور بوزانی را در کتاب فرهنگ خاورشناسان جلد سوم می‌توان دید که درباره اونوشته‌اند: الساندرو بائوزانی (بوزانی) در 29 ماه مه 1921 در رم متولد گردید در در گروه زبان‌های شرقی انیستیتو شرق‌شناسی رم در بخش شرق شناسی دانشگاه رم به تحصیل پرداخت زبان و ادبیات عرب را نزد پروفسور گابریلی فارسی وترکی را نزد پروفسور "اتوره روسی"زبان اردو را نزد پروفسور ریاض الحسن و مطالعات اسلامی رازیر نظر استاد "گویدی" و زبان‌های پیش از اسلام ایران بویژه زبان پهلوی را نزد استاد "پالیارو" و زبان عبری و زبان شناسی تطبیقی را در کنار پروفسور گویدی و پروفسور فورلانی آموخت و تاریخ مسیحیت را شاگرد پروفسور ریچوتی بود در سال 1943 با ارائه پایان نامه ای با عنوان "تحول تاریخی نحو فارسی جدید" موفق به اخذ درجه دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه رم گردید و در سال 1954 درجه فوق دکتری زبان و ادبیات فارسی وتاریخ ادیان را دریافت نمود.
از 1944تا 1951 مدرس زبان فارسی در دانشگاه رم، ناظر بخش شرقی کتابخانه آکادمی لینچی، مدرس زبان وادبیات فارسی، مطالعات اسلامی و تاریخ ایران اسلامی، زبان وادبیات اردو در انستیتوی خاور میانه وخاور دور بود. در 1951 معاون کرسی زبان وادبیات فارسی در دانشگاه رم و رئیس بخش ایران وافغانستان برنامه‌های رادیو ایتالیا گردید. در 1955به پاکستان غربی و شرقی(بنگلادش) مسافرت نمود و در دانشگاه‌های هند و پاکستان در باره اقبال وتاریخ شرق شناسی ایتالیا سخنرانی‌ها ایراد کرد و در 1955-1956 مدرس ادیان جدید در دانشگاه رم بود. در 1957 در دانشگاه تهران با عنوان ایران واسلام سخنرانی نمود و در سال 1960 باز هم در دانشگاهای تهران، اصفهان، شیراز و تبریز به ایراد سخنرانی پرداخت.
الساندرو بوزانی با بیست وپنج زبان آشنائی داشته، سه بار به ایران چند بار به پاکستان و بنگلادش و کشورهای لبنان، سوریه، مراکش، عراق، ترکیه ، هندوستان، سیلان، مالزی، تایلند، اندونزی و آلمان سفر کرده و به زبان‌های فارسی، انگلیسی، اردو، مالزیائی واندونوزی‌یائی سخنرانی کرده است و عضو مرکز فرهنگی ایران و ایتالیا،کمسیون ترجمه آثار ادبیات کلاسیک ایران و مجمع بین‌المللی تاریخ ادیان هم بوده و با بسیاری از انجمن‌ها و نشریات علمی و ادبی اروپائی وغیر اروپائی همکاری علمی داشته است. (6).
محمد علی رستمی مولف کتاب ایران شناسان و ادبیات فارسی در زمینه جستجوهای خاورشناس الساندرو بوزانی (بائوزانی) نوشته است: "کرسی استادی زبان و ادبیات فارسی برای نخستین بار در ایتالیای امروزی به وسیله "الساندر بوزانی (با ئوزانی )-1921-1988 ایران‌شناس، اسلام شناس و زبان شناس اداره می‌شد. او علاوه بر مطالعات زبان‌شناسی وتاریخ ادیان در ایران باستان در زمینه تاریخ ادبیات کلاسیک و تاثیر ادبیات فارسی در ادبیات شبه قاره هند تحقیق به عمل آورد و به ترجمه وتفسیر اشعار خیام، مولوی، نظامی گنجوی، بیدل دهلوی و اقبال لاهوری پرداخت (7). وی در جای دیگری درباره خاورشناس مرقوم نوشته‌اند: بائوزانی (بوزانی) دارای آثار بسیاری است از جمله تعداد زیادی از آثار کلاسیک فارسی ومتون زردشتی را به ایتالیائی در آورده وتحشیه کرده است.(8).
نگاهی به آثار بوزانی در رابطه با ایران:
1- مقاله ایران واسلام و ایتالیا بزبان فارسی، مجله دانشکده ادبیات تهران ج5 ش 2(9). 2- ترجمه رباعیات عمر خیام به زبان ایتالیائی چاپ رم1956.
3- ترجمه شعر‌های فارسی اقبال به ایتالیائی چاپ تورنتو1956.
4- تاریخ ادبیات ایران (با همکاری خاورشناس دیگر آنتینیو پالیارو ) 1964.
5- ایرانیان، چاپ اشتودکارت 1962. این کتاب بوسیله آقای مسعود رجب نیا به فارسی ترجمه و توسط کتابفروشی روزبهان درسال 1359 در تهران چاپ گردیده است.
6-کتاب عمر خیام در ایتالیا: به زبان فارسی منتشره در سالنامه دانشگاه تبریز 1338-1339.
7- فردوسی در ایتالیا به فارسی: سالنامه دانشگاه تبریز 1339-1339.
8- تاثیر فرهنگ و زبان فارسی درادبیات اندونزی به زبان فارسی مجله دانشکده ادبیات تهران جلد14سال 1345.
9- تاثیر اسلام و ایران در فرهنگ ایتالیائی (فارسی) نشریه دانشکده ادبیات اصفهان شماره 2.
10- دانته واسلام بر طبق مطالعات اخیر مجله ادب (به فارسی) جلد 13شماره 5 و6. (10).
11- آئین‌های ایرانی به زبان ایتالیائی چاپ1959.
12- هفت پیکر: نظامی گنجوی (تصحیح ) 1967.
13- ترجمه ایتالیائی ریش نامه عبید زاکانی 1964.
14- از همه مهمتر ترجمه قرآن بزبان ایتالیائی چاپ 1955.
15- اندیشه‌های مزدائی به روایت بوزانی مندرج در کتاب "ارض ملکوت کالبد انسانی در روز رستاخیز، از ایران مزدائی تا ایران شیعی"، ترجمه ضیاء‌الدین دهشیری، مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها 1385. (11) بسیاری کتب ومقالات در باره ادبیات ایران، پاکستان، هندوستان و مالزی و اندونزی از جمله شرکت درتالیف تاریخ ایران کامبریج.(12).
منابع وماخذ:
1- ویکی‌پدیا: مقاله" الساندوربوزانی"
2- ابوالقاسم راد فر: نقش معنوی مولوی در ادبیات غرب، مجله فرهنگ شماره‌های 63-64 پائیز وزمستان 1386 ص 369تا386. 3- دکتر احسان یار شاطر: کتاب گفتگوی ماندانا زندیان با دکتر احسان یار شاطرص107، از انتشارات شرکت کتاب 2016 میلادی قابل دسترسی در اینتر‌نت.
4- گزارشی از شب شعرانجمن فرهنگی ایران وایتالیا مندرج در روزنامه ایران شماره 6168 چاپ تهران، ایران مورخ 16/12/1394.
5- دانشنامه Iranica مقاله Alessandro Bausani، بر گرفته از اینتر‌نت.
6- گروه مولفان و مترجمان به سرپرستی پرویز مشکین نژاد کتاب فرهنگ خاورشناسان، جلد 2 ص1-10 تهران پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 1386.
7- محمد رستمی: ایران شناسان وادبیات فارسی ص466-. تهران پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 1390
8- همان ماخذ ص476.
9- ایرج افشار: راهنمای تحقیقات ایرانی ص80 تهران مرکز بررسی ومعرفی فرهنگ ایرانی 1349.
10- فرهنگ خاورشناسان، ماخذ شمار6جلد 2ص2-10.
11- ماخذ شماره7- ص476تا478.
12- ویکی پدیا مقاله الساندرو بوزانی.
 |
