ایران استار: فردا در وین نشستی میان طرفین اروپایی و جمهوری اسلامی برگزار خواهد شد که هدف آن حفط برجام زیر فشارهای شدید آمریکاست. احتمالا در این نشست بر استراتژی صبر تاکید خواهد شد. این استراتژی به معنای انتظار درباره نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست تا شاید با تغییر رئیس جمهوری، سیاست های آمریکا درباره برجام هم تغییر کند.
اتحادیه اروپا اعلام کرده است اعضای باقیمانده برجام فردا در وین جلسهای خواهند داشت. عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی نیز در این نشست شرکت خواهد داشت. در واقع هدف از این نشست مقابله یا بررسی تلاش آمریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه مندرج در توافقنامه برجام علیه ایران است.
فشار آمریکا در استفاده از ماشه
طرفهای اروپایی، ایران و روسیه و اعضای شورای امنیت به جز آمریکا و یک کشور دیگر بر این باورند که به دلیل خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ این کشور نمیتواند از این مکانیسم استفاده کند. ترامپ اما بر نظرخودش پافشاری میکند و پس از شکست ۱۳ به ۲ در همراه کردن شورای امنیت همچنان خواستار استفاده از مفاد برجام است.
در این میان حتی جان بولتون مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ که بسیاری ایده خروج از برجام را متعلق به او میدانند گفته است ما دیگر عضوی از این توافق نیستیم و نمیتوانیم از آن استفاده کنیم.
مکانیسم ماشه که یکی از مفاد توافق هستهای موسوم به برجام است. طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، هر یک از طرفهای توافق میتوانند به کمیسیون مشترک شکایت کنند، و این کمیسیون برای حل و فصل موضوع پانزده روز فرصت دارد؛ سپس مسائل حل و فصل نشده به وزیران خارجه ارجاع داده میشود، که آنها نیز پانزده روز دیگر فرصت برای حل و فصل آن خواهند داشت. در نهایت کمیسیون مشترک پنج روز دیگر فرصت خواهد داشت تا مسئله را حل و فصل کند و اگر پس از این فرایند ۳۵ روزه، طرف شاکی هنوز راضی نباشد، میتواند موضوع را به عنوان تخطی چشمگیر از توافق، به شورای امنیت ارائه کند، و این شورا باید ظرف ۳۰ روز درمورد قطعنامهای برای ادامه تعلیق تحریمها رای بدهد - قطعنامهای که طرف شاکی میتواند وتو کند (به جز آلمان که عضو دائم شورای امنیت نیست)، و به این ترتیب، تحریمها به جای خود برگردند. البته این بندهای برجام تنها برای کشورهای عضو قابل استفاده است.
با وجود چند روز پیش بود که مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا پس از سفر به کشورهای عمان، اسرائیل، بحرین و امارات که جملگی موافق بازگشت تحریمهای ایران هستند، در توییتی نوشت: «پس از آنکه شورای امنیت نتوانست ماموریت خود را برای حفظ صلح و امنیت جهانی انجام دهد، آمریکا روند ۳۰ روزه بازگرداندن کلیه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را از هفته گذشته آغاز کرد. این تحریمها از نیمه شب ۲۰ سپتامبر به وقت گرینویچ باز میگردد».
در انتظار انتخابات آمریکا
از سوی دیگر کشورهای اروپایی نگران هستند که عوا بر سرمکانیسم ماشه درگیری اقتصادی میان آمریکا و اروپا را تشدید می کند و بر آتش جنگ تعرفهها بدمد که نتیجه آن اعمال فشار بیشتر به این کشورها خواهد بود. با این وجود آنها تلاش میکنند تا بدون هزینه یا با هزینه کمتر با آمریکا مخالفت کنند و در نهایت در انتظار انتخابات ۲۰۲۰ بنشینند و امیدوار باشند با پیروزی جو بایدن همه چیز تغییر کند.
این موضوعی است که احتمالا مورد توافق همه طرفین نشت فردا در وین خواهد بود.
اتحادیه اروپا اعلام کرده است اعضای باقیمانده برجام فردا در وین جلسهای خواهند داشت. عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی نیز در این نشست شرکت خواهد داشت. در واقع هدف از این نشست مقابله یا بررسی تلاش آمریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه مندرج در توافقنامه برجام علیه ایران است.
فشار آمریکا در استفاده از ماشه
طرفهای اروپایی، ایران و روسیه و اعضای شورای امنیت به جز آمریکا و یک کشور دیگر بر این باورند که به دلیل خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ این کشور نمیتواند از این مکانیسم استفاده کند. ترامپ اما بر نظرخودش پافشاری میکند و پس از شکست ۱۳ به ۲ در همراه کردن شورای امنیت همچنان خواستار استفاده از مفاد برجام است.
در این میان حتی جان بولتون مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ که بسیاری ایده خروج از برجام را متعلق به او میدانند گفته است ما دیگر عضوی از این توافق نیستیم و نمیتوانیم از آن استفاده کنیم.
مکانیسم ماشه که یکی از مفاد توافق هستهای موسوم به برجام است. طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، هر یک از طرفهای توافق میتوانند به کمیسیون مشترک شکایت کنند، و این کمیسیون برای حل و فصل موضوع پانزده روز فرصت دارد؛ سپس مسائل حل و فصل نشده به وزیران خارجه ارجاع داده میشود، که آنها نیز پانزده روز دیگر فرصت برای حل و فصل آن خواهند داشت. در نهایت کمیسیون مشترک پنج روز دیگر فرصت خواهد داشت تا مسئله را حل و فصل کند و اگر پس از این فرایند ۳۵ روزه، طرف شاکی هنوز راضی نباشد، میتواند موضوع را به عنوان تخطی چشمگیر از توافق، به شورای امنیت ارائه کند، و این شورا باید ظرف ۳۰ روز درمورد قطعنامهای برای ادامه تعلیق تحریمها رای بدهد - قطعنامهای که طرف شاکی میتواند وتو کند (به جز آلمان که عضو دائم شورای امنیت نیست)، و به این ترتیب، تحریمها به جای خود برگردند. البته این بندهای برجام تنها برای کشورهای عضو قابل استفاده است.
با وجود چند روز پیش بود که مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا پس از سفر به کشورهای عمان، اسرائیل، بحرین و امارات که جملگی موافق بازگشت تحریمهای ایران هستند، در توییتی نوشت: «پس از آنکه شورای امنیت نتوانست ماموریت خود را برای حفظ صلح و امنیت جهانی انجام دهد، آمریکا روند ۳۰ روزه بازگرداندن کلیه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را از هفته گذشته آغاز کرد. این تحریمها از نیمه شب ۲۰ سپتامبر به وقت گرینویچ باز میگردد».
در انتظار انتخابات آمریکا
از سوی دیگر کشورهای اروپایی نگران هستند که عوا بر سرمکانیسم ماشه درگیری اقتصادی میان آمریکا و اروپا را تشدید می کند و بر آتش جنگ تعرفهها بدمد که نتیجه آن اعمال فشار بیشتر به این کشورها خواهد بود. با این وجود آنها تلاش میکنند تا بدون هزینه یا با هزینه کمتر با آمریکا مخالفت کنند و در نهایت در انتظار انتخابات ۲۰۲۰ بنشینند و امیدوار باشند با پیروزی جو بایدن همه چیز تغییر کند.
این موضوعی است که احتمالا مورد توافق همه طرفین نشت فردا در وین خواهد بود.
Date: Monday, August 31, 2020 - 09:15