دیتاکسیفیکیشن Detoxification
هدف از انجام پاکسازی و یا سم‌زدایی (دیتاکسیفیکیشن، دیتاکس) افزایش حذف مواد زائد و کمک به فرآیند بازسازی بدن می‌باشد. اگرچه سم‌زدائی در طب رایج مورد استفاده قرار نمی‌گیرد ولی به طور گسترده‌ توسط طب مکمل‌ و پزشکان آن (نچروپات‌ها) توصیه و انجام می‌شود.
بدن ما لحظه به لحظه و دائم در حال از بین بردن و خنثی کردن سموم می‌باشد. بعضی سموم محصول عملکرد طبیعی بدن مثلاً هنگام هضم غذا تولید می‌شوند. بعلاوه ما مقدار زیادی از سموم را توسط غذاهای حاوی موادشیمیایی (نگهدارنده‌ها،رنگ‌های غذائی، آفت‌کش‌ها و هورمون‌ها) دریافت می‌کنیم. همچنین مصرف داروهای شیمیائی، مواد مخدر، قرار گرفتن در معرض دود، مواد پاک‌کننده خانگی و صنعتی، فلزات سنگین و دیگر مواد شیمیایی باعث ورود مواد سمی به بدن ما می‌باشد. به طور کلی بدن دارای سیستمی است که سموم را خنثی و یا به ترکیبات باضرر کمتر تبدیل می‌کند. ارگان‌های این سیستم شامل کبد، کلیه‌ها، روده بزرگ، پوست، ریه‌ها و سیستم لنفاوی می‌باشند و به دفع مواد مضر و سموم از طریق عرق، مدفوع و ادرار کمک می‌نمایند.
 
چرا به پاکسازی و سم زدائی احتیاج داریم؟
در شرایط ایده‌آل، بدن ما قادر به سم زدایی مواد شیمیایی که وارد بدن می‌شود هست، اما یک رژیم غذایی نامناسب همراه با هضم نامناسب و ضعف در دفع مواد و قرار گرفتن در معرض مقدار زیادی از سموم می‌تواند بر روی سم‌زدایی طبیعی بدن اثر منفی بگذارد. همچنین مواد شیمیایی محلول در چربی مانند آفت‌کش‌ها و هورمون‌ها که از طریق مواد غذایی که می‌خوریم وارد بدن ما می‌شوند، می‌توانند در سلول‌های چربی تجمع یافته و منجر به بیماری گردند. بنابراین با انجام سم‌زدائی بدن ما توانایی مقابله و خنثی سازی سموم را دوباره پیدا می‌کند.
 
چطور می‌شود آلودگی و توکسیک بودن را فهمید؟
در اوایل ممکن است نشانه‌های تاثیر سموم نامحسوس باشد و فقط باعلائمی مانند خستگی، ضعف دستگاه هاضمه و مشکلات پوستی بروز کند. اما بعضی اوقات ممکن است عواقب جدی به علت آلودگی به برخی مواد شیمیایی، آفت‌کش‌ها و ترکیبات موجود در پلاستیک‌های خاص که‌ حاوی مواد شیمیایی به نام زنواستروژن (یک نوع مختل کننده هورمونی) هستند ایجاد شود.
 
زنواستروژنxenoestrogens
این مواد شیمیایی می‌توانند موجب سرطان‌های مختلف و اختلالات مرتبط با هورمون‌ها مانند PMS، فيبروم رحم و اختلالات تيروئيد گردند. سموم می‌توانند موجب اختلال عملکرد سیستم ایمنی، مشکلات تغذیه‌ای و اختلالات‌ شناختی مثل اوتیسم، زوال عقل و فراموشی گردند.
تست‌های آزمایشگاهی مختلفی وجود دارد که می‌توانند برای بررسی و تعیین سموم انجام شود.
 
پاکسازی و سم‌زدائی برای چه مشکلات و بیماری‌هائی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
پاکسازی و سم‌زدائی برای کمک به بهبود عوارض و نیز بیماری‌های زیادی استفاده می‌شود، به عنوان نمونه به تعدادی از آنها اشاره می‌نمایم.

 
منافع پاک‌سازی و سم‌زدائی
اکثر افرادی که برنامه پاکسازی وسم‌زدائی را انجام داده‌اند متوجه انرژی بیشتر در بدن، بهبود حافظه و تمرکز بهتر، بهبود دستگاه هاضمه و عملکرد روده‌ها، کاهش درد و تورم (آماس)، و پوست شفاف‌تر شده‌اند. بعلاوه ممکن است مقداری کاهش وزن هم داشته باشند. البته واکنش افراد می‌تواند متفاوت باشد.
 
انواع برنامه‌های پاکسازی و سم‌زدائی
برنامه پاکسازی و سم‌زدائی ممکن است شامل رژیم غذایی خاص، روزه، رژیم آب میوه تنها، مصرف بعضی گیاهان خاص و مکمل‌ها، پاکسازی روده بزرگ، ورزش، کیلیشن، و سونا باشد.
 Chelation کیلیشن، چنگاله روشی است که بوسیله مواد مخصوص، سموم (فلزات سنگین) را جذب و دفع می‌کنند.
بعلاوه برنامه‌های مختلف و یا کیت‌هایی وجود داردکه ارگان‌های خاص و مشخصی مثل کبد، کلیه‌ها، روده بزرگ، ریه‌ها، پوست و سیستم لنفاوی را سم‌زدائی می‌کنند.
یک فرد نچروپات وارد می‌تواند برنامه‌ای را که متناسب با نیاز بدن شما و با توجه به ارگانی خاص طراحی کند.
در رژیم سم‌زدائی یکی از توصیه‌ها اجتناب از مواد غذائی دارای سموم زیاد می‌باشد. روزه (‌نه روزه دینی) روشی‌ دیگر در پاکسازی می‌باشد که بسیار موثر است، البته در این روش فرد باید مایعات زیادی مصرف کند.
در زیر چند روش سم زدائی و روزه را برای شما توضیح می‌دهم.
 
رژیم دیتاکس
خوردن سه تا چهار وعده غذایی از خوراکی‌هایی که غنی از مواد مغذی هستند کمک به سم‌زدایی می‌کند. تا حد ممکن از غذاهای ارگانیک استفاده کنید. غذا را خوب و کامل بجوید. آب به مقدار زیاد بنوشید (روزانه حداقل هشت تا ده لیوان بین وعده‌های غذایی بنوشید). آب به دفع مواد زائد بدن کمک می‌نماید. طول دوره سم‌زدائی و تکرار آن وابسته به میزان و شدت مشکلات بدنی شما دارد. گاهی رژیم ممکن است لازم باشد دو بار در سال انجام شود. یک برنامه پاکسازی و سم‌زدائی ممکن است سه تا هفت روز طول بکشد.
 
چه خوراکی‌ها و غذاهائی در رژیم دیتاکس توصیه می‌شود؟
• حبوبات
•چاشنی غذا: نمک دریا، سرکه سیب، سس سویای به طورطبیعی تخمیر شده، نمک کرفس(celery salt)
• روغن زیتون اکسترا ویرجین (تصفیه نشده).
• میوه‌های تازه، فرنگیجات و سبزیجات تازه، به خصوص آرتیشو، چغندر، کلم بروکلی، گل کلم، پیاز، سیر، فلفل و سبزیجات دارای برگ سبز.
• چای و جوشانده‌های گیاهی، از جمله چای سبز.
• آجیل‌: بادام، بادام هندی، گردو، تخم کتان (فلکسید)، تخم کدو، کنجد و تخم آفتابگردان
• غلات کامل سبوس‌دار، مثلاً برنج قهوه‌ای
 
از چه خوراکی‌ها و غذاهائی در رژیم دیتاکس باید اجتناب کرد؟
• الکل
• قهوه، نوشابه و سایر نوشابه‌های کافئین‌دار
• لبنیات
• فست‌فود، غذاهای فرآوری شده و خوراکی‌های تصفیه شده(آرد سفید بدون سبوس)
• افزودنی‌ها و مواد نگهدارنده
• گلوتن (در گندم، چاودار، جو و غیره)
• شکر (سفید یا قهوه‌ای) و هر غذای حاوی قند یا حاوی شیرین کننده‌های مصنوعی
• مخمر
 
روزه
روزه یکی از قدیمی‌ترین و موثر‌ترین روش‌های سم‌زدایی است که به بدن یک دوره استراحت داده و باعث کاهش فعالیت دستگاه هاضمه و کاهش ورود سموم به بدن می‌شود. در واقع به بدن اجازه زدودن مواد زائد می‌دهد و باعث افزایش فرایندهای سم‌زدائی و ترمیمی سلول‌ها می‌شود.
روش روزه‌داری برای هزاران سال تمرین شده است و معمولا در فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان انجام می‌شود.
اگر برای اولین بار روزه می‌گیرید با یک فرد وارد به رژیم غذائی مشورت کنید. مدت زمان انجام روزه به وضعیت جسمانی و سلامتی شما بستگی دارد. بسیاری از متخصصین یک تا سه روز را ایده‌آل می‌دانند. زمانی روش روزه را انجام دهید که بتوانید به قدر کافی استراحت کنید. در طول روزه ورزش یا فعالیت‌های شدید انجام ندهید. فقط می‌توانید قدم زدن تفریحی و نرمش سبک انجام دهید.
نوشیدن مایعات خیلی مهم است، می‌توانید در طول روزه فقط آب بنوشند و یا علاوه بر آب می‌توانید آب میوه، فرنگی‌جات و سبزیجاتی مانند هویج، چغندر، کرفس، جوانه گندم، جوانه جو مصرف کنید. این نکته بسیار مهم است که بدن شما باید مقدار کافی آب دریافت کند تا بتواند مواد زائد و سموم را دفع کند. بنا‌براین باید از کم‌آبی بدن در طول این روش روزه خودداری کنید.در طول روز حداقل هشت تا ده لیوان آب و مایعات بنوشید.
دو و سه روز قبل از شروع برنامه روزه، غذای سبک بخورید و فقط وعده‌های کوچک غذائی شامل میوه‌ها، فرنگی‌جات و سبزیجات میل کنید. یک روز قبل از روزه، خوراکی‌های سبکی که به راحتی هضم می‌شوند مانند سوپ، میوه، انواع سالاد و جوشانده‌های گیاهی مصرف کنید. پس از اتمام روزه، وعده غذائی کوچک وسبک میل کنید و به تدریج وارد رژیم غذائی سالم و معمولی شوید.
 
موارد احتیاط در انجام پاکسازی و سم‌زدائی
قبل از شروع یک برنامه پاکسازی و سم‌زدائی باید سلامت فرد توسط متخصص مربوطه تایید شود و اطمینان حاصل شود که این روش ضرری برای او ندارد.
 سم‌زدائی برای زنان باردار و یا شیرده هرگز توصیه نمی‌شود. کسانی که بیماری‌هائی نظیر سرطان، دیابت، صرع، بیماری قلبی، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، کم‌کاری تیروئید، فشار خون پایین، زخم معده، و کولیت دارند نباید برنامه روزه را نباید بدون نظارت مستقیم پزشک(‌نچروپات) وارد انجام دهند.
سم‌زدائی توسط روزه برای مدت طولانی توصیه نمی‌شود زیرا موجب کمبود پروتئین وسایر مواد ضروری بدن می‌شود.
‌هرگز داروی خود را در طول روزه، بدون مشورت با پزشک خود کم و یا قطع نکنید.
 
عوارض و اثرات جانبی احتمالی
در بعضی افراد در حین پروسه پاکسازی و سم‌زدائی ممکن است علائمی مانند سردرد، خستگی، سرگیجه، حالت تهوع، و بوی بد دهان مشاهده شود. این علائم اغلب در یک و دو روز اول اتفاق می‌افتد و سپس از بین می‌روند.
اگر وابسته به نوشیدن قهوه و چای هستید، زمانی که شما مصرف کافئین را متوقف کنید، احتمالاً دچار علائمی مانند سردرد و تحریک‌پذیری می‌شوید که به تدریج رفع می‌شود.