آشنایی با سیستم آموزشی انتاریو- 48
روزی که دروس کودکستان را با هم مرور کردیم، دیدیم اولین پایه‌های آموزش نوباوگان، از شناخت خود و هویتشان شروع می‌شود. یادتان هست از کلاس اول تا پنجم بچه‌ها قدم به قدم بیشتر یاد گرفتند، و دایره شناختشان به خانواده، و محله و جوامعی چون مدرسه و شهر و استان و کشورگسترده شد و به این ترتیب با دنیای علوم اجتماعی و مسئولیت‌ها و‌ حقوق مربوطه آشنا شدند و چگونگی شکل‌گیری کشور کانادا را آموختند. امروز وقت آنست که ببینیم در کلاس ششم که فرزندان ما درک عقلی قابل ملاحظه‌ای راجع به فرهنگ، تاریخ، و جامعه شهروندی دارند، چه مباحث جدیدی اضافه می‌شود و این ساعت پرکار درس علوم اجتماعی چطور پر می‌شود.

علوم اجتماعی و کلاس ششمی‌های انتاریو

دانش‌آموزان پایه ششم، علاوه بر جوامع گوناگونی که کانادا را تشکیل داده‌اند، جامعه جهانی و نقش کانادا در آن را می‌شناسند. پدیده‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، و محیط زیستی را فرا می‌گیرند تا به اهمیت اقدامات و همکاری‌های بین‌المللی پی ببرند. بدین منظور مهارت‌هایی نظیر نمودار‌خوانی‌ و نقشه‌خوانی را بازآموزی می‌کنند تا بتوانند حین پژوهش، اطلاعات منابع مختلف را تفسیر و تحلیل کنند. حتما به خاطر دارید که پیشتر گفتیم روش اصلی تدریس این درس از راه تحقیق و جستجوست؛ و به حفظ کردن یکسری پرسش و پاسخ بسنده نخواهد شد، و با زمان سی چهل سال قبل، تفاوت اساسی وجود دارد.لازم به ذکر است که این درس علوم اجتماعی، فرصتی فراهم می‌کند تا راجع به عقاید و ارزش‌ها، مشارکت، همکاری، فرهنگ، تساوی، آزادی، هویت، ارتباط، و احترام، یاد بگیرند (رجوع کنید به صفحه ده).مثال این مورد چنانچه در صفحه 129 آمده است، بررسی دلایلی‌ست که مردم مختلف به کانادا مهاجرت کردند (آزادی سیاسی و مذهبی، مسایل سیاسی، آرزوی دستیابی به زمین، موقعیت‌های اقتصادی، دلایل خانوادگی، فقر، قحطی، برده‌داری و غیره).
ضمنا امیدوارم مطالب چند هفته قبل در مورد شیوه‌های انتقال تفکر نقادانه و انتظام فکری در علوم اجتماعی، را مطالعه کرده و به یاد داشته باشید. نمونه این شیوه‌ها درک رابطه علت و معلولی،‌ شناخت الگوها، و ارتباط بینابینی میان دو پدیده‌ است.‌ اینک سرفصل انتظارات آموزشی را بدانیم:
دسته اول که مربوط به میراث و هویت (heritage and identity) می‌شود، نظر دارد به جوامع موجود در کانادا؛ در گذشته و اکنون.
ایده‌های اصلی که آموزش داده می‌شود و به نقش بومیان کانادا (اقوام نخستین، متیس‌ها، و اینوویت‌ها) اشاره واضح می‌شود شامل این موارد است:

در این بخش، بچه‌ها معاهده‌های مختلف که اکثرا مربوط به سرزمین‌های بومیان است، را بررسی و تحقیق می‌کنند، و می‌آموزند که بالاخره داستان پرماجرای زمین‌های این مرز و بوم، چه ایامی را پشت سر گذاشته است و امروز چگونه است که صلح‌آمیز در کنار هم زندگی می‌کنیم. یک نمونه از این موارد شهرستان اوریلیا است که در منطقه سنتی این بومیان واقع شده: اوجیب وه، چیپاوا، و انیش نابی. لوحی که برای این محل نوشته و پذیرفته شده است، معاهده ویلیامز نامیده می‌شود.
ممکن است در باب توصیف هویت کانادایی مثلا به فراگیر بودن و چند ملیتی‌ بودن و احترام به تفاوت‌های فرهنگی اشاره شود، و همچنین: دموکراسی مجلس شورا، سلطنت مشروطه، رسمیت دوزبانگی، به رسمیت شناختن سه قوم بنیان‌گزار، طرح بهداشت جهانی، اهمیت ویژه معاهدات صلح، و اذعان به اینکه ساکنان اصلی محلی که امروز کشور کانادا خوانده می‌شود سه قوم نخستین، متیس، و اینوویت بوده‌اند.
دسته دوم که به مردم و محیط زیست (people and environment) مربوط است، و محور اصلیش روابط متقابل کانادا و جامعه جهانیست، دربرگیرنده این موارد می‌باشد:

نمونه‌هایی از پدیده‌های جهانی که باید اقدامی شود را می‌توان کودکان کار، دسترسی به آب سالم، تغییرات آب و هوا، کمبود غذا، پناهندگان، بلایای طبیعی، از بین بردن ذخایر نفتی نام برد که برای اینها باید اقدام شود. تعجب نکنید اگر فرزند کلاس ششمی شما راجع به سازمان ملل، ناتو و یا پیمان نفتا سخن بگوید و از سازمان‌های غیر دولتی (ان جی او) چیزی یاد گرفته باشد، همانقدر که در مدرسه تمرین می‌کنند چگونه با برقرارکردن غرفه فروش ذرت بوداده، برای اردوی علمی مدرسه خود، یا تجهیز کتابخانه‌شان کمک مالی فراهم کنند.
هرچند سرفصل‌های آموزشی‌ در سند معرفی می‌شود و معلمان بنا به تشخیص خود برنامه‌ریزی می‌کنند، و معلوم نیست این موضوعات دقیقا چقدر و با چه میزان دقت منتقل می‌شوند، اما مقایسه کودکی که در چهارسالگی به کودکستان پا گذاشته است، با دانش‌آموز مطلع و باسواد کلاس ششمی، بی‌شک باعث شگفتی است.
حالا باور می‌کنید سند علوم اجتماعی را چرا این قدر بها داده‌اند و بیش از هر سند دیگری به تحول و نو کردنش همت گماشته‌اند؟ در سال‌های 2004، 2013، و 2018 اساتید و متخصصان زیادی ساعت‌های بیشماری وقت صرف کرده‌اند تا بدانند هدف چیست و چگونه به آن برسند: تربیت شهروندان مسولیت‌پذیر و فعال؛ از طریق پیشبرد روش‌های پژوهشی و بکارگیری روش‌های انتظام فکری. پیشنهاد می‌کنم خودتان شخصا لینک زیر را که سند جدید آموزش علوم اجتماعی در استان انتاریوست بازبینی کنید و اگر وقت داشتید یک بار دیگر نوشته پنج هفته قبل را بخوانید که اولین نوشته راجع به معرفی سند علوم اجتماعی بود. این نوشته ادامه دارد.
http://www.edu.gov.on.ca/eng/curriculum/elementary/social-studies-history-geography-2018.pdf