آخر هفته گذشته در منطقه‌ای از دریاچه مانیتوبا، آب تبدیل به یخ‌هایی به شکل توپ شد و روی سطح، به ویژه در کنار ساحل معلق ماند.
"جف کاوانا"، یخ‌شناس کانادایی می‌گوید که این پدیده‌ها به دلیل آب فوق‌سرد شده حاصل شده، آبی که در زیر نقطه انجماد معمولی خود مایع باقی می‌ماند، سپس با شروع به جامد شدن توسط باد حرکت می‌کند و می‌غلتد و مرتب آبی جدید به دور غلتش آن می‌چسبد و آنرا بزرگ و بزرگ‌تر می‌کند، درست مثل توپ برفی.
 
در پدیده‌ای نادر؛ قسمتی از دریاچه مانیتوبا پُر از توپ‌های برفی یخی شد
مجموعه خاصی از شرایط باید در زمان مناسب گرد هم می‌آمدند تا چنین پدیده‌ای بوجود می‌آمد: دمای هوا به سرعت سرد می‌شد، آب آزاد به سرعت دمایش نزدیک به یخ‌زدگی می‌رسید و مقدار مناسبی باد هم می‌وزید. شکل‌های کره‌ای شکل این توپ‌های برفی که آنرا "توپ‌های برفابی" می‌نامند، خیلی دوام نمی‌آورند و در مدت زمان کوتاهی با تغییر دمای اندک هوا و آب از بین می‌روند. این پدیده آنقدر نادر است که کاوانا، دانشیار علوم زمین و جو در دانشگاه آلبرتا، هرگز آنها را شخصا تجربه نکرده است.
این اتفاق در آخر همین هفته گذشته در ساحل شرقی دریاچه مانیتوبا، در حدود ۲۰۰ کیلومتری شمال غربی وینیپگ روی داده و توسط "پیتر هافباوئر" که در حال کایاک‌سواری بود دیده و عکسبرداری شده است. پیتر عکس‌هایی از این توپ‌ها گرفت و با این سوال ساده در اینستاگرام منتشر کرد: "آیا تا به حال دیده‌اید دریاچه به این شکل یخ بزند؟ آب این توپ‌های یخی را ایجاد کرد و آنها از کنار ساحل تا روی دریاچه پخش شده باشند طوریکه بیشتر انباشتگی آنها کنار ساحل بود". این پُست او صدها بار لایک و به اشتراک گذاشته شده و بسیاری از مردم از دیدن این پدیده زیبا و شگفت‌انگیز و جذاب ذوق‌زده شدند.

 
توپ‌های برفابی چیستند و چگونه تشکیل می‌شوند؟
تشکیل شدن این گلوله‌های برفی آنهم در داخل آب احتیاج به شرایط خاصی دارد. در این شرایط ابتدا باید یک فضا و مجرایی برای عبور جریان آب در داخل آب آزاد بوجود آید که در آن آب به اندازه کافی سرد در سطح آب وجود داشته باشد تا بتواند در طی تبدیل شدن به موج بر اثر باد یخ بزند. در واقع اگر باد آنقدر باشد که آب را از سطح بالا بیاورد، قطراتی می‌توانند به هوا بریزند و یخ بزنند و به صورت یخ برگردند داخل آب. اگر باد بتواند موج کافی بوجود آورد این یخ‌های برگشتی وارد امواج آب سردی که بسیار نزدیک به یخ زدن است قرار گیرد و به حرکت درآید آنوقت می‌چرخد و به آن لایه‌لایه آب یخ‌زده اضافه می‌شود تا تبدیل به یک گلوله برفی یخی که بطور ضعیفی به هم فشرده شده را بدهد. این توپ‌های برفابی سرانجام در آب خیلی سرد معلق می‌شوند و البته باید در نظر داشت که آنها بسیار ظریف هستند.
کاوانا گفت که اگر امواج به قدر کافی برای چرخاندن این قطرات یخ برگشتی نباشند، آنها در داخل جریان سرد آب بدون چرخش کشیده می‌شوند و اینبار بجای تبدیل شدن به شکل یک گلوله بصورت خطوط هندسی شبیه خلال دندان یا سوزن متبلور شده، در می‌آیند. وی می‌افزاید هر دوی این پدیده‌ها بسیار نادر هستند و معمولا در کنار هم رخ می‌دهند. پیتر این یخ‌های خلال داندانی را نیز در کنار یخ‌های بسیار نازک در ساحل یافته و از آنها نیز عکس گرفته که این یخ‌های دراز تقریبا هشت سانتی متر طول داشتند. کاوانا می‌افزاید: "در شرایط آرام، مولکول‌های آب می‌توانند خود را به شکل این کریستال‌ها مرتب کنند و آنها مانند سوزن رشد می‌کنند. شما گاهی اوقات این را در گودال‌های کنار پیاده‌روها پُر شده از باران که پس از آن هوای سرد وارد منطقه شده می‌بینید".

پیتر اما که اطلاعی از نام توپ‌های برفابی ندارد، یک نام لاتین به این پدیده داد: "کریلپیدریوس ماریتیموس"، که به گفته او به معنای "تشکل‌های سنگی سرد از دریا" است.

بیشتر بخوانید:

• دانشمندان: دندان‌ها می‌توانند حفره‌های خود را پُر کنند
• علمی: سکس در سواحل جزایر قناری در حال نابودی آن است
• علمی: احتمال سرطان مری و معده در کدام گروه خونی بیشتر است؟ موفقیت ۹۷ درصدی واکسن سرطان دهانه رحم
• امسال فرهنگ لغت "مریام وبستر" ۴۵۵ کلمه جدید از جمله غذایی و کرونایی به انگلیسی افزود
• علمی؛ دانشمندان: قاره آمریکا و کانادا کشف کریستف کلمب نیست، وایکینگ‌ها ۴۷۱ سال پیشتر کشفش کردند
• بهت دانشمندان از افت شدید و ناپدید شدن یک ماهه کرونا در ژاپن؛ از ۶,۰۰۰ مورد به ۱۰۰ مورد در توکیو
• علمی: متخصصان هر آنچه در زمینه چاقی باید بدانید را شرح دادند
• شیوع وحشتناک سیفلیس در آلبرتا به سطح قبل از کشف آنتی‌بیوتیک رسید
• علمی؛ هر آنچه باید امروز از سرطان بدانید: کُشنده‌ترین، اولین عامل، چگونگی کاهش و غربالگری