فشارخون بالا بیماری خطرناکی است که عبارت است از افزایش فشار وارده از جریان خون به دیواره رگ‌ها و نیز کاهش ظرفیت جدار رگ‌ها در خنثی کردن این فشار. بنابراین احتمال حمله قلبی و سکته مغزی در این بیماران افزایش یافته و در واقع مهمترین علت یا ریسک فاکتور سکته مغزی، فشار خون بالا می‌باشد.
به طور کلی فشارخون همه افراد را به صورت زیر می‌توان تقسیم کرد:
فشار خون اپتیمال که "سیستولیک" زیر ۱۲۰میلیمتر جیوه و دیستولیک زیر ۸۰ میلیمتر جیوه
فشار خون نرمال که حدود آن ۸۵ - ۸۰ / ۱۲۹- ۱۲۰ میلیمتر جیوه است
فشار خون بوردرلاین یا "پره هایپرتنشن" برابر ۹۰ - ۸۵/ ۱۳۹- ۱۳۰ میلیمتر جیوه
فشار خون خفیف یا "مایلد" برابر۹۹ -۹۰ / ۱۵۹ - ۱۴۰ میلیمتر جیوه Stage 1
فشارخون متوسط یا "مدریت" برابر۱۰۹ -۱۰۰ / ۱۷۹ - ۱۶۰ میلیمتر جیوه Stage 2
فشار خون شدید بیشتر از110/180 میلیمتر جیوه Stage 3
 
حدود هشتاد درصد بیماران فشار خونی در محدوده "بوردرلاین" تا متوسط هستند که می‌شود توسط تغذیه مناسب و تغییر شیوه‌های زندگی آن را بهبود بخشید، بعلاوه پیشگیری کردن یعنی تغییر شرایط تغذیه و شیوه زندگی می‌تواند در افراد مستعد و دارای سابقه خانوادگی بسیار موثر باشد. در تغییر شیوه زندگی باید کاهش استرس، افزایش فعالیت جسمانی و ورزش و تغذیه مناسب را در نظر گرفت تا فشار خون فرد به سطح نرمال بازگردد.
فشار خون ما توسط یک سیستم پیچیده شامل قلب، عروق، مغز، کلیه‌ها و غدد آدرنال تنظیم می‌شود و لحظه به‌ لحظه تغییر می‌کند و معمولا در پاسخ به فعالیت بدنی یا استرس افزایش می‌یابد. هنگامی که فشار خون، حتی زمانی که استراحت می‌کنید، بالا باقی بماند می‌تواند به شریان‌ها و اندام‌های حساسی مانند مغز، قلب وکلیه‌ها. آسیب برساند.
متاسفانه حدود نود تا نود و پنج درصد افراد مبتلا به فشار خون بالا هیچ علت قابل شناسایی ندارند و تحت عنوان فشارخون اولیه تعریف می‌شوند. این نوع فشار خون تمایل دارد به تدریج در طول سال‌ها توسعه یابد. البته علل دیگرفشار خون شامل بیماری‌های مزمن کلیوی، تنگی سرخرگ آئورت و نیز تنگی یکطرفه سرخرگ کلیوی، تصلب شرایین و اختلال بعضی غدد درون‌ریز مثل تومور غده فوق کلیوی را باید در نظر داشت. عواملی که احتمال فشار خون را بالا می‌برد شامل اضافه وزن و چاقی، استرس، سن بالای شصت سال، استعمال دخانیات، الکل، رژیم غذایی چرب و پرنمک، کم‌تحرکی، سابقه خانوادگی و ژنتیکی و بعضی داروها می‌باشند.
فشار خون بالا به عنوان قاتل خاموش شناخته شده است، زیرا ممکن است آن را برای سال‌ها‌ به شکل بدون علامت داشته باشیم و سپس به طور ناگهانی با‌ یک حمله قلبی یا سکته مغزی آشکار شود.(تقریبا نیمی از افرادی که فشار خون بالا دارند از بیماری خود آگاه نیستند). فشار خون بالا نیز می‌تواند باعث آسیب به ارگان‌ها از جمله کلیه‌ها، چشم شود و نیز خطر سکته مغزی و قلبی را افزایش ‌دهد.
 
علائم و نشانه‌ها
• گیجی و منگی
• گونه‌های قرمز (گل انداخته) و بر افروخته
• خونریزی بینی
• تعریق
• اختلال دید
 
ریسک فاکتورها یا عوامل خطر
• سن: با افزایش سن احتمال ابتلا به فشار خون بالا افزایش می‌یابد؛ علائم در مردان اغلب‌ بین سن 35 و 55 و در زنان بعد از یائسگی توسعه می‌یابد.
• بیماری‌های مزمن: مانند کلسترول بالا، دیابت، بیماری‌های کلیوی و وقفه تنفسی(‌آپنه) در خواب با افزایش خطر ابتلا به فشار خون همراه هستند.
• رژیم غذایی: مصرف زیاد نمک، کمبود پتاسیم و فیبر و نوشیدن زیاد الکل
• سابقه خانوادگی
• مواد مخدر: مانند کوکائین، کریستال (شیشه) و آمفتامین
• فقدان فعالیت بدنی
• داروها: مانند قرص‌های ضد بارداری، داروهای ضد سرما‌خوردگی و ضد احتقان بینی
• چاقی: کسانی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از 30 هستند بیشتر احتمال ابتلا به فشار خون بالا دارند.
• نژاد: فشار خون بالا در سیاهان‌ شایع‌تر است.
• سیگار کشیدن
• استرس
 
توصیه‌های تغذیه‌ای
 چه غذاهایی مصرف کنیم؟
• مصرف ماهی‌های آب سرد که دارای اسیدهای چرب مفید هستند می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند و خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد.
• سیر و پیاز حاوی آنتی اکسیدان‌هایی هستند که به کاهش فشار خون و کلسترول کمک می‌کند.
• چای سبز دارای آنتی اکسیدان‌هایی است که برای قلب مفید هستند.
• خوراکی‌های محتوی سویا مانند شیرسویا، توفو(پنیر سویا)، پروتئین سویا و پودر سویا و سویای بوداده می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
• استویا(Stevia) یک شیرین‌کننده گیاهی طبیعی است که می‌تواند در کاهش فشار خون کمک کند. به جای شکر یا شیرین کننده‌های مصنوعی از استویا استفاده کنید.
• دانه‌های کامل سبوس‌دار، سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات حاوی مقدار زیاد فیبر همراه با پتاسیم، منیزیم، کلسیم و سایر مواد مغذی‌ هستند که باعث کاهش فشار خون می‌شوند. سیب، پرتقال، گوجه‌فرنگی، و موز یک منبع عالی از پتاسیم هستند.
 
از چه غذاهایی اجتناب کنیم؟
مصرف بالای کافئین می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. مقدار مصرف خود را به یک تا دو فنجان قهوه محدود نمائید. از نوشیدنی‌های گاز‌دار محتوی کافئین خودداری کنید.
• از نوشیدن الکل اجتناب کنید اگر نمی‌توانید، آنرا به یک یا دو لیوان‌ نوشیدن شراب قرمز در روز محدود کنید.
• کاهش مصرف نمک موجب کاهش فشار خون در اکثر افراد می‌شود. نمک باعث احتباس آب در بدن و افزایش فشار داخل شریان‌ها می‌شود. بنا‌بر‌این از افزودن نمک به غذا اجتناب کنید و مصرف آن را به حداقل برسانید. بعلاوه ازخوردن غذاهای فرآوری شده‌، فست فود، چیپس، سیب‌زمینی سرخ کرده و همبرگر خود‌داری کنید. مصرف نمک را به کمتر ازدو و‌ نیم‌ گرم در روز محدود کنید.
• غذا‌های دارای چربی اشباع شده مانند گوشت قرمز و لبنیات و نیز چربی‌های ترانس مانند غذاهای سرخ شده و اسنک (میان وعده)‌ را کاهش دهید زیرا آنها می‌توانند موجب افزایش فشار خون،تصلب و مسدود شدن شریان‌ها و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی گردند.
 
چه شیوه زندگی را انتخاب کنیم؟
• سیگار نکشید و از دود سیگار دیگران اجتناب کنید. سیگار خطر ابتلا به بیماری‌ قلبی را افزایش می‌دهد.
• به طور منظم ورزش کنید. شکل ایده‌آل آن یک ساعت فعالیت روزانه متوسط است که می‌تواند شامل‌ پیاده‌روی سریع‌، دوچرخه سواری و شنا باشد.
• وزن بدن را در محدوده سالم نگهدارید، داشتن اضافه وزن باعث افزایش خطرابتلا به فشار خون و افزایش فشار به قلب می‌شود.
• میزان‌ استرس خود را مدیریت کنید. می‌توانید با یافتن راه‌هایی مثل ورزش منظم، تکنیک‌های تنفس و مدیتیشن اثرات استرس را کاهش دهید.
• طب سوزنی و یوگا به کاهش فشار خون کمک می‌کند.
• به طور منظم به دکتر مراجعه کنید. فشار خون و کلسترول خون خود را به طور مرتب مورد سنجش قرار دهید.