بدون هیچ تردیدی بهترین کتاب عبید، اخلاق الاشراف او است
از خدا پنهان نیست، از شما هم پنهان نباشد آنکه هر فردی در زندگی و کار، از استادی، پیشکسوتی، مرادی، معلمی، صاحب نظری و خلاصه یک کسی با تجربه تبعیت میکند و او را سرمشق و راهنمای خود میپندارد. مثلاً اغلب فرزندان اولیا خویش یا معلمان بانفوذشان را به عنوان الگوی شخصیتی و رفتاری در نظر میگیرند. بنابراین با توجه به این مطلب به سراغ استاد فضولی رفتیم و از ایشان پرسیدیم:
"جناب فضولی، حضرتعالی که در فنون کتابت و طنز فاخر فردی صاحب سبک و جا افتاده هستید، لطفاً بفرمایید از چه کسی در این کار تبعیت میکنید و او را سرمشق کار خود قرار میدهید؟"
استاد سکوت ممتدی کرد و گفت:"این سوال اساسی و مهمی است که باید با تفکر و تعمق به آن جواب داد، ولی من در طول سالیان درازی که به کسوت قلمزنی و علیالخصوص به نگارش طنز و آن هم طنز هدفمند، مشغولم، همواره سعی کردهام شاگرد کوچکی از مکتب طنز فاخر و روشنگر استاد عبید زاکانی باشم. عبید مرد بزرگ روزگار خود بود که با قلم متعهدانه آیینهای مقابل رویدادهای زمانه خود گرفت و واقعیتها را برای ما بیان کرد به طوریکه از روی آثارش میتوانیم به آنچه که در دوران او گذشته است، پی ببریم. چه چیزی بالاتر از این تعهد اجتماعی و مردمی میتواند یک انسان اهل قلم را همواره در دل اهل خرد و اندیشه زنده نگاهدارد."
من فکر میکنم، این چند جمله کاملترین و با ارزشترین سخنی است که میشود درباره عبید عنوان کرد، لذا وقتی که صحبتمان با استاد فضولی گرم شد، از او پرسیدم:
"استاد در میان آثار عبید، شما کدام یک را بیشتر میپسندید؟ جواب داد:"همه آثار عبید عالی و استادانه است، حتی اشعار جدی و غزلیاتش، ولی من کتاب "اخلاق الاشراف، عبید را شاهکار او میدانم. به طوریکه میتوانم عنوان کنم که این شاعر جزو رجال علم اخلاق، سیاست و علم الاجتماع است. او از لحاظ روانشناسی، اجتماعی و سیاسی مردی تیزبین با اندیشههای دقیق و عمیق است."
آنگاه از استاد پرسیدم:"لطفا به نکاتی از کتاب اخلاق الاشراف اشاره فرمایید تا ما را با اندیشههای عبید بیشتر آشنا سازید."
استاد فضولی جواب داد:"بدون هیچ تردیدی بهترین کتاب عبید، اخلاق الاشراف او است که یکی از عمیقترین رسالههای زبان فارسی تلقی میگردد، به طوریکه هیچ نویسنده و مورخی در هیچ دوره و زمانی نظیر آن را ننوشته است. این کتاب شاهکار فصاحت و بلاغت است. عبید در این اثر اخلاق بزرگان زمان خود را به انتقاد گرفته و با طنز بدیع، رفتار و گفتار آنها را که در تضاد عجیبی است، افشا میکند و با نقد کوبنده، ماهیت دروغین این صنف را برملا میسازد."
از ایشان تقاضا کردم تا اشارهای موردی از این کتاب را با توجه به مسایل روز جامعه ما بنماید، فرمود:"یکی از جنبههای نادرست سیاست حکومترانان در تاریخ ما، جنگهای بیهوده و زیانآور بوده است، برای اینکار دلیل جز ارضای حس خود بزرگبینی و غرور جاهلانه نداشتند. عبید این حقیقت را در ضمن داستانها، امثال و تعریفات بسیار به باد انتقاد طنزآمیز میگیرد و میگوید:"سپاهییی را گفتند چرا به غزا(جنگ) نمیروی. گفت:به خدا من یکی از آنان را نمیشناسم و آنان هم مرا نمیشناسند، پس عداوت میان من و آنها چگونه واقع شود؟" عبید مسئولیت همه جنگها و شوربختیهای حاصل از آن را به دوش طبقه حاکم مینهد و میگوید:"جنگ نخست در ذهن مردان سیاست آغاز میشود و خودسری و گنده دماغی این طبقه زیانهای جبرانناپذیری برای مردم به ارمغان میآورد."
با استاد فضولی خداحافظی کردم ولی به خوانندگان توصیه میکنم که حتماً آثار عبید را بیابند و مطالعه کنند تا به دنیایی از واقعیتهای گذشته که بسیار با دوران ما تشابه دارد، آشنا شوند و به این نکته پی ببرند که همواره مسایل اجتماعی و سیاسی ایجاد شده توسط حکومترانان در جوامع بشری، بزرگترین مشکلات مردم عادی جامعه بوده است.
"جناب فضولی، حضرتعالی که در فنون کتابت و طنز فاخر فردی صاحب سبک و جا افتاده هستید، لطفاً بفرمایید از چه کسی در این کار تبعیت میکنید و او را سرمشق کار خود قرار میدهید؟"
استاد سکوت ممتدی کرد و گفت:"این سوال اساسی و مهمی است که باید با تفکر و تعمق به آن جواب داد، ولی من در طول سالیان درازی که به کسوت قلمزنی و علیالخصوص به نگارش طنز و آن هم طنز هدفمند، مشغولم، همواره سعی کردهام شاگرد کوچکی از مکتب طنز فاخر و روشنگر استاد عبید زاکانی باشم. عبید مرد بزرگ روزگار خود بود که با قلم متعهدانه آیینهای مقابل رویدادهای زمانه خود گرفت و واقعیتها را برای ما بیان کرد به طوریکه از روی آثارش میتوانیم به آنچه که در دوران او گذشته است، پی ببریم. چه چیزی بالاتر از این تعهد اجتماعی و مردمی میتواند یک انسان اهل قلم را همواره در دل اهل خرد و اندیشه زنده نگاهدارد."
من فکر میکنم، این چند جمله کاملترین و با ارزشترین سخنی است که میشود درباره عبید عنوان کرد، لذا وقتی که صحبتمان با استاد فضولی گرم شد، از او پرسیدم:
"استاد در میان آثار عبید، شما کدام یک را بیشتر میپسندید؟ جواب داد:"همه آثار عبید عالی و استادانه است، حتی اشعار جدی و غزلیاتش، ولی من کتاب "اخلاق الاشراف، عبید را شاهکار او میدانم. به طوریکه میتوانم عنوان کنم که این شاعر جزو رجال علم اخلاق، سیاست و علم الاجتماع است. او از لحاظ روانشناسی، اجتماعی و سیاسی مردی تیزبین با اندیشههای دقیق و عمیق است."
آنگاه از استاد پرسیدم:"لطفا به نکاتی از کتاب اخلاق الاشراف اشاره فرمایید تا ما را با اندیشههای عبید بیشتر آشنا سازید."
استاد فضولی جواب داد:"بدون هیچ تردیدی بهترین کتاب عبید، اخلاق الاشراف او است که یکی از عمیقترین رسالههای زبان فارسی تلقی میگردد، به طوریکه هیچ نویسنده و مورخی در هیچ دوره و زمانی نظیر آن را ننوشته است. این کتاب شاهکار فصاحت و بلاغت است. عبید در این اثر اخلاق بزرگان زمان خود را به انتقاد گرفته و با طنز بدیع، رفتار و گفتار آنها را که در تضاد عجیبی است، افشا میکند و با نقد کوبنده، ماهیت دروغین این صنف را برملا میسازد."
از ایشان تقاضا کردم تا اشارهای موردی از این کتاب را با توجه به مسایل روز جامعه ما بنماید، فرمود:"یکی از جنبههای نادرست سیاست حکومترانان در تاریخ ما، جنگهای بیهوده و زیانآور بوده است، برای اینکار دلیل جز ارضای حس خود بزرگبینی و غرور جاهلانه نداشتند. عبید این حقیقت را در ضمن داستانها، امثال و تعریفات بسیار به باد انتقاد طنزآمیز میگیرد و میگوید:"سپاهییی را گفتند چرا به غزا(جنگ) نمیروی. گفت:به خدا من یکی از آنان را نمیشناسم و آنان هم مرا نمیشناسند، پس عداوت میان من و آنها چگونه واقع شود؟" عبید مسئولیت همه جنگها و شوربختیهای حاصل از آن را به دوش طبقه حاکم مینهد و میگوید:"جنگ نخست در ذهن مردان سیاست آغاز میشود و خودسری و گنده دماغی این طبقه زیانهای جبرانناپذیری برای مردم به ارمغان میآورد."
با استاد فضولی خداحافظی کردم ولی به خوانندگان توصیه میکنم که حتماً آثار عبید را بیابند و مطالعه کنند تا به دنیایی از واقعیتهای گذشته که بسیار با دوران ما تشابه دارد، آشنا شوند و به این نکته پی ببرند که همواره مسایل اجتماعی و سیاسی ایجاد شده توسط حکومترانان در جوامع بشری، بزرگترین مشکلات مردم عادی جامعه بوده است.
اگر شما همکاری گرامی ما هستی، مرسی که این مطلب را خواندی، اما کپی نکن و با تغییر به نام خودت نزن، خودت زحمت بکش!
پروتکل علمی - پزشکی جهانی برای مقابله کلیه ویروسهایی مانند کرونا که انتقالشان از طریق بسته هوایی است:
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
Date: Wednesday, August 21, 2019 - 20:00