گزارشی از جشنواره نوروزی تیرگان
در تورنتو 2018
عید نوروز باستانی و جشن‌ها و آیین‌هایی که قبل و بعد از آن برگزار می‌شود. از یک فرهنگ و باور تاریخی اصیل و طولانی درست همزمان با زنده شدن دوباره‌ی طبیعت و آغاز مجدد شور و شوق زندگی در روی کره زمین مایه می‌گیرد. این مراسم نشات گرفته از یک تمدن، فرهنگ و آئینی است که گذشته‌ی درخشان یک سرزمین مقدس با مردم پاک نهاد را به حال و آینده پیوند زده است و در طول قرن‌ها و سال‌های متمادی حوادث و وقایع گوناگون تاریخی و منطقه‌ای از حمله‌ی اسکندر مقدونی و تازیان گرفته تا هجوم مغول و تاتار وحشی و هرگونه تجاوز جغرافیایی یا فرهنگی تحت هر عنوان و اهداف دیگر، نه تنها نتوانسته است بر دیرپایی و ارزشمندی این فرهنگ و تمدن خدشه‌ای وارد کند بلکه عامل و انگیزه‌ی اصلی انسجام و یکپارچگی و ماندگاری فرهنگ، زبان و قومیت ایرانی گردیده است.
نوروز، کهن‌ترین و گسترده‌ترین آئین مشترک همه سرزمین‌های حوزه‌ی فرهنگ و تمدن ایرانی است و تنها عیدی است که ریشه در هیچ اعتقاد و ایدئولوژی مذهبی ندارد و علت برگزاری آن به محاسبات ریاضی گردش زمین به دور خورشید و آغاز تغییر و تحول در طبیعت دارد. عید نوروز در سال‌های اخیر به عنوان یک میراث جهانی در سازمان ملل و در بسیاری از کشورها از جمله کانادا به رسمیت شناخته شده و برگزار می‌گردد.
ایرانیان خارج از کشور همه ساله مراسم عید نوروز را باشکوه هرچه تمام‌تر در کشورهای محل سکونت خود مانند آمریکا، کانادا و اروپا برگزار می‌کنند. در اینگونه مراسم علاوه بر گرامی داشتن و انجام آئین‌ها و سنت‌های باستانی مرسوم از گذشته، دید و بازدید عمومی و جمع شدن و کنار یکدیگر قرار گرفتن توام با شادی و سرور صورت می‌گیرد و نه تنها موجب نشاط و همبستگی ملی و قومی می‌گردد بلکه فلسفه‌ها و اهداف این جشن ملی نیز به نسل‌های آینده انتقال پیدا می‌کند.
در کشور پهناور کانادا و به ویژه در شهر بزرگ و زیبای تورنتو، ایرانیان مقیم این شهر نوروز را گسترده و با شکوه برگزار می‌کنند و همزمان با فرا رسیدن سال نو و بهار ده‌ها جشن و فستیوال و بازارهای نوروزی در تورنتو برپا می‌شود.
سازمان غیر انتفاعی تیرگان که به همت تعدادی از افراد فرهنگ‌دوست ایرانی در شهر تورنتو پایه‌گذاری شده است علاوه بر برگزاری ششمین دوره (هر دو سال یکبار) جشنواره تیرگان، اینک دو سال است که در ایام فرا رسیدن عید نوروز مبادرت به برگزاری فستیوال نوروزی می‌کند.
فستیوال نوروزی 2018 تیرگان که در روزهای 9 تا 11 مارچ در سالن بزرگ و مجلل "مرکز هنرهای تورنتو" در تورنتو برگزار شد که در آن نتایج زحمات صدها نفر داوطلب و هنرمند ایرانی و غیر ایرانی با کار و کوشش متداوم چند ماهه و صرف زمانی حدود ده‌هزار ساعت کار به مردم فرهنگ‌دوست ایرانی عرضه گردید. میزان استقبال از این فستیوال در حد بسیار خوبی بود: متجاوز از 30 هزار بازدید‌کننده از بیش از 40 برنامه‌ی متنوع و گسترده فرهنگی و شادی‌آفرین نوروزی آن شامل موسیقی‌های اصیل ایرانی، تئاتر، سینما، نمایشگاه عکس و برنامه‌های آموزشی، بازارچه‌های ایرانی، چایخانه سنتی، بازدید به عمل آوردند. بخش قابل توجه این فستیوال ارزش‌گذاری فرهنگی برای کودکان و نوجوانان بود که سعی داشت به طور کارگاهی در اشاعه فرهنگ نوروزی به نسل‌های جدید مهاجران کمک کند. به منظور شناخت بیشتر از دیدگاه‌های مردم تورنتو از این فستیوال با تعدادی از بازدیدکنندگان، غرفه‌داران و مسئولین برگزار کننده مصاحبه به عمل آوردهایم که توجه خوانندگان را به دیدگاه‌های این عزیزان از این فستیوال جلب می‌کنیم:
***
سعید چوبک مدیر انتشارات سرای بامداد:
تنها کتابفروشی شرکت‌کننده در فستیوال، سرای بامداد بود. چه کسی بهتر از یک فرهنگ‌دوست و عاشق کتاب می‌تواند درباره نوروز برای ما سخن بگوید. او که در روی تابلوی تبلیغاتی خود نوشته بود: "ما با کتاب نخواندن به خودمان ظلم می‌کنیم"، با اعلام اینکه در آینده نزدیک در ساختمان "ورلد‌آن‌یانگ" محل جدید کتابفروشی و انتشارات خود را بازگشایی می‌کند، در جواب سوال من اینگونه جواب داد:
- خبرنگار ایران استار هستم، لطفا شما خودتان را برای خوانندگان این رسانه معرفی کنید.
من سعید چوبک هستم، مدت 12 سال است که به کار فروش کتاب در تورنتو اشتغال دارم. از این کار خوشحالم و لذت می‌برم. مردم را دوست دارم و آنها هم من را دوست دارند. من فکر می‌کنم در زمینه کتاب و کتاب‌خوانی باید کار زیادی کرد. اگرچه درآمد آنچنانی در این کار نیست، ولی از انجام آن رضایت فراوان دارم.
- چند سال است تورنتویی؟
حدود 22 سال
- شما که در فستیوال نوروزی تیرگان شرکت کرده‌اید، دیدگاه‌تان راجع به آن چیست؟
چندین بار است که در این فستیوال شرکت می‌کنم. این فستیوال اعلام کرده که دارد کار فرهنگی می‌کند. بسیار خوب، حرکت‌هایی هم در اینباره انجام می‌دهند که جای قدردانی دارد. ولی واقعیت امر این است که نگاه کلی این فستیوال (که جدای جامعه ما هم نیست) کتاب را یک کالای دست دوم نگاه می‌کنند در حالیکه کتاب یک مقوله‌ای است که با آن فرهنگ‌سازی می‌شود کرد. با اشاعه کتاب، سیاست درست می‌شود. اگر پایه فرهنگ جامعه ضعیف باشد، سیاست و روابط اجتماعی ضعیف می‌شود. فرهنگ فقط موسیقی و رقص و آواز نیست. فرهنگ فقط تئاتر نیست. فرهنگ زمینه‌های گوناگونی دارد. جمع جبری این فرایندها است که معنی پیدا می‌کند. ما اگر با حقارت و تحقیر به کتاب نگاه کنیم از فرهنگ به مراتب پایین‌تری برخوردار خواهیم شد. بچه‌هایمان از ما چیزی یاد نمی‌گیرند. این می‌شود که اکنون هستیم.
- به نظر شما این فستیوال تمامی جنبه‌های فرهنگی نوروز را نشان می‌دهد؟
نمی‌تواند نشان بدهد. بیائید با هم صادقانه حرف بزنیم. علی‌رغم آن که برنامه‌گزاران این فستیوال قصد خیر دارند و می‌خواهند یک کار فرهنگی انجام دهند، ولی واقعیت این است که تفکر بیزینسی و تجاری بر فستیوال حاکم است. من که چندین سال است با موسسه تیرگان و برنامه‌های مختلف آنها کار می‌کنم به آنها گفتم شما در کاتالوگ‌ها، کتاب‌های راهنما و وب‌سایت‌تان عکس چندتا کتاب بگذارید و از کتاب بگوئید، به آن جایگاه بدهید. از کتابفروشی برای یک میز همان اجاره و پولی را می‌گیرند که از کباب‌فروش می‌گیرند. کتابفروش را می‌اندازند ته سالن ولی بیزینس‌های دیگر را جلوی سالن. منظور من اینست که این کارها نه از روی غرضی است، از این زاویه است که نگاهشان به کتاب اینگونه است.
- آیا میزان هزینه و فروش شما با هم تطابق دارد؟
خیلی زحمت بکشم می‌توانم هزینه و فروش را برابر کنم. یعنی من همان پولی که برای اجاره میز داده‌ام را شاید بتوانم از فروش کتاب‌ها درآورم. هزینه و وقت خودم که اکنون دو روز در اینجا هستم، هیچ، می‌گویم برای دلم کار کرده‌ام.
- آیا شما از محلی که به شما اختصاص داده شده که یک مقدار کنار سالن است راضی هستید؟
من اگر حرفی بزنم بی‌فایده است، چون قضیه فراتر از این چیزهاست. قضیه به تصورات حاکم به اجتماع برمی‌گردد که نسبت به کتاب و کتاب‌خوانی نگاهی حقیر داریم. بدیهی‌ست که جای غذافروشی‌ها و طلافروشی‌ها را بهتر اختصاص داده‌اند که در معرض دید بیشتری هستند. من نمی‌دانم که این مشکلات حل می‌شود یا نه، ولی می‌دانم که این کار از روی غرض‌ورزی و بدی نیست. کلا نگاه ما به فرهنگ و کتاب اینگونه است و این مسئله ما را زمین‌گیر کرده. ما خودمان اینگونه بینش‌ها را به وجود آوردهایم. ما اگر بخواهیم این دیدگاه‌ها را عوض کنیم و جامعه‌ی فرهنگی‌مان تغییر دهیم، باید از کتاب و مطالعه شروع کنیم.
- شما چه پیشنهادی برای بهتر برگزار شدن اینگونه فستیوال‌ها دارید؟
ما باید کارها را درست انجام دهیم، اگر می‌گوئیم کار ما فرهنگی است، واقعا کار فرهنگی کنیم، نه آنکه برخلاف شعارهایمان کار کنیم. آن کسی که کار بیزینسی می‌کند با افتخار این را انجام می‌دهد ولی کسی که می‌گوید کار فرهنگی می‌کنم ولی عمل‌کردش کار بیزینسی است، اشتباه می‌کند.
- یعنی شما می‌گویید که فستیوال‌هایی مثل تیرگان که کارش فرهنگی است، باید محور کارش بر مبنای فرهنگ باشد نه بیزینس.
دقیقا همینطور است. فرهنگ را باید ساخت. ملت‌های دنیا برای رشد و توسعه فرهنگ زحمت می‌کشند، کار می‌کنند و زندگی بهتری را برای مردم می‌سازند.
- لطفا یک پیام فرهنگی برای ایام نوروز بیان کنید، به ویژه با شعاری که در روی تابلوی خودتان نوشته‌اید.
من امیدوارم امسال سال خوب و پُرباری برای همه باشد. مطالعه و کتاب‌خوانی را از زندگی‌مان حذف نکنیم؛ کتاب بخوانیم تا زندگی بهتری داشته باشیم.
***
در سالن فستیوال در طبقه دوم به خانواده‌ای برخورد کردم که آنها صنایع دستی زیبایی را که در آن هنر ایرانی به زیبایی نمودار و مشهود بود را عرضه می‌کردند. کلمه‌ی "عشق" در روی یکی از بشقاب‌ها مرا به آن طرف کشید و از آنها پرسیدم:
- با سلام، لطفا خودتان را معرفی کنید.
من مسعود اقوامی هستم. دو سال است در تورنتو زندگی می‌کنم.
- این صنایع دستی با این زیبایی را از کجا می‌آورید؟
این صنایع کار دست است و همه را از ایران می‌آوریم.
- استقبال مردم از کالاهای شما چگونه بوده است؟
خیلی خوب بوده، چون این نقاشی‌ها کار دست است، ایرانی‌ها و کانادایی‌ها از آن استقبال زیادی کرده‌اند.
- شما با توجه به هزینه‌ی میز و میزان فروش آیا سود هم داشته‌اید؟
بد نبوده، با توجه به اینکه عرضه این کالا‌ها را تازه شروع کرده‌ایم، برای شروع کار خوب بوده است و راضی هستیم.
- چه پیام و نظری برای بهتر شدن اینگونه جشن‌ها دارید؟
در اینگونه موارد باید بیشتر به اصل موضوع نوروز بپردازیم و آن را زنده نگه داریم. نوروز را به مردم معرفی کنیم، مخصوصا به کانادایی‌ها و خارجی‌ها.
- نظر شما در رابطه با معرفی نوروز توسط این فستیوال چیست؟
سال دوم است که این فستیوال سعی در معرفی نوروز دارد. تا حدودی هم خوب و موفق بوده.
- آیا در ایام نوروز به مسافرت هم می‌روید؟
چون میهمان برایمان آمده، از آنها پذیرایی می‌کنیم.
- امیدوارم سال خوبی داشته باشید.
شما هم همینطور، موفق باشید.
***
در روی میزی، وسایل مربوط به نوروز و سفره‌ی هفت‌سین که به طرز زیبایی طراحی و ساخته شده بود، توسط گروهی که وابسته به موسسه خیریه‌ی کهریزک بودند، ارائه گردیده بود. با آنها و مسئول غرفه به گفتگو پرداختم:
- لطفا خودتان را معرفی کنید.
من وحیده حکاک هستم. حدود سی سال است که در تورنتو زندگی می‌کنم. ما از طرف سازمان خیریه کهریزک در اینجا هستیم که نمایندگی کهریزک ایران را در اینجا داریم. من کارهای دستی برای آنها انجام می‌دهم. تمام اعضای هفت‌سین را در اینجا آوردهایم؛ آنها شامل سیر، سنجد، تخم‌مرغ‌های رنگی و چیزهای دیگری که همه با کار دست ساخته شده است.
- با توجه به اینکه شما یک موسسه خیریه هستید، آیا برای این میز وجهی هم پرداخت کرده‌اید؟
بله، هزینه‌ای در نظر گرفته‌اند، همان رقم عادی دیگران، چون سازمان تیرگان هم غیر انتقاعی است و بودجه اضافه ندارد، هزینه‌های مراسم و محل و غیره را از همه می‌گیرند.
- فروش شما چطور بود؟
خیلی خوب بود. راضی بودیم چون جنس‌های ما خیلی خوب هستند و چون مردم با موسسه کهریزک آشنایی دارند، هم این جنس‌ها را می‌خرند و هم کمکی به خیریه می‌کنند. ما همه کارهای را رایگان انجام می‌دهیم و کل فروش را می‌فرستیم ایران برای آسایشگاه کهریزک.
- لطفا برای مردم تورنتو در سال نو پیامی بفرستید.
آنهایی که به این خیریه کمک کرده‌اند، دلشان شاد شده است، اگر کسی دل محرومی را به دست بیاورد حتما سال خوبی در انتظارش است.
***
در سالن اصلی محل فستیوال، گروهی که خود را مسئول جمع‌آوری کمک به موسسه تیرگان معرفی کردند با کارگاه زیبایی از نخ‌های رنگارنگ که به صورت دسته‌ای به دار آویزان کرده بودند با علاقمندان گفتگو می‌کردند، با مسئول آنها مصاحبه کوتاهی کرده‌ام که به شرح زیر است:
- با سلام، ممکن است لطفا خودتان را معرفی کنید؟
سلام، من الهه مرجوی هستم از دفتر کمک‌های مردمی موسسه تیرگان. من مسئول کمک‌ها و حمایت‌های مالی علاقمندان به تیرگان هستم. ما برای نوروز یک کمپین جمع‌آوری کمک‌های مردمی داریم که هر کسی که به ما کمک کند رسید دریافت می‌نماید و می‌تواند کمکش را زا مالیاتش کم کند. مردم می‌توانند به طور ماهیانه هر مبلغی را که دوست دارند به تیرگان کمک کنند، بطور کلی یا به صورت اقساط. منگوله‌هایی هم اینجا هستند که نماد نوروز امسال می‌باشند و در همه‌ی دکورهای سالن از آنها استفاده شده است؛ معنی آنها اینست که به نظر ما کسانی که به تیرگان کمک می‌کنند هر یک به صورت همین منگوله‌ها به هم پیوسته‌اند، وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند توان بالایی را ایجاد می‌نمایند.
- رشته تحصیلی شما چیست؟
مدیریت هنری خوانده‌ام.
- استقبال مردم از این نوع کمک‌های مردمی که شما دریافت می‌کنید چگونه بوده است؟
خیلی خوب بوده است، مردم همه نشان دادند که دوست دارند تیرگان را یک جوری حمایت کنند. مبلغ کمک مهم نیست، مشارکت مهم است.
- به نظر شما که با تیرگان همکاری دارید، فکر می‌کنید این فستیوال نوروزی از جنبه‌های فرهنگی موفق بوده است؟
پوشانیدن تمام جنبه‌های فرهنگی نوروز کار بزرگی است، چون کارهای زیادی باید صورت بگیرد، ولی با توجه به امکانات و شرایط، تیرگان تلاش کرده تا جایی که می‌تواند برنامه‌های مختلفی را به اجرا درآورد. ممکن است کم و کاستی هم داشته باشد ولی برنامه‌ریزی زیادی صورت گرفته تا در همین حد کارها خوب ارائه گردند. ما در کاردستی‌ها و ورک‌شاپ‌ها زمینه‌های شناخت نوروز را به بچه‌ها آموزش می‌دهیم.
- به عنوان یک فرد مستقل چه پیشنهادی برای بهتر شدن این فستیوال دارید؟
این سوال خیلی سخت است. به نظر من برای بهتر شدن کارها اگر شرایط آن فراهم شود، تعداد روزهای فستیوال را بیشتر کنیم تا برنامه‌های بیشتری قابل ارائه باشند و مردم بیشتری بتوانند برای بازدید بیایند.
- موفق باشید، خدا نگهدار شما
خداحافظ.
***
در سالن برگزاری فستیوال نوروزی با دو انسان فرهنگی و دوست‌داشتنی برخورد کردم، کریم زیانی و لی‌لی نبوی. دو شریک زندگی، دو انسان نیک فرهنگی، دو عاشق فرهنگ و ادب فارسی. من هر زمان که این دو نفر را با هم می‌بینم خوشحالی تمام وجودم را فرا می‌گیرد. به کنارشان رفتم و با لی‌لی قدری صحبت کردم؛ آرام و متین به سوالات من جواب داد:
- عید شما مبارک باشد. سعادتی بود که امروز شما را زیادرت کردم. نظرتان در رابطه با این فستیوال چیست؟
من یکی از اعضای خانواده‌ی تیرگان هستم. در سال‌های گذشته مدیر اجرایی تیرگان بودم. به هر حال سعی می‌کنم نظرم را به دور از تعصب بیان کنم. من فکر می‌کنم تنها سازمانی که اینگونه جشنواره در این شهر برگزار می‌کند که فرهنگ ایرانی را در قالب مدیریت کانادایی ارائه می‌دهد، جشنواره تیرگان است. همیشه من درباره‌ی تیرگان این نظر را دارم که "شراب کهنه در جام نو"؛ شراب کهنه فرهنگ ایرانی در جام نوی مدیریت کانادایی.
- آیا فکر می‌کنید تمام جنبه‌های فرهنگی نوروز در این فستیوال نشان داده شده است؟
وقتی که صحبت از تمام ارزش‌ها می‌کنیم یعنی از گستره‌ی هزاران ساله حرف می‌زنیم، ولی تا حد امکان، با توجه به بودجه و میزان دسترسی افراد صاحب صلاحیت، به نظر من در خارج از کشور این فستیوال یکی از کامل‌ترین جشنواره‌هایی است که حداکثر نشان‌های فرهنگی ما را عرضه می‌کنند. حتی در حد همین بازارچه که ایستاده‌ایم، در هر گوشه مسائل نوروز بطور فرهنگی در حال انتقال است. برای همه طبقات سنی. من برای این وسعت نگرش مدیران تیرگان خیلی احترام می‌گذارم.
- چه پیشنهادی برای بهتر شدن کارهای این فستیوال دارید؟
کمک مردمی. مردم دست یاری بدهند، چون هر چقدر بودجه بیشتری داشته باشند، از افراد هنرمند بیشتری بهره می‌گیرند.
- یک پیام کوتاهی هم برای مردم و ایرانیان تورنتو درباره نوروز بفرمائید.
من یک پیام در سال‌های مختلف دارم و آن اینست: "تا جهان هست، بهار هست، تا بهار هست، نوروز هست، و تا نوروز هست، ایران هست".
***
در طبقه دوم سالن اصلی، نمایشگاهی از نقاشی‌های سنتی و زیبای ایرانی توسط خانمی ایرانی که این تابلوهای کار دستی اوست به نمایش گذاشته شده است. با صحبت‌های او آشنا شوید:
- خانم لطفا خودتان را معرفی کنید.
اسم من ارغوان جعفری است. در ایران کار صنایع دستی انجام می‌دادم: سفال‌گری. اینجا به دلیل علاقه به کار هنری و فرهنگ ایران، سعی کردم این کار را ادامه دهم. من سعی کردم آن روش‌های سنتی را با شیوه‌های مدرن ارائه دهم. بیست سال است که در تورنتو به این کار اشتغال دارم.
- استقبال مردم از کارهای شما چگونه بوده است؟
-این محیط چون یک فضای فرهنگی است، جنبه‌های اقتصادی برای من خیلی مهم نیست. بیشتر ارائه کار فرهنگی و سنتی بوده و استقبال هم خیلی خوب بوده.
- شما چقدر برای ارائه کارتان هزینه کرده‌اید؟
میزهای برزگ و کوچک متفاوت است، از 800 دلار شروع می‌شود و من به اندازه‌ی مبلغی که پرداخت کرده‌ام فروش داشته‌ام. از لحاظ محیط کار و سطح کار و کلاس برگزاری این مبلغ اجاره چندان زیاد به نظر نمی‌رسد.
***
در سالن فستیوال با دختر خانم جوانی برخورد کردم که او همراه پدرش به آنجا آمده بود. رسالت اصلی اینگونه کارهای فرهنگی آشنا کردن نسل‌های جوان ایرانی با تاریخ و فرهنگ کشورمان است. لذا صحبت با او را فرصت خوبی برای شناخت نوجوانانمان از نوروز دانستم.
- با سلام، ممکن است خودتان را معرفی کنید؟
من آرزو صدفی هستم، در کلاس ششم درس می‌خوانم
- امروز برای چه کاری به اینجا آمده‌اید؟
برای دیدن جشنواره‌ی نوروز و آشنا شدن با چیزهای قدیمی کشورمان.
- شما می‌دانید نوروز چگونه به وجود آمده؟
من خودم نقالی می‌کردم، قبلا شنیدم وقتی جمشید پادشاه می‌شد و به تخت می‌نشست، آن روز را نوروز نام می‌گذارد.
- آفرین بر شما. شما از نوروز چه چیزهایی دریافت می‌کنید؟
سال نو شروع می‌شود. بهار فرا می‌رسد. ما باید این فرهنگ ایرانی را نگهداریم، دور هم جمع شویم و سال نو را جشن بگیریم.
- امیدوارم موفق باشید.
خدا نگهدار شما
***
در سالن به خانم و آقایی برخورد کردم که مشغول بازدید از غرفه بودند. به آنها نزدیک شدم و پرسیدم:
- با سلام لطفا خودتان را معرفی کنید.
من دکتر اقوامی هستم، اخیرا به تورنتو آمده‌ام؛ متخصص اورولوژی هستم. آمده‌ایم با خانواده در اینجا اقامت کنیم.
- شما هم خودتان را معرفی کنید.
من مریم روزبه هستم، مربی یوگا.
- شما برای چه کاری به اینجا آمده‌اید؟
ما بستگانمان در اینجا غرفه دارند، برای کمک به آنها و همچنین دیدن سایر ایرانی به اینجا آمده‌ایم. چقدر زیباست وقتی می‌بینم ایرانی‌ها سنت‌هایشان را حفظ کرده‌اند، چیزهایی که در تهران دارند از بین می‌روند.
- شما برای نوروز چه برنامه‌ای دارید؟
من تمامی بستگانم را که در اینجا هستند برای سال‌تحویل دعوت کرده‌ام که دور هم باشیم و سایر مراسم سنتی نوروز را بجا آوریم.
- آقای دکتر به نظر شما چقدر در اینجا فرهنگ نوروز ارائه شده است؟
جواب این سوال سخت است؛ از یک طرف فستیوال خوبی است که ایرانی‌ها همه با هم جمع شده‌اند ولی از طرف دیگر آنطور که باید و شاید فرهنگ نوروز را نمی‌توان از آن برداشت کرد. به نظر من اگر می‌شد کار فرهنگی بیشتری کرد که نوروز و مفهوم آن را انتقال داد بهتر بود. موسیقی، رقص و کالا داریم اما انتقال فرهنگ و مفهوم نوروز را زیاد نداریم.
***
در سالن اصلی با دکتر حسن خاصه‌خان، استاد دانشگاه و مدیر شرکت توریستی رهتورز برخورد کردم. او که یک آدم دانشگاهی و فرهنگی است در جواب سوالات من اظهار داشت:
با سلام به دوستان عزیز و شما که رویدادهای مختلف فرهنگی را در رسانه ایران استار انعکاس می‌دهید. امسال رهتورز، شرکت ما، ده ساله شد و توانستیم به مدت ده سال به کامیونیتی ایرانی خدمت کنیم.
- نظر و دیدگاه شما درباره‌ی فستیوال امروز چیست؟
همانطوریکه می‌دانید تیرگان مجموعه‌ای فرهنگی از دوستان خیلی خوبی است که مجموعه کارهای فرهنگی را ارائه می‌دهند. من می‌توانم بگویم یکی از مثبت‌ترین کارهایی که تیرگان در جامعه ایرانی، نه تنها در کانادا، بلکه در کل دنیا می‌تواند داشته باشد، ایجاد حس همکاری و کار تیمی بین نیروهای جوان ایرانی است. واقعا باید در این باره به تیرگان تبریک گفت.
- از لحاظ جامعیت مسائل فرهنگی نوروز، این فستیوال در کجا قرار گرفته است؟
باید قبول کنیم که کار ایده‌آل کردن بسیار سخت است. بدیهی است همیشه یک سری موارد هست که می‌توان آنها را بهتر ارائه داد. همین تیرگان به ارائه سطحی از مسائل فرهنگی پرداخته است و تا ارائه عمیق آنها فاصله دارد، در اینگونه موارد کار بیشتری باید صورت گیرد. چه خوب است افراد مطلع فرهنگی را تیرگان دعوت نماید و روی چندین مورد که نیاز اصلی جامعه فرهنگی ماست، دقت بیشتری صورت بگیرد. برای مثال خیلی باید در قسمت کودکان کار بیشتری صورت بگیرد. باید به فلسفه و اهداف این جشن بزرگ توجه بیشتری می‌کردند. ولی تا این حد کنونی هم برگزاری این فستیوال جای تشکر دارد ولی باید ما بتوانیم نوروز با تاریخ 3 هزار ساله‌اش را معرفی دقیقی کنیم.
***
به قول معروف از هرچه بگذریم سخن دوست خوش‌تر است. در سالن فستیوال بطور ناگهانی با مهندس آرین‌نژاد، مدیر عامل سازمان تیرگان، برخورد کردم که او مانند یکی از بازدیدکنندگان عادی به جاهای مختلف سالن سر می‌زد و کارها را از نزدیک نظارت می‌کرد. به قول معروف عطر گل را از که جوئیم از گلاب. صحبت‌های افراد گوناگون را شنیدید، اکنون جواب‌های مسئول تیرگان را هم بشنوید:
- خسته نباشید جناب آرین‌نژاد، ما از دیدن این فستیوال لذت بردیم، لطفا درباره خودتان مختصری توضیح دهید.
من مهرداد آرین‌نژاد هستم، خیلی ممنونم از شما، علاقه زیادی به کارهای فرهنگی و اجتماعی داشتم و دارم. سعی کردم که سهم کوچکی در این باره در تورنتو داشته باشم. امیدوارم با کمک همه‌ی دوستان توانسته باشیم قدم کوچکی در شناساندن فرهنگ ایران به غیر ایرانی‌ها و به خودمان بردارم.
- الان که در آخرین ساعت‌های فستیوال هستیم، نتایج کار خودتان را می‌بینید، چه احساسی دارید؟
خیلی احساس خوبی دارم، چون سال‌ها تلاش کرده‌ایم تا بتوانیم این جمعیت را دور هم جمع کنیم و آنها را در زیر یک سقف داشته باشیم، چه سقفی بهتر از نوروز؟
- حال که نتیجه زحمات خودتان را دیدید، آیا خودتان از نتایج حاصله راضی هستید؟
باید قبول کرد که در هر پروژه بزرگی در اجرای آن در مراحل اولیه اشکال بسیار زیاد است. حقیقتا من خودم هیچوقت از کارها صددرصد راضی نیستم. همیشه فکر می‌کنم کارها را بهتر می‌شود انجام داد. ولی خوب برای یک چنین جشنواره‌ای آنهم در دومین سال برگزاری، کل کار را که نگاه می‌کنیم به نظر می‌آید که نمره قبولی می‌گیرد. نمی‌گویم نمره‌ی درجه یک، ولی نمره قبولی می‌گیرد. امیدوارم با راهنمایی دوستانی مثل شما و دوستان دیگر، بتوانیم این کارهای را هر ساله بهتر و بهتر کنیم.
- چقدر این جشنواره کار اجرایی برای شروع داشته است؟
در محاسباتی که داشتیم، جشنواره تیرگان حدود 30 هزار ساعت کار می‌برد، این جشنواره نیز حدود 10 هزار ساعت کار برده است. از لحاظ بودجه هم رقمی حدود 350 تا 400 هزار دلار هزینه در بر داشته است. فکر می‌کنم با کمک اسپانسرها، فروش بلیط، اجاره غرفه‌ها، بتوانیم هزینه‌ها را جبران کنیم.
- آیا مطلبی دارید که دوست داشته باشید به مردم بگویید؟
تنها چیزی که می‌خواهم بگویم آن است که ما ایرانی‌ها بعنوان یک ملت، یک جامعه در جاهای مختلف، یکی از مهمترین چیزهایی که داریم تا به جهان عرضه کنیم، فرهنگ و تمدنمان است. باید به این داشته خود ارج بگذاریم و به آن اهمیت بدهیم تا بتوانیم سهمی در جامعه جهانی داشته باشیم.
- آقای مهندس، لطفا یک پیام نوروزی هم برای ایرانیان تورنتو بفرمائید.
امیدوارم نوروز برای همه ایرانی‌ها توام با پیروزی و شادی باشد. امیدوارم نوروز را بتوانیم جهانی کنیم.
***
ما صادقانه گفته‌ها، حرف‌ها و صحبت‌های دل ایرانیان تورنتو را درباره‌ی فستیوال نوروزی تیرگان برای شما بیان کردیم. رسالت مطبوعاتی و رسانه‌ای و تعهد اخلاقی و حرفهای حکم می‌کند که واقعیت‌ها را به مخاطب (کامیونیتی ایرانی) ارائه دهیم. بعنوان کلام آخر لازم است توضیح دهم که:
1- فستیوال نوروزی تیرگان با توجه به امکانات و توانایی‌های موجود در حد قابل قبول و بسیار بیشتر از نمره قبولی در تورنتو برگزار شد و جا دارد که به همه افرادی که در برگزاری این فستیوال کمک کردند، صمیمانه و صادقانه تبریک و خسته نباشید بگوئیم.
2- در جهت ارائه بهتر و کامل‌تر این فستیوال ایده‌ها، نظریات و حرفهای زیادی است که می‌طلبد برنامه‌ریزان تیرگان به آن توجه بیشتری مبذول دارند. جامعه فرهنگی کامیونیتی ایرانیان تورنتو توقع پُربار و عمیق‌تر شدن این فستیوال و پرداختن به عمق فلسفه‌ها و اهداف نوروز را دارند، پس باید کار بیشتری در اینباره صورت گیرد. لازمه این کار کمک بیشتر مالی ایرانیان تورنتو به تیرگان و برنامه‌ریزی جامع‌تر مسئولان است.
3- جا دارد در کنار برنامه‌های موسیقی، تئاتر، رقص و شادی، چند برنامه فرهنگی دیگر هم پیش‌بینی شود و از اساتید دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی افرادی را دعوت نمود تا به بیان تاریخی و فلسفه و اهداف نوروز بپردازند و بخشی از کمبودهای موجود را جبران کنند تا این تداعی پیش نیاید که هنر ایرانی فقط موسیقی و رقص است.
4- جا دارد که از مردم فرهنگ‌دوست و علاقمند کامیونیتی ایرانی در تورنتو نیز تشکر و قدردانی نمود که حضور گرم آنها فستیوال را جان تازه و ماندگار بخشید.
در تورنتو 2018
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
نوروز، کهن‌ترین و گسترده‌ترین آئین مشترک همه سرزمین‌های حوزه‌ی فرهنگ و تمدن ایرانی است و تنها عیدی است که ریشه در هیچ اعتقاد و ایدئولوژی مذهبی ندارد و علت برگزاری آن به محاسبات ریاضی گردش زمین به دور خورشید و آغاز تغییر و تحول در طبیعت دارد. عید نوروز در سال‌های اخیر به عنوان یک میراث جهانی در سازمان ملل و در بسیاری از کشورها از جمله کانادا به رسمیت شناخته شده و برگزار می‌گردد.
ایرانیان خارج از کشور همه ساله مراسم عید نوروز را باشکوه هرچه تمام‌تر در کشورهای محل سکونت خود مانند آمریکا، کانادا و اروپا برگزار می‌کنند. در اینگونه مراسم علاوه بر گرامی داشتن و انجام آئین‌ها و سنت‌های باستانی مرسوم از گذشته، دید و بازدید عمومی و جمع شدن و کنار یکدیگر قرار گرفتن توام با شادی و سرور صورت می‌گیرد و نه تنها موجب نشاط و همبستگی ملی و قومی می‌گردد بلکه فلسفه‌ها و اهداف این جشن ملی نیز به نسل‌های آینده انتقال پیدا می‌کند.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
لطفا روی عکس بنر تبلیغاتی کلیک کنید تا برایتان شماره بگیرد
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید تا برای شما شماره بگیرد؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
***
سعید چوبک مدیر انتشارات سرای بامداد:
تنها کتابفروشی شرکت‌کننده در فستیوال، سرای بامداد بود. چه کسی بهتر از یک فرهنگ‌دوست و عاشق کتاب می‌تواند درباره نوروز برای ما سخن بگوید. او که در روی تابلوی تبلیغاتی خود نوشته بود: "ما با کتاب نخواندن به خودمان ظلم می‌کنیم"، با اعلام اینکه در آینده نزدیک در ساختمان "ورلد‌آن‌یانگ" محل جدید کتابفروشی و انتشارات خود را بازگشایی می‌کند، در جواب سوال من اینگونه جواب داد:
- خبرنگار ایران استار هستم، لطفا شما خودتان را برای خوانندگان این رسانه معرفی کنید.
من سعید چوبک هستم، مدت 12 سال است که به کار فروش کتاب در تورنتو اشتغال دارم. از این کار خوشحالم و لذت می‌برم. مردم را دوست دارم و آنها هم من را دوست دارند. من فکر می‌کنم در زمینه کتاب و کتاب‌خوانی باید کار زیادی کرد. اگرچه درآمد آنچنانی در این کار نیست، ولی از انجام آن رضایت فراوان دارم.
- چند سال است تورنتویی؟
حدود 22 سال
- شما که در فستیوال نوروزی تیرگان شرکت کرده‌اید، دیدگاه‌تان راجع به آن چیست؟
چندین بار است که در این فستیوال شرکت می‌کنم. این فستیوال اعلام کرده که دارد کار فرهنگی می‌کند. بسیار خوب، حرکت‌هایی هم در اینباره انجام می‌دهند که جای قدردانی دارد. ولی واقعیت امر این است که نگاه کلی این فستیوال (که جدای جامعه ما هم نیست) کتاب را یک کالای دست دوم نگاه می‌کنند در حالیکه کتاب یک مقوله‌ای است که با آن فرهنگ‌سازی می‌شود کرد. با اشاعه کتاب، سیاست درست می‌شود. اگر پایه فرهنگ جامعه ضعیف باشد، سیاست و روابط اجتماعی ضعیف می‌شود. فرهنگ فقط موسیقی و رقص و آواز نیست. فرهنگ فقط تئاتر نیست. فرهنگ زمینه‌های گوناگونی دارد. جمع جبری این فرایندها است که معنی پیدا می‌کند. ما اگر با حقارت و تحقیر به کتاب نگاه کنیم از فرهنگ به مراتب پایین‌تری برخوردار خواهیم شد. بچه‌هایمان از ما چیزی یاد نمی‌گیرند. این می‌شود که اکنون هستیم.
- به نظر شما این فستیوال تمامی جنبه‌های فرهنگی نوروز را نشان می‌دهد؟
نمی‌تواند نشان بدهد. بیائید با هم صادقانه حرف بزنیم. علی‌رغم آن که برنامه‌گزاران این فستیوال قصد خیر دارند و می‌خواهند یک کار فرهنگی انجام دهند، ولی واقعیت این است که تفکر بیزینسی و تجاری بر فستیوال حاکم است. من که چندین سال است با موسسه تیرگان و برنامه‌های مختلف آنها کار می‌کنم به آنها گفتم شما در کاتالوگ‌ها، کتاب‌های راهنما و وب‌سایت‌تان عکس چندتا کتاب بگذارید و از کتاب بگوئید، به آن جایگاه بدهید. از کتابفروشی برای یک میز همان اجاره و پولی را می‌گیرند که از کباب‌فروش می‌گیرند. کتابفروش را می‌اندازند ته سالن ولی بیزینس‌های دیگر را جلوی سالن. منظور من اینست که این کارها نه از روی غرضی است، از این زاویه است که نگاهشان به کتاب اینگونه است.
- آیا میزان هزینه و فروش شما با هم تطابق دارد؟
خیلی زحمت بکشم می‌توانم هزینه و فروش را برابر کنم. یعنی من همان پولی که برای اجاره میز داده‌ام را شاید بتوانم از فروش کتاب‌ها درآورم. هزینه و وقت خودم که اکنون دو روز در اینجا هستم، هیچ، می‌گویم برای دلم کار کرده‌ام.
- آیا شما از محلی که به شما اختصاص داده شده که یک مقدار کنار سالن است راضی هستید؟
من اگر حرفی بزنم بی‌فایده است، چون قضیه فراتر از این چیزهاست. قضیه به تصورات حاکم به اجتماع برمی‌گردد که نسبت به کتاب و کتاب‌خوانی نگاهی حقیر داریم. بدیهی‌ست که جای غذافروشی‌ها و طلافروشی‌ها را بهتر اختصاص داده‌اند که در معرض دید بیشتری هستند. من نمی‌دانم که این مشکلات حل می‌شود یا نه، ولی می‌دانم که این کار از روی غرض‌ورزی و بدی نیست. کلا نگاه ما به فرهنگ و کتاب اینگونه است و این مسئله ما را زمین‌گیر کرده. ما خودمان اینگونه بینش‌ها را به وجود آوردهایم. ما اگر بخواهیم این دیدگاه‌ها را عوض کنیم و جامعه‌ی فرهنگی‌مان تغییر دهیم، باید از کتاب و مطالعه شروع کنیم.
- شما چه پیشنهادی برای بهتر برگزار شدن اینگونه فستیوال‌ها دارید؟
ما باید کارها را درست انجام دهیم، اگر می‌گوئیم کار ما فرهنگی است، واقعا کار فرهنگی کنیم، نه آنکه برخلاف شعارهایمان کار کنیم. آن کسی که کار بیزینسی می‌کند با افتخار این را انجام می‌دهد ولی کسی که می‌گوید کار فرهنگی می‌کنم ولی عمل‌کردش کار بیزینسی است، اشتباه می‌کند.
- یعنی شما می‌گویید که فستیوال‌هایی مثل تیرگان که کارش فرهنگی است، باید محور کارش بر مبنای فرهنگ باشد نه بیزینس.
دقیقا همینطور است. فرهنگ را باید ساخت. ملت‌های دنیا برای رشد و توسعه فرهنگ زحمت می‌کشند، کار می‌کنند و زندگی بهتری را برای مردم می‌سازند.
- لطفا یک پیام فرهنگی برای ایام نوروز بیان کنید، به ویژه با شعاری که در روی تابلوی خودتان نوشته‌اید.
من امیدوارم امسال سال خوب و پُرباری برای همه باشد. مطالعه و کتاب‌خوانی را از زندگی‌مان حذف نکنیم؛ کتاب بخوانیم تا زندگی بهتری داشته باشیم.
***
در سالن فستیوال در طبقه دوم به خانواده‌ای برخورد کردم که آنها صنایع دستی زیبایی را که در آن هنر ایرانی به زیبایی نمودار و مشهود بود را عرضه می‌کردند. کلمه‌ی "عشق" در روی یکی از بشقاب‌ها مرا به آن طرف کشید و از آنها پرسیدم:
- با سلام، لطفا خودتان را معرفی کنید.
من مسعود اقوامی هستم. دو سال است در تورنتو زندگی می‌کنم.
- این صنایع دستی با این زیبایی را از کجا می‌آورید؟
این صنایع کار دست است و همه را از ایران می‌آوریم.
- استقبال مردم از کالاهای شما چگونه بوده است؟
خیلی خوب بوده، چون این نقاشی‌ها کار دست است، ایرانی‌ها و کانادایی‌ها از آن استقبال زیادی کرده‌اند.
- شما با توجه به هزینه‌ی میز و میزان فروش آیا سود هم داشته‌اید؟
بد نبوده، با توجه به اینکه عرضه این کالا‌ها را تازه شروع کرده‌ایم، برای شروع کار خوب بوده است و راضی هستیم.
- چه پیام و نظری برای بهتر شدن اینگونه جشن‌ها دارید؟
در اینگونه موارد باید بیشتر به اصل موضوع نوروز بپردازیم و آن را زنده نگه داریم. نوروز را به مردم معرفی کنیم، مخصوصا به کانادایی‌ها و خارجی‌ها.
- نظر شما در رابطه با معرفی نوروز توسط این فستیوال چیست؟
سال دوم است که این فستیوال سعی در معرفی نوروز دارد. تا حدودی هم خوب و موفق بوده.
- آیا در ایام نوروز به مسافرت هم می‌روید؟
چون میهمان برایمان آمده، از آنها پذیرایی می‌کنیم.
- امیدوارم سال خوبی داشته باشید.
شما هم همینطور، موفق باشید.
***
در روی میزی، وسایل مربوط به نوروز و سفره‌ی هفت‌سین که به طرز زیبایی طراحی و ساخته شده بود، توسط گروهی که وابسته به موسسه خیریه‌ی کهریزک بودند، ارائه گردیده بود. با آنها و مسئول غرفه به گفتگو پرداختم:
- لطفا خودتان را معرفی کنید.
من وحیده حکاک هستم. حدود سی سال است که در تورنتو زندگی می‌کنم. ما از طرف سازمان خیریه کهریزک در اینجا هستیم که نمایندگی کهریزک ایران را در اینجا داریم. من کارهای دستی برای آنها انجام می‌دهم. تمام اعضای هفت‌سین را در اینجا آوردهایم؛ آنها شامل سیر، سنجد، تخم‌مرغ‌های رنگی و چیزهای دیگری که همه با کار دست ساخته شده است.
- با توجه به اینکه شما یک موسسه خیریه هستید، آیا برای این میز وجهی هم پرداخت کرده‌اید؟
بله، هزینه‌ای در نظر گرفته‌اند، همان رقم عادی دیگران، چون سازمان تیرگان هم غیر انتقاعی است و بودجه اضافه ندارد، هزینه‌های مراسم و محل و غیره را از همه می‌گیرند.
- فروش شما چطور بود؟
خیلی خوب بود. راضی بودیم چون جنس‌های ما خیلی خوب هستند و چون مردم با موسسه کهریزک آشنایی دارند، هم این جنس‌ها را می‌خرند و هم کمکی به خیریه می‌کنند. ما همه کارهای را رایگان انجام می‌دهیم و کل فروش را می‌فرستیم ایران برای آسایشگاه کهریزک.
- لطفا برای مردم تورنتو در سال نو پیامی بفرستید.
آنهایی که به این خیریه کمک کرده‌اند، دلشان شاد شده است، اگر کسی دل محرومی را به دست بیاورد حتما سال خوبی در انتظارش است.
***
در سالن اصلی محل فستیوال، گروهی که خود را مسئول جمع‌آوری کمک به موسسه تیرگان معرفی کردند با کارگاه زیبایی از نخ‌های رنگارنگ که به صورت دسته‌ای به دار آویزان کرده بودند با علاقمندان گفتگو می‌کردند، با مسئول آنها مصاحبه کوتاهی کرده‌ام که به شرح زیر است:
- با سلام، ممکن است لطفا خودتان را معرفی کنید؟
سلام، من الهه مرجوی هستم از دفتر کمک‌های مردمی موسسه تیرگان. من مسئول کمک‌ها و حمایت‌های مالی علاقمندان به تیرگان هستم. ما برای نوروز یک کمپین جمع‌آوری کمک‌های مردمی داریم که هر کسی که به ما کمک کند رسید دریافت می‌نماید و می‌تواند کمکش را زا مالیاتش کم کند. مردم می‌توانند به طور ماهیانه هر مبلغی را که دوست دارند به تیرگان کمک کنند، بطور کلی یا به صورت اقساط. منگوله‌هایی هم اینجا هستند که نماد نوروز امسال می‌باشند و در همه‌ی دکورهای سالن از آنها استفاده شده است؛ معنی آنها اینست که به نظر ما کسانی که به تیرگان کمک می‌کنند هر یک به صورت همین منگوله‌ها به هم پیوسته‌اند، وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند توان بالایی را ایجاد می‌نمایند.
- رشته تحصیلی شما چیست؟
مدیریت هنری خوانده‌ام.
- استقبال مردم از این نوع کمک‌های مردمی که شما دریافت می‌کنید چگونه بوده است؟
خیلی خوب بوده است، مردم همه نشان دادند که دوست دارند تیرگان را یک جوری حمایت کنند. مبلغ کمک مهم نیست، مشارکت مهم است.
- به نظر شما که با تیرگان همکاری دارید، فکر می‌کنید این فستیوال نوروزی از جنبه‌های فرهنگی موفق بوده است؟
پوشانیدن تمام جنبه‌های فرهنگی نوروز کار بزرگی است، چون کارهای زیادی باید صورت بگیرد، ولی با توجه به امکانات و شرایط، تیرگان تلاش کرده تا جایی که می‌تواند برنامه‌های مختلفی را به اجرا درآورد. ممکن است کم و کاستی هم داشته باشد ولی برنامه‌ریزی زیادی صورت گرفته تا در همین حد کارها خوب ارائه گردند. ما در کاردستی‌ها و ورک‌شاپ‌ها زمینه‌های شناخت نوروز را به بچه‌ها آموزش می‌دهیم.
- به عنوان یک فرد مستقل چه پیشنهادی برای بهتر شدن این فستیوال دارید؟
این سوال خیلی سخت است. به نظر من برای بهتر شدن کارها اگر شرایط آن فراهم شود، تعداد روزهای فستیوال را بیشتر کنیم تا برنامه‌های بیشتری قابل ارائه باشند و مردم بیشتری بتوانند برای بازدید بیایند.
- موفق باشید، خدا نگهدار شما
خداحافظ.
***
در سالن برگزاری فستیوال نوروزی با دو انسان فرهنگی و دوست‌داشتنی برخورد کردم، کریم زیانی و لی‌لی نبوی. دو شریک زندگی، دو انسان نیک فرهنگی، دو عاشق فرهنگ و ادب فارسی. من هر زمان که این دو نفر را با هم می‌بینم خوشحالی تمام وجودم را فرا می‌گیرد. به کنارشان رفتم و با لی‌لی قدری صحبت کردم؛ آرام و متین به سوالات من جواب داد:
- عید شما مبارک باشد. سعادتی بود که امروز شما را زیادرت کردم. نظرتان در رابطه با این فستیوال چیست؟
من یکی از اعضای خانواده‌ی تیرگان هستم. در سال‌های گذشته مدیر اجرایی تیرگان بودم. به هر حال سعی می‌کنم نظرم را به دور از تعصب بیان کنم. من فکر می‌کنم تنها سازمانی که اینگونه جشنواره در این شهر برگزار می‌کند که فرهنگ ایرانی را در قالب مدیریت کانادایی ارائه می‌دهد، جشنواره تیرگان است. همیشه من درباره‌ی تیرگان این نظر را دارم که "شراب کهنه در جام نو"؛ شراب کهنه فرهنگ ایرانی در جام نوی مدیریت کانادایی.
- آیا فکر می‌کنید تمام جنبه‌های فرهنگی نوروز در این فستیوال نشان داده شده است؟
وقتی که صحبت از تمام ارزش‌ها می‌کنیم یعنی از گستره‌ی هزاران ساله حرف می‌زنیم، ولی تا حد امکان، با توجه به بودجه و میزان دسترسی افراد صاحب صلاحیت، به نظر من در خارج از کشور این فستیوال یکی از کامل‌ترین جشنواره‌هایی است که حداکثر نشان‌های فرهنگی ما را عرضه می‌کنند. حتی در حد همین بازارچه که ایستاده‌ایم، در هر گوشه مسائل نوروز بطور فرهنگی در حال انتقال است. برای همه طبقات سنی. من برای این وسعت نگرش مدیران تیرگان خیلی احترام می‌گذارم.
- چه پیشنهادی برای بهتر شدن کارهای این فستیوال دارید؟
کمک مردمی. مردم دست یاری بدهند، چون هر چقدر بودجه بیشتری داشته باشند، از افراد هنرمند بیشتری بهره می‌گیرند.
- یک پیام کوتاهی هم برای مردم و ایرانیان تورنتو درباره نوروز بفرمائید.
من یک پیام در سال‌های مختلف دارم و آن اینست: "تا جهان هست، بهار هست، تا بهار هست، نوروز هست، و تا نوروز هست، ایران هست".
***
در طبقه دوم سالن اصلی، نمایشگاهی از نقاشی‌های سنتی و زیبای ایرانی توسط خانمی ایرانی که این تابلوهای کار دستی اوست به نمایش گذاشته شده است. با صحبت‌های او آشنا شوید:
- خانم لطفا خودتان را معرفی کنید.
اسم من ارغوان جعفری است. در ایران کار صنایع دستی انجام می‌دادم: سفال‌گری. اینجا به دلیل علاقه به کار هنری و فرهنگ ایران، سعی کردم این کار را ادامه دهم. من سعی کردم آن روش‌های سنتی را با شیوه‌های مدرن ارائه دهم. بیست سال است که در تورنتو به این کار اشتغال دارم.
- استقبال مردم از کارهای شما چگونه بوده است؟
-این محیط چون یک فضای فرهنگی است، جنبه‌های اقتصادی برای من خیلی مهم نیست. بیشتر ارائه کار فرهنگی و سنتی بوده و استقبال هم خیلی خوب بوده.
- شما چقدر برای ارائه کارتان هزینه کرده‌اید؟
میزهای برزگ و کوچک متفاوت است، از 800 دلار شروع می‌شود و من به اندازه‌ی مبلغی که پرداخت کرده‌ام فروش داشته‌ام. از لحاظ محیط کار و سطح کار و کلاس برگزاری این مبلغ اجاره چندان زیاد به نظر نمی‌رسد.
***
در سالن فستیوال با دختر خانم جوانی برخورد کردم که او همراه پدرش به آنجا آمده بود. رسالت اصلی اینگونه کارهای فرهنگی آشنا کردن نسل‌های جوان ایرانی با تاریخ و فرهنگ کشورمان است. لذا صحبت با او را فرصت خوبی برای شناخت نوجوانانمان از نوروز دانستم.
- با سلام، ممکن است خودتان را معرفی کنید؟
من آرزو صدفی هستم، در کلاس ششم درس می‌خوانم
- امروز برای چه کاری به اینجا آمده‌اید؟
برای دیدن جشنواره‌ی نوروز و آشنا شدن با چیزهای قدیمی کشورمان.
- شما می‌دانید نوروز چگونه به وجود آمده؟
من خودم نقالی می‌کردم، قبلا شنیدم وقتی جمشید پادشاه می‌شد و به تخت می‌نشست، آن روز را نوروز نام می‌گذارد.
- آفرین بر شما. شما از نوروز چه چیزهایی دریافت می‌کنید؟
سال نو شروع می‌شود. بهار فرا می‌رسد. ما باید این فرهنگ ایرانی را نگهداریم، دور هم جمع شویم و سال نو را جشن بگیریم.
- امیدوارم موفق باشید.
خدا نگهدار شما
***
در سالن به خانم و آقایی برخورد کردم که مشغول بازدید از غرفه بودند. به آنها نزدیک شدم و پرسیدم:
- با سلام لطفا خودتان را معرفی کنید.
من دکتر اقوامی هستم، اخیرا به تورنتو آمده‌ام؛ متخصص اورولوژی هستم. آمده‌ایم با خانواده در اینجا اقامت کنیم.
- شما هم خودتان را معرفی کنید.
من مریم روزبه هستم، مربی یوگا.
- شما برای چه کاری به اینجا آمده‌اید؟
ما بستگانمان در اینجا غرفه دارند، برای کمک به آنها و همچنین دیدن سایر ایرانی به اینجا آمده‌ایم. چقدر زیباست وقتی می‌بینم ایرانی‌ها سنت‌هایشان را حفظ کرده‌اند، چیزهایی که در تهران دارند از بین می‌روند.
- شما برای نوروز چه برنامه‌ای دارید؟
من تمامی بستگانم را که در اینجا هستند برای سال‌تحویل دعوت کرده‌ام که دور هم باشیم و سایر مراسم سنتی نوروز را بجا آوریم.
- آقای دکتر به نظر شما چقدر در اینجا فرهنگ نوروز ارائه شده است؟
جواب این سوال سخت است؛ از یک طرف فستیوال خوبی است که ایرانی‌ها همه با هم جمع شده‌اند ولی از طرف دیگر آنطور که باید و شاید فرهنگ نوروز را نمی‌توان از آن برداشت کرد. به نظر من اگر می‌شد کار فرهنگی بیشتری کرد که نوروز و مفهوم آن را انتقال داد بهتر بود. موسیقی، رقص و کالا داریم اما انتقال فرهنگ و مفهوم نوروز را زیاد نداریم.
***
در سالن اصلی با دکتر حسن خاصه‌خان، استاد دانشگاه و مدیر شرکت توریستی رهتورز برخورد کردم. او که یک آدم دانشگاهی و فرهنگی است در جواب سوالات من اظهار داشت:
با سلام به دوستان عزیز و شما که رویدادهای مختلف فرهنگی را در رسانه ایران استار انعکاس می‌دهید. امسال رهتورز، شرکت ما، ده ساله شد و توانستیم به مدت ده سال به کامیونیتی ایرانی خدمت کنیم.
- نظر و دیدگاه شما درباره‌ی فستیوال امروز چیست؟
همانطوریکه می‌دانید تیرگان مجموعه‌ای فرهنگی از دوستان خیلی خوبی است که مجموعه کارهای فرهنگی را ارائه می‌دهند. من می‌توانم بگویم یکی از مثبت‌ترین کارهایی که تیرگان در جامعه ایرانی، نه تنها در کانادا، بلکه در کل دنیا می‌تواند داشته باشد، ایجاد حس همکاری و کار تیمی بین نیروهای جوان ایرانی است. واقعا باید در این باره به تیرگان تبریک گفت.
- از لحاظ جامعیت مسائل فرهنگی نوروز، این فستیوال در کجا قرار گرفته است؟
باید قبول کنیم که کار ایده‌آل کردن بسیار سخت است. بدیهی است همیشه یک سری موارد هست که می‌توان آنها را بهتر ارائه داد. همین تیرگان به ارائه سطحی از مسائل فرهنگی پرداخته است و تا ارائه عمیق آنها فاصله دارد، در اینگونه موارد کار بیشتری باید صورت گیرد. چه خوب است افراد مطلع فرهنگی را تیرگان دعوت نماید و روی چندین مورد که نیاز اصلی جامعه فرهنگی ماست، دقت بیشتری صورت بگیرد. برای مثال خیلی باید در قسمت کودکان کار بیشتری صورت بگیرد. باید به فلسفه و اهداف این جشن بزرگ توجه بیشتری می‌کردند. ولی تا این حد کنونی هم برگزاری این فستیوال جای تشکر دارد ولی باید ما بتوانیم نوروز با تاریخ 3 هزار ساله‌اش را معرفی دقیقی کنیم.
***
به قول معروف از هرچه بگذریم سخن دوست خوش‌تر است. در سالن فستیوال بطور ناگهانی با مهندس آرین‌نژاد، مدیر عامل سازمان تیرگان، برخورد کردم که او مانند یکی از بازدیدکنندگان عادی به جاهای مختلف سالن سر می‌زد و کارها را از نزدیک نظارت می‌کرد. به قول معروف عطر گل را از که جوئیم از گلاب. صحبت‌های افراد گوناگون را شنیدید، اکنون جواب‌های مسئول تیرگان را هم بشنوید:
- خسته نباشید جناب آرین‌نژاد، ما از دیدن این فستیوال لذت بردیم، لطفا درباره خودتان مختصری توضیح دهید.
من مهرداد آرین‌نژاد هستم، خیلی ممنونم از شما، علاقه زیادی به کارهای فرهنگی و اجتماعی داشتم و دارم. سعی کردم که سهم کوچکی در این باره در تورنتو داشته باشم. امیدوارم با کمک همه‌ی دوستان توانسته باشیم قدم کوچکی در شناساندن فرهنگ ایران به غیر ایرانی‌ها و به خودمان بردارم.
- الان که در آخرین ساعت‌های فستیوال هستیم، نتایج کار خودتان را می‌بینید، چه احساسی دارید؟
خیلی احساس خوبی دارم، چون سال‌ها تلاش کرده‌ایم تا بتوانیم این جمعیت را دور هم جمع کنیم و آنها را در زیر یک سقف داشته باشیم، چه سقفی بهتر از نوروز؟
- حال که نتیجه زحمات خودتان را دیدید، آیا خودتان از نتایج حاصله راضی هستید؟
باید قبول کرد که در هر پروژه بزرگی در اجرای آن در مراحل اولیه اشکال بسیار زیاد است. حقیقتا من خودم هیچوقت از کارها صددرصد راضی نیستم. همیشه فکر می‌کنم کارها را بهتر می‌شود انجام داد. ولی خوب برای یک چنین جشنواره‌ای آنهم در دومین سال برگزاری، کل کار را که نگاه می‌کنیم به نظر می‌آید که نمره قبولی می‌گیرد. نمی‌گویم نمره‌ی درجه یک، ولی نمره قبولی می‌گیرد. امیدوارم با راهنمایی دوستانی مثل شما و دوستان دیگر، بتوانیم این کارهای را هر ساله بهتر و بهتر کنیم.
- چقدر این جشنواره کار اجرایی برای شروع داشته است؟
در محاسباتی که داشتیم، جشنواره تیرگان حدود 30 هزار ساعت کار می‌برد، این جشنواره نیز حدود 10 هزار ساعت کار برده است. از لحاظ بودجه هم رقمی حدود 350 تا 400 هزار دلار هزینه در بر داشته است. فکر می‌کنم با کمک اسپانسرها، فروش بلیط، اجاره غرفه‌ها، بتوانیم هزینه‌ها را جبران کنیم.
- آیا مطلبی دارید که دوست داشته باشید به مردم بگویید؟
تنها چیزی که می‌خواهم بگویم آن است که ما ایرانی‌ها بعنوان یک ملت، یک جامعه در جاهای مختلف، یکی از مهمترین چیزهایی که داریم تا به جهان عرضه کنیم، فرهنگ و تمدنمان است. باید به این داشته خود ارج بگذاریم و به آن اهمیت بدهیم تا بتوانیم سهمی در جامعه جهانی داشته باشیم.
- آقای مهندس، لطفا یک پیام نوروزی هم برای ایرانیان تورنتو بفرمائید.
امیدوارم نوروز برای همه ایرانی‌ها توام با پیروزی و شادی باشد. امیدوارم نوروز را بتوانیم جهانی کنیم.
***
ما صادقانه گفته‌ها، حرف‌ها و صحبت‌های دل ایرانیان تورنتو را درباره‌ی فستیوال نوروزی تیرگان برای شما بیان کردیم. رسالت مطبوعاتی و رسانه‌ای و تعهد اخلاقی و حرفهای حکم می‌کند که واقعیت‌ها را به مخاطب (کامیونیتی ایرانی) ارائه دهیم. بعنوان کلام آخر لازم است توضیح دهم که:
1- فستیوال نوروزی تیرگان با توجه به امکانات و توانایی‌های موجود در حد قابل قبول و بسیار بیشتر از نمره قبولی در تورنتو برگزار شد و جا دارد که به همه افرادی که در برگزاری این فستیوال کمک کردند، صمیمانه و صادقانه تبریک و خسته نباشید بگوئیم.
2- در جهت ارائه بهتر و کامل‌تر این فستیوال ایده‌ها، نظریات و حرفهای زیادی است که می‌طلبد برنامه‌ریزان تیرگان به آن توجه بیشتری مبذول دارند. جامعه فرهنگی کامیونیتی ایرانیان تورنتو توقع پُربار و عمیق‌تر شدن این فستیوال و پرداختن به عمق فلسفه‌ها و اهداف نوروز را دارند، پس باید کار بیشتری در اینباره صورت گیرد. لازمه این کار کمک بیشتر مالی ایرانیان تورنتو به تیرگان و برنامه‌ریزی جامع‌تر مسئولان است.
3- جا دارد در کنار برنامه‌های موسیقی، تئاتر، رقص و شادی، چند برنامه فرهنگی دیگر هم پیش‌بینی شود و از اساتید دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی افرادی را دعوت نمود تا به بیان تاریخی و فلسفه و اهداف نوروز بپردازند و بخشی از کمبودهای موجود را جبران کنند تا این تداعی پیش نیاید که هنر ایرانی فقط موسیقی و رقص است.
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
4- جا دارد که از مردم فرهنگ‌دوست و علاقمند کامیونیتی ایرانی در تورنتو نیز تشکر و قدردانی نمود که حضور گرم آنها فستیوال را جان تازه و ماندگار بخشید.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
 |
