از خدا پنهان نیست، از شما هم پنهان نباشد آن‌که در طول تاریخ در جوامع بشری مسایل و مشکلاتی پیش آمده که روح انسان‌ها را به شدت آزار داده و موجب گرفتاری‌های فراوان شده است.
آنچه که در بررسی روند تاریخی به دست می‌آید این است که مردم جوامع مختلف گرفتار دست سیاستمداران و فرمانروایانی بوده‌اند که آنها با رفتار و عملکرد خود بعضی مواقع به آرامش انسان‌ها کمک کرده‌اند و در بسیاری مواقع نه تنها کمکی نکرده‌اند بلکه سقوط اخلاقی و اجتماعی را نیز موجب گردیده‌اند. برای روشن شدن گوشه‌های کوچکی از این‌گونه موارد هنگامی که استاد فضولی را فرصت و فراغتی بود به سخن گفتن وا داشتیم و از او پرسیدیم:
*"استاد در این ایام به چه کاری مشغول هستید؟"
استاد که همواره با روی باز و چهره بشاش به سوالات ما جواب می‌دهد سر را از روی کتابی که در حال مطالعه بود برداشت و گفت:
"آنچه که عیان است چه حاجت به بیان است. همانطوری‌که مشاهده می‌کنید در حال مطالعه‌ کتابی درباره رشد و انحطاط جوامع بشری و تمدن‌های گذشته هستیم."
با خوشحالی از وی پرسیدیم، حال که شما به موضوعی بسیار ارزشمند از لحاظ تاریخی و اجتماعی علاقه‌مند هستید و در حال مطالعه در این‌باره می‌باشید، چنانچه ممکن است مختصری درباره این موضوع مهم که تا حدودی با مسایل روز ما هم ارتباط دارد، نظریات خود را اعلام نمائید.
استاد فرمودند:"عزیزم آنچه که موجب تعالی و رشد یک کشور و یک جامعه می‌گردد، چند چیز است. اول امکانات و منابع موجود در آن کشور. دوم نیروی انسانی کارآمد و متخصص. سوم مدیریت و رهبری. اگر در جامعه‌ای این سه عنصر در کنار هم باشند، آن جامعه به رشد توسعه و رفاه اجتماعی می‌رسد. از میان همه این عوامل، مدیریت و رهبری از همه مهمتر است. شما وقتی که به کشور ژاپن مسافرت می‌کنید، هنگامی که هواپیما ارتفاع کم می‌کند تا در فرودگاه بنشیند، از بالا مشاهده می‌کنید که هزار‌ها کشتی کوچک و بزرگ در حال رفت و برگشت به این جزیره نسبتاً کوچک هستند. در حالیکه ژاپن از لحاظ منابع طبیعی چندان قوی نیست، ولی نیروی انسانی و مدیریت آن کشور را در ردیف چند کشور صنعتی و ثروتمند دنیا قرار داده است."
از فضول‌خان پرسیدیم:"چرا ما که امکانات و پتانسیل‌های فراوانی داریم و از سابقه تاریخی بالایی برخورداریم، نتوانسته‌ایم جایگاه قابل توجهی در سطح جهان پیدا کنیم تا لااقل ما را در ردیف G2O قرار دهند."
استاد فضولی نگاهی همچون نگاه عاقل اندر سفیه به من کرد و گفت:
"خود شما جواب این سوال را بهتر از من می‌دانید ولی برای روشن شدن ذهن خوانندگان عرض می‌کنیم که ما در طول تاریخ نه نیروی انسانی کارآمد و دلسوز که منافع خود را بر منافع کشور ترجیح ندهد داشتیم و نه مدیریت لایق و کاردان. اکنون نیز گرفتار همین مشکل هستیم. اما آنچه روح آدم را آزار می‌دهد آن است که این روزها آنقدر بحران و ناهنجاری‌های گوناگون جامعه ما را فراگرفته که روانشناسان و متخصصین علم ژنتیک را عقیده بر آن است که تداوم این وضعیت نه تنها نسل‌های موجود را به نابودی می‌کشد بلکه روی ژن نسل‌های آینده نیز تاثیر مخرب می‌گذارد. این موضوعی است که روح انسان‌های متعهد و علاقمند به کمال و تعالی انسانی، فرهنگی و اقتصادی کشورمان را سخت آزار می‌دهد و راه چاره‌ای فعلاً برای خروج از این گرفتاری ممکن نیست."