صبح زود روز دوشنبه، مانند بیست و اندی سال گذشته، دوربین و ضبط صوت و سه‌پایه را توی کوله انداختم و قبل از بسته شدن خیابان‌های اطراف میدان شهرداری  کویین و یونیورسیتی که راه‌پیمایی روز کارگر تورنتو هرساله از آنجا آغاز می‌شود، به محوطه مراسم رسیدم.
برای تحلیل درست‌تر از شرایط سیاسی و اقتصادی و اجتماعی هر کشوری منجمله کانادا، باید درآن حضور مستمر داشت و وقت گذاشت. در این بیست و اندی، از تظاهرات چند ده هزار نفری دهه 1990، شاهد کم شدن جمعیت بوده‌ام. امسال بدلیل اعتصاب 400 کارگر نمایشگاه (سی.ان.ا) تورنتو که توسط مدیریت در ماه جولای اخراج شدند، راه‌پیمایی‌کنندگان که شامل اقشار مختلف نیروی کار همراه با خانواده‌هایشان‌ بود، در انتها وارد محوطه نمایشگاه ‌شدند. امسال بدلیل همبستگی با کارگران اعتصابی، راه‌پیمایان تصمیم گرفتند از میان صف اعتصابیون رد نشده و در عوض به پارک کنار دریاچه، که مردم در آن باربیکیو و قایق‌سواری می‌کنند، بروند. همزمان با حضور هواپیماهای جنگی در آسمان که نمایشگاه هوایی امسال تورنتو بود، همراه با صدای سوت و هیجان بچه‌ها، این راه‌پیمایی کنجکاوی برخی از توریست‌ها را نیز برانگیخته بود.

هرساله باز شدن نمایشگاه، خبر از پایان تابستان و برگشت به مدرسه و تعطیلی استخرها را برای کودکان به همراه می‌آورد. استخرهای انتاریو از روز کارگر بسته می‌شوند و برای انتاریویی‌ها، روز کارگر یعنی آماده شدن برای سرمای زمستان.

سال 2017 و در میان تعجب همگان، داگ فورد محافظه‌کار (که در آن زمان نخست‌وزیر انتاریو نبود) نیز در مراسم حضور داشت، زیرا در آن زمان انتخابات حزب در راه بود. امسال با لغو آموزش جنسی با جزییات برای دبستان‌های انتاریو و شکایت معلمان از دولت محافظه‌کار فورد، رابطه‌ها تیره شده است. قبل از آن هم در دومین دستور کار دولت جدید و مجلس، غیر قانونی کردن اعتصاب 1200 استادیار و کمک آموزشی دانشگاه یورک به تصویب رسیده بود که آن اعتصاب خود چندین ماه ادامه داشت و باعث عقب افتادن درس چند هزار دانشجو شده بود.
اتحادیه معلمان، تشکل قوی و بانفوذ قابل ملاحظه‌ای در معادلات سیاسی تورنتو و انتاریو دارند.‌ امسال از شخصیت‌های سیاسی، شهردار محافظه‌کار جان توری نیز حضور داشت و در مورد اعتصاب نمایشگاه و امید به حل مسئله آن، چند دقیقه‌ای برای اتحادیه یونیفر در میدان سخنرانی کرد.  شرلی کارل عضو انجمن شهر از دان ولی (لیبرال) نماینده همجنس‌گرای حوزه 4 (اسپادینا)؛ جو کرسی  حوزه 19؛، مایکل لیتون (ان‌دی‌پی) از اسپادینا – ترینیتی از حوزه 20؛ نماینده همجنس‌گرای هنگ‌کنگی‌تبار کریستی ونگ تام حوزه 20 (رُزدل)؛ اندرو هوروث رهبر حزب ان‌دی‌پی انتاریو؛ جگمیت سینگ رهبر حزب ان‌دی‌پی فدرال و برادرش نماینده برامتون؛ پیتر تابوس نماینده دنفورث؛ و فیصل حسین نماینده وستون از حزب ان‌دی‌پی حضور داشتند. خانم جنیفرکزمیت کم نامزد شهرداری تورنتو و رقیب جان توری نیز با هوادارانش در راه‌پیمایی حضور داشت.

در سال‌های اولیه ایرانیان قابل توجهی از فعالین اتحادیه مانند اتحادیه تاکسیرانی تورنتو و فعالین سیاسی چپ در این مراسم شرکت می‌کردندکه به مرور با افزایش سن آنها تعدادشان کمتر و کمتر شد بطوری‌که در دوسال گذشته حضور نداشتند. در مراسم امسال، من هیچ ایرانی از رسانه‌ها و یا فعالین سیاسی و کارگری را ندیدم. امسال حتی حزب کمونیست کانادا هم که همیشه در این مراسم حضور می‌یافت، شرکت نداشت. رهبر این حزب خانم مُسن نزدیک به 70 ساله‌ای‌ست که رهبری را از همسر همسنش، چند سال پیش گرفت. البته چند جوان هم حضور داشتند. بنظر این جریانات ترجیح می‌دهند که مبارزات را در صفحات فیس‌بوکی و توییتری پیش ببرند و از حضور در خیابان و در کنار مردم و کارگران و نیروی کار، غافل شده‌اند.
البته چند سالی هست که یک طیف جوان از نیروهای چپ حزب ان‌دی‌پی، جریان "فایت بک" (حمله و مبارزه متقابل) شدیدا با شور و شوق فعال شده‌اند، نشریات طیف را می‌فروشند و در صف دوم با تی‌شرت‌های متحدالشکل با پلاکاردهای ضد سرمایه‌داری و محافظه‌کاری، حرکت می‌کنند.

بغیر از یک گروه از راه‌پیمایان عضو اتحادیه که شعارهای بلندگو را تکرار می‌کردند، دیگر گروه‌ها در این سال‌ها ترجیح داده‌اند با پلاکارد همراه با موسیقی‌های عمدتا شاد و ریتم‌دار، در این روز که عمدتا آفتابی و گرم است، شادی کنند و اوقات خوبی را داشته باشند. این شیوه کاملا با راه‌پیمایی‌های کارگری ایرانی‌ها متفاوت است. شاید به همین دلیل باشد که تاثیر تفکری چندانی بر رهگذران و یا کسانی که در پیاده‌روی مسیر، به نظاره می‌ایستند، ندارد. در کانادا ادارات دولتی اتحادیه دارند که کارمندان عضو آن هستند و عضویتشان نیز اجباری است. مدیران عضو اتحادیه نیستند. در یک توافق نانوشته، مدیریت و اتحادیه با هم همکاری می‌کنند. در بخش خصوصی شرکت‌های بزرگ عموما اتحادیه دارند که ماهانه چند ده دلاری از درآمدشان را برای دفاع از حقوقشان به اتحادیه می‌دهند. عمدتا در ادارات و کارخانجاتی که اتحادیه‌ای هستند شرایط کاری برای کارگران و کارمندان بهتر است؛ اما متاسفانه هرروز با گسترش سرمایه‌داری از یک سو، و کارهای قراردادی از سویی دیگر، از قدرت اتحادیه‌ها کم می‌شود. در گذشته و در یک دورانی، اتحادیه‌ها برای دفاع از حداقل حقوق کارگران دفاع می‌کردند ولی سال‌هاست که تنها از حقوق همان بخش حمایت می‌کنند و از آنجا که اختلاف دستمزد بین اعضای اتحادیه و غیر اتحادیه قابل توجه شده، و (به نادرستی) کارگران اتحادیه‌ها به کم‌کاری و تنبلی مشهور شده‌اند (در مقایسه با بخش خصوصی که مجبورند بیشتر کار ولی کمتر دریافت کنند)، افکار عمومی امروزه نظر چندان خوبی نسبت به آنان ندارد. نمونه آن عدم حمایت دانشجویان، که قاعدتا نیروی مترقی‌تری محسوب می‌شوند، از اعتصاب کارکنان و یا استادیاران دانشگا‌ها، بخصوص دانشگاه یورک، است. بالطبع شکست خوردن این اعتصاب‌ها بدلیل عدم حمایت همگانی، راحت‌تر حادث می‌شود.

روز کارگر اولین بار در دسامبر سال 1872 در تورنتو، و در حمایت از کارگران اعتصابی تایپوگراف توسط 27 اتحادیه برگزارشد. در23 جولای سال 1882، نخست‌وزیر محافظه‌کار سر جان تامپسون،‌ روز کارگر را تعطیل اعلام کرد و آن را به اولین دوشنبه سپتامبر منتقل نمود.

دنیای سرمایه، بهداشت رایگان کانادا، اینترنت‌، تشویق خود محوری، تحول در سیستم کار مانند: ربات‌ها‌، توافق‌های تجاری آزاد تجاری (مانند نفتا)، شانه‌خالی کردن دولت‌ها از ایجاد کار و نگهداری آن، تشویق به کارهای قراردادی، مهاجرت نیروی کار بعنوان نیروی کار ارزان با حداقل حقوق در کشور میزبان (که در مقایسه با کشور زادگاه بهتر محسوب می‌شود)، همه و همه بسیاری از تعاریف و واژه‌های کار و کارگری را تغییرداده است.‌ در ده  سال آینده باید منتظر تغییرات جدی در روابط و مناسبات کاری بود.