ایران استار: یک هفته از دستور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران برای بازگشت وضعیت سازمان‌های دولتی و مشاغل و اماکن عمومی به کار و حالت عادی گذشته است. روحانی در توجیه این تصمیم اشاره کرده که اقتصاد ایران به این بازگشایی نیاز دارد و البته کارشناسان حوزه اقتصادی هم می‌گویند که دولت ایران به دلیل تحریم ها و کاهش فروش نفت و همچنین هزینه کردن بیشتر ذخیره‌های ارزی سالیان گذشته در مناقشه‌های منطقه‌ای در مرز ورشکستگی اقتصادی قرار دارد و به همین از پس هزینه‌های قرنطینه کشور به مانند کشورهای توسعه برنخواهد آمد.
آنچه اما موضوع این گزارش را تشکیل می‌دهد بازی خطرناکی است که دولت ایران برای تایید درست بودن تصمیم بازگشایی مشاغل انجام می‌دهد و می‌تواند عواقب به مراتب وخیم‌تری از خود این تصمیم داشته باشد.

انتقادهای داخلی از تصمیم بازگشایی

بیش از هر چیزی باید به این نکته اشاره کرد که تصمیم دولت برای بازگشایی تا بیش از ۳۰ فروردین با انتقادهایی از داخل ایران هم روبرو شد. محمدرضا ظفرقندی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی در نامه‌ای  به حسن روحانی با اشاره به عواقب احتمالی این تصمیم نوشت: هرگونه تعجیل در بازگشایی غیرضروری و غیرقابل‌کنترل مکان‌های تجمعی موجب گسترش و سرکشی مجدد ویروس کرونا، هدر رفتن زحمات گذشته و فرسودگی کادر درمانی می‌شود.
رضا کرمی محمدی رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران در شهر تهران دیگر مقام ایرانی بود که از این تصمیم به صراحت انتقاد کرد و هشدار داد که در پی بازگشایی واحدهای صنفی و پاساژها، با توجه به کاهش فاصله گذاری اجتماعی و ازدحام در شبکۀ حمل و نقل عمومی، احتمال شیوع ویروس کرونا طی هفته‌های آینده در تهران بیشتر می‌شود. وی همچنین در خصوص افزایش نگرانی‌ها از شستشوی اجسادِ جان باختگان کرونا در تهران و انتقال آلودگی ازطریق خاک، خواستار کنترل آب‌های زیرزمینی شده است.
حتی سعید نمکی وزیر بهداشت هم در نامه‌ای به روحانی درباره دستورالعمل ابلاغی وزارت صمت برای بازگشایی مشاغل و مراکز کسب و کار هشدار داد. وی در نامه خود نوشت: "اگر امروز کاهش التهاب اولیه مشاهده می‌شود آثار مدل مبتنی بر کارشناسی، تدبیر و گام‌های برنامه‌ریزی شده می‌باشد. کوچک‌ترین حرکت نسنجیده، آسیب‌های غیرقابل جبرانی در پی خواهد داشت".

پیام‌هایی برای اقناع جامعه

 علی رغم همه این هشدارها اما روند بازگشایی مشاغل و اداره‌ها در ایران از ۳۰ فروردین آغاز شد و اکنون پرسش مهم این است که این تصمیم در یکهفته گذشته چه تاثیری در وضعیت کرونا در ایران خواهد داشت. البته آنچه مسلم است برای پاسخ دقیق به این پرسش باید بیش از دو هفته صبر کرد تا بر اساس افزایش یا کاهش آمار مبتلایان و فوتی‌ها به آن پاسخ دقیق داد. فارغ از این اما مسئولان دولت ایران در یک هفته گذشته تلاش کرده‌اند پیام‌های مثبتی درباره وضعیت کرونا به افکار عمومی ارائه کنند تا اصل تصمیم بازگشایی و پیامدهای آن را تحت‌الشعاع قرار دهند.
حسن نمکی وزیر بهداشت که قبلا یکی از منتقدان تصمیم بازگشایی بود در روز ۴ اردیبهشت از دنده دیگر بلند شد و وزیر بهداشت و پس از برگزاری دومین جلسه ویدیو کنفرانس با دبیرکل سازمان جهانی گفت که به وزرای بهداشت جهان اعلام کرده است مرگ‌های روزانه ناشی از ویروس کرونا طی سه هفته به یک سوم و موارد ابتلای مثبت به این ویروس به ۴۰ درصد رسیده که این برای جمهوری اسلامی ایران در شرایط سخت تحریم، یک افتخار است.
نمکی همچنین گفت: این دستاوردها جز با همراهی و همدلی، رعایت پروتکل‌ها و اصول بهداشتی، رعایت فاصله گذاری هوشمند و اجتماعی و نیز تلاش همه کادر بهداشت و درمان از خانه بهداشت تا بیمارستان‌های تخصصی، مقدور نبوده است.
حسن روحانی نیز سعی کرد با ارائه آمار و ارقام و ترسیم مثبت فضا به مردم ایران پیام دهد که دولت در مبارزه با کرونا موفق بوده است. وی در جلسه هیات دولت گفت: "آمار نشان می‌دهد که در هفته اول فروردین تقریبا با سخن گفتن مردم و اقناع آنها و این که خواسته شده بود سفرها را کم کنند، مردم پاسخ بسیار خوبی دادند... در زمینه کیت‌های تشخیص همین الان هم می‌توانیم صادر کننده باشیم البته نیاز داخلی به کیت تشخیص بیماری و آنتی بادی و سرولوژی هم بسیار است. اما هم می‌توانیم نیاز خود را تامین کنیم و در آینده نیز توانمند هستیم صادر کنیم".
روحانی همچنین گفت: "آنچه راجع به ایران ادعا کنیم این است که مهارت کادر درمان و تسلط آنها بر کار روز به روز بیشتر شده است... مردم ما با هوشمندی بسیار در این زمینه همکاری کردند".

بازی خطرناک

به اعتقاد برخی کارشناسان اظهارات مثبت رئیس جمهور و برخی از مقام های دولتی درباره عملکرد ایران در مدیریت بحران کرونا به ویژه در یکماه گذشته تنها برای انحراف افکار عمومی از تصمیم بحث برانگیز بازگشایی مشاغل در ایران است اما سویه دیگر این بازی خطرناک ارسال پیام‌های غلط به جامعه در کنترل بحران کروناست. این پیام‌ها در روزهایی که مردم برخی مناطق ایران بدون توجه به وضعیت امکان سرایت بالای کرونا زندگی عادی خود را دنبال می‌کنند، امکان دارد در آینده نزدیک آمار ابتلا و تلفات کرونا در ایران را به طرز چشمگیری افزایش دهد. حالا باید منتظر آمار کرونا در چند هفته آینده ماند تا پیامدهای تصمیم بازگشایی به طور دقیق قابل ارزیابی باشد. هرچند به زعم بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشت، آماری که در چند هفته آینده هم از سوی دولت اعلام می‌شود به احتمال زیاد ابزاری برای تایید تصمیم بازگشایی مشاغل در ایران خواهد بود و از همین جهت چندان قابل اعتماد نیست.