ایران استار: اطفای حریق جنگل‌های زاگرس در ایران به بالگرد نیاز دارد اما نیروهای نظامی ایران مسئولیت قانونی برای تامین این ابزار حیاتی را ندارند و می‌توانند حضور دیرهنگام خودشان را در صحنه با استناد همین موضوع توجیه کنند. این در حالی است که تاکنون دست کم ۵۰۰ هکتار از این جنگل‌های ارزشمند ملی به همراه منابع گیاهی و حیوانی کم‌مانند آن بر اثر آتش‌سوزی اخیر از بین رفته است.
به گزارش ایران استار در روزهایی که مسئولان جمهوری اسلامی  مشغول اعتراض به اتفاقات اخیر مینیاپولیس در آمریکا هستند و از طرفی نفتکش‌های بنزین و نفت را روانه ونزوئلا می‌کنند، محیط زیست ایران درگیر یکی از اسف‌بارترین حوادث صد سال گذشته خود است و جنگل‌های زاگرس که در ۱۱ استان از جمله خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، کرمانشاه، اصفهان، لرستان و چهارمحال و بختیاری پراکنده شده، غرق آتش سوزی و خسران بی‌سابقه‌ای شده است. عمده این آتش بین دو استان خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد است و توده‌های آتش دو منطقه خائیز و دهدشت به مساحت ۷۰۰ تا ۸۰۰ هکتار را طعمه خود کرده است.

بلوط اصیل ایران طعمه حریق و نابودی

 به گفته کارشناسان محیط زیست رشته‌کوه‌های زاگرس، وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده بطوریکه حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌ها تشکیل می‌دهند و البته سایر گونه‌های درختی این جنگل‌ها افرا، کیکم، بنه، زبان گنجشک، گلابی وحشی، ولیک، ارغوان، انواع بادام و دیگر درختان نیز از ارزش و اهمیت زیادی در محیط زیست ایران برخوردارند.
درختان بلوط معمولاً در ارتفاع ۶۵۰ تا دو هزار و ۴۰۰ متر از سطح دریا بر پهنه زاگرس رشد می‌کنند و زاگرس جنوبی رویشگاه خاص گونه بلوط ایرانی است.
البته تا پیش از این آتش‌سوزی نیز فعالان محیط زیست هشدار داده بودند که سالانه صدها هکتار از درختان بلوط در مناطق مختلف کشور به‌ویژه جنگل‌های منطقه زاگرس دچار زوال و نابودی می‌شوند.
کاهش لاشبرگ و کمبود ریزمغذی‌ها، پیر شدن درختان، ریزگردها، تغییرات اقلیمی و خشکسالی، عدم زادآوری به دلیل زراعت زیر درختان، از بین رفتن کنترل‌کننده‌های طبیعی بلوط در اثر شکار بی‌رویه مثل کبک، تیهو و بزرگ بلوط کار زاگرس از دلایل اصلی این پدیده عنوان شده بود و به همین دلیل است که برخی کارشناسان محیط زیست، آتش‌سوزی اخیر را تیر خلاص بر پیکره جنگل های زاگس و بلوط ایرانی می‌دانند.

چرا آتش خاموش نمی‌شود؟

مسئولان دولت ایران ترکیبی از صاعقه، رویش چمن‌زارهای قابل اشتعال به علت باران‌های کم سابقه اخیر و البته عامل انسانی را علت این آتش‌سوزی‌های گسترده عنوان کرده‌اند اما بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد ناکارآمدی مدیریتی در عدم اطفای به موقع حریق هم نقش عمده‌ای داشته  به این معنا که نهادهای صاحب ابزار حریق که مهمترین آنها بالگرد است، وظیفه قانونی روشنی برای اطفای حریق جنگل ها ندارند.
آتش سوزی سالیانه جنگل‌های زاگرس این امکان را برای مسئولان جمهوری اسلامی داده تا پیش‌بینی قبلی منابع مالی و تجهیزات لازم را برای مدیریت این آتش‌ها تدارک ببینید اما به اعتراف خود مسئولان ناکارآمدی بزرگی برای اجرای این تصمیم وجود دارد.
علی عباس‌نژاد فرمانده یگان حفاظت جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری  ایران گفته است که که وزارت دفاع و نیروهای مسلح در هنگام آتش‌سوزی باید به کمک سازمان جنگل‌ها و مراتع بروند اما این کمک دستکم در آتش‌سوزی اخیر سر وقت انجام نشده زیرا این نهاد قراردادی برای انجام این کار ندارند؛ به عبارتی تا پول لازم را دریافت نکنند، بالگردهای خودشان را به پرواز در نمی‌آورند.
از قرار معلوم در سال ۱۳۹۵ توافق‌نامه سه‌جانبه‌ای بین وازرت جهاد، وزارت دفاع، وزارت کشور و سازمان مدیریت بحران تنظیم شده است که براساس آن ۱۶ پایگاه برای اطفای آتش‌سوزی جنگل‌ها تجهیز شوند اما از آنجایی که وزارت دفاع به عنوان متولی تجهیز این پایگاه‌ها بالگرد ندارد، قرار می‌شود که با  نیروی انتظامی، هلال‌احمر، سپاه، هوانیروز و حتی وزارت نفت قرارداد همکاری ببندند اما سازمان برنامه و بودجه بودجه‌ای برای این قرارداد تامین نمی‌کند.
به گفته علی عباس‌نژاد: «در سال گذشته جلسه‌ای بود و برآورد شد که حداقل ۳۰ میلیارد تومان برای تهیه تجهیزات مهار آتش‌سوزی مورد نیاز است. بیش از ۱۰ دستور از معاون اول رئیس‌جمهوری برای پرداخت هزینه ۳۰ میلیارد تومان موجود است. همچنین در سال گذشته در هیئت دولت نیز مصوب شده است که ۲۰ میلیارد تومان این بودجه پرداخت شود اما در برنامه و بودجه این کار انجام نشد».
اگرچه در روزهای اخیر اخباری از حضور دیرهنگام بالگردهای سپاه و سایر نهادی نظامی برای اطفای حریف جنگل‌های زاگرس منتشر شده اما با توجه به مواردی که اشاره شد این نهادها می‌توانند این حرکت خودشان را لطف و منتی بر سر محیط زیست ایران بدانند چرا که در قبال جلوگیری از نابودی این سرمایه‌های ملی آن هم با بالگردهایی که از منابع ملی تامین شده وظیفه‌ای بر عهده نداشته‌اند!
برای نمایش عمق فاجعه این نوشته‌های محمد داس‌مه، دبیر کمیته حقوقی انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست استان خوزستان کفایت می‌کند: «آتش از ساعت ۳ بعدازظهر در منطقه آزاد آغاز شده و روی سطح زمین بوده و سپس به منطقه حفاظت‌شده خائیز در حوزه شهرستان بهبهان می‌رسد و آتش از تنگه شیخ و چمران به سمت چاه ریگک و از ارتفاعات به سمت شهرستان دهدشت و روستای آب‌کاسه و از طرف دیگر به سمت پادوک (حدفاصل گچساران و دهدشت) گسترده شده است. چندین هزار هکتار در بهبهان و چندین هزار هکتار در دهدشت در سایه بی‌کفایتی مسئولان سوخته و تا این لحظه که با شما صحبت می‌کنم خبری از بالگرد آبپاش نیست. حتی یک دمنده و آتش‌کوبی نداریم... در حالی که آتش با سرعت منطقه حفاظت‌شده خائیز را از بهبهان تا دهدشت درمی‌نوردد، فرماندار وعده داده صبح بالگرد می‌آید. همه نظاره‌گر هستند. فارغ از حتی یک آتش‌کوب یا دمنده. آتش برای یک لحظه خاموش نشده است... در کمال تاسف بالگردی که به بهبهان اعزام شده بود صرفا دو سرویس ۸ نفره را به ارتفاعات منتقل کرد و با عذر آوردن اینکه سوخت ندارد منطقه را ترک کرد.