حتما دیده‌اید کسانیکه که نه تنها ناخن‌هایشان را کنده‌اند بلکه حتی تمام پوست دور ناخن‌هایشان را کنده‌اند و رفته‌اند! یا کسانیکه سیگار می‌کشند؛ دوستانی که می‌گویند حتما ما باید یک گیلاس مشروب شب بنوشیم تا بخوابیم؛ یا کسانیکه باید راه بروند و ریزه‌خواری کنند تا به قول خودمان به هر چیزی یک ناخنکی بزنند. از آنها که می‌پرسی می‌گویند: خوب فکرمان مشغول است، اعصابمان ناراحته، ذهنمان درگیره، خودخوری عصبی دارم، نمی‌تونم این عادت رو ترکش کنم.
امروز من، فرشته نیکخواهSocial service worker and life coach مدیر و موسس Aram center social work wellness and coaching institute با شما در مورد ترک عادت‌های ناپسند صحبت می‌کنم.
فکر می‌کنید که چرا ما نمی‌توانیم یک عادت ناپسند را ترک کنیم؟ در ابتدا لازم است که بدانیم یک عادت چگونه در ما بوجود می‌آید؟ می‌دانیم که یک عادت 66 روز طول می‌کشد که در ما نهادینه شود. و وقتی که نهادینه شد دیگر رهایی از آن عادت سخت است و نیاز دارد که ما حداقل 66 روز روی آن کار کنیم تا از دستش رهایی یابیم. یک عادت در اول بعلت یک زمینه در ما بوجود می‌آید، به دلیل یک مشکلاتی، به دلیل یک ناراحتی‌هایی؛ بعد کم‌کم ذهن ما فرمان می‌دهد که چه عادت خوبی، چه نکته مهمی، من الان آرامش دارم، راحتم، بی‌حس شدم. بعد از خودمان یک جایزه دریافت می‌کنیم، حتما نباید این جایزه بصورت یک فایده مالی باشه، ذهن ما به حالت آرامش می‌رسه، مثلا شما ذهن شما درگیرست، از جایی عصبانی هستید و شروع می‌کنید به جویدن ناخن، ذهن شما به شما می‌گوید: تو ناخن می‌جوی من آرامش دارم. این آرامش به شما حس خوبی می‌دهد و این حس خوب جایزه شماست برای این عادت.
اما برای ترک این عادت باید چکار کنیم؟ حداقل باید 66 روز روی آن وقت بگذاریم. اول باید پیدا کنیم مسئله‌ای که در ما باعث انجام این عادت می‌شد چیست؟ آیا عصبانیت است؟ آیا اضطراب است؟ آیا دعواهایی‌ست که ما داریم؟ مثلا من نگاه می‌کنم ببینم چرا من با سرعت بالا رانندگی می‌کنم؟ به این نتیجه می‌رسم که هر وقت در محیط کارم عصبانی هستم بعد از آن اینقدر ذهنم درگیر است که با سرعت بالا رانندگی می‌کنم. وقتی که پایم را روی گاز فشار می‌دهم این حس خوبی که از سرعت و خلاء پیدا می‌کنم باعث می‌شود که من به موضوع عصبانیت در محیط کار فکر نکنم.
پس ده روز اول ما صرف این خواهد شد که بفهمیم چه مسئله‌ای باعث می‌شود که ما به این عادت رو بیاوریم. 50 روز بعدی خودمان را می‌گذاریم روی این موضوع که از دیگران کمک بخواهیم، به نزدیکانمان و کسانیکه به آنها اعتماد داریم می‌گوئیم که می‌خواهیم این عادت بد را ترک کنیم. به مادر، همسر، برادر و خواهر می‌گوئیم که حواستان باشد هر زمانی که می‌بینی من ناخنم را می‌جوم یک تذکر به من بده. اما این یادمان باشد که دیگران مسئول این نیستند که همیشه حواسشان به ما باشد، پس ما باید مدام به آنها نیز گوشزد کنیم که اگر دیدی که من دارم پایم را روی گاز می‌فشرم به من تذکر بده. اگر دیدی که من دارم بعلت عصبانیت سیگار می‌کشم به من یک تذکر بده.
و اما بعد از آن باید وقتی بگذاریم تا در محیط و شرایطی که ما را تحریک می‌کند تا سراغ آن عادت بد برویم، قرار نگیریم. برای مثال من می‌دانم که هر وقت پای درد دل دوستی می‌نشینم که از زمین و زمان شکایت دارد، من ناخودآگاه شروع می‌کنم به کندن و جویدن ناخنم. یا هر وقت که عصبانی و ناراحت می‌شوم و ذهنم درگیر چیزی می‌شود ناخودآگاه می‌روم سراغ ریزه‌خوری. پس سعی می‌کنیم که در روزهای آینده خودمان را در آن شرایط قرار ندهیم.
تا اینجا ما 66 روز ترک عادتمان را پُر کرده‌ایم اما مهم اینه که یک عادت خوبی را جای آن نهادینه کنیم زیرا همیشه ذهن ما دنبال چیزی می‌گردد که جایگزین چیز دیگری کند و در این صورت می‌توانیم یک عادت خوب را برای مثال جایگزین ناخن خوردن خود کنیم. مثل شاید همراه داشتن همیشگی آجیل که در زمان ناراحتی شروع کنم به خوردن آجیل.
موضوع دیگری که در ترک عادات ناپسند مهم است اینست که ما دو تصویر ذهنی برای خودمان بسازیم. یک تصویر ذهنی از عادت ناپسند و یک تصویر ذهنی از عادت خوبی که می‌خواهیم داشته باشیم. تصویر ذهنی که من از عادت ناپسند ناخن جویدن دارم صحنه بسیار زننده‌ای‌ست که من دارم دست و ناخنم را می‌برم سمت دهانم و ناخن کثیفم را بین دندانهایم قرار می‌دهم و شروع می‌کنم به جویدن آنها و تصور می‌کنم که دارم چه منظره زشتی را بوجود می‌آورم، چه بلایی بر سر ناخن‌هایم و دست‌هایم می‌آورم و آنها را زشت می‌کنم. این تصویر زشت اینقدر باید پُر رنگ باشد که جلوی ما را بتواند بگیرد.
اما تصویر دوم که عادت خوب ماست، عادت خوب ما باید تصویر محوی باشد که ذهن ما خودش را تمرین دهد که دنبالش بگردد و آنرا مرتبا جلو بکشد تا پُررنگش کند. مثلا در مقابل تصویر زشت ناخن جویدن تصویر خوردن آجیل را قرار می‌دهم اما بصورت محو. حُسن این کار اینست که ذهن شما عادتی را پُررنگ‌تر و برجسته‌تره را همیشه به یاد شما می‌آورد و کمک می‌کند تا شما جلوی خودتان را بگیرید. اما تصویر محو است زیرا ذهن شما همیشه دنبالش می‌گردد تا درگیر پیدا کردن عادت محو شود و نهایتا انجام دادن آن عادت محو.
این روند زمان می‌برد، شاید در طی 66 روز نتوانیم این کار را انجام دهیم، بستگی دارد که این عادت چقدر در ما نهادینه شده باشد. اگر این عادت در وجود ما رفته باشد و از بچگی در ما نهادینه شده باشد، طبیعی است که رهایی از آن طولانی‌تر خواهد بود اما نشدنی نیست. تمرین کنید، قول می‌دهم که می‌توانید. روز خوش.
امروز من، فرشته نیکخواهSocial service worker and life coach مدیر و موسس Aram center social work wellness and coaching institute با شما در مورد ترک عادت‌های ناپسند صحبت می‌کنم.
فکر می‌کنید که چرا ما نمی‌توانیم یک عادت ناپسند را ترک کنیم؟ در ابتدا لازم است که بدانیم یک عادت چگونه در ما بوجود می‌آید؟ می‌دانیم که یک عادت 66 روز طول می‌کشد که در ما نهادینه شود. و وقتی که نهادینه شد دیگر رهایی از آن عادت سخت است و نیاز دارد که ما حداقل 66 روز روی آن کار کنیم تا از دستش رهایی یابیم. یک عادت در اول بعلت یک زمینه در ما بوجود می‌آید، به دلیل یک مشکلاتی، به دلیل یک ناراحتی‌هایی؛ بعد کم‌کم ذهن ما فرمان می‌دهد که چه عادت خوبی، چه نکته مهمی، من الان آرامش دارم، راحتم، بی‌حس شدم. بعد از خودمان یک جایزه دریافت می‌کنیم، حتما نباید این جایزه بصورت یک فایده مالی باشه، ذهن ما به حالت آرامش می‌رسه، مثلا شما ذهن شما درگیرست، از جایی عصبانی هستید و شروع می‌کنید به جویدن ناخن، ذهن شما به شما می‌گوید: تو ناخن می‌جوی من آرامش دارم. این آرامش به شما حس خوبی می‌دهد و این حس خوب جایزه شماست برای این عادت.
اما برای ترک این عادت باید چکار کنیم؟ حداقل باید 66 روز روی آن وقت بگذاریم. اول باید پیدا کنیم مسئله‌ای که در ما باعث انجام این عادت می‌شد چیست؟ آیا عصبانیت است؟ آیا اضطراب است؟ آیا دعواهایی‌ست که ما داریم؟ مثلا من نگاه می‌کنم ببینم چرا من با سرعت بالا رانندگی می‌کنم؟ به این نتیجه می‌رسم که هر وقت در محیط کارم عصبانی هستم بعد از آن اینقدر ذهنم درگیر است که با سرعت بالا رانندگی می‌کنم. وقتی که پایم را روی گاز فشار می‌دهم این حس خوبی که از سرعت و خلاء پیدا می‌کنم باعث می‌شود که من به موضوع عصبانیت در محیط کار فکر نکنم.
پس ده روز اول ما صرف این خواهد شد که بفهمیم چه مسئله‌ای باعث می‌شود که ما به این عادت رو بیاوریم. 50 روز بعدی خودمان را می‌گذاریم روی این موضوع که از دیگران کمک بخواهیم، به نزدیکانمان و کسانیکه به آنها اعتماد داریم می‌گوئیم که می‌خواهیم این عادت بد را ترک کنیم. به مادر، همسر، برادر و خواهر می‌گوئیم که حواستان باشد هر زمانی که می‌بینی من ناخنم را می‌جوم یک تذکر به من بده. اما این یادمان باشد که دیگران مسئول این نیستند که همیشه حواسشان به ما باشد، پس ما باید مدام به آنها نیز گوشزد کنیم که اگر دیدی که من دارم پایم را روی گاز می‌فشرم به من تذکر بده. اگر دیدی که من دارم بعلت عصبانیت سیگار می‌کشم به من یک تذکر بده.
و اما بعد از آن باید وقتی بگذاریم تا در محیط و شرایطی که ما را تحریک می‌کند تا سراغ آن عادت بد برویم، قرار نگیریم. برای مثال من می‌دانم که هر وقت پای درد دل دوستی می‌نشینم که از زمین و زمان شکایت دارد، من ناخودآگاه شروع می‌کنم به کندن و جویدن ناخنم. یا هر وقت که عصبانی و ناراحت می‌شوم و ذهنم درگیر چیزی می‌شود ناخودآگاه می‌روم سراغ ریزه‌خوری. پس سعی می‌کنیم که در روزهای آینده خودمان را در آن شرایط قرار ندهیم.
تا اینجا ما 66 روز ترک عادتمان را پُر کرده‌ایم اما مهم اینه که یک عادت خوبی را جای آن نهادینه کنیم زیرا همیشه ذهن ما دنبال چیزی می‌گردد که جایگزین چیز دیگری کند و در این صورت می‌توانیم یک عادت خوب را برای مثال جایگزین ناخن خوردن خود کنیم. مثل شاید همراه داشتن همیشگی آجیل که در زمان ناراحتی شروع کنم به خوردن آجیل.
موضوع دیگری که در ترک عادات ناپسند مهم است اینست که ما دو تصویر ذهنی برای خودمان بسازیم. یک تصویر ذهنی از عادت ناپسند و یک تصویر ذهنی از عادت خوبی که می‌خواهیم داشته باشیم. تصویر ذهنی که من از عادت ناپسند ناخن جویدن دارم صحنه بسیار زننده‌ای‌ست که من دارم دست و ناخنم را می‌برم سمت دهانم و ناخن کثیفم را بین دندانهایم قرار می‌دهم و شروع می‌کنم به جویدن آنها و تصور می‌کنم که دارم چه منظره زشتی را بوجود می‌آورم، چه بلایی بر سر ناخن‌هایم و دست‌هایم می‌آورم و آنها را زشت می‌کنم. این تصویر زشت اینقدر باید پُر رنگ باشد که جلوی ما را بتواند بگیرد.
اما تصویر دوم که عادت خوب ماست، عادت خوب ما باید تصویر محوی باشد که ذهن ما خودش را تمرین دهد که دنبالش بگردد و آنرا مرتبا جلو بکشد تا پُررنگش کند. مثلا در مقابل تصویر زشت ناخن جویدن تصویر خوردن آجیل را قرار می‌دهم اما بصورت محو. حُسن این کار اینست که ذهن شما عادتی را پُررنگ‌تر و برجسته‌تره را همیشه به یاد شما می‌آورد و کمک می‌کند تا شما جلوی خودتان را بگیرید. اما تصویر محو است زیرا ذهن شما همیشه دنبالش می‌گردد تا درگیر پیدا کردن عادت محو شود و نهایتا انجام دادن آن عادت محو.
این روند زمان می‌برد، شاید در طی 66 روز نتوانیم این کار را انجام دهیم، بستگی دارد که این عادت چقدر در ما نهادینه شده باشد. اگر این عادت در وجود ما رفته باشد و از بچگی در ما نهادینه شده باشد، طبیعی است که رهایی از آن طولانی‌تر خواهد بود اما نشدنی نیست. تمرین کنید، قول می‌دهم که می‌توانید. روز خوش.
