روز هشتم ماه مارس‌ روز زن نامید شده است که پیشنهاد دهنده خانم کلارا زاتکین دانمارکی بود. و تجلیل از زنان از سال 1914 تا به امروز در چنین روزی در بسیاری از کشورها برگزار می‌شود. خانم کلارا از سوسیالیست‌های دو آتشه بود و در ابتدا پیشنهادش‌ مورد پشتیبانی کشورهای کمونیستی و سوسیالیستی‌ قرار گرفت، ولی اندک اندک‌ حالت سیاسی خودرا از دست داد و ‌به حالت احترام و بزرگداشت و دفاع از حقوق زنان تبدیل گردید و بیشتر هم‌ به مسئله حق رای زنان برای انتخابات‌ تاکید می‌شد‌. پیش از آغاز مطلب در‌باره زنان در فرهنگ ایران ابتدا بینیم در چنین روزی (هشتم ماه مارس مطابق 17 اسفند ماه ایرانی و 19 ماه ماه جمادی الثانی‌) چه وقایعی رو‌ی داده است. از جمله‌ درسال 1010 میلادی‌ حکیم ابوالقاسم فردوسی، سرودن شاهنامه خود را که بیش از سی سال به طول انجامید، به اتمام رسانید (‌بسی رنج بردم در این سال سی ---  عجم زنده کردم بدین پارسی‌). در 1618 یوهانس کِپلر، قانون سوم حرکت سیاره هارا کشف کرد و در سال 1836 نادرشاه افشار‌ آخرین جهان‌گشای ایرانی، تاج‌گذاری نمود و در سال 1911 روز هشتم مارس خانم کلارا زتکین، روز جهانی زنان دردانمارک‌ را اعلام کرد‌ و اما این‌ گرامی‌داشت‌ زنان از نظر فرهنگ ملی ایران‌ مسیر دیگری دارد. پیش از اسلام‌ در چند موقعیت حتی زنان به سلطنت هم انتخاب شده‌اند، مانند توران دخت و آذر میدخت در دوران پایانی ساسانیان و بعد از اسلام هم که به تدریج سیستم حقوقی و اجتماعی ایران دگر گون گردید، در اثر ‌استیلای سلسله حکمرانان تازه،‌ اهمیت زنان مورد غفلت قرار گرفت و زنان را از فعالیت‌های اجتماعی باز‌داشت و کم‌کم آنها را از‌ سطح جامعه به درون خانه‌ها و اندرون حرم خانه‌ راندند، ولی با این همه محدودیت باز هم‌ نقش زنان هم در ادبیات و شعر و ‌فعالیت اجتماعی‌ کما‌بیش آشکار است. صرف‌نظر از احترامی که شعرای بزرگ ایران مانند فردوسی و سعدی برای زنان در آثار خود به یادگار گذارده‌اند چند زن هم در مواقع حساس‌ زمام‌دار امو‌ر‌ کشور هم بوده‌اند در این زمینه سیده ملک خاتون‌ پادشاه ری که ابو‌علی سینا هم مدتی وزیر او بوده و پادشاه خاتون فرمانروای کرمان‌ یا مهد‌علیا مادر ناصرالدین شاه که پس از فوت شوهرش محمد شاه قاجار در سال 1264 قمری تا ورود پسرش ناصرالدین میرزا از تبریز به تهران به مدت چهل روز‌ امور مملکت را اداره نمود و شاعران بزرگی از گروه زنان‌ درساحه‌ ادبیات‌ هم وجود دارند مانند رابعه ُقزداری و ًمهًستی گنجوی و زرین تاج قزوینی مشهور به قرةالعین‌ دختر حاجی ملا صالح‌ برغانی قزوینی و عروس حاجی ملا تقی‌ برغانی‌ معروف به شهید ثالث‌ که این خانم شاعره نابغه زرین تاج به علت اختلاف عقیده مذهبی از شوهر و پسر عمویش ملا محمد برغانی‌ طلاق‌ گرفت و به‌ یک جریان مذهبی مخالف حکومت وقت کشیده شد و هم در این راه کشته شد‌ و پروین اعتصامی و فروغ فرخ‌زاد و ژاله قائم‌مقامی مادر پژمان بختیاری غزل‌سرای معروف و خانم‌ها لعبت والا، صدیقه وسمقی، عصمت بخارائی‌، طلعت بصاری رشتی، حیران خانم، طاهره صفارزاده، رشحه اصفهانی دختر هاتف اصفهانی، فخر ُعظمی مادر سیمین بهبهانی و خود خانم سیمین بهبهانی که‌ سرشناسند‌ و همچنین در بخش‌های دیگری از فرهنگ اجتماعی‌ ما هم زنانی‌ نامی هستند‌ چون خانم مهر‌انگیز منوچهریان‌ و دکتر‌ پوران‌دخت شجیعی و خانم دکتر ژاله آموزگار و سیمین دانشور همسر جلال آل‌احمد ومریم‌ فیروز فرما‌نفرمائیان‌، فرزند شاهزاده عبدالحسین میرزا فرمانفرمائیان قاجار که از زندگی اشرافی شاهزاده‌گی قاجاری دست کشید و به حزب توده پیوست (اگرچه فعالیت او مورد تحسین نویسنده نیست‌) و با دکتر نورالدین‌الموتی نوه شیخ فضل الله نوری ازدواج کرد و از خانه و زندگی اشرافی خود به خاطر عقیده‌اش‌ دست کشیده وآواره دنیا گردید‌ و یا خانم قمرالملوک وزیری که مادر برزگش روضه خوان‌ مجالس زنانه دربار مظفرالدین شاه بود و از رفتن به مجلس زنانه درباری به همراه مادر بزرگش‌ به مقام خوانندگی‌ درجه اول موسیقی ردیفی ایرانی‌ رسید‌ وکسی بود که‌ دعوت‌ تیمورتاش‌ وزیر مقتدر دربار رضا شاه را که کیسه برزگی پراز اشرفی طلا به ا‌و میداد برای اجرای برنامه در مجلس تیمور‌تاش رد کرد و در عوض در مجلس عروسی فرد‌ بی‌چیزی از افراد معمولی جامعه شرکت نمود و چون پدر و مادرش در دوران خردسالی او در‌گذشته بودند، تحت سرپرستی مادر‌بزرگ‌ پدری‌اش‌ بزرگ شد و نزد مرحوم علینقی‌ وزیی موسیقی‌دان بزرگ ایرانی‌ آموزش دید و هم با اجازه او موقع دریافت شناسنامه‌ از نام خانوادگی‌ وزیری استفاده نمود‌. و خانم دکتر شیرین عبادی‌ برنده جایزه نوبل صلح‌ و خانم انوشه انصاری نخستین زن ایرانی که به فضا رفت و یا خانم دکتر مهشید ارفع نیا استاد حقوق بین‌الملل‌ خصوصی در دانشگاه تهران در تقویم رسمی ایران. در عصر حاضر روز تولد حضرت فاطمه زهرا‌ دختر پیامبر اسلام در روز 20جمادی‌الثانی به عنوان روز زن و همچنین روز مادر گرامی داشته شده است که امسال (1396) مصادف با روز جمعه 18 اسفند ماه وروز نهم ماه مارس 2018 می‌شود و پیش از انقلاب سال 1357 روز 25 آذر ماه که روز تولد مادر فرح پهلوی بوده‌ روز زن و روز مادر گرامی داشته می‌شد و اما در ایران باستان روز اسفندگان‌ را به عنوان روز بزرگ داشت زن‌ و همچنین روز بزرگداشت زمین‌ قرار داده بوده اند‌. بنا به گفته ابو‌ریحان بیرونی‌ اسفندار‌مز،‌ ایزد موکل‌ بر زمین و ایزد حامی‌ ونگاهبان‌ زنان شوهر دوست و پارسا و درستکار بوده و به همین مناسبت این روز عید زنان تلقی می‌شد و مردان جهت گرامی داشت‌ زنان به ایشان‌ هدیه می‌دادند‌ و بخشش می‌کردند. این عبارت را‌ ُگردیزی موالف کتاب زین‌الاخبار‌ آورده است. از این جهت جشن را مرد‌گیران‌ می‌گفتند که زنان به‌ اختیارخویش و با آزادی‌ شوهر و مرد زندگی خودرا‌ بر‌می‌گزیدند‌. این جشن هنوز در میان زرتشتیان مانند زمان باستان معمول است‌. بنابر‌این مراتب جشن سپندارمز یا جشن پنجم ماه اسفند‌ جشن‌ تقدس زمین (حفاظت از پاکی زمین و حفاظت ا‌ز عشق پاک آهورائی به فرشته مقدسی به نام زن است و در واقع روز عشق انسان ایرانی است. علت نهائی نام‌گذاری این جشن چنین است که در ایران پیش از اسلام روزهای ماه هرکدام نام خاصی داشته است، مثلا روز اول هر ماه نام اورمزد یا اهورامزدا نام خداوند به اصطلاح ایرانی و نام روز دوم هرماه روز‌ بهمن و روز سوم اردیبهشت و روز چهارم شهریور و روز پنجم هرماه روز اسفندار مز‌ و... بوده است و هر وقت که نام روز با نام ماه‌ یکی می‌شده آن روز را جشن وشادمانی داشته‌اند در این مورد چون روز پنجم ماه دوازدهم یعنی روز اسفند با ماه اسفند تطبیق می‌کرده آن روز را جشن اسفندار‌مز می‌گفته‌اند از این نوع جشن‌ها هم‌ روز 16 ماه مهر که روز مهر از ماه مهر بوده‌ هم‌اکنون بنام جشن مهرگان‌ برگزار می‌گردد، یا جشن تیرگان که مربوط به روز تیر از ماه تیر بوده یعنی سیزدهم تیرماه‌ جشن تیرگان بوده که خوشبختانه ایرانیان مقیم تورونتو چند سالی است این جشن‌ ملی ایرانی را زنده کرده‌اند و با شکوه تمام بر‌گزار می‌کنند و هم‌چنین‌ است جشن آبانگان که مردم درآن روز به هم آب می پاشیده‌اند یا جشن آذرگان‌ و اردیبهشتگان و یا روز فروردینگان‌ که ششمین روز‌ از ماه فروردین و جشن نوروز خاصه بوده و روز تولد پیامبر ایرانی حضرت زرتشت هم هست‌ و امادر سطح بین‌المللی‌ هم اکنون ده نفر زن در  مقام ریاست جمهوری‌ ده کشور جهان‌ مستقر می‌باشند که ذکر نام آنها موجب طولانی شدن کلام است ولی دریغم آمد که از ذکر نام چند تن از آنان‌ خودداری کنم، مانند خانم‌ها انگلا مرکل، صدر اعظم آلمان‌ و بندیرا نایکه‌ نخست‌وزیر‌ اسبق سریلانکا و بینظیر بوتو که دوبار نخست وزیر پاکستان بود ومادرش خانم نصرت بیگم اصفهانی ایرانی بود وپدرش هم‌ بوتو نخست وزیر بوده است و مارگارت تاچر انگلیسی معروف به بانوی آهنین و ایندیرا گاندی‌ نخست وزیر هندوستان دختر‌ پاندیت جواهر لعل نهرو سیاستمدار ونخست وزیر هند‌ که شوهر ایندیرا گاندی‌ یک زرتشتی ایرانی تبار و پارسی بنام گاندی بوده است و البته با مهاتما گاندی رهبر استقلا‌ل هند نسبتی نداشته است و گلدا مایر نخست وزیر اسبق اسرائیل و هیلاری کلینتون‌ همسر کلینتون رئیس جمهور اسبق آمریکا که مدتی وزیر خارجه آمریکا در زمان باراک حسین اوباما بوده وخودش‌ از حزب دموکرات آمریکا ازکاندیدهای ریاست جمهوری بود، در برابر پرزیدنت دونالد ترامپ و الن جانسون سیر لیف بانوی سیاست‌مدار لیبریائی که او هم‌ معروف به بانوی آهنین است و عده زیادی از خانم‌ها که‌ درسمت‌های علمی و سیاسی و اجتماعی‌ مشهورند چون خانم مادام کوری لهستانی و مادر ترزا و غیره‌.