شرق‌شناسی -93
بویل، جان اندروAndrew) (Boyle John
این خاورشناس معروف از کشور انگلستان و متخصص در زبان و ادبیات فارسی، تاریخ مغولان است. وی در روز دهم مارس 1916 در ووستر پارک ساری (ٌWorcester Park Surrey ( انگلستان به دنیا آمد. لیسانس زبان آلمانی را از دانشگاه بیرمنگام گرفت و سپس به تحصیل زبان‌های شرقی در دانشگاههای گوتینگن و برلین پرداخت و در سال 1947 با ارائه ترجمه‌ای از تاریخ (جهانگشای) زیر نظر ولادیمیر مینورسکی به دریافت درجه دکتری از دانشگاه لندن نائل آمد. از زمان جنگ دوم جهانی تا 1950 کارمند وزارت خارجه بریتانیا بود، سپس مربی زبان فارسی در دانشگاه منچستر گردید و در سال 1958به خاطر ترجمه (تاریح جهانگشای) اثر عطاملک جوینی نشان درجه اول سپاس ایران را دریافت نمود و در سال 1959 دانشیار و 1966 استاد مطالعات ایرانی در دانشگاه منچستر گردید. بویل عضو شورای گردانندگان انستیتوی مطالعات ایرانی انگلستان، عضو هیات ویراستاران تاریخ ایران کامبریج، عضو هیات مشاوران ایرانشناسی، عضو موقوفات گیب، عضو انجمن فولکلور و رئیس انجمن انگلیسی - مغولی بوده است. وی در 19 نوامبر 1978 درگذشت. (1).
خانم دکتر مریم میراحمدی نوشته است که درباره حکومت‌های مستقر در ایران در دوران اسلامی صرف نظر از دوره خلفای اموی و عباسی محققان ایران‌شناس به سلسله‌های ایران پرداختند و مسائل حکومت‌های مختلف را جداگانه مورد بررسی قرار داده‌اند، از جمله جان بویل هم درباره تاریخ خوارزمشاهیان و تاریخ مغولان در ایران و افغانستان و نیز متون خطی دوره مغول تحقیق فراوان کرده است. بویل دکترای خود را نیز در باره تالیفات جُوینی و دوره مغول نوشته است. (2).
در دانشنامه آزاد (ویکی‌پدیا) در خصوص این شرق‌شناس نام‌آور انگلیسی مقاله‌ای وجود دارد که ترجمه خلاصه آن را می‌خوانیم: او مطالعات خود را در رشته زبان‌های شرقی در دانشگاههای گوتینگن و برلین در آلمان ادامه داد و درجه دکترای خود را تحت نظر ولادیمیر مینورسکی گذرانید و بعدا استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه منچستر گردید و کتابی هم درباره فرهنگ زبان فارسی معاصر و دستور زبان فارسی امروز تالیف نمود و تنها اروپائی بود که نشان سپاس از دولت ایران دریافت کرد (3).
در دانشنامه انگلیسی زبان ایرانیکا (Iranica) چاپ آمریکا در مقاله‌ای به قلم پیتر جکسون (Peter , Jakson) شرح حال جان اندرو بویل با این عبارت بیان شده: پدرش یک شخص شیفته کتاب و مترجم با استعدادی بود که کنسول کشور بولیویا در بیرمنگام شده بود. بویل هم خودش با درجه ممتاز در داشگاه بیرمنگام زبان آلمانی آموخت و در ادامه به تحصیل زبان‌های شرقی در دانشگاه گوتینتن و برلین پرداخت. در خلال جنگ دوم جهانی پس از دوره کوتاهی در موسسه مهندسی سلطنتی مشغول بود که بعد به وزارت خارجه منتقل گردید وتا 1950 در آن اداره بود در آن سال به سمت استادی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه منچستر برگزیده شد ودر نتیجه در سال 1966 به پروفسوری مطالعات زبان فارسی انتخاب گردید. بویل کتاب فرهنگ زبان و گرامر مختصری درباره زبان فارسی جدید و معاصر پرداخته بود که در سال 1966 در ویسبادن (Wiesbaden ) چاپ شده بود که بهترین به عنوان محقق درباره تاریخ ایران دوره مغول محسوب شده است، بویژه به علت ترجمه شیوا و سلیسی که از کتاب تاریخ جهانگشای جوینی (دو جلد چاپ 1958 در منچستر) که تکمیل شده وگسترش یافته‌ای از رساله تز دکترای او بود که در سال 1947 و تحت نظر ولادیمیر مینورسکی تهیه کرده بود، بعلاوه ایشان ترجمه بخشی از تاریخ جامع‌التواریخ رشید‌الدین فضل‌الله همدانی قسمت مربوط به چنگیز‌خان مغول را در سال 1971 چاپ نمود و تعدادی مقاله در همین زمینه که بعدا تحت عنوان امپراتوری مغول در سال‌های 1206-1370 میلادی درسال 1977 و در لندن به صورت کتاب مستقلی در آمد. وی یکی از نویسندگان تاریخ کمبریج ایران (جلد پنجم) هم بود که تحت عنوان سلجوقیان و امپراتوری مغولان در سال 1968 از طبع در آمد و بخش ایلخانیان را در این کتاب ایشان نوشته بود و ترجمه کتاب الهی نامه عطار را هم در تاریخ 1977 در منچستر منتشرنمود. خدمات او درمورد تاریخ ایران از سال8 195 شناخته شده بود. بی‌شک تمام تحقیقات و آثار او در زمینه تاریخ ایران است و دا‌نش عمیق او در زبان و ادبیات ارمنی و زبان‌های سُلتیک او را قادر ساخت که در زمینه فولکلور ایرانی هم زور‌آزمائی کند و مقالات ارزنده‌ای هم در این زمینه از خود به یادگار گذاشت. (4).
خاورشناس دیگر انگلیسی الول ساتن (Elwell Sutton( طی مقاله‌ای که در مجله فولکولور (Folklore 9 شماره 90 مورخ 1979 به مناسبت درگذشت جان اندریو بویل نوشته بعضی مطالب جدید را در شرح حال ایشان ذکر کرده که در این جا به خلاصه آن مقاله اشاره می‌کنم. ایشان نوشته است که با درگذشت جان اندریو بویل استاد دانشگاه جهان شرق‌شناسی یکی از اعضاء سرشناس و برجسته خود را از دست داد. پدرش فردی کتاب دوست وکتاب‌خوان بود و پسرش را در کتابخانه خود به کار واداشت. جان تحصیلات رسمی چندانی نداشت و زیر نظر پدرش که زمانی کنسول بولیویا در بیر منگام بود تحصیلات مقدماتی را گذرانید مادر بزرگش اسپانیائی بود و پدرش کتاب‌خوان وکتابفروش معروفی محسوب می‌شد و جان در نزد پدرش که ترجمه‌هائی از زبان‌های لاتین وفرانسه و اسپانیائی را انجام می‌داد، زبان‌های لاتین و یونانی را از وی آموخت. جان در کتابخانه پدرش به یک نسخه از کتب فارسی برخورده کرد و علاقه به مسائل و زبان‌های شرقی در او زنده شد و او برای فراگیری این زبان‌ها به آلمان رفت و نزد استادان آلمانی مانند اچ اچ شدر (H H Schaeder) و اولاف هانسن (Olaf Hansen) زبان فارسی باستان و اوستائی و فارسی میانه و فارسی معاصر را آموخت و نزد پروفسور هارتمان (Hartman) عربی و ترکی را فرا گرفت و اندکی زبان‌شناسی را مطالعه کرد و احتمال وقوع جنگ او را مجبور کرد که به لندن برگردد. در آنجا به او بورس آموزش مطالعات ایرانی اهداشد و او توانست در مدرسه زبان‌های شرقی مطالعات خود را تحت سرپرستی خاورشناس معروف روسی مقیم لندن ولادیمیر مینورسکی ادامه دهد. در سال 1941 وقفه‌ای در ادامه تحصیلات برایش پیش آمد ابتدا به علت خدمت در اداره مهندسی سلطنتی و سال بعد در 1942 اعزامش به سرویس امنیتی در وزارت امور خارجه که در همین زمان فرصتی بود که تحقیقات خودرا در زبان فارسی و عربی و اندکی هم زبان ارمنی تکمیل کرد. در سال 1949 نخستین کتابش را بنام فرهنگ تخصصی زبان فارسی منتشر کرد که برای انتخابش برای تدریس در دانشگاه منچستر موثر بود. دانشگاهی که تا آخر عمرش در آنجا تدریس کرد. وی درسال 1959 به عنوان معلم و در سال 1966 به عنوان استاد، صاحب کرسی تدریس اختصاصی شد. (5)
1- مطالعات درباره تاریخ جهانگشای جوینی (پایان‌نامه دکتری) (Studies on the Tarikh-i- Jahan- Gusha of juvayni) چاپ 1947 لندن.
2- فرهنگ تخصصی زبان فارسی (Practical Dictionary of the Persian language )چاپ لندن 1949. یادداشت‌ها درباره زبان محاوره‌ای ایران به روایت از برخی نوشته‌های اخیر (Notes on the Colloquial Language of Persia as Recorded in Certain Recent Writings) چاپ 1952.
3- ادبیات فارسی امروز ( Persian Literature Toray) چاپ 1957 که ترجمه فارسی این مقاله در مجله سخن تیرماه 1336 چاپ گردیده است.
4- تاریخ جهانگشای جوینی (ترجمه) "The History of the World- conqueror. By Ata- Malik Juvaini) چاپ دانشگاه منچستر 1959 این ترجمه از متن نسخه توسط محمد قزوینی به عمل آمده است.
5- جوینی و رشید‌الدین به عنوان منابعی درباره تاریخ مغولان (Juvayni and Rashid al- Din as Sources on the History of the Mongols ) چاپ 1962.
6- فرمانروایان مغول در افغانستان و هند به روایت طبقات ناصری جوزجانی (The MongolCommanders in Afghanistan and India According to the Tabaqat-I Nasiri of Juzjani ) چاپ 1963.
7- چنگیز‌خان (Cingiz- khan ) چاپ 1965.8.
8- جلال‌الدین خوارزم شاه(Djalal al- Din Kharazm Shah) چاپ 1965.
9- غازان محمود ایلخان (Ghazan Mahmud Iilkhan ) چاپ 1965.
10- دستور زبان فارسی امروزی (Modern Persian Grammar) چاپ 1966 ویسبادن.
11- ولادیمیر مینورسکی (Vladimir Minorsky1877-1966) چاپ 1967 در مجله تاریخ آسیا .
12- تاریخ ایران کامبریج (ویرایش)" The Cambridge History of Iran " چاپ دانشگاه کامبریج 1968 ج 4 این کتاب توسط حسن انوشه به فارسی ترجمه شده و در تاریخ 1379 از طرف انتشارات امیر‌کبیر چاپ شده است.
13- تاریخ کامبریج ایران ج 5 که از طرف همان مترجم ج4 به فارسی بر‌گردان شده و در تاریخ 1360و1379 توسط انتشارات امیر‌کبیر منتشر شده است.
14- عمر خیام منجم ریاضی‌دان و شاعر، این مقاله ابتدا در سال 1339 با ترجمه فرهنگ جهانپور در مجله سخن سال 20 صص251-263 چاپ و منتشر گردیده است و سپس در تاریخ ایران کامبریج جلد 4 هم آمده است.
15- جانشینان چنگیز‌خان اثر رشید‌الدین (The Successors of Genghiz Khan byRashid al- Din ) چاپ نیویورک 1971.
16- ایران پیش از قاجار (pre Qajar Persia ) چاپ 1972.
17- تکامل و توسعه ایران به عنوان حکومتی ملی (The Evolution of Iran As A National State ) چاپ تهران 1974.
18- الهی نامه فرید‌الدین عطار The Ilahi- Nama or Book of God of Farid al Din Attar) چاپ دانشگاه منچستر 1977.
19- ایران، تاریخ و میراث (ویرایش) " Persia , History and Heritage" چاپ 1978 لندن. 20- فرید‌الدین عطار (Farid al-Din Attar) چاپ شده در دانشنامه (Britannica ).
21- فردوسی (Firdausi) چاپ شده در دانشنامه (Britannica ).و بسیاری کتب و مقالات درباره ایران دوران مغولان.
منابع وماخذ این مقاله:
1-گروه مؤلفان ومترجمان: فرهنگ خاورشناسان ج 2 ص 483 چاپ تهران 1382 و محمد رستمی: ایران شناسان وادبیات فارسی ص 219 چاپ تهران 1390 هر دو کتاب از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- دکتر مریم میراحمدی: تاریخ تحولات ایرانشناسی دوران اسلامی ص 32 چاپ تهران 1395 از انتشارات طهوری.
3- Wikipedia مقاله J. A. Boyle Peter Jackson John Andrew Boyle
4- چاپ شده در دانشنامه Iranica.
5- ELwell –Sutton Obiturary : John Andrew Boyle چاپ شده درمجله Folklore ص105-106شماره 1 سال 1979 دوره90 مورخ 30 ژانویه 2012.
بویل، جان اندروAndrew) (Boyle John
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
خانم دکتر مریم میراحمدی نوشته است که درباره حکومت‌های مستقر در ایران در دوران اسلامی صرف نظر از دوره خلفای اموی و عباسی محققان ایران‌شناس به سلسله‌های ایران پرداختند و مسائل حکومت‌های مختلف را جداگانه مورد بررسی قرار داده‌اند، از جمله جان بویل هم درباره تاریخ خوارزمشاهیان و تاریخ مغولان در ایران و افغانستان و نیز متون خطی دوره مغول تحقیق فراوان کرده است. بویل دکترای خود را نیز در باره تالیفات جُوینی و دوره مغول نوشته است. (2).
در دانشنامه آزاد (ویکی‌پدیا) در خصوص این شرق‌شناس نام‌آور انگلیسی مقاله‌ای وجود دارد که ترجمه خلاصه آن را می‌خوانیم: او مطالعات خود را در رشته زبان‌های شرقی در دانشگاههای گوتینگن و برلین در آلمان ادامه داد و درجه دکترای خود را تحت نظر ولادیمیر مینورسکی گذرانید و بعدا استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه منچستر گردید و کتابی هم درباره فرهنگ زبان فارسی معاصر و دستور زبان فارسی امروز تالیف نمود و تنها اروپائی بود که نشان سپاس از دولت ایران دریافت کرد (3).
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
لطفا روی عکس بنر تبلیغاتی کلیک کنید تا برایتان شماره بگیرد
نگاهی گذرا بر آثار مهم ایرانشناسی جان اندریو بویل:
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید تا برای شما شماره بگیرد؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
2- فرهنگ تخصصی زبان فارسی (Practical Dictionary of the Persian language )چاپ لندن 1949. یادداشت‌ها درباره زبان محاوره‌ای ایران به روایت از برخی نوشته‌های اخیر (Notes on the Colloquial Language of Persia as Recorded in Certain Recent Writings) چاپ 1952.
3- ادبیات فارسی امروز ( Persian Literature Toray) چاپ 1957 که ترجمه فارسی این مقاله در مجله سخن تیرماه 1336 چاپ گردیده است.
4- تاریخ جهانگشای جوینی (ترجمه) "The History of the World- conqueror. By Ata- Malik Juvaini) چاپ دانشگاه منچستر 1959 این ترجمه از متن نسخه توسط محمد قزوینی به عمل آمده است.
5- جوینی و رشید‌الدین به عنوان منابعی درباره تاریخ مغولان (Juvayni and Rashid al- Din as Sources on the History of the Mongols ) چاپ 1962.
6- فرمانروایان مغول در افغانستان و هند به روایت طبقات ناصری جوزجانی (The MongolCommanders in Afghanistan and India According to the Tabaqat-I Nasiri of Juzjani ) چاپ 1963.
7- چنگیز‌خان (Cingiz- khan ) چاپ 1965.8.
8- جلال‌الدین خوارزم شاه(Djalal al- Din Kharazm Shah) چاپ 1965.
9- غازان محمود ایلخان (Ghazan Mahmud Iilkhan ) چاپ 1965.
10- دستور زبان فارسی امروزی (Modern Persian Grammar) چاپ 1966 ویسبادن.
11- ولادیمیر مینورسکی (Vladimir Minorsky1877-1966) چاپ 1967 در مجله تاریخ آسیا .
12- تاریخ ایران کامبریج (ویرایش)" The Cambridge History of Iran " چاپ دانشگاه کامبریج 1968 ج 4 این کتاب توسط حسن انوشه به فارسی ترجمه شده و در تاریخ 1379 از طرف انتشارات امیر‌کبیر چاپ شده است.
13- تاریخ کامبریج ایران ج 5 که از طرف همان مترجم ج4 به فارسی بر‌گردان شده و در تاریخ 1360و1379 توسط انتشارات امیر‌کبیر منتشر شده است.
14- عمر خیام منجم ریاضی‌دان و شاعر، این مقاله ابتدا در سال 1339 با ترجمه فرهنگ جهانپور در مجله سخن سال 20 صص251-263 چاپ و منتشر گردیده است و سپس در تاریخ ایران کامبریج جلد 4 هم آمده است.
15- جانشینان چنگیز‌خان اثر رشید‌الدین (The Successors of Genghiz Khan byRashid al- Din ) چاپ نیویورک 1971.
16- ایران پیش از قاجار (pre Qajar Persia ) چاپ 1972.
17- تکامل و توسعه ایران به عنوان حکومتی ملی (The Evolution of Iran As A National State ) چاپ تهران 1974.
18- الهی نامه فرید‌الدین عطار The Ilahi- Nama or Book of God of Farid al Din Attar) چاپ دانشگاه منچستر 1977.
19- ایران، تاریخ و میراث (ویرایش) " Persia , History and Heritage" چاپ 1978 لندن. 20- فرید‌الدین عطار (Farid al-Din Attar) چاپ شده در دانشنامه (Britannica ).
21- فردوسی (Firdausi) چاپ شده در دانشنامه (Britannica ).و بسیاری کتب و مقالات درباره ایران دوران مغولان.
منابع وماخذ این مقاله:
1-گروه مؤلفان ومترجمان: فرهنگ خاورشناسان ج 2 ص 483 چاپ تهران 1382 و محمد رستمی: ایران شناسان وادبیات فارسی ص 219 چاپ تهران 1390 هر دو کتاب از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- دکتر مریم میراحمدی: تاریخ تحولات ایرانشناسی دوران اسلامی ص 32 چاپ تهران 1395 از انتشارات طهوری.
3- Wikipedia مقاله J. A. Boyle Peter Jackson John Andrew Boyle
4- چاپ شده در دانشنامه Iranica.
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
5- ELwell –Sutton Obiturary : John Andrew Boyle چاپ شده درمجله Folklore ص105-106شماره 1 سال 1979 دوره90 مورخ 30 ژانویه 2012.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
 |
