تاوادیا جهانگیر کاوسجی (Tavadia Jehangir Cawasji) متخصص در مطالعات ایرانی، آئین زردشت و زبان پهلوی. وی از پارسیان هند و متولد سال 1898 میلادی در دهکده تاندی نزدیک بمبئی می‌باشد. او پس از طی دوران تحصیل مقدماتی در دانشگاه بمبئی زیر نظر پروفسور واشی (Vacchie) به تحقیق در زمینه ایران‌شناسی پرداخت و فوق لیسانس گرفت. از 1940تا 1942 استاد دانشگاه تاگور در شانتی نیکتان بود. وی در سال 1950 به هامبورگ سفر نمود و چند سال بعد در یک حادثه رانندگی جان سپرد (1).
در سایت کتابخانه زردشتیان در ضمن معرفی چاپ سوم کتاب "زبان و ادبیات پهلوی" از تاوادیا ترجمه مرحوم دکتر سیف‌الدین نجم‌آبادی از سوی دانشگاه تهران در سال 1383خوشبختانه نویسنده کتاب (ج تاوادیا) از آنجا که زاده هندوستان است به زبان سانسکریت آشنائی داشته و به همسانی و هم‌ریشگی زبان‌های ایرانی و پیوند آن با یکی از کهن‌ترین زبان آریائی جهان (سانسکریت) پرداخته است ودر بخش‌های گونا‌گون کتاب به بررسی و اعتبار‌سنجی نوشته‌های موجود در زبان پهلوی می‌پردازد. او گفتارها و نوشتار‌های گونا‌گون را کنار هم می‌گذارد تا تصویر روشنی به خوانندگان خویش عرضه کند. (3).
سایت اینترنتی "انسان‌شناسی و فرهنگ" باز هم ضمن اعلام چاپ سوم کتاب یادشده از تاوادیا توسط دانشگاه تهران چنین اظهار نظر نموده است: جهانگیر تاوادیا هندی پژوهش‌های بسیاری در متن‌های زردشتی داشته است. کتاب "زبان و ادبیات پهلوی" او در کنار ترجمه انگلیسی و تصحیح چاپ متن کتاب "شایست نه شایست" از آثار مستقل و بزرگ اوست. این کتاب به شرح آثار ادبی فارسی میانه می‌پردازد. در مقابل این کتاب، کتاب دیگری به نام "بنیاد واژه شناسی ایرانی" نوشته "وست/West" وجود دارد که پیش از تاوادیا و قریب به هفتاد سال پیش از انتشار این کتاب به فارسی نگاشته شده است. وست به معرفی فارسی تاوادیا در این کتاب به ارزیابی آثار فارسی میانه می‌پردازد. همین امر غنا و وفای کار تاوادیا را نسبت به دیگر ایران‌شناسان و نویسندگان پیش از او کسانی چون "وست" و "بنونیست" نشان می‌دهد.(4).
و اما درباره جهانگیر کاوسجی تاوادیا در دانشنامه انگلیسی زبان ایرانیکا /Iranica ) که در ایلات متحده آمریکا منتشر شده است مقاله‌ای است که مطالب تکراری آنرا حذف و مندرجات مهم آنرا برایتان ترجمه می‌کنم. در ایرانیکا نوشته شده است که: جهانگیر ک. تاوادیا از پارسیان هند در دهکده تاودی (Tavdi) نزدیک شهر نوساری (Navsari) به دنیا آمده و در تاریخ 9 جولای 1955 در شهر هامبورگ آلمان در‌گذشته است. وی در مدرسه پسرانه ( انگولو- ورانکولار/ Anglo- Verancular) به تحصیل مشغول شد و بعد که در مدرسه سر کاوسجی جهانگیر زردشتی برای تحصیل زبان به ادامه تحصیل پرداخت. به علت کوشش و جدیت در درس مطالعات اوستائی موفق به دریافت مدال نقره شد. تاوادیا بعدا به کالج ویلسون در شهر بمبئی وارد شد و در سال 1918 درجه لیسانس گرفت و یک بورس تحصیلی در مطالعات اوستائی از بنیاد فرمجی سهرابجی بهاونگری در دانشگاه بمبئی به او اعطاء شد. دریافت بورس تحصیلی و علاقه او به مطالعات اوستائی او مورد توجه سی‌جیوانجی‌جی مودی قرار گرفت، لذا تاوادیا را در سال 1921 به آلمان فرستاد تا تحصیلات خود را تکمیل کند و تاودیا در رشته ایران‌شناسی از دانشگاه هامبورگ درجه Ph .D گرفت. و بعد در همان دانشگاه مدرس دروس ایران‌شناسی شد. در خلال جنگ دوم جهانی تاوادیا به هندوستان برگشت و در سال‌های 1941-1942 در دانشگاه شانتینکتان (دانشگاه ویشوا بهاراتی فعلی )استاد مطالعات اوستائی شد(5).
وی در سال 1950 به هامبورگ برگشت ولی در 1956 متاسفانه در یک حادثه رانندگی درگذشت.
(The Iaea of Zurvan in the IranianLiterature and its,I nfluence Elswher)"ترجمه "چاپ 1928.
2- تحقیقات تازه ایران‌شناسان اروپائی ( Recent Iranian Researches by European scholars) چاپ 1932.
3- متنی به زبان پهلوی درباره کمونسیم (A Pahlavi Text on Communism ) چاپ بمبئی 1930.
4- شایست نشایست (Sayast ne Sayast) ترجمه، اوانگاری، مقدمه و یادداشت‌ها. چاپ هامبورگ 1937.
5- این اثر به عنوان و مشخصات زیر به فارسی ترجمه وچاپ شده است "شایست نشاسیت"، آوا نویسی و ترجمه کتایون مزدا‌پور، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی 1369.
6- خورشید و میترا در اوستا (بررسی) چاپ 1930 لایپزیک (Die Sonne und Mithra in Avesta).
7- مقالاتی درباره شرح اوستا و وداها (بررسی) چاپ لایپزیک 1929.
8- راهنمای زبان پهلوی 1و2 (بررسی) چاپ 1928 اوپسالا.
9- دین ایرانی به نقل از متون اصلی یونانی (بررسی)تالیف امیل بنونیست (The Persian Religion According to the Chief Greek Texts ) چاپ پاریس 1929.
10- فهرستی از مراکز استانی ایرانشهر (بررسی) از مارکوارت آلمانی- مسینا ایتالیائی) 4Catalgue of Provincial Capitals of Eranshahr ) چاپ رم 1921.
11- کتیبه تازه‌ای متعلق به خشایار شاه از تخت جمشید(بررسی) تحقیق ارنست هرتسفلد (A New Inscription of Xerxes from Perspolis ) چاپ شیکاگو 1932.
12 – بخشی از آفرینندگان گاهنبار (بررسی) .تالیف یونکر چاپ لایپزیک 1935.
13- درباره چاپ اوستا و نسخ خطی پهلوی موجود در کپنهاگ، چاپ 1935به زبان آلمانی.
14- دستور زبان فارسی کهن (نقد و بررسی) تالیف امیل بنونیست چاپ پاریس 1935.15- کیانیان (نقد و بررسی) تالیف از آرتور کریستنسن چاپ 1935.
15- آموزه‌های آئین مانوی متون چینی و ایرانی (بررسی) چاپ برلین .19330.
16- کتیبه‌های فارسی قدیم تازه منتشر شده (بررسی )"The Recently Published Old Persian Inscriptions " تالیف از آر‌جی‌کنت چاپ 1935.
17- برخی تحقیقات هند و ایرانی"بررسی" ( Some Indo-Iranian Researches) چاپ 1937 بمبئی.
18- نخستین فصل وندیدا وتاریخ اولیه تیره‌های ایرانی (نقد و بررسی) چاپ 1944.
19- بیرونی و فردوسی (َAl.Biruni and Firdausi) چاپ شده در 1949-1950.
20- درباره تفسیرهای گات های زردشت، چاپ 1950.
21- بیرونی و مطالعات شرقی ( Al- Biruni and Orientalistic) چاپ 1951.
22- سه‌گات نخست زردشتی و چهار دعای اصلی به زبان اوستائی ( (The First Three Gathas of Zarathustra and the Four Principal Prayers in Avesta چاپ شانتی نیکتان1952.
23- از اسطوره شناسی آریائی تا الاهیات زردشتی ( From Arian Mythology to Zaroastrian Theology ) چاپ 1953.
24- یسنا 47 با همکاری (yaska47) چاپ 1953.
25- آئین زردشتی و پیش از زردشتی (Zoroastrian and Pre-Zoaroastian).
26- ایران در نخستین سده‌های اسلام و گرایش بی‌نظیر آن به دین جدید. (Iran in the first centuries of Islam and her unique Conversion to the new Religion) . چاپ بمبئی 1954.
27- زبان و ادبیات فارسی میانه نزد زردشتیان. چاپ 1956 در لایپزیک. این کتاب با ترجمه دکتر سیف‌الدین نجم‌آبادی با عنوان "زبان وادبیات فارسی میانه" در سال 1338 از سوی دانشگاه تهران چاپ شده و در سال 2535 شاهنشاهی (1355) خورشیدی تجدید چاپ گردیده است. و بسیاری کتب و مقالات دیگر در مورد ایران و دیانت زردشت و زبان پهلوی (فارسی میانه) و ادبیات آن که نام و عنوان مهمترین آنها را در اینجا نوشتم.
توشیشویلی، لیلا نیکالایونا ) Toshishvili Lella Nikolaevena) رشته تحقیقاتی زبان و ادبیات فارسی از اتباع جمهوری گرجستان که در 19 اکتبر 1924 متولدشده و در سال 1947 از دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه دولتی تفلیس فارغ‌التحصیل گردید و در 1951 نامزد (دکتر) علوم زبان‌شناسی شد. در سال 1953 با سمت استادیاری و در 1957 با سمت دانشیاری در دانشگاه دولتی تفلیس فعالیت می‌کرد. خانم توشیشویلی در زمینه ویژگی‌های آواشناسی و صرف گویش‌های شیرازی، اصفهانی و سمنانی تحقیقاتی هم انجام داده است (6).
رساله پایان‌نامه او در رشته زبان‌شناسی کتابی است درباره واژگان عربی در شاهنامه فردوسی که در سال 1951 نگاشته شده است.
نگاهی به پژوهش‌های توشیشویلی در زمینه زبان‌شناسی ایرانی:
1- عناصر واژگانی عربی در شاهنامه فردوسی (رساله دکتری- نامزد ی علوم) چاپ 1954 در تفلیس.
2- ویژگی‌های اصلی آوائی و صرفی گویش‌های فارسی در شیراز. چاپ تفلیس 1957.
3- برخی ویژگی‌های زبان آثار رودکی.چاپ تفلیس 1957.
4- نقش پسوند "را " در زبان کلاسیک فارسی. چاپ تفلیس 1960.
5- برخی ویژگی‌های زبان آثار جامی چاپ 1965.
6- نثر بدیع سعید نفیسی چاپ 1966.
7- منتخبات فارسی سلامان وابسال. کتاب درسی برای سال اول دانشگاه تفلیس چاپ 1970.
8- نظم سعید نفیسی چاپ 1971.
منابع وماخذ:
1- گروه مؤلفان و مترجمان: فرهنگ خاورشناسان، جلد سوم ص 377 چاپ تهران 1386 از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و محمد رستمی: ایران‌شناسان و ادبیات فارسی ص501 چاپ تهران 1390 از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- ج تاودیا: زبان و ادبیات پهلوی ترجمه فارسی دکتر سیف‌الدین نجم‌آبادی پیشگفتار صفحه شش و هفت چاپ دوم دانشگاه تهران 1355( 2535 شاهنشاهی).
3- سایت کتابخانه زرتشتیان مقاله "زبان وادبیات پهلوی" از تاوادیا.
4- سایت انسان‌شناسی و فرهنگ مقاله "زبان وادبیات پهلوی"، تاوادیا.
5- ایرانیکا (Iranica ) مقاله Jehanjir Tavadia.
6- ماخذ شماره 1ص 477 و محمد رستمی: ایران‌شناسان و ادبیات فارسی ص 397.
 |
