در حالی که "شیرین فهیمی" در اتاق بازجویی خالی و رو در رو با یک مأمور مرزی آمریکا نشسته بود‌، خود را در سناریویی دید که حتی در فیلم‌ها هم ندیده بود. یک میز دراز او را از مأمور جدا می‌کرد، در سقف چهار مانیتور روشن بود، قلب شیرین از ترس به سرعت می‌زد.
مأمور از او پرسید:" آیا شما مسلمان هستید؟" شیرین می‌گوید: "این یک سوال تکان‌دهنده بود، من نمی‌دانم که آیا از دیگر کانادایی‌های این مرز و بوم در مورد باور‌هایشان سوال شده یا نه؟"
فهیمی‌، یک هنرمند 31 ساله تورنتویی‌، در ایران به دنیا آمده و در طول سال‌ها در حالیکه آزادانه به آمریکا می‌رفت، همواره با سوالات مختلفی روبرو بوده؛ اما در 4 فوریه 2020‌، اندکی پس از حضور در فرودگاه بین‌المللی "پیرسون" تورنتو‌، از او سوالاتی پرسیده شد که هرگز تصور نمی‌کرد به عنوان یک شهروند کانادایی با آن روبرو شود: "‌موضع شما در قبال دولت ایران چیست؟ چرا به کانادا آمدی؟ چرا نام همسرت اینقدر طولانی‌ است؟"
بازجویی حدود 45 دقیقه به طول انجامید و فهیمی به گریه می‌افتد. او نه تنها از سفر به "سانفرانسیسكو" برای اجرای برنامه‌ای منع شد، بلكه همچنان این سوال برای او باقی ماند که محل تولد او مهم‌تر از تابعیت کانادای او است، تابعیتی که مدت‌ها به دنبال کسبش بوده. فهیمی اکنون می‌گوید: "کانادایی بودن چه مزیتی دارد؟"
در این نوع ماجرا‌ها فهیمی تنها نیست، رسانه‌ها مصاحبه‌هایی با پنج شهروند دیگر ایرانی متولد شده در ایران انجام داده‌اند که گمرک و حفاظت از مرز آمریکا (سی‌بی‌پی) آنها را نیز از ورود به آمریکا محروم کرده است. این نوع تنش‌ها بعد از کشته شدن ژنرال ایرانی قاسم سلیمانی در 3 ژانویه‌ شدت گرفته است.
گزارش‌هایی از این دست ماه گذشته نیز ارسال شده بود که به واکنش چند سناتور و حقوقدان آمریکایی انجامید. اداره گمرک و حفاظت از مرز آمریکا ابتدا آنها را رد کرد و گفت که "این موارد مطابق روال عادی انجام شده‌اند"، بعبارت بهتر اداره معتقد بود که ماموران به خودی خود به مواردی مشکوک شده و قانون را اجرا کرده بودند. اما مشخص شد در اینباره دستورالعملی وجود دارد که پس از اعتراض‌ها اداره اعلان کرد آنرا مورد بازبینی قرار خواهد داد.
‌در تعطیلات آخر هفته 4 ژانویه، 200 مسافر ایرانی‌تبار که از بریتیش کلمبیا در حال مسافرت به آمریکا بودند‌، بنا بر گزارش‌ها‌، برای چند ساعت در گذرگاه مرزی "پیس" در ایالت واشنگتن بازداشت و تحت بازجویی قرار گرفتند پلیس مرزی آمریکا منکر هرگونه دستورالعملی از بالا شد.
این ماجرا برای "احمد کشاورزیان" هم همینطور بود این مشاور ساخت و ساز 59 ساله و همسرش قصد داشتند هنگام توقف در فرودگاه پیرسون به همراه دخترشان به اورلاندو سفر کنند. كشاورزیان كه در سال 2017 شهروند كانادا شده بود همیشه پس از پاسخ به چند سؤال توانسته بود از مرز عبور كند ولی این بار پس از 20 دقیقه بازجویی‌، كشاورزیان غیرقابل قبول تلقی شد و به وی گفت اجازه لازم برای عبور از مرز را ندارد. براساس وب‌سایت سفارت آمریكا‌، شهروندان كانادایی معمولاً برای مسافرت به آمریكا به جز در موارد خاص‌، نیاز به ویزا ندارند.
"لن ساندرز" وکیل مهاجرت گفت: "افسران اداره مهاجرت‌ برای اجرای قوانین آمریکا به طور یکسان و عادلانه آموزش دیده‌اند و نباید بر اساس دین، نژاد‌، قومیت یا گرایش جنسی تبعیض قائل شوند؛ بر همین اساس افرادی که گذرنامه معتبر کانادایی ارائه می‌دهند برای ورود به آمریکا به عنوان شهروندان کانادا پردازش می‌شوند اما برای اثبات این که آنها پذیرفتنی هستند‌، وظیفه این است که متقاضی بر همه دلایل غیرقابل قبول غلبه کند".
از نظر لن ساندرز سكوت دولت كانادا در این خصوص نگران‌كننده است.
در حال حاضر ، فهیمی مطمئن نیست که آیا او هرگز می‌تواند با استفاده از گذرنامه کانادایی خود به آمریکا سفر کند یا خیر. هنگامی که او در هنگام برگشت به خانه از فرودگاه از پشت پنجره قطار به آسمان خیره شده‌ بود، فکر کرد: "بعد از تمام سختی‌هایی که والدینش برای شهروندی تحمل کرده‌اند آیا او واقعا به آزادی رسیده یا خیر".
در این رابطه ایران استار یکی از گزارشگرانش را همراه با 2 ایرانی - کانادایی دیگر به آمریکا فرستاد. طبق گزارش وی، با اینکه از نشان دادن مدارک پرواز تا ورود به هواپیما حدودا 2 ساعت طول کشید که بیشتر آن صرف ایستادن در 5 صف نشان دادن مدارک به مسئول پرواز (ایرکانادا)، امنیت آمریکا و بازرسی بدنی، پُر کردن فرم مشخصات برای ورود به آمریکا و عکس‌برداری، بررسی مدارک توسط افسر اداره مهاجرت‌، و سرانجام کنترل بلیط برای ورود به هواپیما بود، هیچ سوال یا برخورد خاصی انجام نشد. گزارشگر افزوده که حداقل حدود 800 نفر در این پنج صف ساعت‌ها معطل شدند اما کلیه مامورین دقیق و بدون برخورد نامناسب با هیچیک از مسافرین از جمله ایرانیان برخورد کردند.
در زمان برگشت از آمریکا نیز ماموران آمریکایی و کانادایی برخورد نامناسبی با ایرانیان از خود نشان ندادند اما طبق گفته گزارشگر در فرودگاه "پیرسون" تورنتو، بسیاری از کیوسک‌های ثبت ورود مسافران خراب بودند که دردسر، گیجی و صف طویلی را برای کلیه مسافران بوجود آورده بود.