دادگاه عالی کانادا به اتفاق آرا در روز جمعه رای داد که توافقنامه کشور سوم ایمن بین کانادا و ایالات متحده، حداقل تا حدی بر اساس قانون اساسی است و بر اساس آن کانادا می‌تواند پناهنده‌های آمده از آمریکا را به آمریکا مرجوع کند.
این یک پیروزی قانونی برای دولت فدرال لیبرال "جاستین ترودو" نخست وزیر کانادا به شمار می‌رود که می‌خواهد بتواند پناهندگانی که دسته‌دسته وارد کشور می‌شوند را به ایالات متحده بازگرداند. طرف مقابل این دادگاه نهادهای حقوق بشری بودند.
 
دادگاه عالی: کانادا می‌تواند پناهندگان را به آمریکا مرجوع کند
توافقنامه کشور سوم ایمن، یک قرارداد دوجانبه بین کانادا و آمریکاست که اولین بار در سال ۲۰۰۴ امضا شد که طی آن هم کانادا و هم ایالات متحده به عنوان کشورهای "امن" برای مهاجران به رسمیت شناخته شدند و بر اساس آن متقاضیان پناهندگی ملزم به درخواست پناهندگی در کشوری هستند که برای اولین بار به آنجا می‌رسند (وارد می‌شوند). بر اساس این قرارداد، مدعیان پناهندگی که از ایالات متحده وارد کانادا می‌شوند، واجد شرایط دریافت پناهندگی نیستند و می‌شود آنها را به آمریکا مرجوع کرد. وکلای دولت کانادا از این قانون دفاع کرده و می‌گویند که ایالات متحده یک دموکراسی با یک سیستم مهاجرتی کارآمد است که به قوانین بین‌المللی احترام می‌گذارد.
اما گروه‌های مدافع پناهندگان که دولت کانادا را به دادگاه‌های متوالی تا دادگاه عالی کشوری کشاندند در دادگاه استدلال کردند که این برگرداندن، مغایر با قانون اساسی کاناداست. آنها می‌گویند که تلقی کردن ایالات متحده به عنوان کشوری امن، ناقض بند ۷ منشور حقوق و آزادی‌هاست، که از حق زندگی، آزادی و امنیت افراد محافظت می‌کند، زیرا به افسران کانادایی اجازه می‌دهد بدون بررسی و در نظر گرفتن وضعیت امنیتی پناهندگان، آنها را به ایالات متحده باز گردانند. گروه‌هایی مانند شورای کانادایی پناهندگان، شورای کلیساهای کانادا و عفو بین‌الملل در جلسه ماه اکتبر به دادگاه عالی گفتند که پناهندگانی که به ایالات متحده بازگردانده می‌شوند به‌طور خودکار توسط دولت آمریکا بازداشت می‌شوند، با آنها کاملا بد رفتاری می‌شود و گاهی اوقات حتی از آمریکا هم اخراج می‌گردند. قضات دادگاه عالی، این استدلال‌ها را رد کردند.
دادگاه گفت که پناهندگانی که به آمریکا بازگردانده می‌گردند، دسترسی به امکاناتی از جمله مجوزهای اقامت موقت، معافیت‌های بشردوستانه و شفقت‌آمیز، معافیت‌های سیاسی و نیز تعویق اداری اخراج دسترسی دارند؛ به همین دلیل کانادا می‌تواند آنها را به آمریکا بازگرداند. البته کانادا می‌تواند در صورت بروز بحران بشردوستانه، بازگرداند پناهندگان را موقتا به تعویق بیندازد. با این استدلال، دادگاه عالی کانادا استدلال دولت مبنی بر اینکه ایالات متحده مکانی امن برای پناهندگان می‌باشد را پذیرفت و گفت "تا زمانی که سیستم آمریکا ناعادلانه نباشد"، کانادا می‌تواند پناهندگان را به جنوب مرزهایش باز پس بفرستد.
 
گروه‌های پناهندگان: در آمریکا امن نیستند
گروه‌های پناهندگان استدلال می‌کنند که ایالات متحده اغلب ادعاهای مختلف پناهندگان از جمله درباره خشونت‌های جنسیتی را رد می‌کند. دادگاه فدرال در ابتدا با این استدلال گروه‌های پناهندگان موافقت کرد و نتیجه گرفت که چنین بازگرداندن‌هایی خلاف قانون اساسی کاناداست. دادگاه گفت که دادگاه‌های رده پایین می‌توانند در این موضوعات استثنایی با ماموران همکاری کنند تا امنیت این پناهندگان به خطر نیافتد.
 
وزیر مهاجرت چه می‌گوید
"شان فریزر" وزیر مهاجرت فدرال کانادا گفت که دادگاه عالی، توافقنامه میان دو کشور کانادا و ایالات متحده را به رسمیت شناخته، و مشخصا گفته که این دو کشور سیستمی دارند که نسبت به افراد آسیب‌پذیر جهان، دلسوزی و کمک می‌کن و همچنین یک سیستم تضمینی مهاجرت منظم را نیز به اجرا گذاشته‌اند. او گفت که دولت با دریافت درخواست‌های پناهندگی مردم مخالف نیست، زیرا کانادا در طی سال‌های گذشته با پذیرش پناهندگان، بیش از هر کشور دیگری در جهان، ثابت کرده که کشوری دلسوز است. او افزود که اتاوا فقط می‌خواهد مهاجران و پناهندگان از طریق "مسیرهای عادی و قانونی" وارد کشور شوند.
 
آمار چه می‌گویند
داده‌های فدرال نشان می‌دهد که در سال گذشته، کانادا ۲۰,۸۹۱ درخواست پناهندگی از افرادی که خارج از گذرگاه‌های رسمی مرزی، از مرز عبور کرده‌اند، را دریافت کرده است. در سه ماه اول سال ۲۰۲۳، کانادا ۱۴,۱۹۲ درخواست پناهندگی را از افرادی که از گذرگاه‌های مرزی نامنظم گذر کرده و وارد کشور شده‌اند را دریافت کرده است. پس از انتخاب شدن "دونالد ترامپ" به عنوان رئیس جمهور آمریکا، این کشور دست به اخراج گسترده پناهندگان و افرادی که اسناد لازمه دولتی را نداشتند کرد و از آن زمان تاکنون هزاران نفر با گذر از مرز خود را به کانادا، به ویژه به استان‌های کبک و انتاریو رسانده و درخواست پناهندگی کرده‌اند بطوریکه ماه‌هاست هتل‌ها، متل‌ها و اقامت‌گاه‌ها پُر و پرونده‌های پناهندگی تلنبار شده‌اند.

بیشتر بخوانید:

• دادگاه: توافقنامه پناهندگی آمریکا و کانادا قانونی نیست؛ دولت کانادا: اعتراض داریم
• هجوم بی‌سابقه امواج پناهنده‌ها به کانادا
• اردوگاه پناهنده‌های کانادا چگونه جایی است؟
• تظاهرات بزرگ پناهندگان و کارگران فصلی در کانادا
• کانادا هزاران پناهنده را اخراج کرد
• کانادا پناهنده‌های رد شده کشورهای دیگر را نمی‌پذیرد
• مهاجران تازه و پناهندگان، بیخانمان‌های جدید کانادایی هستند
• کانادا، مهشید آهنگرانی فراهانی تهیه کننده فیلم فمینیستی که به کانادا پناهنده شده اما در زمان مقیم بودن به ایران سفر کرده را به ایران اخراج می‌کند
• بزرگ‌ترین قاچاقچی انسان بین دو کشور آمریکا و کانادا و روش کار وی را بشناسید
• نهصد پناهنده در طی2 سال گذشته از کانادا اخراج شدند
• هزاران پناهنده از جهان همراه با صدها پناهنده از افغانستان، از مرز آمریکا وارد انتاریو شدند و تقاضای پناهندگی از کانادا کردند
• آخرین آمار دولت: نیمی از مهاجران به کانادا پیش از شهروند شدن، از کشور فرار می‌کنند
• نمی‌خواهیم، نمی‌گیریم! استان کبک به دولت فدرال کانادا: نه! مهاجر بیشتر نمی‌خواهیم و نمی‌گیریم
• چهل درصد بی‌خانمان‌های تورنتو از پناهندگان هستند
• نرخ قبولی پناهندگان از آمریکا به کانادا: 69 درصد
• بیشترین پناهنده‌های کانادا از کجا آمده‌اند؟