شرق‌شناسی-113
واسیلی ایوانویچ آبایف (Vasili Ivanovich Abaev) متولد سال 1900در اُستی جنوبی در گرجستان دهکده کیی متخصص زبان‌شناسی ایرانی و زبان‌های ایرانی در گرجستان. پس از گذراندن دوره تحصیلی مقدماتی در همان شهر محل تولدش در سال 1918 تا 1921 در همان دهکده زادگاهش به آموزگاری ابتدائی پرداخت و سپس در سال 1922 وارد دانشگاه پترو‌گراد شد و در بخش قوم‌شناسی و زبان‌شناسی ایرانی دانشکده علوم اجتماعی به تحصیل پرداخت. تحصیلش در حدود سه سال طول کشید و در سال 1925 از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و بلافاصله با عنوان استاد‌یار دانشکده زبان‌شناسی زبان‌های ایرانی در همان دانشگاه محل تحصیل خود به تدریس پرداخت. از سال 1928 در دانشکده زبان و افکار وابسته به آکادمی علوم شوروی به کار مشغول شد. این دانشکده در شروع کار به آکادمی علوم شوروی وابسته بود، سپس استقلال یافت و به آکادمی زبان‌شناسی تغییر نام داد. آبایف از 1935تا 1940 رئیس دانشکده زبان‌شناسی و از 1942 تا 1944رئیس کرسی دانش‌سرای عالی اُستی شمالی و جنوبی بود. وی در سال 1935 نامزد علوم زبان‌شناسی شد و در سال 1962 دکترای زبان‌شناسی گرفت و از سوئی در سال 1948 پس از باز‌گشت به لنینگراد کارش را در دانشکده زبان و افکار ادامه داد. در سال 1951در دانشکده زبان‌شناسی آکادمی علوم شوروی در مسکو مشغول به کار شد و در سال 1969 به درجه استادی رسید. آبایف در زبان‌های ایرانی باستانی تخصص داشت و در زمینه زبان‌شناسی تطبیقی - عمومی و شاخه‌های زبان‌های سُکائی و آلانی تحقیق می‌کرد و پژوهش‌هایش در مورد تاثیر زبان‌های سکائی و آلانی بر زبان‌های اسلاوی بوده است. وی در سال 1957 به عنوان رجل بر‌جسته آکادمی علوم جمهوری اُستی شمالی بر‌گزیده شد. آبایف در سال 1958در چهاردهمین کنگره شرق‌شناسان آلمان در گاله و در سال 1960 در بیست و پنجمین کنگره بین‌المللی شرق‌شناسان در مسکو شرکت داشت و در سال 1966 به خاطر تهیه و تدوین تاریخ زبان استی به دریافت جایزه دولتی دست یافت و از همان سال به عضویت افتخاری انجمن سلطنتی آسیائی انگلستان و ایرلند انتخاب گردید. بجا است در این جا گفته شود که روسیه در سال 1774 آسها را تابع خود کرد و پس از انقلاب 1917 آسها دارای دو حکومت خود مختار شدند. "الف" آسهای شمالی که ساکن شمال کوه‌های قفقاز بودند دارای حکومت "آستی شمالی" داخل در اتحادیه روسیه شدند و "ب" آسهای ساکن جنوب کوه‌های قفقاز دارای حکومت استان خود مختار "اُستی جنوبی" تابع جمهوری گرجستان گردیدند(1).
آقای حسین مصطفوی گرو در مقاله " زندگی نامه و آثار واسیلی ایوانویچ آبایف" (استاد زبان آسی) نوشته است که آبایف در دوم یا به روایتی 15 دسامبر 1900 در روستای کبی (Koby) در آسیای جنوبی، که اینک جزو جمهوری گرجستان است چشم به جهان گشود تحصیلات ابتدائی خود را در مدرسه محل تولد خود گذراند و برای ادامه تحصیل به تفلیس رفت و در سال 1910 دوره متوسطه را در تفلیس آغاز کرد و در سال 1918 به پایان برد. وی در 18 سالگی به تدریس زبان مادری خود در مدرسه ابتدائی کُبی مشغول شد و چهار سال دوره معلمی او طول کشید و در سال 1922 به دانشگاه پطرو‌گراد وارد شد. تا 1969 که درجه پروفسوری گرفت در دانشکده و دانشگاه‌های مختلف به تعلیم و تعلم گذراند. از جمله از 1930تقریبا به مدت نیم قرن در دانشکده )Yafeti) که بعد‌ها به دانشکده زبان و تفکر و سپس به دانشکده زبان‌شناسی آکادمی علوم شوروی تغییر نام یافت به تحقیق و پژوهش ادامه داد وی در سال 1962 بدون دفاع از رساله‌ای درجه فوق دکترای زبان‌شناسی در یافت نمود. این دانشمند خاور‌شناس گرجی در سال 1966 عضو افتخاری انجمن آسیائی سلطنتی بریتانیای کبیر و ایرلند و در سال 1973 عضو مکاتبه‌ای انجمن فینو- اویغوری هلسینکی شد. وی در 18 مارس 2001 در سن 101 سالگی در مسکو چشم از جهان فرو بست. او در مدت 75 سال کار بی‌وقفه و پرتلاش خود بیش از 300 اثر علمی نوشت و مهمترین تالیف او "واژه نامه تاریخی- اشتقاقی زبان آسی در پنج جلد است که از 1958 تا 1990 به مدت سی و دو سال به آن مشغول بوده است، برای تالیف این واژه‌نامه از 190 زبان وگویش مختلف که با زبان آسی ارتباط داشته‌اند استفاده کرده است. او علاوه بر نگارش آثار متعددی در زمینه زبان‌شناسی، تالیفاتی نیز در زمینه اساطیر و فولکلور ملل ایران و نیز ادبیات آسی دارد (2).
در مقاله‌ای که در سایت شهر براز درباره واسیلی ایوانوویچ آبایف آمده حاکی است که وی 311 مقاله وکتاب نوشته که فهرست آنها در کتاب یادنامه او به زبان روسی در سال 2002 منتشر شده است و اکنون در شهر ولادی قفقاز پایتخت اوستیای شمالی خیابانی به نام او نامگذاری شده است و زندگی‌نامه ایشان در کتاب Acta Iranica در سال 1978 هم آمده است (3).
در اینجا لازم است که به اطلاع خوانندگان برسانم که زبان‌های ایرانی منحصر به زبان‌های رایج در منطقه جغرافیائی کنونی ایران نیست، بلکه شامل کلیه زبان‌هائی است که در فلات ایران که امروزه به به چهارده – پانزده کشور و منطقه سیاسی و جغرافیائی تقسیم و تجزیه شده‌اند نیز می‌باشد و زبان آسی یکی از زبان‌های ایرانی است و به دو گویش ایرونی ودیرنی تقسیم می‌شود که زبان آسی از زبان آلان مشتق شده و آلن‌ها هم بقایای قوم سکاها و یا سرمت‌ها هستند و ایرانیان کوچ‌نشین را سکاها می‌نامیدند و آثار این قوم ایرانی وآریائی در نام‌های سیستان و سنندج و آستیای شمالی و جنوبی و مناطق دیگر محفوظ مانده است. و نام این استان و زبان آنها در دنیای ایران‌شناسی هم آُست و استی و هم آسی آسا نقل شده و مکتوب شده است.
نگاهی به آثار مهم آبایف:
1- دید‌گاه جدید درباره آسی‌شناسی. چاپ 1924.
2- درباره تکیه در زبان آسی چاپ 1924.
3- شعر موزون یا عروضی چاپ .
4- بررسی گویش‌شناسی آسی جنوبی چاپ 1927.
5- نسخه خطی آسی مربوط به آغاز سده نوزدهم به زبان آسی.
6- داستان‌های بلوچی اثر زاروبین (نقد) چاپ 1934.
7- سخنی درباره فرهنگ یاستانی اینگوش‌ها اثر گنکو (نقد با همکاری).
8- کتیبه‌های ایران باستان چاپ لنینگراد 1936.
9- پژوهش‌هائی درباره گویش‌های کوه‌نشینان چاپ 1939.
10- دوره متون ایرانی (تصحیح) چاپ لنینگراد 1940.
11- کتیبه خشایار‌شاه ضد دیوها چاپ لنینگراد 1940.
12- عناصر ایرانی کهن در زبان آسی چاپ 1945.
13- زبان‌های ایرانی چاپ لنینگراد 1945.
14- کتیبه داریوش درباره بنای کاخ شوش چاپ لنینگراد 1945.
15- مقدمه‌ای بر زبان‌های ایرانی چاپ لنینگراد 1945.
16- شرحی درباره تفاوت میان گویش‌های ایرونی و دیرونی چاپ 1949.
17- درباره روابط عناصر ایرانی و قفقازی در زبان آسی چاپ 1949.
18- پیدایش واژه فارسی (دارو). چاپ 1949.
19- زبان سکائی چاپ 1949.
20- زبان "آسی" "زبان ساکی" "سکائی" ن زبان سُغدی" "خط سُغدی" "زبان تُخاری".
21- مطالعاتی درباره قبائل ایرانی در جنوب روسیه اثر هارماتا (نقد) چاپ 1953 در بوداپست.
22- واژه فارسی کن "kan" به معنی کندن و ریختن.
23- شیوه زندگی سکاها و اصلاحات زردشت چاپ .1956.
24- زبان‌شناسی تطبیقی- تاریخی زبان ایرانی در روسیه و اتحاد شوروی چاپ 1959.
25- ستایش بغان هفتگانه نزد سُکاها (با همکاری )چاپ 1963.
26- گزیده‌هائی از تاریخ شرق‌باستان ایران چاپ 1963.
27- درباره نام‌های ایرانی فولاد چاپ 1963.
28- شرحی بر گویش‌شناسی تاجیکی اثر راستورگویوا (ویرایش) چاپ مسکو 1963.
29- درباره نام‌های خاص در فارسی باستان چاپ تاشکند 1964.
30- ریشه‌شناسی نام‌های کورش- کمبوجیه- چیش پیش در زبان در پارسی باستان چاپ 1965.
31- شرحی درباره رابطه متقابل زبان‌های ایرانی و گرجی اثر اندرونیکا سویلی (نقد) چاپ 1969. در تفلیس. 32- نام‌شناسی ایرانی چاپ 1971 در مسکو.
33- افسان و تاریخ در گاهان زردشتی چاپ 1974.
34- مبانی زبان‌شناسی ایرانی زبان‌های ایرانی باستان.
35- منگول‌گرائی در زبان فارسی چاپ 1979.
منابع وماخذ:
1- محمد علی رستمی: ایران‌شناسان و ادبیات فارسی ص 390چاپ تهران 1390و گروه مؤلفان و مترجمان: فرهنگ خاور‌شناسان جلد اول ص 1 چاپ تهران 1376 هر دو کتاب از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی.
2- حسین مصطفوی گرو مقاله "زندگی‌نامه و آثار واسیلی ایوانویچ آبایف" سایت اینترنتی پرتال جامع علوم انسانی به نقل ازکتاب زندگی‌نامه بخش زبان‌های ایرانی ص112-113.
3- سایت شهر براز مورخ 7 اسفند 1391
واسیلی ایوانویچ آبایف (Vasili Ivanovich Abaev) متولد سال 1900در اُستی جنوبی در گرجستان دهکده کیی متخصص زبان‌شناسی ایرانی و زبان‌های ایرانی در گرجستان. پس از گذراندن دوره تحصیلی مقدماتی در همان شهر محل تولدش در سال 1918 تا 1921 در همان دهکده زادگاهش به آموزگاری ابتدائی پرداخت و سپس در سال 1922 وارد دانشگاه پترو‌گراد شد و در بخش قوم‌شناسی و زبان‌شناسی ایرانی دانشکده علوم اجتماعی به تحصیل پرداخت. تحصیلش در حدود سه سال طول کشید و در سال 1925 از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و بلافاصله با عنوان استاد‌یار دانشکده زبان‌شناسی زبان‌های ایرانی در همان دانشگاه محل تحصیل خود به تدریس پرداخت. از سال 1928 در دانشکده زبان و افکار وابسته به آکادمی علوم شوروی به کار مشغول شد. این دانشکده در شروع کار به آکادمی علوم شوروی وابسته بود، سپس استقلال یافت و به آکادمی زبان‌شناسی تغییر نام داد. آبایف از 1935تا 1940 رئیس دانشکده زبان‌شناسی و از 1942 تا 1944رئیس کرسی دانش‌سرای عالی اُستی شمالی و جنوبی بود. وی در سال 1935 نامزد علوم زبان‌شناسی شد و در سال 1962 دکترای زبان‌شناسی گرفت و از سوئی در سال 1948 پس از باز‌گشت به لنینگراد کارش را در دانشکده زبان و افکار ادامه داد. در سال 1951در دانشکده زبان‌شناسی آکادمی علوم شوروی در مسکو مشغول به کار شد و در سال 1969 به درجه استادی رسید. آبایف در زبان‌های ایرانی باستانی تخصص داشت و در زمینه زبان‌شناسی تطبیقی - عمومی و شاخه‌های زبان‌های سُکائی و آلانی تحقیق می‌کرد و پژوهش‌هایش در مورد تاثیر زبان‌های سکائی و آلانی بر زبان‌های اسلاوی بوده است. وی در سال 1957 به عنوان رجل بر‌جسته آکادمی علوم جمهوری اُستی شمالی بر‌گزیده شد. آبایف در سال 1958در چهاردهمین کنگره شرق‌شناسان آلمان در گاله و در سال 1960 در بیست و پنجمین کنگره بین‌المللی شرق‌شناسان در مسکو شرکت داشت و در سال 1966 به خاطر تهیه و تدوین تاریخ زبان استی به دریافت جایزه دولتی دست یافت و از همان سال به عضویت افتخاری انجمن سلطنتی آسیائی انگلستان و ایرلند انتخاب گردید. بجا است در این جا گفته شود که روسیه در سال 1774 آسها را تابع خود کرد و پس از انقلاب 1917 آسها دارای دو حکومت خود مختار شدند. "الف" آسهای شمالی که ساکن شمال کوه‌های قفقاز بودند دارای حکومت "آستی شمالی" داخل در اتحادیه روسیه شدند و "ب" آسهای ساکن جنوب کوه‌های قفقاز دارای حکومت استان خود مختار "اُستی جنوبی" تابع جمهوری گرجستان گردیدند(1).
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
در مقاله‌ای که در سایت شهر براز درباره واسیلی ایوانوویچ آبایف آمده حاکی است که وی 311 مقاله وکتاب نوشته که فهرست آنها در کتاب یادنامه او به زبان روسی در سال 2002 منتشر شده است و اکنون در شهر ولادی قفقاز پایتخت اوستیای شمالی خیابانی به نام او نامگذاری شده است و زندگی‌نامه ایشان در کتاب Acta Iranica در سال 1978 هم آمده است (3).
در اینجا لازم است که به اطلاع خوانندگان برسانم که زبان‌های ایرانی منحصر به زبان‌های رایج در منطقه جغرافیائی کنونی ایران نیست، بلکه شامل کلیه زبان‌هائی است که در فلات ایران که امروزه به به چهارده – پانزده کشور و منطقه سیاسی و جغرافیائی تقسیم و تجزیه شده‌اند نیز می‌باشد و زبان آسی یکی از زبان‌های ایرانی است و به دو گویش ایرونی ودیرنی تقسیم می‌شود که زبان آسی از زبان آلان مشتق شده و آلن‌ها هم بقایای قوم سکاها و یا سرمت‌ها هستند و ایرانیان کوچ‌نشین را سکاها می‌نامیدند و آثار این قوم ایرانی وآریائی در نام‌های سیستان و سنندج و آستیای شمالی و جنوبی و مناطق دیگر محفوظ مانده است. و نام این استان و زبان آنها در دنیای ایران‌شناسی هم آُست و استی و هم آسی آسا نقل شده و مکتوب شده است.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
لطفا روی عکس بنر تبلیغاتی کلیک کنید تا برایتان شماره بگیرد
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید تا برای شما شماره بگیرد؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
2- درباره تکیه در زبان آسی چاپ 1924.
3- شعر موزون یا عروضی چاپ .
4- بررسی گویش‌شناسی آسی جنوبی چاپ 1927.
5- نسخه خطی آسی مربوط به آغاز سده نوزدهم به زبان آسی.
6- داستان‌های بلوچی اثر زاروبین (نقد) چاپ 1934.
7- سخنی درباره فرهنگ یاستانی اینگوش‌ها اثر گنکو (نقد با همکاری).
8- کتیبه‌های ایران باستان چاپ لنینگراد 1936.
9- پژوهش‌هائی درباره گویش‌های کوه‌نشینان چاپ 1939.
10- دوره متون ایرانی (تصحیح) چاپ لنینگراد 1940.
11- کتیبه خشایار‌شاه ضد دیوها چاپ لنینگراد 1940.
12- عناصر ایرانی کهن در زبان آسی چاپ 1945.
13- زبان‌های ایرانی چاپ لنینگراد 1945.
14- کتیبه داریوش درباره بنای کاخ شوش چاپ لنینگراد 1945.
15- مقدمه‌ای بر زبان‌های ایرانی چاپ لنینگراد 1945.
16- شرحی درباره تفاوت میان گویش‌های ایرونی و دیرونی چاپ 1949.
17- درباره روابط عناصر ایرانی و قفقازی در زبان آسی چاپ 1949.
18- پیدایش واژه فارسی (دارو). چاپ 1949.
19- زبان سکائی چاپ 1949.
20- زبان "آسی" "زبان ساکی" "سکائی" ن زبان سُغدی" "خط سُغدی" "زبان تُخاری".
21- مطالعاتی درباره قبائل ایرانی در جنوب روسیه اثر هارماتا (نقد) چاپ 1953 در بوداپست.
22- واژه فارسی کن "kan" به معنی کندن و ریختن.
23- شیوه زندگی سکاها و اصلاحات زردشت چاپ .1956.
24- زبان‌شناسی تطبیقی- تاریخی زبان ایرانی در روسیه و اتحاد شوروی چاپ 1959.
25- ستایش بغان هفتگانه نزد سُکاها (با همکاری )چاپ 1963.
26- گزیده‌هائی از تاریخ شرق‌باستان ایران چاپ 1963.
27- درباره نام‌های ایرانی فولاد چاپ 1963.
28- شرحی بر گویش‌شناسی تاجیکی اثر راستورگویوا (ویرایش) چاپ مسکو 1963.
29- درباره نام‌های خاص در فارسی باستان چاپ تاشکند 1964.
30- ریشه‌شناسی نام‌های کورش- کمبوجیه- چیش پیش در زبان در پارسی باستان چاپ 1965.
31- شرحی درباره رابطه متقابل زبان‌های ایرانی و گرجی اثر اندرونیکا سویلی (نقد) چاپ 1969. در تفلیس. 32- نام‌شناسی ایرانی چاپ 1971 در مسکو.
33- افسان و تاریخ در گاهان زردشتی چاپ 1974.
34- مبانی زبان‌شناسی ایرانی زبان‌های ایرانی باستان.
35- منگول‌گرائی در زبان فارسی چاپ 1979.
منابع وماخذ:
1- محمد علی رستمی: ایران‌شناسان و ادبیات فارسی ص 390چاپ تهران 1390و گروه مؤلفان و مترجمان: فرهنگ خاور‌شناسان جلد اول ص 1 چاپ تهران 1376 هر دو کتاب از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی.
2- حسین مصطفوی گرو مقاله "زندگی‌نامه و آثار واسیلی ایوانویچ آبایف" سایت اینترنتی پرتال جامع علوم انسانی به نقل ازکتاب زندگی‌نامه بخش زبان‌های ایرانی ص112-113.
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
3- سایت شهر براز مورخ 7 اسفند 1391
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
 |
