در گفتگوی ما وخوانندگان هفته‌نامه ایران‌استار، تا‌کنو‌ن به زندگی‌نامه و ارائه نام وشرح آثار خاورشناسان چندین کشور اروپائی و آمریکا‌یی اشاره شده است و کم و بیش گاهی هم در باره نحوه برخورد آنها با مسائل شرق و استفاده یا سوءاستفاده دول غربی به زیان منافع ملل شرقی و به سود منافع سیاسی خود نمونه‌هائی نشان داده‌ام و بیش از همه کشورها روی خاورشناسان روسیه تزاری وکمونیستی درنگ کرده‌ام و بیان علت آن را در اینجا ضروری نمی‌دانم و در این هفته هم به سرگذشت و تحقیقات یکی دیگر از این دسته خاورشناسان نظری می‌اندازم .و ایشان کسی نیست جز پطروشفسکی.
ایلیا پاولوویچ پطروشفسکی (Petroshevsky Ilya Pavlovich) 1898-1977- تخصص مطالعات تاریخی- ایشان که یکی از خاورشناسان پرکار و مطرح روسی است در 22 ژوئن 1898 در شهر کیف (جمهوری اوکراین) متولد شد و پس از طی دوره تحصیلات مقدماتی به دانشکده تاریخ و زبان‌شناسی دانشگاه دولتی آذربایجان (باکو /بادکوبه) وارد و در سال 1926 از تحصیل فراغت یافت. وی پس از گذرانیدن دوره دانشگاه به کارهای علمی وتحقیقی پرداخت و از 1931تا 1936در انستیتوی قفقاز‌شناسی فرهنگستان علوم شوروی در تفلیس سرگرم کارهای تحقیقی بود. وی که در سال 1935 نامزد دکتری علوم تاریخی گردیده بود، درسال 1941 به اخذ درجه دکتری تاریخ نائل شد و در ضمن تحصیل دوره دکتری تاریخ و زبان‌شناسی از سال 1931 تا 1943 مدرس دانش‌سرای عالی پوکروفسکی و دانشکده تاریخ وشرق‌شناسی دانشگاه دولتی لنینگراد و کارمند علمی چند انستیتوی آکادمی علوم شوروی و از1943 تا 1947 استاد دانشگاه ماوراء قفقاز، انستیتوی مارکسیسم- لنینیسم(تفلیس) و دانشگاه دولتی آسیای مرکزی (تاشکند)- به نام لنین- بود ودر سال 1948 پس از قریب بیست سال تحقیق و تدریس به مقام پروفسوری نائل گردید. از جمله در دوره جنگ جهانی دوم به تدریس تاریخ کشورهای خاور نزدیک در دانشکده آسیای مرکزی تاشکند بنام "لنین" مشغول بوده است و در سال 1935در سومین کنگره بین‌المللی باستان‌شناسی و هنر ایران در لنینگراد و مسکو شرکت کرد. وی در سال 1957 در نخستین کنفرانس شرق‌شناسان شوروی در تاشکند سمت نمایندگی داشت و در روسیه کارشناس مقبول‌العامه تاریخ ممالک خاور نزدیک شمرده می‌شد. پطروشفسکی بیشتر به بررسی ویژگی‌های جامعه فئودالی ایران و کشورهای مجاور در دوران متاخر قرون وسطی توجه داشته و مسائلی مانند زمین‌داری در عهد فئودالیزم و پیدایش وتکامل موسسات فئودالی، وابستگی روستائیان به زمین و منع ایشان از تغییر مکان، سازمان داخلی شهر‌ها در دوران فئودالیته، تاریخ و ویژگی نهضت‌های مردم در ایران و کشورهای همسایه مورد توجه و تحقیق او قرار گرفته است. ایشان در سال1960 در بیست و پنجمین کنگره شرق‌شناسان در مسکو هم حاضر بوده است. در این اواخر پطروشفسکی به تحقیق در اوضاع اقتصادی ایران و برخی از همسایگان ایران در قرون وسطی به ویژه وضع کشاورزی در ایران پس از دوران مغول پرداخته است (1). به قول خانم دکتر مریم میراحمدی یکی از شرق‌شناسانی که در"مکتب تاریخی" خاور‌شناسی در باره ایران تحقیقاتی ارزنده دارد، ایلیا پاولوویچ پطروشفسکی است که در دانشگاه سنت پیترزبورگ، تحقیقات گرانبهائی درباره تاریخ و فرهنگ ایران و اسلام بر‌جای گذارده است. "مکتب تاریخی" در حیطه خاور‌شناسی مکتبی است که در روسیه نوسط بارتولد (که شرح حال او قبلا در این سلسله مقاله آمده است) پایه‌گذاری شد و بعد از او توسط "خانیکوف" که زندگی‌نامه او را هم قبلا نوشته‌ام تکمیل گردید. خانیکوف پیشگام در تحقیقات"سند‌شناسی" و پژوهش در مدارک تاریخی در ایران‌شناسی است و تعلیمات این دو استاد خاور‌شناس مورد توجه کامل پطروشفسکی است (2). دکتر میراحمدی در کتاب دیگری در باره این خاور‌شناس چنین فرموده‌اند: تحقیقات ایران‌شناسی در زمینه تاریخی، همچنین محققان مشهور دیگری نیز داشت که کتاب‌های ارزشمندی در باره ایران، اوضاع اجتماعی و گسترش ایران به سرزمین‌های مجاور و نیز ساختار جامعه ایرانی نوشته‌اند. یکی از مشهورترین محققان روسی در این زمینه، ایلیا پطروشفسکی بود که تدریس مسائل تاریخی ایران به ویژه در دوران اسلامی را در دانشگاه لنینگراد بر عهده داشت. پطروشفسکی از جمله ایران‌شناسانی بود که در بررسی‌های تاریخی به خصوص به مناسبات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی توجه خاص داشت و معتقد بود که سر‌زمین ایران در هر شرایط تاریخی به تکامل و پیشرفت خود تداوم بخشیده است. علاوه بر آن به دلیل جغرافیائی و واقع شدن در ناحیه خاور‌میانه، دارای نقش مهمی در سیاست جهانی است. همان‌گونه که در دوران باستان هم با تمدن‌های قدیمی مختلف در تماس بوده است، به دلیل موقعیت جغرافیائی و نقش مهم سیاسی، ایران محل تلاقی تمدن‌ها و اقوام گوناگونی نیز بوده است که نتیجه آن تاثیرات متقابل فرهنگی است که در دوره باستان، قرون نخستین اسلامی و بعدها در دوره‌های متاخر قابل رویت است و رنگ ویژه‌ای به جامعه ایرانی بخشیده است. پطروشفسکی سهم و نقش ایران در گذشته و دوران باستان را با جنبه بین‌المللی آن می‌نگریست و حتی معتقد بود که این اهمیت ایران در دوران اسلامی بیشتر از گذشته هم شده است. ارزش زبان ادبی فارسی در قرون نخستین اسلامی از دیدگاه پطروشفسکی، معادل زبان یونانی در دوران قدیم بود، به ویژه مسیر تکامل ادبی ایران هم این نکته را در جوامع آن دوران از طریق تاثیر فرهنگ ایرانی به خوبی نشان می‌دهد. تحقیقات پطروشفسکی همچنین شامل اهمیت دین اسلام در جامعه ایرانی بوده است. او تشیع و تعالیم این مذهب را بسیار بارز تلقی می‌کند که در روند تاریخ ایران همواره نقش پناهگاهی برای همه افراد جامعه را داشته است. او به رسمیت یافتن تشیع در دوران صفوی را یکی از مراحل اوج این دیدگاه بر می‌شمارد. پطروشفسکی، تحقیقات متعددی در زمینه مطالعات ایرانی به عمل آورده که برخی از آنها به فارسی نیز در دسترس است.(3).
در مورد پطروشفسکی در ویکی‌پدیای فارسی مسائلی مطرح شده که خلاصه آن را تقدیم حضور خوانندگان این سلساله مقالات می‌نمایم. دانشنامه ویکی‌پدیا نوشته است: پطروشفسکی پروفسور تاریخ خاور میانه و نزدیک در دانشگاه لنینگراد است وی جزو نویسندگان تاریخ کمبریج ایران بوده و محل تولدش شهر کیف و خانواده‌اش کارمند بوده است. در 1305/1926 همزمان از دو رشته تاریخ و ادبیات فارغ‌التحصیل گردید. در 1929/1308به مدت دو سال در انستیتوی تاریخ ومردم‌شناسی آذربایجان شوروی به کار پرداخت. در سال 1935/1314درجه دکتری تاریخ به او اهدا گردید و یکسال بعد به پیترزبورگ برگشت. درسال 1941/1320 درجه فوق دکتری گرفت و پس از تدریس در دانشگاه دولتی آسیای میانه در تاشکند از 1946/1325به مدت 31 سال در دانشگاه سن‌پیترزبورگ تدریس نمود. در سال 1947/1326 به مقام استادی نائل آمد و از 1954 تا 1977 زمان مرگش ریاست کرسی تاریخ کشورهای خاورمیان را در دانشگاه پیترزبورگ بر عهده داشت و کتاب"اسلام در ایران" در واقع متن درس‌های پطروشفسکی برای دانشجویان بوده است. این کتاب در سال 1350توسط نشر پیام در ایران به چاپ رسید و تا سال 1363که چاپ آن ممنوع گردید، هفت بار تجدید چاپ شده بود (4).
سایت موسوم به (علماو عرفا)در مقاله زندگی‌نامه پطروشفسکی نگاشته است که :عنوان نخستین پژوهش پطروشفسکی"در باره اعتقادات کشاورزان قره‌باغ علیا قبل از مسیحیت" بود که در سال 1930مطابق 1309 شمسی نوشته است. آز آن پس، وی تحقیق درباره تاریخ مشرق زمین به ویژه ایران و قفقاز را بطور جدی پی گرفت و حدود120 پژوهش علمی انجام داد. از جمله"در باره تاریخ مبارزه قهرمانانه مردم آذر بایجان در سده‌های 13و14 .م نوشته شده در سال 1941و "مناسبات فئودالی در آذربایجان و ارمنستان از قرن 16 تا 19 م" را در سال 1949 نوشت و کتاب "آذربایجان در سده‌های 16و 17 میلادی" که در 1949 نگاشته شده و "قزلباش‌ها" نوشته 1965و "تاریخ مسیحیت در آسیای میانه، سده‌های 13تا میلادی" که تالیف 1966 است و نیز "تاریخچه مزدکیان در عصر حکومت اسلامی"چاپ 1970 است. بخش مهمی از پژوهش‌های پطروشفسکی را منبع‌شناسی تشکیل داده است. از جمله این تحقیقات می‌توان از "مآخذ ایرانی راجع به تاریخ آذربایجان در سده‌های 16تا 18 میلادی"و "حمدالله قزوینی، به عنوان منبع تاریخ اجتماعی و اقتصادی قفقاز شرقی م(1937)"و"منبع تازه فارسی در باره تاریخ مغول" (1946) و یا "در باره صحت مکاتبات رشید الدین"(1948) و "اثر سیفی همچون منبعی در تاریخ خراسان شرقی"(1955) و"نشرمنابع و اسناد فارسی و تاجیکی در اتحاد شوروی" (گواه آن است که وی تا چه اندازه به منابع دست اول توجه داشته است 1966). ایران از جمله موضوعات اساسی پژوهش‌های پطروشفسکی بوده و تعدادی از کارهای ارزشمند وی به فارسی هم ترجمه وچاپ شده است. مانند "اسلام در ایران"، "نهضت سربداران خراسان" ، "کشاورزی ومناسبات ارضی در ایران عهد مغول، در دو جلد" و "تاریخ ایران"،"تاریخ اجتماعی واقتصادی ایران در دوره مغول". پطروشفسکی در بسیاری از همایش‌های علمی، از جمله سومین کنگره باستان‌شناسی و هنر ایرانی (سن‌پیترزبورگ -مسکو) در سال 1935و نخستین همایش خاورشناسان شوروی (تاشکند 1957) و بیست وپنجمین وبیست وهفتمین کنگره جهانی خاورشناسان (مسکو1960و آمریکا 1967) حضور فعال داشت. برخی از آثار او به زبان‌های آلمانی و انگلیسی و فرانسوی وهلندی ترجمه شده است.(5).
نگاهی به نوشته وتحقیقات پطروشفسکی:
1- حمدالله قزوینی مورخ در زمینه تاریخ اجتماعی و اقتصادی شرق ماوراء قفقاز چاپ 1937.
2- وقایع نامه موالفی ناشناخته به زبان سریانی متعلق به عهد ساسانی (مورخان سوریانی، در باره تاریخ ایران و بیزانس) چاپ 1939.
3- اسناد رسمی فارسی سده‌های شانزدهم تا آغاز سده نوزدهم به مثابه منبعی برای تاریخ مناسبات فئودالی در آذربایجان و ارمنستان چاپ 1940.
4- قیام دهقانی گیلان در سال 1629. چاپ 1941.
5- شرحی درباره تاریخ شروان (پایان سده پانزدهم )چاپ 19440.
6-پیرامون تاریخ ساختار شهر در آسیای مرکزی و ایران در عهد استیلای مغول (سده‌های سیزدهم و چهاردهم) چاپ 1945.
7- جامع‌التواریخ رشیدالدین (ویرایش) چاپ 1947.
8- موقوفات مزار(بقعه) اردبیل در سده هفدهم.چاپ 1947.
9- آذربایجان در سده‌های شانزدهم -هفدهم. چاپ 1949.
10- شرحی ازتاریخ بخارا. چاپ 1949.
11- منابع ایرانی پیرامون تاریخ آذربایجان در سده‌های شانزده - هجدهم. چاپ 1949.
12- قیام پیشه‌وران و بینوایان شهر تبریز در سال 1571-1573.چاپ 1949.
13- ایران، نقد وبررسی (با همکاری) چاپ 1952.
14- شرحی پیرامون تاریخ آبیاری و فنون کشاورزی در ایران طی سده‌های سیزدهم - پانزدهم میلادی.چاپ 1954.
15- نهضت سربدراران در خراسان. این مقاله در مجله فرهنگ ایران زمین در سال 1341 و چاپ دوم در سال 1351 توسط انتشارات پیام در تهران چاپ شده است، با ترجمه به زبان فارسی از کریم کشاورز.
16- رساله فارسی پیرامون فن کشاورزی درعصر غازان‌خان چاپ 1958.
17- تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هجدهم (با همکاری) چاپ 1959 که با همان عنوان توسط کریم کشاورز به فارسی ترجمه و از سوی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران و در سال 1344 در تهران منتشر شده است.
18- اسلام در ایران طی سده‌های هفتم تا پانزدهم میلادی چاپ 1966 که با عنوان "اسلام در ایران از هجرت تا پایان قرن نهم هجری"، باز هم با ترجمه به فارسی از کریم کشاورز توسط پیام در سال 1350-1353 منتشر گردیده است.
19- تاریخچه مزدکیان1955 در عصر حکومت اسلامی.
20- تاریخچه بردگی درعصر خلافت طی سده‌های هفتم - دهم میلادی که با عنوان "سه مقاله درباره بردگی" ترجمه سیروس ایزدی در سال 1355 به وسیله انتشارات امیر کبیر چاپ و منتشر شده است.
21 - صدای تبریز، مجموعه‌ای از اشعار شاعران آذربایجان ایران، گرد‌آوری پطروشفسکی که در سال 1948 در باکو (باد کوبه) چاپ گردیده است.
22- ایران‌شناسی در شوروی ترجمه فارسی از یعقوب آژند تهران انتشارات نیلوفر چاپ اول 1359/1980.
23- تاریخ ایران با ترجمه فارسی سیروس ایزدی در تهران چاپ گردیده است و بسیاری از کتب ومقالات که از ذکر آنها در اینجا خودداری نمودم.
منابع وماخذ:
1- گروه مو‌الفان ومترجمان: فرهنگ خاورشناسان ج 2 ص97/98 چاپ تهران 1382از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و کریم کشاورز: مقدمه فارسی بر ترجمه کتاب اسلام و ایران از پطروشفسکی، چاپ چهارم پیام تهران 1348.
2- دکتر مریم میراحمدی: تاریخ تحولات ایران‌شناسی در دوران باستان ص42/43 تهران 1390 از انتشارات طهوری.
3- دکتر مریم میراحمدی: تاریخ تحولات ایران‌شناسی در دوران اسلامی ص46-48 تهران 1395 از انتشارات طهوری.
4- ویکی‌پدیا دانشنامه آزاد، مقاله "پطروشفسکی".
5- سایت علما وعرفا: مقاله "زندگی‌نامه پطروشفسکی".
ایلیا پاولوویچ پطروشفسکی (Petroshevsky Ilya Pavlovich) 1898-1977- تخصص مطالعات تاریخی- ایشان که یکی از خاورشناسان پرکار و مطرح روسی است در 22 ژوئن 1898 در شهر کیف (جمهوری اوکراین) متولد شد و پس از طی دوره تحصیلات مقدماتی به دانشکده تاریخ و زبان‌شناسی دانشگاه دولتی آذربایجان (باکو /بادکوبه) وارد و در سال 1926 از تحصیل فراغت یافت. وی پس از گذرانیدن دوره دانشگاه به کارهای علمی وتحقیقی پرداخت و از 1931تا 1936در انستیتوی قفقاز‌شناسی فرهنگستان علوم شوروی در تفلیس سرگرم کارهای تحقیقی بود. وی که در سال 1935 نامزد دکتری علوم تاریخی گردیده بود، درسال 1941 به اخذ درجه دکتری تاریخ نائل شد و در ضمن تحصیل دوره دکتری تاریخ و زبان‌شناسی از سال 1931 تا 1943 مدرس دانش‌سرای عالی پوکروفسکی و دانشکده تاریخ وشرق‌شناسی دانشگاه دولتی لنینگراد و کارمند علمی چند انستیتوی آکادمی علوم شوروی و از1943 تا 1947 استاد دانشگاه ماوراء قفقاز، انستیتوی مارکسیسم- لنینیسم(تفلیس) و دانشگاه دولتی آسیای مرکزی (تاشکند)- به نام لنین- بود ودر سال 1948 پس از قریب بیست سال تحقیق و تدریس به مقام پروفسوری نائل گردید. از جمله در دوره جنگ جهانی دوم به تدریس تاریخ کشورهای خاور نزدیک در دانشکده آسیای مرکزی تاشکند بنام "لنین" مشغول بوده است و در سال 1935در سومین کنگره بین‌المللی باستان‌شناسی و هنر ایران در لنینگراد و مسکو شرکت کرد. وی در سال 1957 در نخستین کنفرانس شرق‌شناسان شوروی در تاشکند سمت نمایندگی داشت و در روسیه کارشناس مقبول‌العامه تاریخ ممالک خاور نزدیک شمرده می‌شد. پطروشفسکی بیشتر به بررسی ویژگی‌های جامعه فئودالی ایران و کشورهای مجاور در دوران متاخر قرون وسطی توجه داشته و مسائلی مانند زمین‌داری در عهد فئودالیزم و پیدایش وتکامل موسسات فئودالی، وابستگی روستائیان به زمین و منع ایشان از تغییر مکان، سازمان داخلی شهر‌ها در دوران فئودالیته، تاریخ و ویژگی نهضت‌های مردم در ایران و کشورهای همسایه مورد توجه و تحقیق او قرار گرفته است. ایشان در سال1960 در بیست و پنجمین کنگره شرق‌شناسان در مسکو هم حاضر بوده است. در این اواخر پطروشفسکی به تحقیق در اوضاع اقتصادی ایران و برخی از همسایگان ایران در قرون وسطی به ویژه وضع کشاورزی در ایران پس از دوران مغول پرداخته است (1). به قول خانم دکتر مریم میراحمدی یکی از شرق‌شناسانی که در"مکتب تاریخی" خاور‌شناسی در باره ایران تحقیقاتی ارزنده دارد، ایلیا پاولوویچ پطروشفسکی است که در دانشگاه سنت پیترزبورگ، تحقیقات گرانبهائی درباره تاریخ و فرهنگ ایران و اسلام بر‌جای گذارده است. "مکتب تاریخی" در حیطه خاور‌شناسی مکتبی است که در روسیه نوسط بارتولد (که شرح حال او قبلا در این سلسله مقاله آمده است) پایه‌گذاری شد و بعد از او توسط "خانیکوف" که زندگی‌نامه او را هم قبلا نوشته‌ام تکمیل گردید. خانیکوف پیشگام در تحقیقات"سند‌شناسی" و پژوهش در مدارک تاریخی در ایران‌شناسی است و تعلیمات این دو استاد خاور‌شناس مورد توجه کامل پطروشفسکی است (2). دکتر میراحمدی در کتاب دیگری در باره این خاور‌شناس چنین فرموده‌اند: تحقیقات ایران‌شناسی در زمینه تاریخی، همچنین محققان مشهور دیگری نیز داشت که کتاب‌های ارزشمندی در باره ایران، اوضاع اجتماعی و گسترش ایران به سرزمین‌های مجاور و نیز ساختار جامعه ایرانی نوشته‌اند. یکی از مشهورترین محققان روسی در این زمینه، ایلیا پطروشفسکی بود که تدریس مسائل تاریخی ایران به ویژه در دوران اسلامی را در دانشگاه لنینگراد بر عهده داشت. پطروشفسکی از جمله ایران‌شناسانی بود که در بررسی‌های تاریخی به خصوص به مناسبات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی توجه خاص داشت و معتقد بود که سر‌زمین ایران در هر شرایط تاریخی به تکامل و پیشرفت خود تداوم بخشیده است. علاوه بر آن به دلیل جغرافیائی و واقع شدن در ناحیه خاور‌میانه، دارای نقش مهمی در سیاست جهانی است. همان‌گونه که در دوران باستان هم با تمدن‌های قدیمی مختلف در تماس بوده است، به دلیل موقعیت جغرافیائی و نقش مهم سیاسی، ایران محل تلاقی تمدن‌ها و اقوام گوناگونی نیز بوده است که نتیجه آن تاثیرات متقابل فرهنگی است که در دوره باستان، قرون نخستین اسلامی و بعدها در دوره‌های متاخر قابل رویت است و رنگ ویژه‌ای به جامعه ایرانی بخشیده است. پطروشفسکی سهم و نقش ایران در گذشته و دوران باستان را با جنبه بین‌المللی آن می‌نگریست و حتی معتقد بود که این اهمیت ایران در دوران اسلامی بیشتر از گذشته هم شده است. ارزش زبان ادبی فارسی در قرون نخستین اسلامی از دیدگاه پطروشفسکی، معادل زبان یونانی در دوران قدیم بود، به ویژه مسیر تکامل ادبی ایران هم این نکته را در جوامع آن دوران از طریق تاثیر فرهنگ ایرانی به خوبی نشان می‌دهد. تحقیقات پطروشفسکی همچنین شامل اهمیت دین اسلام در جامعه ایرانی بوده است. او تشیع و تعالیم این مذهب را بسیار بارز تلقی می‌کند که در روند تاریخ ایران همواره نقش پناهگاهی برای همه افراد جامعه را داشته است. او به رسمیت یافتن تشیع در دوران صفوی را یکی از مراحل اوج این دیدگاه بر می‌شمارد. پطروشفسکی، تحقیقات متعددی در زمینه مطالعات ایرانی به عمل آورده که برخی از آنها به فارسی نیز در دسترس است.(3).
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
سایت موسوم به (علماو عرفا)در مقاله زندگی‌نامه پطروشفسکی نگاشته است که :عنوان نخستین پژوهش پطروشفسکی"در باره اعتقادات کشاورزان قره‌باغ علیا قبل از مسیحیت" بود که در سال 1930مطابق 1309 شمسی نوشته است. آز آن پس، وی تحقیق درباره تاریخ مشرق زمین به ویژه ایران و قفقاز را بطور جدی پی گرفت و حدود120 پژوهش علمی انجام داد. از جمله"در باره تاریخ مبارزه قهرمانانه مردم آذر بایجان در سده‌های 13و14 .م نوشته شده در سال 1941و "مناسبات فئودالی در آذربایجان و ارمنستان از قرن 16 تا 19 م" را در سال 1949 نوشت و کتاب "آذربایجان در سده‌های 16و 17 میلادی" که در 1949 نگاشته شده و "قزلباش‌ها" نوشته 1965و "تاریخ مسیحیت در آسیای میانه، سده‌های 13تا میلادی" که تالیف 1966 است و نیز "تاریخچه مزدکیان در عصر حکومت اسلامی"چاپ 1970 است. بخش مهمی از پژوهش‌های پطروشفسکی را منبع‌شناسی تشکیل داده است. از جمله این تحقیقات می‌توان از "مآخذ ایرانی راجع به تاریخ آذربایجان در سده‌های 16تا 18 میلادی"و "حمدالله قزوینی، به عنوان منبع تاریخ اجتماعی و اقتصادی قفقاز شرقی م(1937)"و"منبع تازه فارسی در باره تاریخ مغول" (1946) و یا "در باره صحت مکاتبات رشید الدین"(1948) و "اثر سیفی همچون منبعی در تاریخ خراسان شرقی"(1955) و"نشرمنابع و اسناد فارسی و تاجیکی در اتحاد شوروی" (گواه آن است که وی تا چه اندازه به منابع دست اول توجه داشته است 1966). ایران از جمله موضوعات اساسی پژوهش‌های پطروشفسکی بوده و تعدادی از کارهای ارزشمند وی به فارسی هم ترجمه وچاپ شده است. مانند "اسلام در ایران"، "نهضت سربداران خراسان" ، "کشاورزی ومناسبات ارضی در ایران عهد مغول، در دو جلد" و "تاریخ ایران"،"تاریخ اجتماعی واقتصادی ایران در دوره مغول". پطروشفسکی در بسیاری از همایش‌های علمی، از جمله سومین کنگره باستان‌شناسی و هنر ایرانی (سن‌پیترزبورگ -مسکو) در سال 1935و نخستین همایش خاورشناسان شوروی (تاشکند 1957) و بیست وپنجمین وبیست وهفتمین کنگره جهانی خاورشناسان (مسکو1960و آمریکا 1967) حضور فعال داشت. برخی از آثار او به زبان‌های آلمانی و انگلیسی و فرانسوی وهلندی ترجمه شده است.(5).
نگاهی به نوشته وتحقیقات پطروشفسکی:
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
لطفا روی عکس بنر تبلیغاتی کلیک کنید تا برایتان شماره بگیرد
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید تا برای شما شماره بگیرد؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
4- قیام دهقانی گیلان در سال 1629. چاپ 1941.
5- شرحی درباره تاریخ شروان (پایان سده پانزدهم )چاپ 19440.
6-پیرامون تاریخ ساختار شهر در آسیای مرکزی و ایران در عهد استیلای مغول (سده‌های سیزدهم و چهاردهم) چاپ 1945.
7- جامع‌التواریخ رشیدالدین (ویرایش) چاپ 1947.
8- موقوفات مزار(بقعه) اردبیل در سده هفدهم.چاپ 1947.
9- آذربایجان در سده‌های شانزدهم -هفدهم. چاپ 1949.
10- شرحی ازتاریخ بخارا. چاپ 1949.
11- منابع ایرانی پیرامون تاریخ آذربایجان در سده‌های شانزده - هجدهم. چاپ 1949.
12- قیام پیشه‌وران و بینوایان شهر تبریز در سال 1571-1573.چاپ 1949.
13- ایران، نقد وبررسی (با همکاری) چاپ 1952.
14- شرحی پیرامون تاریخ آبیاری و فنون کشاورزی در ایران طی سده‌های سیزدهم - پانزدهم میلادی.چاپ 1954.
15- نهضت سربدراران در خراسان. این مقاله در مجله فرهنگ ایران زمین در سال 1341 و چاپ دوم در سال 1351 توسط انتشارات پیام در تهران چاپ شده است، با ترجمه به زبان فارسی از کریم کشاورز.
16- رساله فارسی پیرامون فن کشاورزی درعصر غازان‌خان چاپ 1958.
17- تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هجدهم (با همکاری) چاپ 1959 که با همان عنوان توسط کریم کشاورز به فارسی ترجمه و از سوی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران و در سال 1344 در تهران منتشر شده است.
18- اسلام در ایران طی سده‌های هفتم تا پانزدهم میلادی چاپ 1966 که با عنوان "اسلام در ایران از هجرت تا پایان قرن نهم هجری"، باز هم با ترجمه به فارسی از کریم کشاورز توسط پیام در سال 1350-1353 منتشر گردیده است.
19- تاریخچه مزدکیان1955 در عصر حکومت اسلامی.
20- تاریخچه بردگی درعصر خلافت طی سده‌های هفتم - دهم میلادی که با عنوان "سه مقاله درباره بردگی" ترجمه سیروس ایزدی در سال 1355 به وسیله انتشارات امیر کبیر چاپ و منتشر شده است.
21 - صدای تبریز، مجموعه‌ای از اشعار شاعران آذربایجان ایران، گرد‌آوری پطروشفسکی که در سال 1948 در باکو (باد کوبه) چاپ گردیده است.
22- ایران‌شناسی در شوروی ترجمه فارسی از یعقوب آژند تهران انتشارات نیلوفر چاپ اول 1359/1980.
23- تاریخ ایران با ترجمه فارسی سیروس ایزدی در تهران چاپ گردیده است و بسیاری از کتب ومقالات که از ذکر آنها در اینجا خودداری نمودم.
منابع وماخذ:
1- گروه مو‌الفان ومترجمان: فرهنگ خاورشناسان ج 2 ص97/98 چاپ تهران 1382از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و کریم کشاورز: مقدمه فارسی بر ترجمه کتاب اسلام و ایران از پطروشفسکی، چاپ چهارم پیام تهران 1348.
2- دکتر مریم میراحمدی: تاریخ تحولات ایران‌شناسی در دوران باستان ص42/43 تهران 1390 از انتشارات طهوری.
3- دکتر مریم میراحمدی: تاریخ تحولات ایران‌شناسی در دوران اسلامی ص46-48 تهران 1395 از انتشارات طهوری.
4- ویکی‌پدیا دانشنامه آزاد، مقاله "پطروشفسکی".
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
5- سایت علما وعرفا: مقاله "زندگی‌نامه پطروشفسکی".
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
 |
