اگر چه دسترسی به جایگاه بالای علمی، اقتصادی و بیزینسی به‌طور کلی ارتباط خاصی به جنسیت ندارد ولی زنان ایرانی چه در داخل کشور و چه در خارج با پشتکار و عزم راسخی که ار خود نشان داده‌اند، به چنان موفقیت‌هایی دست یافته‌اند که آنها نه تنها در سطح کشورمان ایران بلکه در سطح جهان از نمونه‌های بارز انسانهای کارآفرین و خلاق شناخته می‌شوند.
دکتر پروین شاه‌نظری، دارای برد تخصصی داروسازی از ایران و تورنتو یکی از این‌گونه زنان موفق و کارآفرین در جامعه زنان ایرانی تورنتو است. او چه زمانی که در ایران بود و چه اکنون که در تورنتو است از ریسک کردن و فعالیت در محیط‌هایی که انجام کار، سخت و مشکل است هیچ نگرانی ندارد. دکتر شاه‌نظری با پشتوانه علمی و تخصصی و تجربیات گوناگون اکنون در منطقه غرب تورنتو برای اولین بار اقدام به ایجاد مرکزی دارویی کرده است که در آن علاوه بر تامین دارو و لوازم پزشکی و بهداشتی مورد نیاز بیماران، اطلاعات علمی و تخصصی نیز در اختیار مشتریان و مراجعه‌کنندگان قرار می‌دهد.
فرصتی پیش آمد تا با او گفتگویی اختصاصی داشته باشیم و خوانندگان را با فعالیت‌های این زن موفق ایرانی بیشتر آشنا کنیم:
سلام خدمت شما، خانم دکتر شاه‌نظری، من از طرف مجله ایران استار برای انجام یک مصاحبه در رابطه با ایجاد داروخانه در غرب تورنتو، به اینجا آمده‌ام. لطفاً در شروع این مصاحبه خودتان را معرفی کنید.
من پروین شاه‌نظری هستم. دکترای داروسازی از دانشگاه اصفهان دارم. سال‌ها در استان اصفهان و بعد در تهران داروخانه داشتم. وقتی که به کانادا مهاجرت کردم، در اینجا لیسانس داروسازی گرفتم، داروخانه‌ای تاسیس کردم و در خدمت هموطنان عزیزم هستم.
چند سال است که در کانادا (تورنتو) هستید؟
لطفاً درباره تحصیلات و تجربیات خودتان در ایران و کانادا مختصری بیان کنید.
الان در تورنتو چند سال است که داروخانه دارید؟
چه دلیلی داشت که شما به منطقه غرب تورنتو که غالباً ایرانی‌ها کمتر هستند آمدید و داروخانه خودتان را اینجا تاسیس کردید؟
سوال جالبی است. من قبلاً داروخانه‌ام در نزدیکی سوپر خوراک بود، در پلازای ایرانیان. بعداً بنا به دلایلی تصمیم گرفتم که داروخانه دیگری در محل فینچ و دافرین که همین داروخانه است، تاسیس کنم. علت اصلی این امر کلینیک متعلق به قومیت‌های ترک زبان(ترک استانبولی) بود که در این پلازا وجود داشت و این محل داروخانه نداشت. بنابراین از لحاظ بازار سنجی این محل را برای تاسیس داروخانه مناسب تشخیص دادم. این نکته هم قابل توجه بود اگر چه در اینجا داروخانه وجود نداشت ولی چون من زبان ترکی استانبولی هم می‌دانستم و برای مشتریان به زبان خودشان نحوه مصرف داروها را توضیح می‌دادم و آن را در پشت جعبه داروهایشان می‌نوشتم، این‌کار خیلی موجب جذب افراد ترک زبان شد. بعد که کارمان در اینجا شلوغ شد، برای ارائه مدیریت بهتر من داروخانه قبلی‌ای که در پلازای ایرانیان داشتم و آن را به ساختمان دکتر شمس انتقال داده بودم را بستم و کلیه زمان و فعالیت‌هایم را در این محل متمرکز کردم.
البته مریض‌های ایرانی که در آنجا با ما همکاری داشتند تقریباً همه لطف کردند و به اینجا آمدند و با توجه به مشتریان ترک این محل و حتی تعداد قابل توجهی از روس زبانها و افراد متفرقه و گذری، اکنون به اندازه کافی مراجعه کننده داریم. در حقیقت اینجا یک داروخانه کاملاً "مالتی‌کالچرال" است.
در حال حاضر چند درصد از مشتریان شما ایرانی و چند درصد غیر‌ایرانی هستند؟
ما ایرانی ها مردم خیلی وفاداری هستیم و اصولاً از تغییر بعضی از خدمات مورد نیازمان دوری می‌کنیم. تقریباً 70 درصد مشتریان ما ایرانی هستند و 30 درصد بقیه ملیت‌ها. حتی خیلی از ایرانیان خوشحالند و اظهار می‌کنند ما در منطقه دافرین داروخانه ایرانی نداشتیم، بنابراین از کار ما خیلی استقبال کرده‌اند.
تفاوت اصولی داروها در ایران و کانادا در چه چیزی است؟
در کانادا تقریبا مثل ایران، داروها هم ژنریک دارد، هم نام تجاری دارد.
ماده موثره در هر دو یکی است. ولی اول که دارویی تولید میشود با نام تجاری یا همان "بِرَند" به بازار می‌آید و این دارو در انحصار شرکت مربوطه است. پس از چند سالی که از عمر داروی جدید گذشت(حدود ده سال) عین همان داروها را کمپانی‌های ژنریک می‌سازند، ولی به تجربه مشاهده کرده‌ایم که گاهی از مشتریان می‌گویند مثلاً بِرَند فایزر روی ما بهتر اثر می‌کند. ما هم الویت را به حرف مریض می‌دهیم و سعی می‌کنیم همان بِرَندی که مشتری می‌خواهد را در اختیار او قرار دهیم. البته ما به‌التفاوت قیمت را هم از مشتریانمان اخذ نمی‌کنیم. سعی می‌کنیم برای تامین این‌گونه هزینه‌ها از شرکت‌های تولید کننده کمک بگیریم.
فرهنگ ایرانیان در تورنتو در استفاده از دارو چگونه است، در ایران این موضوع یک مقدار بهم ریخته است. آیا شما در این رابطه به مشتریانتان آموزش هم می‌دهید؟
بله، در کانادا نقش داروساز و داروخانه خیلی پررنگ‌تر از ایران است. در ایران داروخانه‌دارها بیشتر متاسفانه جنبه بیزینسی و فروش دارو برایشان اهمیت دارد ولی در کانادا ما داروسازها خیلی اطلاعات به مریض می‌دهیم. حتی دکترها حرف ماها را خیلی قبول می‌کنند. یعنی بارها شده است که خود من فکس می‌کنم و دوز مصرف دارو را عوض می‌کنم. ما داروسازها پلی هستیم بین دکتر و مریض. یعنی اطلاعات را از دکتر می‌گیریم و حتی شده با دکتر صحبت می‌کنیم و تغییرات لازم را در دارو اعمال می‌کنیم و آنگاه به مریض دارو می‌دهیم. مریض با ما رابطه و دسترسی دائمی دارد ولی با دکتر باید وقت بگیرد تا صحبت کند.
ما داروخانه‌دارها هر وقت که مریض مراجعه کند یا تلفن بزند، در ارائه خدمات به او حاضریم و در دسترسش قرار داریم.
چه کنترلی از طرف وزارت بهداشت روی کار شما صورت می‌گیرد؟
داروخانه‌دارها هر سه سال یکبار توسط کالج داروسازی مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرند، داروها، نسخه‌ها و کامپیوتر داروخانه. البته در سال‌های اول افتتاح به فاصله 6 ماه این کنترل صورت می‌گیرد ولی وقتی که داروخانه قدمت پیدا می‌کند این فرایند کنترل به سه سال تبدیل میشود.
البته از طریق کنترل نسخه‌ها و شرکت‌های بیمه به صورت آنلاین هم مرتب کنترل و بازرسی انجام میشود.
قیمت فروش دارو چگونه تعیین میشود، شرکت‌های تولید کننده تعیین می‌کنند یا شما، چه سیستمی در این مورد برقرار است؟ شما چند درصد سود در نظر می‌گیرید؟
قیمت خرید دارو در همه جای کانادا یکی است. سود داروخانه را که ما در ایران به آن تعرفه نسخه می‌گفتیم، در اینجا نیز سود ما همین تعرفه یا DISPESING-FEE است. اینجا فرقی که با ایران است این است که وقتی که مریض در ایران با یک نسخه می‌آمد که مثلاً 5 تا دارو روی آن نوشته شده بود به آن می‌گفتند، یک نسخه، ولی اینجا موضوع فرق می‌کند و باید آن را هموطنان عزیز ما بدانند. وقتی که مریضی با یک برگه نسخه می‌آید داروخانه که روی آن 5 قلم دارو نوشته شده، این برگه 5 نسخه حساب میشود و برای هر نسخه‌ای یک تعرفه محاسبه می‌گردد. البته این موضوع به تعرفه داروخانه بستگی دارد، مثلاً این تعرفه در داروخانه ما قابل انعطاف است، یعنی وقتی می‌بینیم مریض بیمه ندارد و باید پول دارویش را خودش پرداخت کند، من تعرفه را مناسب‌تر با مریض حساب می‌کنم. مثلاً همان تعرفه‌ای را برای آنها در نظر می‌گیریم که آنها قبلاً به داروخانه‌های قبلی خود پرداخت می‌کردند. یعنی سعی می‌کنم تعرفه را با شرایط مالی مریض در نظر بگیرم.
یعنی تعرفه مبلغی است که شما روی قیمت خرید دارو برای خدمات خودتان اضافه می‌کنید و از مریض دریافت می‌نمائید؟
این تعرفه یک مبلغ مشخصی است و ثابت است. مثلاً در یک داروخانه می‌تواند 99/8 دلار باشد یا داروخانه دیگر 99/9 دلار ماکزیمم آن 99/11 دلار است. البته اغلب مریض‌های ما، بیمه دارند، بیمه دولتی یا بیمه خصوصی. فقط مشکل پرداخت مختص مریض‌هایی است که بیمه‌ای ندارند و باید پول دارویش را خودش پرداخت کند که آنها را مریض‌های کش CASH می‌گویند. البته من این‌گونه افراد را راهنمایی می‌کنم تا بیمه ترلیوم بگیرند، اگر درآمد خوبی نداشته باشند شامل این بیمه می‌شوند. این‌کار از طریق پُر کردن و ارسال فرمی صورت می‌گیرد و دولت یک بخشی از پول داروهای این‌گونه افراد کم درآمد را تقبل می‌کند. ولی ما به مریض‌هایی که باید پول داروهایشان را خودشان پرداخت کنند، از لحاظ تعرفه خیلی کمک می‌کنیم. این تعرفه داروخانه، در اختیار مدیر داروخانه است، او می‌تواند از یک دلار تا 99/11 بنا به شرایط مریض، تعرفه را در نظر بگیرد. تعرفه داروخانه به نوع دارو و قیمت آن ربطی ندارد. این تعرفه اجرت و دستمزد داروخانه(داروساز) است که دارو را آماده می‌کند و به بیمار تحویل می‌دهد و دستور‌العمل مصرف آن را نیز به مشتری توضیح می‌دهد. ما روی هر دارو که به بیمار می‌دهیم به او مشاوره هم می‌دهیم. یعنی این تعرفه هم حق مشاوره داروساز است و هم سود داروخانه است که در جهت تامین هزینه‌های داروخانه اخذ می‌گردد.
شما دارو را به آدرس بیمارانتان نیز می‌فرستید؟
بله، ما دلیوری رایگان داریم، که محدوده آن خیلی گسترده است. از دان‌تاون داریم تا بالای نیومارکت. دلیوری جزو هزینه‌های داروخانه بوده و برای مشتریان مجانی است.
به منظور افزایش اطلاعات دارویی افراد کامیونیتی ایرانی و برای فرهنگ‌سازی در این زمینه، بویژه در رابطه با چگونگی مصرف دارو با توجه به ذهنیتی که افراد از چگونگی مصرف دارو در ایران دارند. چه پیام و اطلاع‌رسانی در این‌باره دارید؟
من از عموم مردم، بویژه هموطنان عزیز ایرانی خواهش می‌کنم وقتی به داروخانه مراجعه می‌کنند، آن تصوراتی که از ایران دارند را مطرح نکنند. نباید فقط دارو را از داروخانه گرفت و رفت. در اینجا داروخانه و داروساز موظف هستند که اطلاعات لازم درباره دارویی که به مریض داده‌اند و چگونگی مصرف آن توضیحات لازم را به مراجعه کننده ارائه دهند. افراد باید بدانند که داروسازها دوره‌های مختلف را روی داروها می‌گذارنند و اطلاعات آنها در این‌باره به روز است، حتی دکترها نیز در این رابطه به داروسازها احترام و اعتماد زیادی دارند. بنابراین از مریض‌ها درخواست می‌کنم که حوصله کنند و به حرف داروسازهای داروخانه‌ها گوش کنند. من حتی نحوه مصرف داروها را به فارسی، ترکی و انگلیسی برای مشتریان ایرانی، ترک و انگلیسی زبان می‌نویسم و به آنها می‌گویم که داروهای تجویز شده برای چه بیماری و دردی است(مثلا میگرن، معده...) همچنین آنها می‌توانند در هر زمانی که احتیاج به اطلاعات دارویی دارند، یا سوالی برایشان مطرح شده است با ما تماس بگیرند. ما با کمال میل و علاقه آنها را راهنمایی کرده و به سوالاتشان جواب می‌دهیم. حتی اگر افرادی باشند که مشتری ما هم نباشند ولی سوالی درباره دارویی داشته باشند باز ما به آنها نیز اطلاعات لازم را ارائه می‌دهیم. بیماران باید طبق نظر دکتر و آنچه که داروسازها به آنها می‌گویند، داروهای خود را مصرف کنند. همچنین بیماران باید بدانند که آنها چند تا ریفیل REFILLS دارند. چون آنها اگر این موضوع را بدانند می‌توانند بدون مراجعه به دکتر بیایند به داروخانه و داروی مورد نیاز خود را بگیرند.
لطفا درباره "ریفیل" توضیح بیشتر دهید.
دکتر وقتی دارویی را می‌نویسد، در کنار آن تعداد ریفیل آن را می‌نویسد. "ریفیل" در حقیقت تعداد دوره‌هایی است که مریض باید دارو را مصرف کند. بنابراین برای گرفتن مجدد دارو وقتی که تمام شد اگر تعداد ریفیل بیش از یکبار باشد، نیازی به رفتن پیش دکتر و گرفتن نسخه جدید نیست. آنها می‌توانند مستقیماً به داروخانه مراجعه کنند . بعضی از افراد از این موضوع اطلاع ندارند و می‌روند از دکتر نسخه جدید می‌گیرند. ما یک چنین سیستمی در ایران نداریم. ما البته روی برچسبی که توسط داروخانه روی جعبه دارو می‌چسبانیم، تعداد ریفیل را می‌نویسیم.
به‌طور کلی، ایرانیان در اینجا چه نوع داروهایی را مصرف می‌کنند؟
ایرانیان هم مانند سایر کامیونیتی‌ها بر اساس ناراحتی یا بیماری که دارند، برای آنها دارو تجویز میشود. ولی بیماری‌های دیابت، فشار خون و ناراحتی‌های قلبی خیلی شایع است. سایر داروها تفاوتی ندارد. حتی درباره داروهای اعصاب هم نمی‌توان گفت که جامعه ایرانی با دیگران تفاوتی دارند. شاید بتوان گفت که دیگران بیشتر با این مشکل سر و کار دارند.
بعضی افراد عادت دارند از ایران داروی ایرانی می‌آورند و استفاده می‌کنند، نظرتان د راین‌باره چیست؟
بعضی‌ها که توانایی مالی برای خرید دارو در اینجا را ندارند و یا اینکه مدتی در اینجا می‌مانند، این کار را انجام می‌دهند. ولی افراد باید بدانند که اگر مقیم کانادا هستند و توانایی مالی ندارند، سیستم‌های اجتماعی و دولتی برای خرید داروهای مورد نیاز به آنها کمک می‌کند، ولی بهتر آن است افرادی که در اینجا زندگی می‌کنند از داروهای کانادا استفاده نمایند. پیشنهاد من این است که در این‌باره با دکترهای فامیلی خودشان در اینجا مشورت کنند، داروهایی را که از ایران آورده‌اند را به او نشان دهند، تا او راه چاره‌ای بیندیشد. داروخانه در این باره نمی‌تواند تصمیمی بگیرد و یا دارویی را بدون نسخه پزشک در اختیار مریض قرار دهد.
خانم دکتر، آخرین پیامی که برای افراد کامیونیتی ایرانی یا غیر‌ایرانی دارید، در رابطه با مسائل دارویی و داروخانه چیست؟
همانطوری‌که اشاره کردم، تقاضای من آن است که بیماران به حرف‌ها و راهنمایی‌های داروسازها گوش کنند. تقاضای خارج از نسخه دکتر برای تحویل دارو نداشته باشند. ما داروسازها نه نسخه را می‌توانیم عوض و نه تعداد دارو را تغییر دهیم و این را باید بدانیم که سیستم دارویی کانادا با ایران متفاوت است.
امیدوارم موفق باشید، تشکر می‌کنیم که اطلاعات دارویی خوبی برای آشنایی کامیونیتی ایرانیان و غیر‌ایرانی‌ها به ما ارائه دادید.
از شما هم خیلی ممنون که این مطالب را انعکاس می‌دهید.
 |
