دستگاه‌های مرطوب کننده‌ مرکزی که معمولا بین کانال‌های هوای گرم خروجی از فرنیس و هوای برگشتی سرد به آن متصل می‌شوند و ممکن است به طور مستقل یا وابسته به سیستم حرارتی منزل شما کار کنند، با مرطوب کردن هوای ورودی به خود و و پخش این هوای مرطوب در سر‌تا‌سر منزل میزان رطوبت در خانه را کنترل می‌کنند.
رطوبت به میزان بـخار آب مـوجـود در هـوا گفته می‌‌شود. رطوبت نسبی، نسبت درصدی از بخار آب موجود در هـوا در یــک درجه حرارت معین، به میزان بخارآبی است کـه هـوا در آن دمـای معـیـن قــادر به نگهداری است. میزان بـخــار آبی که توده‌ی هوا می‌تواند در خود نگه دارد به درجه حــرارت آن توده هوا بستگی دارد. هر قدر هوا گرمتر باشد، آب بیــشتری نیز می‌تواند در خود جای دهد. رطوبت نسبی پاییـن بـه مفـهـوم آن اسـت که هـوا خشـک بـوده و قـابلیت نگهداری رطوبت زیادی را نیز دارا است.
در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد، هر متر مکعب هوا می‌تواند ۱۸ گرم (بخار) آب را در خود نگه دارد. در ۲۵ درجه سانتی‌گراد این مقدار به ۲۲ گرم آب افزایش می‌یابد. یعنی چنانچه دمای هوا ۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد و یک متر مکعب هوا نیز محتوی ۲۲ گرم آب باشد، رطوب نسبی ۱۰۰ درصد است و اگر دربرگیرنده ۱۱ گرم آب باشد، رطوبت هوا ۵۰ درصد است.
هر قدر رطوبت نسبی پایین‌تر باشد، رطوبت (عرق) بهتر تبخیر شده و ما احساس خنکی بیشتری خواهیم کرد، اما هنگامی که رطوبت نسبی ۱۰۰ درصد باشد، ما احساس گرمای بیشتری (از دمای واقعی) خواهیم کرد، چرا که در این وضعیت عملا عرق بدن تبخیر نمی‌شود تا ما بتوانیم احساس خنکی کنیم.
شاخص حرارتی تاثیر رطوبت هوا برگرمای حقیقی هوا را نشان می‌دهد، که حاصل آن گرمایی است که ما آن را احساس می‌کنیم. برای مثال در گرمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد چنانچه رطوبت نسبی هوا ۳۰ درصد باشد، گرمایی که ما احساس می‌کنیم ۴۴ درجه سانتی‌گراد و چنانچه رطوبت نسبی ۹۰ درصد باشد گرمایی که ما احساس خواهیم کرد ۹۴ درجه سانتی‌گراد است.
 
 
 
 
چرا در فصل زمستان هوای داخل منزل خیلی خشک می‌شود؟
چنانچه درجه حرارت محیط خارج منزل صفر درجه سانتی‌گراد باشد، حداکثر آبی که یک متر مکعب هوا می‌تواند در این دما در خود نگه دارد تنها ۵ گرم است. وقتی این هوای سرد وارد منزل گردیده و بوسیله وسایل گرمایشی تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شود، رطوبت نسبی به ۲۳ درصد کاهش می‌یابد.
مقادیر مناسب رطوبت نسبی داخل منزل:

چگونه رطوبت داخل منزل را اندازه‌گیری کنیم؟
بخار گرفتن (چگالش آب) شیشه پنجره‌ها و به مشام رسیدن بوی رطوبت می‌تواند بیانگر رطوبت بالای خانه باشد. البته درفصل زمستان اندکی چگالش آب در گوشه‌های تحتانی و لبه‌های پنجره‌ها امری طبیعی است.
یک راه آسان برای اندازه‌گیری رطوبت منزل استفاده از دستگاه‌های رطوبت‌سنج می‌باشد.
تاثیرات منفی کاهش رطوبت:
۱ -خشکی پوست و پوشش مخاطی بینی و گلو (ترک لبها، به خارش افتادن پوست، احساس خشکی گلو، خونریزی از بینی).
۲ -افزایش الکتریسیته ساکن در وسایل فلزی. (ایجاد جرقه هنگام تماس دست با آنها)
۳- هوا سردتر از آن‌چیزی که هست به نظر می‌رسد.
۴ - بروز سرماخوردگی و بیماری‌های تنفسی افزایش می‌یابد.
۵ -باعث ترک برداشتن گچ دیوار و افت حجمی کفپوش‌های چوبی و باز شدن درزهای بین آنها می‌شود.
۶ -افزایش حملات سردردهای سینوسی، آلرژی و آسم.
 
 
چگونه رطوبت هوا را افزایش دهیم؟
افزایش‌ رطوبت در منازل و با کمک سیستم هواساز معمولا با 3 نوع دستگاه رطوبت‌ساز انجام می‌گیرد:

دستگاه رطوبت ساز "بای‌پس" که معمولا بر روی کانال برگشت دستگاه گرم کننده هوایی "فرنیس" نصب می‌گردد با عبور هوای گرم از روی یک صفحه مشبک مرطوب باعث تبخیر آب شده و رطوبت حاصله داخل فضای منزل پخش می‌گردد.
‌دستگاه رطوبت ساز "فن پاور" که از تئوری مشابه با دستگاه رطوبت ساز بای پس برای ایجاد رطوبت استفاده می‌کند با داشتن یک پروانه داخلی امکان تولید حجم بیشتری از هوای مرطوب را دارد این دستگاه معمولا بر روی کانال هوای رفت قرار می‌گیرد. برق مورد نیاز برای فن داخلی برابر با یک لامپ 25 وات است.
دستگاه رطوبت‌ساز "استیم" یا بخاری‌ برای ایجاد رطوبت از بخار حاصل از جوشیدن آب استفاده می‌کند. این دستگاه با استفاده از انرژی الکتریکی رطوبت ایجاد کرده و این بخار را از طریق دمنده به داخل داکت تزریق می‌کند به این ترتیب برای ایجاد رطوبت نیازی به حرارت ایجاد شده توسط دستگاه فرنیس نیست. معمولا به دلیل حجم زیاد تولید بخار توسط این دستگاه معمولا برای خانه‌هایی با مساحت زیاد استفاده می‌گردد.
 
تاثیرات منفی رطوبت زیاد:
رطوبت بالا باعث ایجاد پوسیدگی در وسایل چوبی، زنگ زدن وسایل فلزی، تشدید درد پا و کمر، تجمع حشرات و آفات، افزایش آلرژن‌ها (مواد حساسیت زا) نظیر مایت‌ها و کپک‌ها ، افزایش رشد باکتری‌ها در منزل، دشواری در تنفس، خستگی، کنده شدن کاغذ دیواری‌ها، پوسته پوسته شدن رنگ‌ها، آسیب به وسایل الکتریکی و غیره می‌شود.
نکته:رطوبت بالا حملات آسم و آلرژی را تشدید می‌کند.
منابع‌ رطوبت‌زای داخل منازل:
حمام (استحمام)- پخت و پز (آشپزخانه)- عمل تنفس-گیاهان داخل منزل-خشک شدن لباس‌های شسته شده.
چگونه رطوبت را کاهش دهیم:
۱- با نصب هواکش در حمام، آشپزخانه و هر جا که امکان تولید بخار وجود دارد.
۲- استفاده از دستگاه رطوبت‌زدا که باعث حذف رطوبت از هوا می‌شود.
3- استفاده از دستگاه کولرهای گازی مرکزی یا کولرهای اسپلیت در فصل تابستان.