شرق‌شناسی-119
اعظمی، شعیب (Shoaib Azami)
متولد 1932 در روز چهارم دسامبر در شهر آعظم گره در ایالت اوتارپرادش هند است. وی پس از طی درجات تحصیلی معمولی محلی پیش از دانشگاه در سال 1955 از دانشگاه شبلی نشنال‌کالج درجه لیسانس گرفت و دو سال بعد در سال 1957 از دانشگاه آگرا فوق‌لیسانس در زبان و ادبیات اردو را دریافت کرد. سال بعد از جامعه ملیه اسلامیه دهلی نو به درجه لیسانس تعلیم و تربیت دست یافت و در سال 1966 از دانشگاه اسلامی علیگره فوق لیسانس ادبیات فارسی گرفت و در سال 1972 در دانشگاه دهلی به درجه دکتری زبان و ادبیات فارسی نائل آمد. از 1959تا 1972 در دبیرستان‌های بمبئی و دهلی و از 1972 استاد‌یار زبان و ادبیات فارسی و از 1976 به عنوان استاد و رئیس گروه آموزشی مطالعات اسلامی- عربی و ایرانی در جامعه ملیه اسلامیه به تدریس و راهنمائی دانشجویان زبان و ادبیات فارسی مشغول شد. در 1976 به ایران رفت و به مدت سه ماه در زمینه زبان و ادبیات فارسی به تحقیق پرداخت. وی با انجمن ایندو- ایران، انجمن سراسری مدرسین زبان فارسی و کنگره سراسری مطالعات اسلامی هندی همکاری داشته و مقاله‌هائی هم درباره ادبیات هند و ایران برای این انجمن‌ها نگاشته است (1).
روز چهارشنبه 25/2/1387در محل خانه فرهنگ ایران در دهلی نو مراسمی برگزار شد و در آن جلسه با حضور نمایندگان دولت ایران و استادان و دانشجویان ادبیات زبان فارسی هندی از خدمات پروفسور شعیب اعظمی در زنده نگاه داشتن زبان فارسی در هندوستان قدر‌دانی شد و از کتاب پروفسور اعظمی به نام (گاهی گاهی باز‌خوان رونمائی شد و از شخصیت و خدمات علمی و ادبی پروفسور اعظمی در مطالعات ایران‌شناسی تجلیل به عمل آمد(2).
روز جمعه 15 آبان 1392 برابر با یکم نوامبر 2013 باز هم جلسه بزرگداشت پروفسور شعیب اعظمی در تالار اجتماعات مرکز تحقیقات فارسی خانه فرهنگ ایران با حضور پروفسور چندرا شیکهر رئیس گروه فارسی دانشگاه دهلی و جمعی دیگر از استادان و دانشجویان برگزار گردید و دانشجویانی از هند و افغانستان و برخی از اعضاء خانواده شادروان پروفسور اعظمی در این جلسه حضور داشتند و ذکر خاطرات آن دانشمند ایران دوست و ایران‌شناس مورد گفتگو و سخنرانی قرار گرفت (3).
پروفسور اعظمی در سال 1976 به ایران و در سال 1990 به کشور ترکیه سفر نموده است و از 1986 تا 1992به مدت هفت سال ریاست گروه فرهنگ اسلامی و زبان‌های عربی و فارسی در دانشگاه جامعه ملیه اسلامیه را به عهده داشته‌اند و مدتی هم در مرکز میکرو فیلم نور در خانه فرهنگ ایران در دهلی نو به کار تحقیق در نسخه‌های خطی اشتغال داشته‌اند(4). چون این جلسه بزرگداشت از طرف انجمن ادبی بیدل دهلوی (پنجاه و دومین جلسه) در تاریخ یکم نوامبر 2013 برگزار شده و در آنجا از پروفسور به عنوان شادروان یاد شده معلوم می‌شود که پیش از آن زمان در‌گذشته است.
نگاهی به آثار پروفسور اعظمی
1- امیر علیشیر نوائی جامعه دهلی، جامعه ملیه اسلامیه چاپ ژوئیه 1974.
2- سماع در دوره مولانا. اثر اسماعیل حاکمی (ترجمه) مارس 1974.
3- دهلی و شعر ادبیات دری در قرن چهاردهم چاپ در نشریه ادب کابل افغانستان 1975 به زبان فارسی.
4- عبید زاکانی چاپ شده در نشریه صبح امید بمبئی ژانویه 1975.
5- مولانا تالستائی (تولستو‌ی) تالیف دکتر محمد اسلامی ندوشن (ترجمه) نوامبر 1975.
6- حافظ شیرازی و امیر تیمور چاپ نوامبر 1977 در دهلی.
7- صحبت یار آخر شد، سفرنامه ایران. چاپ دهلی 1977.
8- فتوت از دکتر عبدالحسین زرین‌کوب (ترجمه) سپتامبر 1977.
9- جلال‌الدین مولوی و نظام‌الدین اولیاء چاپ دهلی ژوئیه 1978.
10- غزالی مشهدی تالیف سلمان عباسی در نشریه کتاب‌نما چاپ دهلی 1978"نقد و بررسی".
10- ادبیات ایران و پارسیان هند ترجمه از کتاب آقای فرهاد آبادانی چاپ اوت 1980 در دانشگاه جامعه ملیه اسلامیه.
11- چرا عینکی شدم؟تالیف رسول پرویزی. ترجمه چاپ شده در دهلی ژوئیه 1982.
14- شعر فارسی، میراث تمدن ایرانی چاپ دانشگاه جامعه دهلی 1983.
15- ادبیات فارسی به عهد سلاطین تُقلق. چاپ دهلی 1985.
16- شعر فارسی در آثار صوفیان اسلامی (به زبان فارسی) چاپ لکنهو.
17- قصه‌های بهرنگی. تالیف صمد بهرنگی (ترجمه).
18- ملامتیه و اهل ملامت. تالیف دکتر عبدالحسین زرین‌کوب (ترجمه) چاپ دهلی.
محمد اقبال Iqbal, Mohammad))
متولد 1894و متوفی در 1948 در شهر جالندهر (هندوستان) تخصص در زبان و ادبیات فارسی. پیش از آغاز مطلب شایان ذکر است که این خاور‌شناس غیر از دکتر محمد اقبال لاهوری است که قبلا شرح حال ایشان در همین سلسله مقالات آمده است. این محمد اقبال در دوازده اکتبر 1864 متولد شده و پس از دریافت مدارک تحصیلی ابتدائی و متوسطه معمول در هندوستان وارد دانشگاه اسلامی علیگره شده و از آن دانشگاه لیسانس علوم انسانی دریافت نمود و بعد وارد دانشگاه الله‌آباد شده فوق‌لیسانس خود را در رشته زبان عربی گذرانید و در سال 1918 با استفاده از بورس تحصیلی تحقیقاتی به انگلستان عزیمت نمود و پس از 4 سال تحصیل و تحقیق زیر نظر پروفسور ادوارد گرانویل براون از دانشگاه کمبریج موفق به اخذ درجه دکتری گردید و در ضمن زبان‌های عبری، سریانی، آلمانی و فرانسوی را نیز فراگرفت. در 1922به هندوستان برگشت و در مارس 1923 استاد زبان فارسی اورینتل کالج لاهور گردید و در 1942 مدیریت مجله اورینتل کالج را عهده‌دار شد. در اکتبر 1946 رئیس اورینتل کالج لاهور گردید و دو سال بعد در 21 ماه مه 1948 در لاهور در‌گذشت. (4).
مطلبی که لازم است گفته شود این است که اغلب خاورشناسان اهل پاکستان و هندوستان تا 1949 همگی اهل هند انگاشته می‌شدند ولی پس از تقسیم شبه قاره هند به هنگام استقلال به هند و پاکستان نسبت داده شده‌اند و دیگر اینکه زبان رسمی حکومتی و علمی و ادبی و تاریخی شبه قاره هند در درجه اول به زبان فارسی و در درجه بعد به زبان اردو نگاشته شده و این استعمار انگلیس بود که در زمان اشغال هندوستان زبان فارسی و اردو را به کنار زده و زبان انگلیسی را جانشین کردند و لذا زبان گفتار و بومی این نوع خاورشناسان دو کشور بویژه مسلمانان فارسی یا اردو بوده است.
نگاهی به آثار محمد اقبال در زمینه ادبیات فارسی:
1- خوشحال خان ختک شاعرجنگجوی افغان (Khushhal khan khattcak The Afghan Warrior Poet چاپ 1928.
2- مطالعه کلیات عماد فقیه کرمانی (َA Study of the Kulliyat of Emad-i- faqih of Kerman ) چاپ 1930.
3- مجموعه‌های معتبر رباعیات خیام (The Geniune Collections of the Rubaiyyat of Khayyam) چاپ 1933.
4- برخی نمونه‌های خوشنویسی قرآن از کتابخانه مشهد و راحت‌الصدور و آیةالسرور اثر نجم‌الدین ابو‌بکر محمد‌بن علی راوندی، ترتیب و تحشیه. گیب مموریال سیریز لندن 1921(همراه با یادداشت‌ها، واژه‌نامه و فهرست‌ها چاپ 1921. لیدن.
5- شاهنامی کا‌جغرافیه(جغرافیای شاهنامه) چاپ اورینتل کالج مگزین لاهور دانشگاه پنجاب 1926.
6- اخبار دول السلجوقیه. چاپ لاهور 1933 (تصحیح).
7- "نولدکی تئودور شاهنامی کی مآخذ (منابع شاهنامه) نشریه اورینتل کالج مگزین ج 1ش1 لاهور دانشگاه لاهور پنجاب 1942-1943(ترجمه به زبان اردو).
8- امام موفق نیشابوری مقالات منتخبه جلد 3 لاهور دانشگاه پنجاب چاپ 1967.
9- رباعیات خیام کا اور قدیم نسخه (نسخه قدیمی از رباعیات خیام) مقالات منتخبه نشریه ش1 دانشگاه پنجاب چاپ 1967.
10- فرخی پرمزید روشنی (مطالعاتی چند پیرامون فرخی) مقالات منخبه ش1 دانشگاه پنجاب لاهور چاپ 1967.
11- فردوسی کا مذهب (مذهب فردوسی) هفت مقاله چاپ کراچی 1967.
12- مثنوی صفانامه خواجه عماد فقیه کرمانی مقالات منتخبه دانشگاه لاهور پنجاب 1967.
13- نوروزنامه خیام مقالات منتخبه ش1 دانشگاه لاهور 1967.
14- فارسی تذکری (تذکره لطایف الخیال) اورینتل مگازین ش45 دانشگاه پنجاب 1969.
15- فرهنگ فارسی مین بعض اضافات. مقالات منتخبه ش2 دانشگاه لاهور پنجاب.
16- نوروز پر مزید نوت (یادداشت‌های چند پیرامون نوروز) مقالات منتخبه 2 دانشگاه لاهور پنجاب.
منابع وماخذ:
1- گروه مؤلفان ومترجمان: فرهنگ خاورشناسان جلد اول ص391-393 چاپ تهران 1376. از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- سایت رایزنی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو: مقاله "رونمای کتاب (گاهی گاهی باز خوان) اثر پروفسور شعیب اعظمی.
3- رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو مقاله " جلسه 52 انجمن ادبی بیدل دهلوی".
4- گروه مؤلفان و مترجمان: فرهنگ خاورشناسان جلد اول ص394 و محمد رستمی: ایران‌شناسان و ادبیات فارسی. ص528 چاپ تهران 1390 از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
متولد 1932 در روز چهارم دسامبر در شهر آعظم گره در ایالت اوتارپرادش هند است. وی پس از طی درجات تحصیلی معمولی محلی پیش از دانشگاه در سال 1955 از دانشگاه شبلی نشنال‌کالج درجه لیسانس گرفت و دو سال بعد در سال 1957 از دانشگاه آگرا فوق‌لیسانس در زبان و ادبیات اردو را دریافت کرد. سال بعد از جامعه ملیه اسلامیه دهلی نو به درجه لیسانس تعلیم و تربیت دست یافت و در سال 1966 از دانشگاه اسلامی علیگره فوق لیسانس ادبیات فارسی گرفت و در سال 1972 در دانشگاه دهلی به درجه دکتری زبان و ادبیات فارسی نائل آمد. از 1959تا 1972 در دبیرستان‌های بمبئی و دهلی و از 1972 استاد‌یار زبان و ادبیات فارسی و از 1976 به عنوان استاد و رئیس گروه آموزشی مطالعات اسلامی- عربی و ایرانی در جامعه ملیه اسلامیه به تدریس و راهنمائی دانشجویان زبان و ادبیات فارسی مشغول شد. در 1976 به ایران رفت و به مدت سه ماه در زمینه زبان و ادبیات فارسی به تحقیق پرداخت. وی با انجمن ایندو- ایران، انجمن سراسری مدرسین زبان فارسی و کنگره سراسری مطالعات اسلامی هندی همکاری داشته و مقاله‌هائی هم درباره ادبیات هند و ایران برای این انجمن‌ها نگاشته است (1).
روز چهارشنبه 25/2/1387در محل خانه فرهنگ ایران در دهلی نو مراسمی برگزار شد و در آن جلسه با حضور نمایندگان دولت ایران و استادان و دانشجویان ادبیات زبان فارسی هندی از خدمات پروفسور شعیب اعظمی در زنده نگاه داشتن زبان فارسی در هندوستان قدر‌دانی شد و از کتاب پروفسور اعظمی به نام (گاهی گاهی باز‌خوان رونمائی شد و از شخصیت و خدمات علمی و ادبی پروفسور اعظمی در مطالعات ایران‌شناسی تجلیل به عمل آمد(2).
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
لطفا روی عکس بنر تبلیغاتی کلیک کنید تا برایتان شماره بگیرد
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید تا برای شما شماره بگیرد؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
نگاهی به آثار پروفسور اعظمی
1- امیر علیشیر نوائی جامعه دهلی، جامعه ملیه اسلامیه چاپ ژوئیه 1974.
2- سماع در دوره مولانا. اثر اسماعیل حاکمی (ترجمه) مارس 1974.
3- دهلی و شعر ادبیات دری در قرن چهاردهم چاپ در نشریه ادب کابل افغانستان 1975 به زبان فارسی.
4- عبید زاکانی چاپ شده در نشریه صبح امید بمبئی ژانویه 1975.
5- مولانا تالستائی (تولستو‌ی) تالیف دکتر محمد اسلامی ندوشن (ترجمه) نوامبر 1975.
6- حافظ شیرازی و امیر تیمور چاپ نوامبر 1977 در دهلی.
7- صحبت یار آخر شد، سفرنامه ایران. چاپ دهلی 1977.
8- فتوت از دکتر عبدالحسین زرین‌کوب (ترجمه) سپتامبر 1977.
9- جلال‌الدین مولوی و نظام‌الدین اولیاء چاپ دهلی ژوئیه 1978.
10- غزالی مشهدی تالیف سلمان عباسی در نشریه کتاب‌نما چاپ دهلی 1978"نقد و بررسی".
10- ادبیات ایران و پارسیان هند ترجمه از کتاب آقای فرهاد آبادانی چاپ اوت 1980 در دانشگاه جامعه ملیه اسلامیه.
11- چرا عینکی شدم؟تالیف رسول پرویزی. ترجمه چاپ شده در دهلی ژوئیه 1982.
14- شعر فارسی، میراث تمدن ایرانی چاپ دانشگاه جامعه دهلی 1983.
15- ادبیات فارسی به عهد سلاطین تُقلق. چاپ دهلی 1985.
16- شعر فارسی در آثار صوفیان اسلامی (به زبان فارسی) چاپ لکنهو.
17- قصه‌های بهرنگی. تالیف صمد بهرنگی (ترجمه).
18- ملامتیه و اهل ملامت. تالیف دکتر عبدالحسین زرین‌کوب (ترجمه) چاپ دهلی.
محمد اقبال Iqbal, Mohammad))
متولد 1894و متوفی در 1948 در شهر جالندهر (هندوستان) تخصص در زبان و ادبیات فارسی. پیش از آغاز مطلب شایان ذکر است که این خاور‌شناس غیر از دکتر محمد اقبال لاهوری است که قبلا شرح حال ایشان در همین سلسله مقالات آمده است. این محمد اقبال در دوازده اکتبر 1864 متولد شده و پس از دریافت مدارک تحصیلی ابتدائی و متوسطه معمول در هندوستان وارد دانشگاه اسلامی علیگره شده و از آن دانشگاه لیسانس علوم انسانی دریافت نمود و بعد وارد دانشگاه الله‌آباد شده فوق‌لیسانس خود را در رشته زبان عربی گذرانید و در سال 1918 با استفاده از بورس تحصیلی تحقیقاتی به انگلستان عزیمت نمود و پس از 4 سال تحصیل و تحقیق زیر نظر پروفسور ادوارد گرانویل براون از دانشگاه کمبریج موفق به اخذ درجه دکتری گردید و در ضمن زبان‌های عبری، سریانی، آلمانی و فرانسوی را نیز فراگرفت. در 1922به هندوستان برگشت و در مارس 1923 استاد زبان فارسی اورینتل کالج لاهور گردید و در 1942 مدیریت مجله اورینتل کالج را عهده‌دار شد. در اکتبر 1946 رئیس اورینتل کالج لاهور گردید و دو سال بعد در 21 ماه مه 1948 در لاهور در‌گذشت. (4).
مطلبی که لازم است گفته شود این است که اغلب خاورشناسان اهل پاکستان و هندوستان تا 1949 همگی اهل هند انگاشته می‌شدند ولی پس از تقسیم شبه قاره هند به هنگام استقلال به هند و پاکستان نسبت داده شده‌اند و دیگر اینکه زبان رسمی حکومتی و علمی و ادبی و تاریخی شبه قاره هند در درجه اول به زبان فارسی و در درجه بعد به زبان اردو نگاشته شده و این استعمار انگلیس بود که در زمان اشغال هندوستان زبان فارسی و اردو را به کنار زده و زبان انگلیسی را جانشین کردند و لذا زبان گفتار و بومی این نوع خاورشناسان دو کشور بویژه مسلمانان فارسی یا اردو بوده است.
نگاهی به آثار محمد اقبال در زمینه ادبیات فارسی:
1- خوشحال خان ختک شاعرجنگجوی افغان (Khushhal khan khattcak The Afghan Warrior Poet چاپ 1928.
2- مطالعه کلیات عماد فقیه کرمانی (َA Study of the Kulliyat of Emad-i- faqih of Kerman ) چاپ 1930.
3- مجموعه‌های معتبر رباعیات خیام (The Geniune Collections of the Rubaiyyat of Khayyam) چاپ 1933.
4- برخی نمونه‌های خوشنویسی قرآن از کتابخانه مشهد و راحت‌الصدور و آیةالسرور اثر نجم‌الدین ابو‌بکر محمد‌بن علی راوندی، ترتیب و تحشیه. گیب مموریال سیریز لندن 1921(همراه با یادداشت‌ها، واژه‌نامه و فهرست‌ها چاپ 1921. لیدن.
5- شاهنامی کا‌جغرافیه(جغرافیای شاهنامه) چاپ اورینتل کالج مگزین لاهور دانشگاه پنجاب 1926.
6- اخبار دول السلجوقیه. چاپ لاهور 1933 (تصحیح).
7- "نولدکی تئودور شاهنامی کی مآخذ (منابع شاهنامه) نشریه اورینتل کالج مگزین ج 1ش1 لاهور دانشگاه لاهور پنجاب 1942-1943(ترجمه به زبان اردو).
8- امام موفق نیشابوری مقالات منتخبه جلد 3 لاهور دانشگاه پنجاب چاپ 1967.
9- رباعیات خیام کا اور قدیم نسخه (نسخه قدیمی از رباعیات خیام) مقالات منتخبه نشریه ش1 دانشگاه پنجاب چاپ 1967.
10- فرخی پرمزید روشنی (مطالعاتی چند پیرامون فرخی) مقالات منخبه ش1 دانشگاه پنجاب لاهور چاپ 1967.
11- فردوسی کا مذهب (مذهب فردوسی) هفت مقاله چاپ کراچی 1967.
12- مثنوی صفانامه خواجه عماد فقیه کرمانی مقالات منتخبه دانشگاه لاهور پنجاب 1967.
13- نوروزنامه خیام مقالات منتخبه ش1 دانشگاه لاهور 1967.
14- فارسی تذکری (تذکره لطایف الخیال) اورینتل مگازین ش45 دانشگاه پنجاب 1969.
15- فرهنگ فارسی مین بعض اضافات. مقالات منتخبه ش2 دانشگاه لاهور پنجاب.
16- نوروز پر مزید نوت (یادداشت‌های چند پیرامون نوروز) مقالات منتخبه 2 دانشگاه لاهور پنجاب.
منابع وماخذ:
1- گروه مؤلفان ومترجمان: فرهنگ خاورشناسان جلد اول ص391-393 چاپ تهران 1376. از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- سایت رایزنی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو: مقاله "رونمای کتاب (گاهی گاهی باز خوان) اثر پروفسور شعیب اعظمی.
3- رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو مقاله " جلسه 52 انجمن ادبی بیدل دهلوی".
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
4- گروه مؤلفان و مترجمان: فرهنگ خاورشناسان جلد اول ص394 و محمد رستمی: ایران‌شناسان و ادبیات فارسی. ص528 چاپ تهران 1390 از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
 |
