شرق شناسی -104
دوشن- گیمن، ژاک (Duchesne- Guillemin Jacques)
این شرق‌شناس بلژیکی فرانسوی زبان متخصص در هند و ایران‌شناسی متولد 21 آوریل 1910 در شهر ژوبی-سور- موز) "Jupille- sur- Meuse" در کشور بلژیک بوده و پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدائی و متوسطه ابتدا زبان‌شناسی را نزد پروفسور (آنتوان میه /Antoine Millet) در مدرسه مطالعات عالیه و کولژ دوفرانس فرا گرفت. سپس سراغ درس هند‌شناسی رفت و استادانش در این درس سیلون لوی (Slyvain Levi ) و آلفرد فوشه (Alfred Foucher) و لوئی رنو (Louis Renou) بوده‌اند. سپس نزد لوئی ماریه (Louis Marries) زبان ارمنی باستان و دوباره نزد سیلون لوی زبان تُخاری (طُخاری) را آموخت و از انستیتوی مطالعات هند و انستیتوی زبان‌شناسی سربُن گواهی‌نامه دریافت کرد و همچنین از انستیتوی کاتولیک دیپلم زبان ارمنی قدیم گرفت.
درسال 1931 به اخذ درجه دکتری فقه‌اللغة قدیم از دانشگاه لوون (Louvain )در بلژیک نائل آمد و به پاریس برگشت و از 1933تا 1936 در آن جا اقامت کرد و زیر نظر امیل بنونیست به مطالعه متون قدیم ایرانی و اوستائی پرداخت و همچنین با راهنمائی او موفق به تکمیل رساله‌ای با عنوان "ترکیب اسمی در زبان اوستائی" و دریافت دیپلم از اکول پراتیک گردید. او نزد اوگوست مارتن ژولین بریکتو (Bricteux ) استاد زبان و تاریخ عبری، عربی، فارسی و ترکی در دانشگاه لیژ به فراگیری زبان فارسی وعربی پرداخت تا از این طریق شغلی دست و پا کند. در نتیجه در سال 1938 مدرس و در سال 1943 استاد و در سال 1964 استاد رسمی زبان‌های ایرانی باستان و فارسی در دانشگاه لیژ بلژیک شد و نیز به تدریس مجموعه دروسی با عنوان مطالعات هند و ایرانی اشتغال داشت. در طی سال‌های 1950-1951 استاد مهمان در دانشگاه لندن و از 1958-1959 استاد مهمان در دانشگاه کلمبیا و در سال 1962 در دانشگاه شیکاگو و 1967تا 1975 استاد مهمان در دانشگاه لوس‌آنجلس بود. این خاورشناس ارجمند در سال 1973در سمت سردبیر نشریه اکتا ایرانیکا اشتغال داشت و در سال 1974 از دانشگاه تهران دکترای افتخاری دریافت کرد. از 1978 عضو مکاتبه‌ای آکادمی کتیبه‌‌ها و ادبیات فرانسه بود. علاوه بر این‌ها وی عضو آکادمی سلطنتی دانمارک، سرپرست بخش بلژیکی فرانسه زبان انجمن بین‌المللی تاریخ ادیان و رئیس افتخاری کانون اروپائی مطالعات زردشتی بوده است. مقالات بسیاری درباره ایران، هند، رُم و یونان باستان در دانشنامه کوچک پاولی (Der Kleine Pauly ) و دائرة المعارف بریتانیکا نوشته است (1).این دانشمند ایران‌شناس در 12 فوریه 2012 در‌گذشت (2).
آقای نادر خبازی دولت‌آبادی طی مقاله (بررسی و نقد کتاب زردشت و جهان غرب) تالیف دوشن گیمن نوشته است که دوشن گیمن ژاک در حومه شهر لیژ بلژیک متولد شده و پدرش استاد دانشگاه و مادرش هنرمند بود. وی در آغاز جنگ اول جهانی والدین خود را از دست داد و پس از تحصیلات در بلژیک بورس تحصیلی و اقامت در پاریس گرفت وی ابتدا در زمینه هند‌شناسی تحقیق می‌کرد ولی پس از آشنائی با امیل بنونیست به متون تاریخی و باستانی زبان‌های ایرانی اشتیاق پیداکرد و پس از اتمام تحصیل در فرانسه به بلژیک برگشت و در دانشگاه لیژ زبان‌های فارسی و عربی را از پروفسور اوگوست بریکتو فرا‌گرفت. ولی استاد بریکتو در سال 1937 در‌گذشت و سال بعد دوشن گیمن جانشین او شد و سال‌ها در همان دانشگاه و دانشگاه‌های اروپا و آمریکا در زمینه های متنوعی تدریس نمود و دانشجویان زیادی را در زمینه مطالعات زبان‌های ایرانی از باستانی و میانه و جدید تربیت کرد. و در این زمینه‌ها مقالات زیادی در دانشنامه ایرانیکا نوشت (3).
دانشنامه ایرانیکا (Iranica) در شرح حال گیمن دوشن نوشته است که او وقتی که خیلی جوان بود مشتاق آموختن زبان‌ها شد. هنگامی که در دبیرستان تحصیل می‌کرد علاوه بر زبان‌های معاصر به آموختن زبان‌های لاتینی و یونانی هم پرداخت و ایشان زبان‌های کلاسیک و زبان‌شناسی تطبیقی زبان‌های هند و ایرانی را هم تحصیل کرد و دکترای خود را در رشته زبان‌شناسی در سال 1931 از دانشگاه لوین در بلژیک گذرانید و چون دانشمند جوانی بود بورسیه تحصیلی در پاریس به او تعلق گرفت و مدت دوسال در دانشگاه سربن پاریس تحقیقات خود را در زمینه زبان‌های هند و اروپائی تکمیل نمود و زبان ارمنی را هم آموخت. استادانش در این مرحله آنتوان میله و لوی سیلوین و لوئی رنو استادان مشهور بودند بعد از این مرحله کوشش‌های مطالعاتی خود را در مسائل ایران‌شناسی متمرکز کرد که بی‌شک مشوق او ایران‌شناس معروف امیل بنونیست استاد گیمن دوشن در آموزش اوستا و زبان پارسی باستان و زبان فارسی جدید و سغدی بوده است. گیمن پس از تحصیلات عمیق در ایران‌شناسی و زبان‌شناسی تطبیقی به بلژیک برگشت و در دانشگاه لیژ تنها دانشگاهی که زبان‌های ایرانی را در برنامه کار خود داشت مشغول تحصیل زبان عربی و فارسی شد و در سال 1938 پس از مرگ آگوست پریتکو جانشین او درسمت آموزش زبان اوستائی، فارسی باستان، میانه و عربی گردید. وی از سال 1943 که سمت پروفسوری یافت به کشورهای دیگر چه به عنوان استاد مهمان و یا استاد پاره وقت مسافرت نمود و در دانشگاه لندن بود که مباحثه علمی او با والتر بی‌هنینگ در موضوعات اسناد مانوی یافته شده در آسیای میانه سخت مورد توجه قرار گرفت و همچنین در این موقع به مطالعه و تحقیق در ادیان ایرانی پرداخت و در این زمینه یکی از مبرز‌ترین دانشمند جهان گردید و کتاب او درباره ادیان ایران باستان بهترین تحقیق او شناخته می‌شود. از موضوعات دیگر مورد تحقیق او نزدیکی و ارتباط فرهنگ و تمدن ایران با یونان و تاثیر فرهنگ و فلسفه ایرانی در یونان و دین یهود است. و از سوئی موضوعات هنر ایرانی مورد توجه و تحقیق اوست. با توجه به تحصیلات وتحقیقات او در زمینه‌های گوناگون ایران‌شناسی و هند‌شناسی با‌ید از علاقه او به موسیقی هم ذکری نمود، به طور مثال او در دوران جوانی فلوت می‌نواخت و این علاقه او به موسیقی هر‌گز ترک نشد و در زمانی که در دانشگاه لیژ بود در ارکستر موسیقی دانشگاه عضو بود و همسرش هم به نام مارسل دوشن گیمن (1907-1997) موسیقی‌شناس و اهل موسیقی بود (4).
نگاهی بر آثار مهم ایران‌شناسی دوشن گیمن:
1- اهورا میترا (Ahura Mithra) چاپ 1936.
2- فریدون اوستائی چاپ 1936.
3- همکاری‌ها در تهیه فرهنگ لغت ایرانی چاپ 1941.
4- تُخاری چاپ 1944.
5- تولد امشاسپندان (نقد وبررسی). چاپ 1945 پاریس.
6- نیایش در ایران باستان چاپ بروکسل 1949.
7- ایران باستان چاپ 1950 بروکسل.
8- یسنا 35 و تقویم ایرانی (Yasna 45 and the Iranian Calendar).چاپ 1950.
9- اصالت زردشت چاپ پاریس 1951.
10- اورمزد و اهریمن چاپ 1955. پاریس که به وسیله دکتر عباس باقری به فارسی ترجمه شده و در سال 1378 از طرف انتشارات فرزان روز چاپ شده است.
11- انسان در دین ایرانی چاپ دررم 1955.
12- حکمت ایرانی در جامعه یونانی چاپ 1956.
13- دین ایرانی چاپ نیو‌یورک و لندن.1959 13-پاسخ غرب به زردشت چاپ 1958 (The Western Responses to Zoroastra ) این کتاب با عنوان و مشخصات زیر به فارسی ترجمه و چاپ شده است "زردشت و جهان غرب" ترجمه مسعود رجب‌نیا تهران انجمن فرهنگ ایران باستان 1350. چاپ دوم انتشارات هیرمند در تهران و بار دیگر به وسیله آقای تیمور قادری به فارسی ترجمه و انتشارات مهتاب آنرا در سال 1387 در تهران منتشر نموده است.
14- دین ایران باستان چاپ 1957 توکیو.
15- سرود اوستائی برای میترا ( The Avesten Hymn to Mithra) چاپ کامبریج لندن 1959.
16- زردشت ترجمه و تدوین بیژن غیبی چاپ نمودار در شهر بیل فیلد (Beielefeld ) آلمان 1989/1368 که حاوی سه مقاله است درباره زردشت که یکی از مقالات از دوشن گیمن است.
17-قطعات کوچک ایرانی چاپ 1961.
18- گات‌های زردشت چاپ 1961. این کتاب به قلم مرتضی ثاقب‌فر به فارسی ترجمه و در سال 1393 از طرف انتشارات شور‌آفرین در تهران چاپ شده است. این کتاب بار دیگر به قلم دکتر آبتین ساسان‌فر به فارسی برگردان شده و انتشارات بهجت در سال 1383 جلد اول آنرا انتشار داده است.
19- پنجاه سال پژوهش در ایران باستان چاپ ویسبادن 1962.
20- دین ایران باستان چاپ بمبئی 1973 این کتاب با ترجمه فارسی خانم رویا منجم در سال 1375 از طرف انتشارات فکر روز در تهران چاپ و منتشر شده است.
21- اوستا، زردشت، آئین زردشتی، ادبیات زردشتی چاپ شده در دانشنامه بریتانیکا 1965.
22- ایران‌شناسان بلژیکی در ایران چاپ 1969.
23- مجموعه خلاصه مقالات 1- فقه اللغة وتاریخ ایران چاپ 1974 تهران.
24- مجموعه مقالات جلد دو زردشت و دین او چاپ 1975. لیدن.
25- مجموعه خلاصه مقالات ج 3 ایران، یونان، اسرائیل چاپ تهران 1978. در خاتمه معرفی چند کتاب دوششن گیمن که به زبان فارسی ترجمه وچاپ شده‌اند.
26- تاملاتی درباره زردشت فصلنامه ایران نامه ش33 زمستان 1369.26- بررسی آرائ گوناگون درباره زردشت ترجمه آرزو رسولی فصلنامه فرهنگستان ش16 تیرماه 1383.
27- بررسی تاثیر شاخصه‌های جهان‌بینی ایرانی بر فلوطین و فلسفه نو افلاطونی نوشته رضا مهریزی 25 ژانویه 2019 سایت خانه آزاد‌گاه.
منابع و ماخذ:
1- گروه مؤلفان و مترجمان، فرهنگ خاورشناسان ج4 ص202-204 چاپ تهران 1388 و محمد رستمی ایران‌شناسان و ادبیات فارسی، ص615-616 چاپ تهران 1390 هر دو کتاب از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- ویکی‌پدیای فارسی مقاله دوشن گیمن.
3- نادر خبازی دولت‌آبادی "بررسی کتاب زردشت وجهان غرب" بر‌گرفته از سایت (Ensani.ir/fa/Dowonlaod).
4- دانشنامه ایرانیکا (Iranica ). مدخل دوشن گیمن.
دوشن- گیمن، ژاک (Duchesne- Guillemin Jacques)
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
درسال 1931 به اخذ درجه دکتری فقه‌اللغة قدیم از دانشگاه لوون (Louvain )در بلژیک نائل آمد و به پاریس برگشت و از 1933تا 1936 در آن جا اقامت کرد و زیر نظر امیل بنونیست به مطالعه متون قدیم ایرانی و اوستائی پرداخت و همچنین با راهنمائی او موفق به تکمیل رساله‌ای با عنوان "ترکیب اسمی در زبان اوستائی" و دریافت دیپلم از اکول پراتیک گردید. او نزد اوگوست مارتن ژولین بریکتو (Bricteux ) استاد زبان و تاریخ عبری، عربی، فارسی و ترکی در دانشگاه لیژ به فراگیری زبان فارسی وعربی پرداخت تا از این طریق شغلی دست و پا کند. در نتیجه در سال 1938 مدرس و در سال 1943 استاد و در سال 1964 استاد رسمی زبان‌های ایرانی باستان و فارسی در دانشگاه لیژ بلژیک شد و نیز به تدریس مجموعه دروسی با عنوان مطالعات هند و ایرانی اشتغال داشت. در طی سال‌های 1950-1951 استاد مهمان در دانشگاه لندن و از 1958-1959 استاد مهمان در دانشگاه کلمبیا و در سال 1962 در دانشگاه شیکاگو و 1967تا 1975 استاد مهمان در دانشگاه لوس‌آنجلس بود. این خاورشناس ارجمند در سال 1973در سمت سردبیر نشریه اکتا ایرانیکا اشتغال داشت و در سال 1974 از دانشگاه تهران دکترای افتخاری دریافت کرد. از 1978 عضو مکاتبه‌ای آکادمی کتیبه‌‌ها و ادبیات فرانسه بود. علاوه بر این‌ها وی عضو آکادمی سلطنتی دانمارک، سرپرست بخش بلژیکی فرانسه زبان انجمن بین‌المللی تاریخ ادیان و رئیس افتخاری کانون اروپائی مطالعات زردشتی بوده است. مقالات بسیاری درباره ایران، هند، رُم و یونان باستان در دانشنامه کوچک پاولی (Der Kleine Pauly ) و دائرة المعارف بریتانیکا نوشته است (1).این دانشمند ایران‌شناس در 12 فوریه 2012 در‌گذشت (2).
آقای نادر خبازی دولت‌آبادی طی مقاله (بررسی و نقد کتاب زردشت و جهان غرب) تالیف دوشن گیمن نوشته است که دوشن گیمن ژاک در حومه شهر لیژ بلژیک متولد شده و پدرش استاد دانشگاه و مادرش هنرمند بود. وی در آغاز جنگ اول جهانی والدین خود را از دست داد و پس از تحصیلات در بلژیک بورس تحصیلی و اقامت در پاریس گرفت وی ابتدا در زمینه هند‌شناسی تحقیق می‌کرد ولی پس از آشنائی با امیل بنونیست به متون تاریخی و باستانی زبان‌های ایرانی اشتیاق پیداکرد و پس از اتمام تحصیل در فرانسه به بلژیک برگشت و در دانشگاه لیژ زبان‌های فارسی و عربی را از پروفسور اوگوست بریکتو فرا‌گرفت. ولی استاد بریکتو در سال 1937 در‌گذشت و سال بعد دوشن گیمن جانشین او شد و سال‌ها در همان دانشگاه و دانشگاه‌های اروپا و آمریکا در زمینه های متنوعی تدریس نمود و دانشجویان زیادی را در زمینه مطالعات زبان‌های ایرانی از باستانی و میانه و جدید تربیت کرد. و در این زمینه‌ها مقالات زیادی در دانشنامه ایرانیکا نوشت (3).
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
لطفا روی عکس بنر تبلیغاتی کلیک کنید تا برایتان شماره بگیرد
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید تا برای شما شماره بگیرد؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
1- اهورا میترا (Ahura Mithra) چاپ 1936.
2- فریدون اوستائی چاپ 1936.
3- همکاری‌ها در تهیه فرهنگ لغت ایرانی چاپ 1941.
4- تُخاری چاپ 1944.
5- تولد امشاسپندان (نقد وبررسی). چاپ 1945 پاریس.
6- نیایش در ایران باستان چاپ بروکسل 1949.
7- ایران باستان چاپ 1950 بروکسل.
8- یسنا 35 و تقویم ایرانی (Yasna 45 and the Iranian Calendar).چاپ 1950.
9- اصالت زردشت چاپ پاریس 1951.
10- اورمزد و اهریمن چاپ 1955. پاریس که به وسیله دکتر عباس باقری به فارسی ترجمه شده و در سال 1378 از طرف انتشارات فرزان روز چاپ شده است.
11- انسان در دین ایرانی چاپ دررم 1955.
12- حکمت ایرانی در جامعه یونانی چاپ 1956.
13- دین ایرانی چاپ نیو‌یورک و لندن.1959 13-پاسخ غرب به زردشت چاپ 1958 (The Western Responses to Zoroastra ) این کتاب با عنوان و مشخصات زیر به فارسی ترجمه و چاپ شده است "زردشت و جهان غرب" ترجمه مسعود رجب‌نیا تهران انجمن فرهنگ ایران باستان 1350. چاپ دوم انتشارات هیرمند در تهران و بار دیگر به وسیله آقای تیمور قادری به فارسی ترجمه و انتشارات مهتاب آنرا در سال 1387 در تهران منتشر نموده است.
14- دین ایران باستان چاپ 1957 توکیو.
15- سرود اوستائی برای میترا ( The Avesten Hymn to Mithra) چاپ کامبریج لندن 1959.
16- زردشت ترجمه و تدوین بیژن غیبی چاپ نمودار در شهر بیل فیلد (Beielefeld ) آلمان 1989/1368 که حاوی سه مقاله است درباره زردشت که یکی از مقالات از دوشن گیمن است.
17-قطعات کوچک ایرانی چاپ 1961.
18- گات‌های زردشت چاپ 1961. این کتاب به قلم مرتضی ثاقب‌فر به فارسی ترجمه و در سال 1393 از طرف انتشارات شور‌آفرین در تهران چاپ شده است. این کتاب بار دیگر به قلم دکتر آبتین ساسان‌فر به فارسی برگردان شده و انتشارات بهجت در سال 1383 جلد اول آنرا انتشار داده است.
19- پنجاه سال پژوهش در ایران باستان چاپ ویسبادن 1962.
20- دین ایران باستان چاپ بمبئی 1973 این کتاب با ترجمه فارسی خانم رویا منجم در سال 1375 از طرف انتشارات فکر روز در تهران چاپ و منتشر شده است.
21- اوستا، زردشت، آئین زردشتی، ادبیات زردشتی چاپ شده در دانشنامه بریتانیکا 1965.
22- ایران‌شناسان بلژیکی در ایران چاپ 1969.
23- مجموعه خلاصه مقالات 1- فقه اللغة وتاریخ ایران چاپ 1974 تهران.
24- مجموعه مقالات جلد دو زردشت و دین او چاپ 1975. لیدن.
25- مجموعه خلاصه مقالات ج 3 ایران، یونان، اسرائیل چاپ تهران 1978. در خاتمه معرفی چند کتاب دوششن گیمن که به زبان فارسی ترجمه وچاپ شده‌اند.
26- تاملاتی درباره زردشت فصلنامه ایران نامه ش33 زمستان 1369.26- بررسی آرائ گوناگون درباره زردشت ترجمه آرزو رسولی فصلنامه فرهنگستان ش16 تیرماه 1383.
27- بررسی تاثیر شاخصه‌های جهان‌بینی ایرانی بر فلوطین و فلسفه نو افلاطونی نوشته رضا مهریزی 25 ژانویه 2019 سایت خانه آزاد‌گاه.
منابع و ماخذ:
1- گروه مؤلفان و مترجمان، فرهنگ خاورشناسان ج4 ص202-204 چاپ تهران 1388 و محمد رستمی ایران‌شناسان و ادبیات فارسی، ص615-616 چاپ تهران 1390 هر دو کتاب از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- ویکی‌پدیای فارسی مقاله دوشن گیمن.
3- نادر خبازی دولت‌آبادی "بررسی کتاب زردشت وجهان غرب" بر‌گرفته از سایت (Ensani.ir/fa/Dowonlaod).
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
4- دانشنامه ایرانیکا (Iranica ). مدخل دوشن گیمن.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
 |
