شرقشناسی-113
ولادیمیر ساریونویچ، پوتوریدزه(Vladimir Sardionovich puturidze) این شرقشناس از اهالی جمهوری گرجستان و متولد 8 ماه مه 1893 در شهر کوتاءیسی (Kutaisi) بود. وی پس از تحصیلات مقدماتی آن روزگار به دانشگاه رفت و در سال 1917 از دانشکده زبانهای شرقی دانشگاه پتروگراد فارغالتحصیل شد و سپس بدون دفاع از رساله پایاننامه دکتر علوم زبانشناسی گردید. از 1917تا 1930 مدرس آموزشگاههای متوسطه و از سال 1930 تا 1960 کارمند علمی بخش قفقاز در انستیتوی باستانشناسی آکادمی علوم روسیه انستیتوی قفقازشناسی و انستیتوی زبان، تاریخ و فرهنگ مادی بود و در ضمن از 1935 تا 1960 استادی دانشگاه دولتی تفلیس را بعهده داشت و از 1960تا 1966 کارمند ارشد علمی انستیتو شرقشناسی آکادمی علوم جمهوری گرجستان و رئیس بخش زبانشناسی ایرانی بود این خاورشناس در 23 آوریل سال 1966 درگذشت (1).
جمشید گیو ناشویلی گرجستانی که خود از خاورشناسان ایرانشناس است در مقاله "ایرانشناسی در گرجستان" مینویسد یکی از نخستین دانشمندان گرجی که به مطالعه دامنهدار و ترجمه منابع تاریخی فارسی دست زد ولادیمر پوتوریدزه (1893-1966 ) بود. او در بسیاری از آثار تاریخی وجغرافیائی مؤلفان ایرانی تحقیق و مطالعه کرده و اطلاعات مفیدی درباره گرجستان و سایر نواحی قفقاز به دست آورده و ترجمه آنها را با حواشی و تفسیر و توضیحات به چاپ رسانیده است. مخصوصا این نکته را باید خاطرنشان ساخت که پوتوریدزه در گنجینهها و کتابخانههای گرجستان اسناد و مدارک فارسی بسیاری کشف کرده و پس از بررسی علمی آنها را در دسترس عموم قرار داده است. این پژوهشگر جمعا 136 سند رسمی مربوط به دوره سلطنت پادشاهان صفوی درباره نصب اشخاص به مشاغل، عطیهها و انعامها، شیوههای دریافت مالیاتها را با ترجمه و توضیحات لازم در چهار جلد با عنوان اسناد تاریخی فارسی در مخازن و کتابخانه گرجستان 1961تا 1977 منتشر کرده است. پوتوریدزه درسال 1955 اسنادی را که به دو زبان فارسی وگرجی تدوین شده به چاپ رسانیده است. این دانشمند ارجمند اطلاعات درباره گرجستان را از حدودالعالم، تالیفات استخری، حمدالله قزوینی، حاجی مهدی قلی قاجار، محمد طاهر و دیگران نیز استخراج و ترجمه کرده است. پوتوریدزه در بایگانی موزه گرجستان نسخه خطی منحصر به فرد فارسی تاریخ صفی (تاریخ ایران تا انعقاد عهدنامه ترکمن چای در سال1828) از میرزا یوسف قرهباقی را یافته و توصیف کرده است. از دیگر کارهای تحقیقاتی درخور توجه این پژوهشگر بزرگوار کتابهای زیر را میتوان نام برد. اطلاعات حسن روملو درباره گرجستان (متن فارسی ترجمه گرجی به اهتمام و پوتو ریدزه توضیحات و حواشی از ر.کیکنازده 1966. اطلاعات اسکندر منشی درباره گرجستان 1969.
فعالیت و پوتو ریدزه در واقع برای بررسی مسائل تاریخ قرون وسطای گرجستان و روابط سیاسی و فرهنگی این کشور با دول همجوارش پایه ماخذشناسی استواری بنا نهاده است. سنت حسنه استاد و پوتوریدزه را دستپروردگان او با موفقیت ادامه دادند. یکی از شاگردان پر کار و با استعداد او، متخصص گرانقدر تاریخ قرون وسطی و روابط گرجستان با ایران، ر.کیکنادزه (1989-1923)R.Kiknadze است. بصیرت و اطلاع و تسلط او بر منابع و ماخذ تاریخی گرجی و فارسی همراه با ژرفاندیشی این امکان را به اوداد که در روشهای علمی ماخذشناسی گرجی تحقیقات جالبی به عمل آورد. از جمله کتابهای او در این زمینه است، مسائل ماخذشناسی تاریخ گرجستان 1982 و مسائل نظری ماخذشناسی 1988 با همکاری گ. آلاسانیا .(2).
مگالی تودوا خاورشناس گرجستانی که شرح حالش در همین سلسله مقالات آمده درباره "پوتوریدزه" چنین اظهار نظر کرده و نوشته است که در بین دانشمندان بزرگی که خدمت بزرگی به این مبحث علمی مهم (نسخههای خطی) کردهاند در وحله اول نام مرحوم ولادیمیر پوتوریدزه را باید ذکر کرد. وی یکی از پایهگذاران ایرانشناسی در گرجستان محسوب میشود از سالهای دانشجوئی، او علاقه مخصوصی به بررسی مسائل مناسبات متقابل فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بین گرجستان و ایران به استناد منابع و مدارک من جمله فرامین شاهان عطف و صرف مینمود مخصوصا کارهای او را در کشف و بررسی علمی و انتشار اسناد رسمی فارسی باید ثمربخش دانست. اثر اساسی استاد پوتوریدزه موسوم به "اسناد تاریخی گرجی فارسی" در سال 1955 منتشر گردید (3).
1- گزیدههای ابتدائی از زبان فارسی چاپ 1935.
2- زبان ایرانی چاپ 1936.
3- متن فارسی و ترجمه فارسی "دُره نادره " تاریخ حاجی مهدی قلی. چاپ تفلیس 1942.
4-تاریخ صافی اثر میرزا یوسف قره باقی چاپ 1951.
5- مدارک تاریخی گرجی- فارسی (تدارک متن ترجمه وتعلیقات)چاپ 1955.
6- اسناد تاریخی فارسی موجود در بایگانی مرکزی تاریخ و موزه دولتی گرجستان چاپ 1957.
7- اسناد تاریخی فارسی در مخزنهای قدیمی گرجستان. چاپ 1958.
8- تفسیر دو متن از منظومه ویس ورامین چاپ تفلیس 1959.
9- نامههای خانهای گرجستان به شاهان گرجستان. چاپ 1960 در تفلیس.
10- رستمخان ساکادزه سپهسالار ایران چاپ 1966. تفلیس.
11- نوشتههای اسکندر منشی درباره گرجستان (متن فارسی وترجمه به گرجی و مقدمه) چاپ 1969.
12- واژگان گرجی- عربی - فارسی چاپ 1941.
13- گزیدههای فارسی همراه با واژگان چاپ 1940. اطلاعات حسن روملو درباره گرجستان (متن فارسی.ترجمه گرجی به اهتمام و.پوتو ریدزه. توضیحات و حواشی از ر.کیکنادزه چاپ 1966.
14- ترجمه گرجی قدیمی ویس و رامین چاپ شده در مجله مهر سال چهارم تهران 1315.
15- اسناد تاریخی فارسی در کتابخانههای گرجستان ترجمه ریحانه آماده. چاپ 1395 تهران ناشر مجمع ذخائر اسلامی.
منابع وماخذ:
1- ماخذ شماره 1 ص389-390 و گروه مؤلفان و مترجمان: فرهنگ خاور شناسان جلد 3 ص200 چاپ تهران 1386 ناشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- جمشید گیوناشویلی: مقاله ایرانشناسی در گرجستان سایت پرتال جامع علوم انسانی که اصل مقاله در مجله نشر دانش ش87 ص17-28 چاپ شده است.
3- ماگالی تودوا و اسماعیل شمس مقاله "مجموعه فرامین شاهان ایرانی در مخاذن بایگانی گرجستان چاپ تفلیس 1989. مجله نقد و بررسی کتاب ش 7 سال 1369 تهران مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی سایت پرتال جامع علوم انسانی متعلق به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ولادیمیر ساریونویچ، پوتوریدزه(Vladimir Sardionovich puturidze) این شرقشناس از اهالی جمهوری گرجستان و متولد 8 ماه مه 1893 در شهر کوتاءیسی (Kutaisi) بود. وی پس از تحصیلات مقدماتی آن روزگار به دانشگاه رفت و در سال 1917 از دانشکده زبانهای شرقی دانشگاه پتروگراد فارغالتحصیل شد و سپس بدون دفاع از رساله پایاننامه دکتر علوم زبانشناسی گردید. از 1917تا 1930 مدرس آموزشگاههای متوسطه و از سال 1930 تا 1960 کارمند علمی بخش قفقاز در انستیتوی باستانشناسی آکادمی علوم روسیه انستیتوی قفقازشناسی و انستیتوی زبان، تاریخ و فرهنگ مادی بود و در ضمن از 1935 تا 1960 استادی دانشگاه دولتی تفلیس را بعهده داشت و از 1960تا 1966 کارمند ارشد علمی انستیتو شرقشناسی آکادمی علوم جمهوری گرجستان و رئیس بخش زبانشناسی ایرانی بود این خاورشناس در 23 آوریل سال 1966 درگذشت (1).
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
فعالیت و پوتو ریدزه در واقع برای بررسی مسائل تاریخ قرون وسطای گرجستان و روابط سیاسی و فرهنگی این کشور با دول همجوارش پایه ماخذشناسی استواری بنا نهاده است. سنت حسنه استاد و پوتوریدزه را دستپروردگان او با موفقیت ادامه دادند. یکی از شاگردان پر کار و با استعداد او، متخصص گرانقدر تاریخ قرون وسطی و روابط گرجستان با ایران، ر.کیکنادزه (1989-1923)R.Kiknadze است. بصیرت و اطلاع و تسلط او بر منابع و ماخذ تاریخی گرجی و فارسی همراه با ژرفاندیشی این امکان را به اوداد که در روشهای علمی ماخذشناسی گرجی تحقیقات جالبی به عمل آورد. از جمله کتابهای او در این زمینه است، مسائل ماخذشناسی تاریخ گرجستان 1982 و مسائل نظری ماخذشناسی 1988 با همکاری گ. آلاسانیا .(2).
مگالی تودوا خاورشناس گرجستانی که شرح حالش در همین سلسله مقالات آمده درباره "پوتوریدزه" چنین اظهار نظر کرده و نوشته است که در بین دانشمندان بزرگی که خدمت بزرگی به این مبحث علمی مهم (نسخههای خطی) کردهاند در وحله اول نام مرحوم ولادیمیر پوتوریدزه را باید ذکر کرد. وی یکی از پایهگذاران ایرانشناسی در گرجستان محسوب میشود از سالهای دانشجوئی، او علاقه مخصوصی به بررسی مسائل مناسبات متقابل فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بین گرجستان و ایران به استناد منابع و مدارک من جمله فرامین شاهان عطف و صرف مینمود مخصوصا کارهای او را در کشف و بررسی علمی و انتشار اسناد رسمی فارسی باید ثمربخش دانست. اثر اساسی استاد پوتوریدزه موسوم به "اسناد تاریخی گرجی فارسی" در سال 1955 منتشر گردید (3).
کتابها و مقالات مهم تحقیقی پوتوریدزه در زمینه ایرانشناسی:
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
لطفا روی عکس بنر تبلیغاتی کلیک کنید تا برایتان شماره بگیرد
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید تا برای شما شماره بگیرد؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
4-تاریخ صافی اثر میرزا یوسف قره باقی چاپ 1951.
5- مدارک تاریخی گرجی- فارسی (تدارک متن ترجمه وتعلیقات)چاپ 1955.
6- اسناد تاریخی فارسی موجود در بایگانی مرکزی تاریخ و موزه دولتی گرجستان چاپ 1957.
7- اسناد تاریخی فارسی در مخزنهای قدیمی گرجستان. چاپ 1958.
8- تفسیر دو متن از منظومه ویس ورامین چاپ تفلیس 1959.
9- نامههای خانهای گرجستان به شاهان گرجستان. چاپ 1960 در تفلیس.
10- رستمخان ساکادزه سپهسالار ایران چاپ 1966. تفلیس.
11- نوشتههای اسکندر منشی درباره گرجستان (متن فارسی وترجمه به گرجی و مقدمه) چاپ 1969.
12- واژگان گرجی- عربی - فارسی چاپ 1941.
13- گزیدههای فارسی همراه با واژگان چاپ 1940. اطلاعات حسن روملو درباره گرجستان (متن فارسی.ترجمه گرجی به اهتمام و.پوتو ریدزه. توضیحات و حواشی از ر.کیکنادزه چاپ 1966.
14- ترجمه گرجی قدیمی ویس و رامین چاپ شده در مجله مهر سال چهارم تهران 1315.
15- اسناد تاریخی فارسی در کتابخانههای گرجستان ترجمه ریحانه آماده. چاپ 1395 تهران ناشر مجمع ذخائر اسلامی.
منابع وماخذ:
1- ماخذ شماره 1 ص389-390 و گروه مؤلفان و مترجمان: فرهنگ خاور شناسان جلد 3 ص200 چاپ تهران 1386 ناشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2- جمشید گیوناشویلی: مقاله ایرانشناسی در گرجستان سایت پرتال جامع علوم انسانی که اصل مقاله در مجله نشر دانش ش87 ص17-28 چاپ شده است.
لطفا روی عکس تبلیغاتی کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
3- ماگالی تودوا و اسماعیل شمس مقاله "مجموعه فرامین شاهان ایرانی در مخاذن بایگانی گرجستان چاپ تفلیس 1989. مجله نقد و بررسی کتاب ش 7 سال 1369 تهران مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی سایت پرتال جامع علوم انسانی متعلق به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
لطفا روی عکس تبلیغات زیر کلیک کنید؛ ادامه مطلب پس از این تبلیغات
 |
