نمونههای زرتشتی، به عنوان اعضای ضروری و مرکزی خوشه ایرانی مرکزی هستند
سرانجام یک بررسی کاملا علمی جامع و کامل در پائیز ۲۰۱۹ در زمینه قومیتی، نژادی و ملتی صورت گرفته که نشان میدهد حتی با نفوذ ژنتیکی همسایگان، آنچه هنوز از ایران در داخل مرز باقی مانده، بسیار همگون و از یک ریشه است.
این تحقیقات که توسط "پولز ژنتیکز" منتشر شده دهها بررسی آماری، جدولی، نموداری را همراه با ریز توضیحات روی وبسایت خود به نمایش گذاشته است.
حکم علمی و ژنی از ۱۱ قوم ایرانی: فارس، آذری، کرد، لر، قشقائی، شمالی، جنوبی همگی با حداقل تفاوت از ریشه زرتشتی هستیم
ایران علیرغم وسعت، موقعیت جغرافیایی و نفوذ فرهنگی گذشته تا حد زیادی نقطه کوری برای مطالعات ژنتیکی جمعیت انسانی بوده است. با در دسترس بودن اطلاعات ژنتیکی پراکنده در مورد جمعیت ایران و شناسایی سطوح ژنومی و جغرافیایی، آن را بر اساس ۱,۰۲۱ نمونه از ۱۱ گروه قومی دنبال کردیم. ما نشان میدهیم که ایرانیها، در حالی که به جمعیتهای همسایه خود نزدیک هستند، تنوع ژنتیکی متمایز و سازگار با تداوم ژنتیکی بلند مدت، ناهمگونی بالا و سطوح مختلف خویشاوندی را دارند و به گروههای مشابه و چندین گروه مخلوط تقسیم میشوند که پذیرش زبانهای متعددی را تجربه کردهاند. یافتههای ما ایران را به منبع مهمی برای تنوع ژنتیکی انسان در آسیای غربی و مرکزی تبدیل میکند.
مجموعه دادههایی که به درستی کنترل شدهاند، شامل ۱,۰۲۱ فرد و ۸۲۹,۷۷۹ نشانگر اتوزومال از محل ژنتیکی ایران میباشد که در دسترس همگانیست. دسترسی به دادهها منحصرا به تجزیه و تحلیل ژنتیکی جمعیت محدود میشود. درخواستهای دسترسی به دادههای این تحقیقات باید به کمیته اختصاصی دسترسی به دادهها (DAC)، شاهین آخوندزاده، استاد علوم اعصاب، گروه روانپزشکی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات پزشکی روان-تنی، بیمارستان روزبه، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران ارسال شود. این مطالعات با حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بنیاد ملی علوم ایران انجام شده است.
این مطالعه نشان میدهد فقط در جزایر جنوبی ایران، باریکهای در شمال شرق و جنوب شرق جمعیت ایران تحت تاثیر ژنی همسایگانش قرار دارد. این سه گروه به ترتیب تحت تاثیر اعراب، ترکمنها، سیستانیها و بلوچها هستند. از سوی دیگر همسایگان ایران، حتی در قطر و امارات از نظر ژنتیکی تحت تاثیر ژنهای ایرانی قرار گرفتهاند. ارتفاعات ایران از زمان پراکنده شدن انسانهای امروزی از آفریقا به خارج از آن، به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی خود، از جمله: گروههای هند - اروپایی مانند سکاها، مادها و پارسها، تهاجم یونانیان، ورود اعراب در قرن هفتم و نیز مغولان در چهارراه مهاجرتهای انسانی قرار گرفته است.
ترکیب جمعیت امروزی
جمعیت امروز ایران متشکل از گروههای قومی، مذهبی و زبانی متعددی است که به طور عمده شامل فارسها (۶۵٪ در سال ۲۰۰۸)، آذریهای ایرانی (۱۶٪)، کردهای ایرانی (۷٪)، لرهای ایرانی (۶٪)، عربهای ایرانی (۲٪)، بلوچهای ایرانی (۲٪)، ترکمنهای ایرانی (۱٪)، قشقاییها و سایر گروههای قبیلهای ترک زبان (۱٪) و همچنین ارمنیها، آشوریها، گرجیها، یهودیان، زرتشتیان (همگی کمتر از ۱٪) میباشد. سخنگویان به زبان ایرانی یعنی، هند - اروپایی، زبان یا لهجههای زبانی (مانند فارسی، کردی، لری، بلوچی) بسیار بیشتر از سخنگویان یک زبان ترکی یا زبان سامی هستند.
دیانای چه میگوید؟
مطالعات بر روی نمونههای پراکنده دیانای (DNA) باستانی (aDNA) از دوران نوسنگی اولیه تا کالکلتیک در ایران، وجود جمعیتهایی با تمایز ژنتیکی بالا را نشان میدهد که اجداد آنها اروپاییها نبودهاند (مترجم: موسوم به آریاییهایی که از شمال دریاچه خزر به جنوب مهاجرت کردهاند)، اما در مورد نمونههایی از کوههای زاگرس، قرابتهایی با زرتشتیان را نشان دادهاند. مطالعات متمرکز منطقهای بیشتر بر روی ایران، بر اساس نشانگرهای تک والدینی مانند "هاپلوتیپهای" کروموزومی Y و هاپلوتیپهای نشانگر تکرار جفت (دو پشته) کوتاه (STR) و نیز هاپلوگروههای میتوکندری (mtDNA)، درجات بالایی از تنوع ژنتیکی را در جمعیت ایرانی تایید کرده است. تعدادی از مطالعات با استفاده از دادههای ژنوم یا دادههای ژنوتیپ گسترده اگزومی، نمونههایی از جمعیتهایی را که میتوان به عنوان نمونهای برای گروههای قومی در ایران از کشورهای اطراف در نظر گرفت، مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
بافت اقوام
از ۱۱ گروه قومی ایرانی، ۷ گروه با ژنتیکی قابل تمیز دادن بودند که شامل ایرانیان عرب و آذریهای ایرانی و گیلکی و کرد و مازندرانی و لر و فارس هستند. تجزیه و تحلیل MDS نشان میدهد همه این اقوام حول یک "خوشه ایرانی مرکزی" به نام سیآیسی (CIC) قرار دارند. این محوریت با نزدیکی بسیار زیاد حتی شامل عربهای ایرانی و آذریهای ایرانیست، تنها چهار گروه دیگر مانند بلوچهای ایرانی، جزیرهنشینان خلیج فارس، سیستانیها و ترکمنها هم با کمی فاصله به همین خوشه ایرانی مرکزی وابستهاند. کلیه این جمعیتها بهعنوان جمعیتهایی بهشدت درهم آمیخته و با مشارکت جمعیتهای اجدادی مختلف شناخته میشوند، در حالیکه بهطور چشمگیری بعنوان متفاوت از این خوشه و از یکدیگر معرفی میشوند اما همیشه همه آنها همجهت و به سمت خوشه ایرانی مرکزی قرار دارند به جز بلوچها و سیستانیها که تا حدی همپوشانی داشتند.
نمونههای زرتشتی، به عنوان اعضای ضروری و مرکزی خوشه ایرانی مرکزی هستند. زرتشتیان با بافتی دیگر در "پارسیان" در هندوستان و پاکستان نیز دیده میشوند.
خوشهبندی؛ ایرانیان از کجا آمدهاند
خوشه ایرانیان از نزدیکان خوشه اروپاییهاست و به نوعی هم خوشه هستند، در حالی که ترکمنهای ایرانی درجات مشابه و در عین حال مشخصی از ترکیب با سایر خوشهها را در مقایسه با سایر خوشههای جمعیتی در جنوب آسیا نشان میدهند. این درجه برای بلوچها، سیستانیها و جزیره نشینان خلیج فارس کمتر مشخص بود، با این که گروه دوم گرایش مشخصی را نسبت به آفریقاییهای صحرای جنوبی و هممحلیسازی با نمونههای متعدد آمریکای لاتین نشان میدهد، به ویژه که اکنون عربهای ایرانی نشان دادهاند که از خوشه ایرانی مرکزی به طرف جمعیتهای آفریقایی صحرای جنوبی، تفکیک پیدا کردهاند. عربهای ایرانی نیز حتی از دیگر جمعیتهای عرب در غرب آسیا و شمال آفریقا، متمایز به نظر میرسند.
اثبات استحکام خوشهبندی ایرانی نشان از نزدیک همه گروههای ایرانی با اروپاییها دارد که همیشه به ایرانیها نزدیکترین بودهاند. میتوان از نفوذ نیاکان جمعیتهای آسیایی به ترکمنها و فنلاندیها این موضوع را استنباط کرد و این در حالی است که عربهای ایرانی ظاهرا کمی تحت نفوذ آفریقاییها قرار گرفتهاند. نتایج بطور عجیبی نشان میدهد که ایرانیان با مردم "توسکانی" در ایتالیا دارای ژنهای مشترک زیادی هستند. در میان توسکانیها ترکیبی از "هان" چینی و ژاپنی نیز دیده میشود.
زبانها
زبانهایی که ۱۱ قوم ایرانی به آنها صحبت میکردند به سه خانواده مختلف تقسیم میشوند: آفریقایی-آسیایی (مانند سامی، عربی)، آلتاییک (ترکی، ترکمنی، آذری) و هندی - اروپایی (فارسی، پارسی). این تنوع زبانی تنها تا حد اندکی با ژن آنها تطابق دارد. آذریهای ایرانی ترکزبان، و عربهای ایرانی سامیزبان هستند، اینها اگرچه زبانی کاملا متفاوت دارند اما "از نظر ژنتیکی" کاملا به سخنگویان هندی - اروپایی (فارسی) از خوشه ایرانی مرکزی شباهت دارند. از سوی دیگر سخنگویان هندی - اروپایی - بلوچی، جزیرهنشینهای خلیج فارس و سیستانیها از نظر ژنتیکی، جدا از سایر گروههای سخنگوی هندی - اروپایی به نظر میرسند.
پس از طبقهبندی مجدد این مجموعه دادههای به صورت محل زندگی آنها و تنظیم آنها بر اساس رجوع به خانواده زبانی و روند کلی نزدیکی ژنتیکی، و سپس تجزیه و تحلیل مولفههای اصلی اشتقاق این زبان ها از یک خانواده آشکار میشود. طبق این بررسی، اختلاف بین دو فارس در محلی مثل استان فارس میتواند حتی بیشتر از اختلافی باشد که میان یک فارسزبان و یک ترکزبان بنظر میرسد. در مجموع عرب زبانان، کردها، و آذریها فرقی با فارسها، گیلکها و غیره ندارن و فقط زبان دیالکتیک آنها تغییر کرده است. سیستانیها، دورترین از نظر ژنتیکی به هسته ژنتیک ایرانی هستند، ولی هنوز زبان آنها هندی - اروپاییست.
حتی شمالیها
مطالعه ما بر اساس دادههای سطوح ژنومی حاصل از نمونهگیری طبقهای قومی - گروهی و همچنین شامل گروههایی که قبلا به خوبی پوشش داده نشده بودند، مانند گیلکهای ایرانی، کردها، مازندرانیها و سیستانیها، که تنوع ژنتیکی متمایز و غنی جمعیت ایران را نشان میدهند، میباشد که تاییدی است بر گزارشهای قبلی که بر اساس نشانگرهای تک والدینی بودهاند. اکثر اقوام ایرانی دارای تنوع اتوزومی ژنتیکی هستند که دلالت بر یک اصل و نسب مشترک دارد.
خوشه ایرانی مرکزی همچنین شامل عربهای ایرانی و آذریهای ایرانی و همچنین گروه مذهبی زرتشتیان میشود، که با این مطلب که زرتشتیان هزارن سال در منطقه ایران کنونی زندگی کردهاند و گروه اولیهای از هند - اروپایی زبانان را تشکیل دادهاند، سازگار است. بدین ترتیب زرتشتیها از وسطترین خوشههای همه اقوام هستند. خویشاوندی (consanguinity) که میزان ارث بردن ژن از یک منبع مشترک است، بین ایرانیها بیشتر از بقیه گروههای دنیاست که نشان میدهد همه مهاجران ورودی به ایران در دریای ژنتیک خوشه ایرانی مرکزی حل شدهاند و بصورت جدا نماندهاند.
از نظر بازه زمانی، ژنتیک افراد کنونی مورد بررسی با ژن اجساد بسیار قدیمی در این منطقه جغرافیایی قرار گرفته که در نتیجه نشان میدهد که ساکنان کنونی با اجداد ۵,۰۰۰ سال و ۱۰,۰۰۰ سال پیش خیلی شبیه هم هستند.
این تحقیقات که توسط "پولز ژنتیکز" منتشر شده دهها بررسی آماری، جدولی، نموداری را همراه با ریز توضیحات روی وبسایت خود به نمایش گذاشته است.
حکم علمی و ژنی از ۱۱ قوم ایرانی: فارس، آذری، کرد، لر، قشقائی، شمالی، جنوبی همگی با حداقل تفاوت از ریشه زرتشتی هستیم
ایران علیرغم وسعت، موقعیت جغرافیایی و نفوذ فرهنگی گذشته تا حد زیادی نقطه کوری برای مطالعات ژنتیکی جمعیت انسانی بوده است. با در دسترس بودن اطلاعات ژنتیکی پراکنده در مورد جمعیت ایران و شناسایی سطوح ژنومی و جغرافیایی، آن را بر اساس ۱,۰۲۱ نمونه از ۱۱ گروه قومی دنبال کردیم. ما نشان میدهیم که ایرانیها، در حالی که به جمعیتهای همسایه خود نزدیک هستند، تنوع ژنتیکی متمایز و سازگار با تداوم ژنتیکی بلند مدت، ناهمگونی بالا و سطوح مختلف خویشاوندی را دارند و به گروههای مشابه و چندین گروه مخلوط تقسیم میشوند که پذیرش زبانهای متعددی را تجربه کردهاند. یافتههای ما ایران را به منبع مهمی برای تنوع ژنتیکی انسان در آسیای غربی و مرکزی تبدیل میکند.
مجموعه دادههایی که به درستی کنترل شدهاند، شامل ۱,۰۲۱ فرد و ۸۲۹,۷۷۹ نشانگر اتوزومال از محل ژنتیکی ایران میباشد که در دسترس همگانیست. دسترسی به دادهها منحصرا به تجزیه و تحلیل ژنتیکی جمعیت محدود میشود. درخواستهای دسترسی به دادههای این تحقیقات باید به کمیته اختصاصی دسترسی به دادهها (DAC)، شاهین آخوندزاده، استاد علوم اعصاب، گروه روانپزشکی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات پزشکی روان-تنی، بیمارستان روزبه، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران ارسال شود. این مطالعات با حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بنیاد ملی علوم ایران انجام شده است.
این مطالعه نشان میدهد فقط در جزایر جنوبی ایران، باریکهای در شمال شرق و جنوب شرق جمعیت ایران تحت تاثیر ژنی همسایگانش قرار دارد. این سه گروه به ترتیب تحت تاثیر اعراب، ترکمنها، سیستانیها و بلوچها هستند. از سوی دیگر همسایگان ایران، حتی در قطر و امارات از نظر ژنتیکی تحت تاثیر ژنهای ایرانی قرار گرفتهاند. ارتفاعات ایران از زمان پراکنده شدن انسانهای امروزی از آفریقا به خارج از آن، به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی خود، از جمله: گروههای هند - اروپایی مانند سکاها، مادها و پارسها، تهاجم یونانیان، ورود اعراب در قرن هفتم و نیز مغولان در چهارراه مهاجرتهای انسانی قرار گرفته است.
ترکیب جمعیت امروزی
جمعیت امروز ایران متشکل از گروههای قومی، مذهبی و زبانی متعددی است که به طور عمده شامل فارسها (۶۵٪ در سال ۲۰۰۸)، آذریهای ایرانی (۱۶٪)، کردهای ایرانی (۷٪)، لرهای ایرانی (۶٪)، عربهای ایرانی (۲٪)، بلوچهای ایرانی (۲٪)، ترکمنهای ایرانی (۱٪)، قشقاییها و سایر گروههای قبیلهای ترک زبان (۱٪) و همچنین ارمنیها، آشوریها، گرجیها، یهودیان، زرتشتیان (همگی کمتر از ۱٪) میباشد. سخنگویان به زبان ایرانی یعنی، هند - اروپایی، زبان یا لهجههای زبانی (مانند فارسی، کردی، لری، بلوچی) بسیار بیشتر از سخنگویان یک زبان ترکی یا زبان سامی هستند.
دیانای چه میگوید؟
مطالعات بر روی نمونههای پراکنده دیانای (DNA) باستانی (aDNA) از دوران نوسنگی اولیه تا کالکلتیک در ایران، وجود جمعیتهایی با تمایز ژنتیکی بالا را نشان میدهد که اجداد آنها اروپاییها نبودهاند (مترجم: موسوم به آریاییهایی که از شمال دریاچه خزر به جنوب مهاجرت کردهاند)، اما در مورد نمونههایی از کوههای زاگرس، قرابتهایی با زرتشتیان را نشان دادهاند. مطالعات متمرکز منطقهای بیشتر بر روی ایران، بر اساس نشانگرهای تک والدینی مانند "هاپلوتیپهای" کروموزومی Y و هاپلوتیپهای نشانگر تکرار جفت (دو پشته) کوتاه (STR) و نیز هاپلوگروههای میتوکندری (mtDNA)، درجات بالایی از تنوع ژنتیکی را در جمعیت ایرانی تایید کرده است. تعدادی از مطالعات با استفاده از دادههای ژنوم یا دادههای ژنوتیپ گسترده اگزومی، نمونههایی از جمعیتهایی را که میتوان به عنوان نمونهای برای گروههای قومی در ایران از کشورهای اطراف در نظر گرفت، مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
بافت اقوام
از ۱۱ گروه قومی ایرانی، ۷ گروه با ژنتیکی قابل تمیز دادن بودند که شامل ایرانیان عرب و آذریهای ایرانی و گیلکی و کرد و مازندرانی و لر و فارس هستند. تجزیه و تحلیل MDS نشان میدهد همه این اقوام حول یک "خوشه ایرانی مرکزی" به نام سیآیسی (CIC) قرار دارند. این محوریت با نزدیکی بسیار زیاد حتی شامل عربهای ایرانی و آذریهای ایرانیست، تنها چهار گروه دیگر مانند بلوچهای ایرانی، جزیرهنشینان خلیج فارس، سیستانیها و ترکمنها هم با کمی فاصله به همین خوشه ایرانی مرکزی وابستهاند. کلیه این جمعیتها بهعنوان جمعیتهایی بهشدت درهم آمیخته و با مشارکت جمعیتهای اجدادی مختلف شناخته میشوند، در حالیکه بهطور چشمگیری بعنوان متفاوت از این خوشه و از یکدیگر معرفی میشوند اما همیشه همه آنها همجهت و به سمت خوشه ایرانی مرکزی قرار دارند به جز بلوچها و سیستانیها که تا حدی همپوشانی داشتند.
نمونههای زرتشتی، به عنوان اعضای ضروری و مرکزی خوشه ایرانی مرکزی هستند. زرتشتیان با بافتی دیگر در "پارسیان" در هندوستان و پاکستان نیز دیده میشوند.
خوشهبندی؛ ایرانیان از کجا آمدهاند
خوشه ایرانیان از نزدیکان خوشه اروپاییهاست و به نوعی هم خوشه هستند، در حالی که ترکمنهای ایرانی درجات مشابه و در عین حال مشخصی از ترکیب با سایر خوشهها را در مقایسه با سایر خوشههای جمعیتی در جنوب آسیا نشان میدهند. این درجه برای بلوچها، سیستانیها و جزیره نشینان خلیج فارس کمتر مشخص بود، با این که گروه دوم گرایش مشخصی را نسبت به آفریقاییهای صحرای جنوبی و هممحلیسازی با نمونههای متعدد آمریکای لاتین نشان میدهد، به ویژه که اکنون عربهای ایرانی نشان دادهاند که از خوشه ایرانی مرکزی به طرف جمعیتهای آفریقایی صحرای جنوبی، تفکیک پیدا کردهاند. عربهای ایرانی نیز حتی از دیگر جمعیتهای عرب در غرب آسیا و شمال آفریقا، متمایز به نظر میرسند.
اثبات استحکام خوشهبندی ایرانی نشان از نزدیک همه گروههای ایرانی با اروپاییها دارد که همیشه به ایرانیها نزدیکترین بودهاند. میتوان از نفوذ نیاکان جمعیتهای آسیایی به ترکمنها و فنلاندیها این موضوع را استنباط کرد و این در حالی است که عربهای ایرانی ظاهرا کمی تحت نفوذ آفریقاییها قرار گرفتهاند. نتایج بطور عجیبی نشان میدهد که ایرانیان با مردم "توسکانی" در ایتالیا دارای ژنهای مشترک زیادی هستند. در میان توسکانیها ترکیبی از "هان" چینی و ژاپنی نیز دیده میشود.
زبانها
زبانهایی که ۱۱ قوم ایرانی به آنها صحبت میکردند به سه خانواده مختلف تقسیم میشوند: آفریقایی-آسیایی (مانند سامی، عربی)، آلتاییک (ترکی، ترکمنی، آذری) و هندی - اروپایی (فارسی، پارسی). این تنوع زبانی تنها تا حد اندکی با ژن آنها تطابق دارد. آذریهای ایرانی ترکزبان، و عربهای ایرانی سامیزبان هستند، اینها اگرچه زبانی کاملا متفاوت دارند اما "از نظر ژنتیکی" کاملا به سخنگویان هندی - اروپایی (فارسی) از خوشه ایرانی مرکزی شباهت دارند. از سوی دیگر سخنگویان هندی - اروپایی - بلوچی، جزیرهنشینهای خلیج فارس و سیستانیها از نظر ژنتیکی، جدا از سایر گروههای سخنگوی هندی - اروپایی به نظر میرسند.
پس از طبقهبندی مجدد این مجموعه دادههای به صورت محل زندگی آنها و تنظیم آنها بر اساس رجوع به خانواده زبانی و روند کلی نزدیکی ژنتیکی، و سپس تجزیه و تحلیل مولفههای اصلی اشتقاق این زبان ها از یک خانواده آشکار میشود. طبق این بررسی، اختلاف بین دو فارس در محلی مثل استان فارس میتواند حتی بیشتر از اختلافی باشد که میان یک فارسزبان و یک ترکزبان بنظر میرسد. در مجموع عرب زبانان، کردها، و آذریها فرقی با فارسها، گیلکها و غیره ندارن و فقط زبان دیالکتیک آنها تغییر کرده است. سیستانیها، دورترین از نظر ژنتیکی به هسته ژنتیک ایرانی هستند، ولی هنوز زبان آنها هندی - اروپاییست.
حتی شمالیها
مطالعه ما بر اساس دادههای سطوح ژنومی حاصل از نمونهگیری طبقهای قومی - گروهی و همچنین شامل گروههایی که قبلا به خوبی پوشش داده نشده بودند، مانند گیلکهای ایرانی، کردها، مازندرانیها و سیستانیها، که تنوع ژنتیکی متمایز و غنی جمعیت ایران را نشان میدهند، میباشد که تاییدی است بر گزارشهای قبلی که بر اساس نشانگرهای تک والدینی بودهاند. اکثر اقوام ایرانی دارای تنوع اتوزومی ژنتیکی هستند که دلالت بر یک اصل و نسب مشترک دارد.
خوشه ایرانی مرکزی همچنین شامل عربهای ایرانی و آذریهای ایرانی و همچنین گروه مذهبی زرتشتیان میشود، که با این مطلب که زرتشتیان هزارن سال در منطقه ایران کنونی زندگی کردهاند و گروه اولیهای از هند - اروپایی زبانان را تشکیل دادهاند، سازگار است. بدین ترتیب زرتشتیها از وسطترین خوشههای همه اقوام هستند. خویشاوندی (consanguinity) که میزان ارث بردن ژن از یک منبع مشترک است، بین ایرانیها بیشتر از بقیه گروههای دنیاست که نشان میدهد همه مهاجران ورودی به ایران در دریای ژنتیک خوشه ایرانی مرکزی حل شدهاند و بصورت جدا نماندهاند.
از نظر بازه زمانی، ژنتیک افراد کنونی مورد بررسی با ژن اجساد بسیار قدیمی در این منطقه جغرافیایی قرار گرفته که در نتیجه نشان میدهد که ساکنان کنونی با اجداد ۵,۰۰۰ سال و ۱۰,۰۰۰ سال پیش خیلی شبیه هم هستند.
بیشتر بخوانید:
- کشف ماده تاریک برای اولینبار از تجزیه تحلیل اولین نورهای ۱۲ میلیارد سال پیش جهان با کمک تصاویر تلسکوپها
- علمی؛ دانشمندان امآیتی معتقدند چگونگی معکوس کردن تغییرات آب و هوایی را کشف کردهاند
- علمی؛ کشف فسیل جدیدی از انسان، منشا بشر را زیر سوال برد و یک حلقه مهم تکامل بشر دوباره گم شد
- علمی؛ دانشمندان سوئیسی: تومور سرطان سینه هنگام خواب بیمار بیدار میشود
- دانشمندان لیست حیواناتی که میتوانند بهترین همراهان انسان باشند را تعیین کردند
- محققان کانادایی: موشهای نر از موز وحشت دارند
- برنامه هوش مصنوعی که سکته را پیشبینی و پیشگیری میکند بالاترین جایزه اجتماعی بیزینسی کانادا را بدست آورد
- دانشمندان کانادایی: ضد این جهان که در آن زمان به عقب میرود میتواند ماده تاریک را توجیه کند
- دانشمندان: هر آنچه که میبینید ۱۵ ثانیه قبل اتفاق افتاده
- دانشمندان: میتوانیم سلولهای پوست را ۳۰ سال جوانتر کنیم
- علمی؛ دانشمندان ژنهایی که باعث بیماری شدید کرونا میشوند را کشف کردند
- آخرین کشف جدید دانشمندان چند کشور با اسکن مغزی: در زمان مرگ، زندگی واقعا از جلوی چشمان ما میگذرد
- دانشمندان: دندانها میتوانند حفرههای خود را پُر کنند
- علمی؛ محققان هاروارد: عامل بیماری اماس یک ویروس است
- تعجب دانشمندان از نتیجه ترکیب دو درمان ضد پیری که طول عمر کرم را ۵ برابر کرد؛ آیا انسان بعدی است؟
- علمی: دانشمندان با هوش مصنوعی و دستکاری ژن، به یک قدمی زنده کردن انسانهای گذشته و آینده رسیدند
- علمی: سکس در سواحل جزایر قناری در حال نابودی آن است
- علمی؛ کانادا: دوز سوم واکسن فقط ۳۷% کارآیی دارد؛ اسرائیل: دوز چهارم تقریبا بیاثر است
- علمی: احتمال سرطان مری و معده در کدام گروه خونی بیشتر است؟ موفقیت ۹۷ درصدی واکسن سرطان دهانه رحم
- علمی: خواب رفتن دست و پا چرا و چگونه روی میدهد و چه میشود کرد
- ترشکردن؛ زنگ خطر سرطان مری است
- پایان شیمیدرمانی سرطان تخمدان کریستین امانپور، مشهورترین ژورنالیست ایرانیتبار
- علمی؛ هر آنچه باید امروز از سرطان بدانید: کُشندهترین، اولین عامل، چگونگی کاهش و غربالگری
- کمبود داروهای ضد سرطان در کانادا
- علائمی که میتواند نشانه سرطان باشد را جدی بگیریم
- به کودک سرطانی، دروغ نگویید
- نظر پزشک خانواده و متخصص بهداشت درباره هر آنچه که باید از سرطان بدانید: دکتر حکمت راجی
- نظر بیمار سرطانی که قرار بود فقط 6 ماه زنده بماند: شهرزاد فروزش
- دکتر نادر جوادی؛ پزشک ایرانی که سرطان را به زانو درمیآورد
اگر شما همکاری گرامی ما هستی، مرسی که این مطلب را خواندی، اما کپی نکن و با تغییر به نام خودت نزن، خودت زحمت بکش!
پروتکل علمی - پزشکی جهانی برای مقابله کلیه ویروسهایی مانند کرونا که انتقالشان از طریق بسته هوایی است:
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
۱- ماسک ان-۹۵ بزنید، کرونا از ماسکهای معمولی رد میشود. ۲- فیلتر هوای قوی هپا بگذارید. ۳- تا جایی که میتوانید از مردم حذر کنید. ۴- تغذیه خوب و سالم داشته باشید، مقادیر زیاد ویتامین C و D مصرف کنید. ۵- بسیار ورزش کنید. ۶- اگر توانستید حتما واکسن بزنید.
Date: دوشنبه, اوت 8, 2022 - 08:00
درباره نویسنده/هنرمند
Nilo Janami نیلوفر جانمیان نویسنده، مترجم و ویرایشگر متون است |
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو
ویراستار اول: آرش مقدم؛ ویراستار نهایی: پر ابراهیمی - ویراستاری موقت: عباس حسنلو