در این رشته از گفتارها‌ در پیرامون دانشی به نام شرق‌شناسی (خاور‌شناسی‌) که بنیان‌گذارانش گروهی از مردان‌ دانشمند دینی‌ از غربیان‌ بوده‌اند و در وحله‌ نخست برای جستجو‌ در سرگذشت و چگونگی‌ خیزش حضرت عیسی مسیح پیامبر،‌ دین‌ترسائی و جایگاه ‌زایش او و کوشش‌های او و تاریخ رویدادهای کیش او‌ این دانش را بنیاد نهادند و از کشور فلسطین آغاز کردند‌ و اندک‌اندک‌ این دانش گستر‌ده شده و از فلسطین به پیرامون فلسطین‌ و از کیش ترسائی به شناخت‌ مردمان‌ خاور و زبان وتاریخ و فرهنگ مردمان شرق‌ گسترده شده و پای مردان سیاست‌پیشه ‌و دولت‌مدار کشورهای غربی و دولت‌های آنها برای‌ انگیزه‌های سودجوئی و کشور‌گشائی‌ به این شاخه از دانش باز شد و آماج دیگری‌ پیش آمد برای به بند کشیدن این مردمان و به تاراج بردن‌ اسناد و کتاب‌های ارزشمند تاریخی و فرهنگی آنها‌ و سود بردن از منابع طبیعی و زیرخاکی شرق و تحملیل سلطه خود و به بردگی کشاندن‌ نیروی کار این کشور‌های این بخش از جهان‌ مسابقه‌ای میان کشور‌های آزمند غربی پیش آمد و خاور‌شناسی‌ بهترین وسیله برای فریب مردمان شرق البته با استثنا‌هائی و برای آشکار کردن این خواسته‌های پلید غربیان‌ این سلسه گفتار‌ها‌ به قلم آمد‌. امید که‌ مورد پسند و قبول خوانندگان قرارگیرد‌.‌ پس از شرح خاورشناسان کشورهائی چند از غربیان اینک به کشور روسیه رسیده‌ام.
یوسف میخائیلو‌ویج‌ اُرانسکی (Josif Mikhalovich Oranski) این خاورشناس در سوم ماه مه 1923 میلادی در لنینگراد (پتروگراد‌)روسیه زاده شد  پس از آموختن تحصیلات مقدماتی در سال 1940 م در بخش فقه‌اللغة(تاریخ زبان‌) دانشگاه لنین‌گراد ثبت نام کرد و به دلیل گسترش‌ جنگ جهانی دوم به روسیه‌ از ادامه درس باز ماند و از 1941تا 1945‌ در ارتش خدمت کرد‌. پس از پایان جنگ به دانشگاه باز‌گشت و در بخش جدید "زبان‌های شرقی" به ادمه تحصیل پرداخت و از 1948تا 1951 زیر نظر استاد"فریمان" به تحقیق پرداخت و رساله‌ای‌ در مورد زبان "پشتو" تهیه کرد‌ و در سال 1951 با ارائه رساله مزبور، موفق به دریافت درجه دکتری شد. وی از چند سال قبل از 1948 در دانشکده مطالعات شرقی دانشگاه لنینگراد‌ به تدریس‌ مقدمات زبان‌شناسی ایرانی، تاریخ زبان‌های ایرانی و دستور تطبیقی‌ مشغول شده بود و پس از دریافت درجه دکتری از 1951تا 1955در بخش تاریخ و فقه‌اللغة دانشگاه تاجیکستان‌ تاریخ زبان فارسی- تاجیکی و از 1955تا 1959 در دانش‌سرای عالی تاجیکستان در شهر استالین‌آباد (دوشنبه‌) همین دروس را تدریس کرد‌. درسال 1959 کارمند علمی دانشکده شرق‌شناسی آکادمی علوم شوروی شعبه لنینگراد بود و در سال 1960 م در بیست وپنجمین‌ کنگره‌ بین‌المللی‌ شرق‌شناسا‌ن که در مسکو‌ تشکیل یافت شرکت نمود‌. وی درسال 1977 د‌رگذشت. (1)
ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد در مقاله"یوسف‌ میخائلوویچ‌ آُرانسکی" نوشته است‌: یوسف میخائیلوویچ ُارانسکی در روز 3 ماه مه 1923 در لنینگراد‌ روسیه متولدشد. در 1940 در دانشگاه لنینگراد در بخش زبان‌شناسی ثبت‌نام کرد ولی فقط یک درس را تمام کرده بود که جنگ دوم جهانی آغاز شد‌. از اوت 1941تا مه 1945 در جبهه لنینگراد و ولخوف خدمت کرد و چندین تقدیر‌نامه و مدال گرفت و پس از جنگ به دانشگاه برگشت. از 1948 تا 1951 زیر نظر استاد "فریمان=Freiman " به پژوهش پرداخت‌. پس از دفاع از تز دکتری تا 1955در دانشگاه تاجیکستان و از 1955تا 1959 در دانشسرای عالی تاجیکستان در شهر "استالین آباد" به تدریس در بخش تاریخ زبان‌شناسی، تاریخ زبان فارسی و تاجیکی مشغول بود. افسوس که در سن پنجاه وچهار سالگی در سال 1977 در‌گذشت‌. (2).
دکتر علی اشرف صادقی‌ مترجم کتاب "زبان‌های ایرانی" از اُرانسکی‌ مقاله "زویس بلو" فرانسوی در‌ شرح حال او را در مقدمه کتاب‌ نقل کرده‌اند که‌:کار ترجمه‌ فرانسه کتاب "زبان‌های ایرانی" به پایان رسیده بود که خبر غم‌انگیز در‌گذشت نا‌بهنگام‌ موالف پس از یک بیماری جانکاه وطولانی از لنینگراد رسید، در حالیکه تازه به سن پنجاه و چهار سالگی رسیده بود‌. اُرانسکی در لنینگراد در تاریخ 3ماه مه 1923 متولدشد. در 1940 وارد دانشکده خاورشناسی‌ دانشگاه لنینگراد شد. پس از شروع جنگ به صورت داوطلبانه وارد ارتش شد و به جبهه وُلخوف (Volkhov) رفت‌. پس از جنگ‌ به دانشگاه لنینگراد باز‌گشت و در سال 1948 تحصیلات خودرا تمام کرد‌. او یکی از اعضای سمینار آ فریمان‌ ایران شناس‌ مشهور و عضو آکادمی علوم‌ اتحاد شوروی بود‌. درسال 1951 از رساله دکتری خود با عنوان "مقوله نمود و مقوله احتمال در نظام فعل زبان پشتوی کنونی" دفاع کرد‌. درسال 1951تا 1959 استاد تاریخ زبان‌های فارسی و تاجیکی در دانشگاه تاجیکستان‌ و انیستیتوی تعلیم وتربیت تاجیک در دوشنبه پایتخت تاجیکستان بود. در 1959 همکار علمی انیستیتوی‌ خاور‌شناسی آکادمی علوم شوروی در لنینگراد شد‌. در 1967 از رساله دکتری دولتی‌ خود با عنوان «"گویش‌های هند وایرانی در حصار" دفاع کرد و در 16 ماه مه 1977در‌گذشت‌. بعضی از اعضای انیستیتوی تحقیقات ایرانی در پاریس با او آشنا بودند و به او احترام می‌گذاشتند‌. هنگام ترجمه این کتاب (یعنی زبان‌های ایرانی)که بسیار مورد توجه و علاقه او قرار گرفته بود، میان ما و او ارتباطی بر قرار شد که به سرعت به دوستی واقعی انجامید‌. با مرگ او‌ ایران‌شناسی یکی از برجسته‌ترین افراد خودرا از دست داد‌.(3).
ژیلبر لازار خاور شناس فرانسوی‌، در مقدمه‌ای که بر چاپ فرانسوی‌ سال 1977 کتاب "زبان‌های ایرانی" تالیف یوسف .م. آُرانسکی  نوشته یاد‌آور شده است که‌: متن روسی این کتاب (یعنی زبان‌های ایرانی‌)در 1963 در یک مجموعه‌ کاملا عمومی‌ با عنوان "زبان‌های آسیا‌ و آفریقا" منتشر شد. این کتاب به قلم‌ یکی از بهترین متخصصان‌ شوروی در زبان‌شناسی‌ ایرانی نگاشته شده است و در هیچ یک از زبان‌های غربی‌ معادل ندارد‌. ترجمه ایتالیائی آن با عنوانLe lingue Iraniche)) به قلم (A.V. Rossi) در سال 1973 در ناپل منتشر شد. آرزوی ما این بود که این کتاب‌ به فرانسه نیز منتشر شود. خانم ژ‌. بلو‌ این کار ظریف و دقیق را با حوصله وشایستگی‌ انجام داد‌ه‌اند. در اینجا از همکارمان آقای ای.م آُرانسکی که نه تنها پذیرفتند که کتابشان به فرانسه ترجمه شود، بلکه باز‌خوانی ترجمه فرانسه را متحمل شدند و اصلاحات بیشماری را پیشنهاد کردند‌ سپاسگزاری می‌کنیم‌.(4).استاد اُرانسکی در آغاز فصل اول کتاب "زبان‌های ایرانی" اسامی‌ زبان‌های ایرانی را که به قول خودش از سواحل دریای سیاه تا مرزهای چین‌ گفتگو می‌شده است را به این شرح آورده است ‌: فارسی،تاجیکی، افغانی (پشتو)آسی، تاتی، طالشی، بلوچی، زبان‌های پامیر (شُغنی، روشانی و غیره‌)، زبان اوستائی، فارسی باستان، فارسی میانه(=پهلوی)، سُغدی یا زبان ساکنان‌ قدیم دره رودخانه زرافشان، خوارزمی قدیم‌ یا زبان ساکنان خوارزم قدیم در کرانه  قسمت سفلای آمودریا (جیحون‌)، زبان مادی، زبان سُکائی،کردی،که تا نزدیکی آنکارا‌ گفتگو می‌شود، سًریکُلی، (در مرز چین گفتگو می‌شود) (5). ناگفته نماند که نام بسیاری از زبان‌های ایرانی در این فهرست نیامده است همچون زبان‌های طبری (مازندران‌) گیلکی (‌گیلان‌) لری (لرستان‌)‌ زبان‌های مختلفی مانند‌ زفره‌ای، سمنانی،گبری (زبان مخصوص زرتشتیان ایرانی در یزد وکرمان‌)، زبان آذری قدیم‌ و بسیاری از لهجه ها و نیم زبان‌های دیگرکه ذکرآنها موجب اطاله کلام می‌شود.
خانم دکتر مریم میر‌احمدی در باره آُرانسکی‌ سخنی دارد که می‌خوانیم‌: آُرانسکی از مشهورترین‌ مححقان روسی است که کلیه پژوهش‌های خودرا به مطالعه د‌ر‌باره زبان‌ها وگویش‌های ایرانی اختصاص داد و در طول عمر کوتاه خود، تحقیقات عمیق و با‌ ارزشی در زمینه فقه‌اللغة ایرانی و کلیه زبان‌های ایرانی‌ که در آسیا رایج شده است تالیف کرد‌. اُرانسکی از همکاران نزدیک فریمان بود و او را در زمینه تحقیقات در باره زبان‌ها و گویش‌های ایرانی یاری می‌کرد‌. در ایران به ویژه دو کتاب از اُرانسکی شناخته‌تر شده است‌ که یکی "مقدمه فقه‌اللغَة ایرانی" و دیگری "زبان‌های ایرانی" نام دارد. دامنه فعالیت‌های آُرانسکی در باره دیگر شاخه‌های زبان‌های ایرانی نو نیز زیاد است‌. پس از مرگ آرانسکی در سال 1977 م کتابی از او به چاپ رسید با عنوان "زبان‌های ایرانی از دیدگاه تاریخی"که در سال 1979 در مسکو به چاپ رسید که در ناپل هم به زبان ایتالیائی به وسیله ایران‌شناس معروف "ُ/A.V.Rossi" ترجمه وچاپ شده است. به علاوه کتاب "فقه‌اللغة زبان‌های ایرانی باستان و تحقیقات زبان‌شناسی ایرانی در اتحاد شوروی" به زبان آلمانی و با اضافاتی به زبان آلمانی در سال 1975 در برلین‌ آلمان چاپ شده است‌.(6). محقق روسی اُرانسکی در عمر کوتاه خود بیش از پانزده کتاب و مقاله در باره زبان‌های ایرانی به زبان روسی منتشر کرده است‌ که برخی به زبان‌های‌ فرانسه، انگلیسی، آلمانی و نیز به زبان فارسی‌ ترجمه شده‌اند‌.(7). دکتر میر‌احمدی در جای دیگری نوشته‌ است که‌:در زمینه دانش زبان‌شناسی ایرانی، باید از در وحله اول از اُرانسکی یاد کرد‌ که نه تنها دانشی به نام فقه‌اللغة ایرانی را به جهانیان شناسانید بلکه‌ زمینه‌های تازه‌ای در تحقیقات ایران‌شناسی معرفی کرد. سه اثر جاویدان او در باره زبان‌های ایرانی با عناوین "مقدمه فقه‌اللغة ایرانی" و "زبان‌های ایرانی" و نیز"زبان‌های ایرانی نو در روسیه شوروی"هنوز هم به عنوان کتب مرجع‌ محسوب می‌شود (8).
‌نگاهی به آثار آُرانسکی:
1- مقدمه‌ای بر فقه‌اللغة ایرانی چاپ 1960‌. این اثر با‌ عنوان"مقدمه فقه‌اللغة ایرانی" توسط آقای کریم کشاورز‌ در سال 1358 از سوی کتاب فروشی و انتشارات پیام در تهران چاپ شده است. مترجم کتاب در مقدمه توضیح داده است که قرار ترجمه کتاب در 2/3/1343 بسته شده بود و قرار بود بنگاه ترجمه ونشر کتاب‌ آنرا منتشر نماید ولی به عللی‌ انجام نشده و نوبت به بنیاد فرهنگ ایران رسید و آن موسسه هم نتوانست‌ این مهم را به انجام برساند و در نتیجه پس از 15 سال تاخیر، در سال 1358 توسط انتشارات پیام  منتشر گردیده که با افسوس مولف کتاب که انتظار چاپ کتابش را درایران داشت در‌گذشت و این کتاب پس از مرگ اُرانسکی‌ منتشر گردید 2- زبان‌های ایرانی چاپ 1963که ترجمه فرانسوی چاپ‌ 1977 که آنهم پس از در‌گذشت نویسنده در پاریس‌ چاپ شده است‌. این کتاب هم با عنوان گویش‌های ایرانی‌ به قلم دکتر علی اشرف صادقی به زبان فارسی ترجمه شده و در سال 1378 با سرمایه انتشارات سخن در تهران چاپ گردیده است.
3 - گویش‌های هند و ایرانی در دشت حصار چاپ 1967‌‌.
4-.روایتی در باره شمس تبریزی چاپ 1967.
5 - بررسی آثار مکتوب متعلق به ایران باستان در اتحاد شوروی‌ طی سال‌های 1917تا 1970 چاپ 1971.
6-‌ فقه‌اللغة ایرانی باستان و زبان‌شناسی ایرانی چاپ مسکو 1967.
7- فرهنگ ریشه‌شناسی- تاریخی‌ زبان آسی (نقد) چاپ 1973‌.
8- زبان‌های ایرانی نو در اتحاد شوروی چاپ 1975.
9- کارنامه اردشیر بابکان (‌پیشگفتار‌) چاپ 1959.
10- نسخ خطی‌ به زبان‌های ایرانی‌ مردم آسیای میانه چاپ 1963.
11- ادبیات قدیم ایرانی (نقد‌) چاپ‌ 1986.
12- نمونه‌ای از یادداشت‌ها در‌باره آثار جدید گویش‌شناسی ایرانی در اتحاد شوروی چاپ 1971.
13- یاد‌نامه 80سالگی‌ پروفسور فریمان‌ چاپ 1959‌.
14- سفری تحقیقی در‌باره دره حصار و سُرخان - دریا‌ چاپ 1966.
15- در‌باره‌ برخی مناطق و نشانه‌ها‌ی گسترش زبان‌ها و گویش‌های تاجیکی و ایرانی‌ چاپ 1966.
16- مقوله نمود و مقوله‌ اجتماعی در نظام‌ فعل زبان پشتوی کنونی (رساله دکتری‌)زیر نظر پروفسور فریمان چاپ 1951‌ و بسیاری مقاله و کتاب در‌باره مسائل‌ زبان‌شناسی ایرانی و تاجیکی‌ و پشتو که نامشان در شرح حال خاور‌شناس مرقوم‌ ذکر گردیده است.
منابع وماخذ:
1-محمد رستمی‌: ایران‌شناسان‌ و ادبیات فارسی ص337. چاپ 1390 از انتشارات طهوری، تهران.
2-ویکی‌پدیا‌: مقاله یوسف میخائیلو‌ویچ اُرانسکی‌.
3- دکتر علی اشرف صادقی‌:ترجمه فارسی کتاب "زبان‌های ایرانی" مقاله ژویس بلو صص9-10
4- همان ماخر صص11-13.
5- همان ماخذ صص35-36.
6-‌ دکتر مریم میر‌احمدی‌: تاریخ تحولات‌ ایران‌شناسی در دوران اسلامی، صص50-51. چاپ 1395 از انتشارات طهوری، تهران.
7- همان ماخذ صص308-309.
8- دکتر مریم میراحمدی‌: تاریخ تحولات ایران‌شناسی در دوران باستان صص30 چاپ 1390 تهران از انتشارات طهوری.