هنر نه گفتن چیست و چگونه می‌توان نه گفت؟

سلام امروز با هم در مورد یک هنر مهم در زندگی که کمک می‌کند ما یک زندگی آسوده‌تر و کم دغدغه‌تری را داشته باشیم صحبت می‌کنیم، و این هنر، هنر "نه گفتن" است.
‌امروز من، فرشته نیکخواه‌Social service worker and life coach  مدیر و موسس‌Aram center social work wellness and coaching institute به شما می‌گویم که چطور بگویید "نه".
خیلی از ما‌ نمی‌توانیم "نه" بگوییم. به این دلیل که از بچگی به ما گفتند که اگر نه بگویی یعنی بچه بدی هستی، یعنی بچه بی‌ادبی هستی. بچه خوب می‌گوید "چشم"، می‌گوید "بله" و انجام می‌دهد. پس اولین قدم در راه توانایی "نه‌" گفتن این است که ما بپذیریم که اگر ما "نه" بگوییم نه بی‌ادب هستیم و نه پررو هستیم نه بی‌تربیت. البته فکر می‌کنم هر سه اینها تقریبا یک معنی را می‌دهد. ولی اینها چیزهایی است که فقط در کنج ذهن ما می‌گذرد نه در ذهن طرفی که از ما چیزی خواسته، که اگر در ذهن طرف مقابل بگذر‌د هم‌ مهم نیست.
اولین راه برای تمرین "نه‌" گفتن این است که خیلی راحت بگوییم "نه". از ما درخواست کاری می‌شود که ما دوست نداریم انجام بدهیم، خیلی راحت بگوییم "نه" نمی‌توانم انجام بدهم، "نه" این را قبول نمی‌کنم. می‌دانم "نه" گفتن خیلی سخت است، برای همین می‌آییم و از یک سری جملات کمکی استفاده می‌کنیم. در واقع اینها magic sentence هستند. از ما کاری را می‌خواهند و ما می‌خواهیم بگوییم‌‌ "نه" چون علاقه‌ای به انجام دادن آن کار را نداریم، ولی خوب از طرفی هم نمی‌توانیم مستقیم بگوییم "نه". از جمله‌های مختلفی می‌توانیم استفاده کنیم. ممکن‌ است یک وقت دیگر برایت این کار ‌را انجام بدهم؟‌ الان رو mood انجام این کار نیستم‌. الان خودم کار دیگری دارم‌.
‌یک زمان‌هایی هست که کسی که از شما درخواستی می‌کند در مرتبه‌ای قرار دارد که برای شما خیلی سخت است که به او بگویید "نه". مثلا رئیس شما می‌آید و ‌‌وقتی شما در حال انجام یک کار مهم‌ هستید که باید به زودی آن را تحویل‌ بدهید از شما می‌خواهد که یک کار دیگری را هم انجام بدهید و شما نمی‌دانید که آیا می‌توانید به آقای رئیس "نه" بگویید یا نمی‌توانید بگویید "نه". آن موقع است که شما می‌توانید از فرد مقابل یک کاری را درخواست کنید در مقابل کاری که از شما خواسته شده. شما هم یک کاری از او بخواهید، اگر همچنان اصرار داشته باشد که شما آن کار ‌را انجام بدهید، آن هم در مقابل برای شما کاری را انجام می‌دهد. مثلا در مورد همان مثال کار اضافه‌ای که رئیستان به شما می‌دهد، می‌خواهید بگویید "نه" ولی از طرفی نمی‌توانید، می‌توانید به او بگویید اگر برای شما اولویت کار دوم مهم‌تر است من اول کار دوم را برای شما انجام می‌دهم و کار اول را دیرتر به شما تحویل می‌دهم. یا، من مدت بیشتری را برای انجام دادن کار اول نیاز دارم. این ترفند را شما در مقابل هر دوست و آشنایی هم می‌توانید به کار ببرید. کسی از شما می‌خواهد برایش کاری را انجام بدهید که شما نمی‌توانید، شما در قبالش می‌توانید از او یک کاری را بخواهید. باشه، اگر لازم است واقعا من این کار را برای تو انجام بدهم، تو هم لطفا این کار را انجام بده تا وقت من خالی بشود برای انجام دادن کار تو.
‌اینها هیچکدام اسمش بدجنسی نیست.
نکته سوم اینکه "نه" گفتن کار بدی نیست پس عذرخواهی نکنید. نگویید ببخشید، نه من نمی‌توانم این کار را برای تو انجام بدهم. کار را برای خودتان سخت نکنید. وقتی شما عذرخواهی می‌کنید، خودتان را لای منگنه قرار می‌دهید و به خودتان فشار می‌آورید. و یک مطلب دیگر اینکه دلیل‌تان را برای بقیه توضیح ندهید. توضیح دادن نشانه ضعف است. وقتی شما توضیح می‌دهید، من، ببخشید‌، به این دلیل‌ و به این دلیل نمی‌توانم این کار را برای شما انجام بدهم، یعنی من آدم ضعیفی هستم، من نمی‌توانم "نه" بگویم، من نمی‌توانم اولویت را به کار خودم بدهم. مسئله‌ای که لازم است در زمینه "نه" گفتن بدانیم و به کار ببریم، این است که ما باور بکنیم که "نه" گفتن احترام گذاشتن به خودمان است، خود دوستی است. چون من خودم را مجبور نمی‌کنم به کاری که ‌دوستش ندارم، من خودم را مجبور نمی‌کنم به انجام کاری که در انجام آن کار اذیت می‌شوم. وقتی گوشه ذهن شما بداند که "نه" گفتن احترام به خودش است "نه" گفتن خیلی راحت‌تر می‌شود و مضاف بر اینکه وقتی "نه" می‌گوییم نیاز به دروغ گفتن ندارید، نیاز ندارید که چندین دلیل بیاورد و دروغ بسازید که "نه" گفتن خودتان را توجیه کنید.
و در آخر اینکه به انسانها یاد بدهید از شما تقاضای معقول داشته باشند، تقاضایی که شما از عهده‌اش بربیایید تا "نه" نشنوند. چطور این را یاد بقیه می‌دهید؟ با "نه" گفتن‌های به موقع. اگر شما به موقع "نه" بگویید کم‌کم اطرافیان شما را می‌شناسند، که شما چه کارهایی را می‌توانید برایشان انجام دهید و چه کارهایی را نمی‌توانید و آن درخواستهایی را که در توان شما نیست‌‌ از شما نمی‌کنند و شما مجبور به "نه" گفتن نمی‌شوید.
"نه" گفتن، خود دوستی است. خودتان را دوست داشته باشید، کاری نکنید که شرایط را برایتان سخت بکند، شما را زیر فشار قرار بدهد و اذیتتان بکند.
تمرین "نه" گفتن کنیم این هفته.
‌مراقب خودتان باشید، هفته خوبی را برایتان آرزو می‌کنم.