یکی از موضوعات مهم که در مشاوره‌های خانوادگی و زناشویی مورد توجه مشاور می‌باشد کمک به زن و شوهرها در یادگیری مکالمه و بحث و فحص بین زوجین می‌باشد. شاید تصور نمائید که همه افراد می‌توانند به خوبی با یکدیگر صحبت نمایند و مسائل بین خود را حل کنند اما اینطور نیست و به این سادگی نیز نمی‌باشد. بسیاری از اختلافات زناشویی ناشی از عدم مکالمه صحیح و بدون دعوا و جر و بحث بین زن و شوهرها است. شکی نیست که مکالمه نمودن در مورد موضوعاتی که یکی از طرفین و یا هر دوی آنها را ناراحت نموده است بسیار مهم است لیکن مهمتر از آن شیوه و راه و رسم صحبت کردن است. بسیاری از زن و شوهرها به احتمال بسیار ضعیف می‌توانند در مورد موضوعی تا انتهای آن و حل مشکل بحث کنند. اکثر زن و شوهرها در هنگام مکالمه به جاهای مختلف و رویدادهای قبلی توجه می‌نمایند که این خود مکالمه ‌عادی را به دعوا و مشاجره می‌کشاند. به علاوه اکثر افراد توانایی شنیدن نکته و یا نکات منفی را در مورد خود ندارند و به سرعت عصبانی می‌شوند و مکالمه بین آنها به صورت ناتمام و ناقص پایان می‌یابد. این البته بدتر از شروع هر مکالمه می‌باشد. وقتی پیش‌آمدها و اختلافات را نتوان حل کرد و با مکالمه قضیه را فیصله داد، آنها در حافظه و ناخودآگاه فرد جمع می‌شوند و بعداً در اثر کوچکترین مشکلی، خود را به شدت نشان می‌دهند که طرف مقابل تعجب می‌کند موضوع آنقدر‌ها هم مشکل نبود اما چرا عکس‌العمل آنچنان خشن و دور از انتظار بود. یادگیری و چگونگی مکالمه کردن و اجازه صحبت به یکدیگر دادن و خوب به حرف‌های طرف مقابل گوش فرا دادن هنر بسیار گرانبهایی است. در واقع باید طرز مکالمه و شیوه گوش دادن را یاد گرفت. اغلب افراد به طرف مقابل مجال نمی‌دهند که حرف‌هایش را تا آخر بیان کند و مدام بین صحبت طرف مقابل می‌دود و خود این عمل تولید خشم و عصبانیت می‌کند. وقتی قرار باشد روی موضوع خاصی صحبت شود، نیازی به وارد کردن موضوعات دیگر قبلی نیست. زیرا چه بسا اینگونه بحث و گفتگو اصل موضوع مورد صحبت را کاملاً ناتمام و یا به تاخیر می‌اندازد. آیا دوست داشتن و عاشق یکدیگر بودن باعث نمی‌شود که بین آندو هرگز عدم توافقی روی ندهد، اما پذیرش و حل یک اختلاف و تعارض نیز بین آنها خیلی آسان نیست.
مطمئناً همه شما می‌دانید که در بین افراد مختلف تفاوت‌های زیادی نیز وجود دارد. حتی بین دوقلوهای یکسان نیز تفاوت را بخوبی مشاهده می‌کنید. پس وقتی شما وجود تفاوت بین افراد را غیر‌قابل اجتناب می‌دانید، باید توجه داشته باشید که این تفاوت‌ها بخشی از عواملی بوده است که زن و شوهر را نسبت به یکدیگر جذب و جلب نموده است. زن و شوهرها گاهی اوقات برای کامل کردن شخصیت خود به افراد متفاوت دل می‌بندند و عاشق آنها می‌شوند و ازدواج می‌کنند تا در زندگی علاوه بر تنوع و تفاوت کمال نیز پیدا کنند.
بنابراین اختلافات بین زن و شوهرها با دوست داشتن یکدیگر از بین نمی‌رود و اختلافات بین آن دو وجود خواهد داشت. شیوه و چگونگی حل اختلافات بین زن و شوهرها مهم و باارزش است. در واقع اختلافات بین دو نفر که یکدیگر را خیلی دوست دارند بیشتر خود را نشان می‌دهد. هر چقدر فردی در زندگی بیشتر احساس امنیت نماید، بیشتر احساس آزادی می‌کند تا عواطف مشکل و سخت و تمایلات خود را ابراز نماید و با صدای رسا حقایق قوی خود را بیان کند و یا نشان دهد. ازدواجی که عمیق‌ترین سطح دوست داشتن و علاقمند بودن طرفین نسبت به همدیگر را دارا باشد، اغلب آن ازدواجهایی هستند که طرفین به سادگی می‌توانند دیدهای متفاوت، احساسات مختلف و عقاید خود را به صورت بارز ابراز نمایند و عقاید و احساسات متفاوت دیگری را نیز درک نمایند.
این گروه از زن و شوهر‌ها طوری با این تفاوت‌های یکدیگر مواجه می‌شوند که اطمینان و حقایق و احترام مهمتر و بیشتر را نسبت به یکدیگر پیوسته رعایت می‌نمایند. اجتناب و چشم‌پوشی از یک ابراز عقیده و نشان دادن اطمینان و نیز تفاوت‌ها در یک زندگی زناشویی مطلوب اغلب بیشتر از احساس بحث و صحبت واضح، تولید نا‌امیدی، خشم و عصبانیت و ایجاد تخریب در زندگی زناشویی می‌کند، در واقع زن و شوهرها نیاز مبرمی به جنگ و ستیز ندارند و نیز واقعاً احتیاجی به اصرار و پافشاری برای نشان دادن عقیده خود ندارند، لیکن نیاز فراوانی دارند که بدانند در کجای این محور زندگی قرار گرفته‌اند. در این روند زندگی باید خوب مقاومت نمایند و حقیقت را هر چه تلخ باشد بیان کنند و نیز بدون حالت دفاعی گرفتن خوب گوش کنند و زمانی‌که واقعاً لازم باشد اقدام به عمل مناسب نمایند و مسئولیت آنرا هم بپذیرند. کوتاهی و شکست یک شخص در برابر حمله دیگری آنقدر بی‌مسئولیتی است که می‌توان آنرا با غافل شدن از مواظبت و حفظ یک کودک مقایسه نمود.‌
ایستادن و مقاومت کردن در برابر یک خطر نیاز به شجاعت تشخیص و بینایی دارد. به کلامی دیگر اگر فرد خود را از اعمال خشونت‌زا و غیر‌ضروری منع نماید و کنار بکشد و پاسخهای خود را نسبت به آنهایی که مهربان و سازنده هستند و نه آنهایی که حالت دفاعی به خود می‌گیرند به صورت مثبت ارائه دهند، می‌توانند از تخریب زندگی زناشویی جلوگیری نمایند.
ما هر چقدر هم فردی را دوست داشته باشیم، گاهی اوقات کلمات آزاردهنده و ناجوری از دهانمان بیرون می‌جهد، و این بیشتر در زمانی رخ می‌دهد که احساس خستگی زیاد نگرانی و ناراحتی فراوان می‌نماییم‌. در اینگونه موارد ما نتوانسته‌ایم تفاوت‌های فرد مورد نظر را بیاد آوریم و خوب درک کنیم. بهترین و موفق‌ترین زن و شوهرها آنهایی هستند که در مورد پیش‌آمدهای تلخ و ناجور با یکدیگر صحبت نمایند و آنها را به صورت عملی حل کنند. عمل کردن با مهارت نه تنها باعث می‌شود که زن و شوهرها از موقعیت‌های نامناسب سریع‌تر عبور نمایند، بلکه به هر کدام از آنها کمک می‌شود که در مواجه شدن با هر موقعیت ناراحت کننده بتوانند عمل کنند و این باعث می‌شود که اعتماد آنها نسبت به یکدیگر و درک و فهم آنها از همدیگر ‌عمیق‌تر‌ شود.