Kids and Youth

مدرسه جایی‌ست که بچه‌ها نیمی از روز خود را سپری می‌کنند و با آنچه که در کوله‌بار دانش و تربیت می‌اندوزند، بقیه روزها و شب‌های زندگی خود را  رقم می‌زنند، پس شایسته است که سلامت و امنیت فرزندان با همه جوانبش در نظر آید و همت گماشته شود. اتفاقات ناگواری نظیر آتش‌سوزی در مدرسه، بقدری شنوندگان خبر را دگرگون می‌کند که همه تا مدت از آن حرف می‌زنند و ابراز دردمندی می‌کنند. اما فقط در برخی کشورهاست که برنامه‌ریزی‌ها، از پس بررسی‌های تخصصی، می‌آیند و اجرا می‌شوند و هرچند وقت یکبار به روز می‌شوند.

به پاس بیست و پنج هفته پشت سر هم، که با صبر، به حرف‌های من گوش دادید، تصمیم گرفتم یک بار هم پای صحبت‌ والدین عزیز بنشینم و خلاصه همیشه شعبان، این یک بار هم رمضان!

ساختمانی بلند و مقاوم است که در شماره صد و یک خیابان بلورغربی، با متانت ایستاده است و رفت و آمد ماشین‌ها و مردم تورنتو را نگاه می‌کند. شاید خیال کنید دانشجویان تربیت معلم، آخر سال با کلاه چهارگوش‌ بر سر، و لباس فارغ‌التحصیلی بر تن، و دسته‌ای گل، در یک دست، و مدرک تحصیلی خود، در دست دیگر، لبخند‌زنان، جلوی این ساختمان عکس یادگاری می‌گیرند. نه خیر، لطفا برگردید راه را با هم برویم! کالج معلمان در واقع یک سازمان نظارتی است.

در نمایش همانطور که هفته پیش بررسی کردیم مهم‌ترین عنصر (element) بازیگر و نقش است. از جادوی نمایش برای بردن ما به دنیایی دیگر حرف زدیم و حال آن که بر روی صندلی‌ خود نشسته‌ایم و سفر، با چشم و گوش و حواس ما معنا می‌گیرد. اما‌ غالب نمایش‌ها محدود به یک نقش نخواهد بود، پس بین بازیگران نمایش، تعامل وجود دارد. به همین سادگی متوجه عنصر دوم هنر نمایش شدیم: ارتباط،‌ زمان و مکان نیز زوج مهمی از عناصر نمایش هستند.

این هفته هم در ادامه مطلب پیشین، نگاهی به سند آموزشی  (Curriculum)هنر استان انتاریوی کانادا داریم. هفته پیش با هم خواندیم که درس هنر در مدارس دولتی، چهار شاخه اصلی رقص، نمایش، موسیقی، و هنرهای تصویری دارد و نیز دیدیم که کلاس اولی‌ها و کلاس دومی‌ها در ساعت رقص خود چه سرفصل‌هایی را یاد می‌گیرند و با چند مثال، کمی در حال و هوای آن ها شریک شدیم.  همچنین دیدیم که هدف از درس رقص در واقع قصه‌گویی از طریق حرکات موزون است به قول کانادایی‌ها: Story telling through movements.

کلمه هنر را که می‌شنویم ممکن است یاد یک تابلوی نقاشی با تکنیک رنگ روغن از منظره غروب آفتاب در کنار دریاچه بیفتیم. یک قایق و چند پرنده و انبوه درختان، قاب را کامل می‌کنند؛ و آنقدر شیک، که دلمان می‌خواهد آن را بر دیوار اتاق پذیرایی بکوبیم تا این همه زیبایی  و حس رمانتیک پیش ما بماند. فقط چند سالیست که یاد گرفته‌ام هنر (art)و کار دستی (craft)دو چیز متفاوت هستند. هنر شاخه‌های مختلف و عنصرهای خاص خودش را دارد.

چه خوش گفت فردوسی پاکزاد
که رحمت بر آن تربت پاک باد
میازار موری که دانه‌کش است
که جان دارد و جان شیرین خوش است
سیاه اندرون باشد و سنگدل
که خواهد که موری شود تنگدل
مزن بر سر ناتوان دست زور
که روزی به پایش درافتی چو مور

اواخر سال اول دبستان بودم و معلم دیکته می‌گفت و همه بی‌چون و چرا می‌نوشتیم. یادم هست کلمه "بعضی" را بلد نبودم با کدام "ز" بنویسم. با همه انواع ز یک بار کلمه را گوشه دفترم نوشتم تا نگاه کنم کدامش آشنا به ذهن است و همان را در دیکته کلاسی بنویسم. عملیات موفقیت‌آمیز بود. خیلی ذوق کردم که سرانجام یک راه پیدا کرده بودم؛ اما نمره من چهارده شد! در طول این مدت شش کلمه را معلم گفته بود و من جا انداخته بودم. شیرینی موفقیتم با تلخی نمره بدم قاطی شد.‌ هنوز جلد دفترم و جایی كه نشسته بودم را بعد از سال‌های زیاد، خوب‌ یادم هست.

خاک بازی را خیلی دوست دارد،‌ عاشق عروسک پارچه‌ای نرم همیشگی خود است، کاردستی درست کردن برایش بهترین لذت عالم است، وقتی راه می‌رود دوست دارد به گیاهان کنار پیاده‌رو دست بزند، یا دیوار را لمس کند. راستی جیب لباسش را قبل از شستن نگاه کنید تا چند تا برگ و سنگ و تکه‌ای چوب روانه ماشین لباسشویی نشود!

چند دهه پیش، نمره نُه و هفتاد و پنج صدم، سُرخوردن بر لبه مرز بود برای صاحبش؛ تا لب دریا رفته بود و تشنه بر می‌گشت! تقصیر کسی نبود، سیستم همینطوری بود. دل معلم و مدیر یا به رحم می‌آمد؛ یا نمی‌آمد. گاهی تکلیف یک سال عمر ما بود که  با یک بیست و پنج صدم معلوم می‌شد. این کابوس را، سیستم ارزشیابی توصیفی پایان داد. به جای این که زحمت‌های بچه‌ها برای درس و مشق را با نمره  بیست پیمانه کنند و فقط نوشته‌های روی کاغذ را ببینند، اینک آمده‌اند و شرحی از وضعیت کارکرد تحصیلی فرزندان را نگاشته‌اند و با تعیین خوب و بد و متوسط و عالی، نتیجه زحمات تحصیلی را اعلام می‌کنند.