اگر کسی بگوید هوا سرد شده، برای همه معنی آن مشخص است: فصل سرماخوردگی و آنفولانزا آمده!
در این وقت از سال که می‌شود به نظر می‌رسد همه کسانی که می‌شناسیم ناگهان عطسه و فین‌فین می‌کنند، انگار آن میکروب‌های مزاحم سرماخوردگی و آنفولانزا که در تمام سال وجود دارند با سرما می‌آیند و می‌روند!
 
علمی؛ دانشمندان کشف کردند که چرا سرماخوردگی و آنفولانزا در زمستان بیشتر است؛ راه حل ساده و موثر چیست؟
بله واقعا هوای سرد یک جوری به بیماری‌های تنفسی وصل شده است طبق مطالعه‌ای که امروز سه‌شنبه در مجله "آلرژی" منتشر شد، می‌شود دید که کاهش دمای داخل بینی به میزان ۹ درجه فارنهایت (۵ درجه سانتیگراد) تقریبا ۵۰% از بیلیون‌ها سلول ضد ویروس و باکتری بدن که همیشه در بینی ما هستند را از بین می‌برد و بدین شکل دفاع (ایمونولوژی) بالینی ما در مقابل ویروس‌ها و میکروب‌های سرماخوردگی و آنفولانزا پایین می‌آید و آنها بر ما غلبه می‌کنند. دکتر "بنجامین بلر" متخصص گوش و حلق و بینی در "ماساچوست" که دانشیار در دانشکده پزشکی "هاروارد" نیز هست می‌گوید: "ما اساسا نیمی از ایمنی خود را با همین کاهش اندک دما با هوای سرد از دست می‌دهیم و این یعنی افزایش عفونت ویروسی".
 
داستان کامل چگونگی آغاز و ادامه جنگ میان بدن با ویروس‌ها و میکروب‌ها در بینی
در ابتدا یک ویروس یا باکتری تنفسی به بینی که نقطه اصلی ورود به بدن است حمله می‌کند. کشف کنونی نشان می‌دهد با ورود این خارجی‌ها در جلوی بینی و پیش از رسیدن آنها به ناحیه پشت بینی بلافاصله سلول‌هایی به نام "سلول‌های پوشاننده بینی" شروع به ایجاد بیلیون‌ها نسخه ساده‌تر از خود می‌کنند که "وزیکول‌های خارج سلولی" یا "ای‌وی" (EV's) نامیده می‌شوند. این سلول‌ها نمی‌توانند مانند سلول‌های معمولی تقسیم شوند، اما می‌توانند نسخه‌های کوچکتر خاصی را تولید کنند که به طور خاص برای کشتن ویروس‌ها و میکروب‌های وارد شده طراحی شده‌اند. این سلول‌ها به عنوان طعمه عمل می‌کند، بنابراین ویروس‌ها و میکروب‌های ورودی به جای اینکه به سلول‌های اصلی بچسبند به این طعمه‌ها می‌چسبند". روش اول مقابله ما تولید این نوع خاص سلول‌هاست.
در مرحله بعدی باید گفت که این سلول‌های خاص در جدار خارجی خود ۱۶۰% بیشتر از یک سلول معمولی "گیرنده" دارد و به همین دلیل می‌تواند چندین برابر یک سلول معمولی، ویروس و میکروب را به خود بچسباند. بلر می‌گوید: "هر گیرنده را مانند یک بازوی کوچکی تصور کنید که بیرون زده و سعی می‌کند در حین تنفس ویروس‌های ورودی را جذب کند بطوریکه هر وزیکول تا ۲۰ برابر گیرنده‌های بیشتری دارد که آنها را فوق‌العاده چسبنده می‌کند.
در مرحله سوم این سلول‌ها و نیز سلول‌های بدن حاوی یک کُشنده ویروسی به نام "میکرو آر‌ان‌ای" (RNA) است که به مهاجمان حمله می‌کنند، اما باید گفت که وزیکول‌ها نسبت به سلول‌های معمولی ۱۳ برابر بیشتر میکرو آر‌ان‌ای دارند پس با قدرت بیشتری مهاجمان را سرکوب می‌کنند.
در مرحله چهارم این سلول‌های خاص که با مهاجمان درگیر و آلوده شده‌اند توسط سلول‌های داخلی مخاط بینی از داخل بدن به بیرون دفع می‌شوند و ویروس‌ها و میکروب‌ها را نیز با خود دفع می‌کنند. این شرایطی‌ست که آب بینی شما راه می‌افتد و شما عطسه می‌کنید. بدین شکل بدن در مقابل نفوذ بیشتر ویروس‌ها و میکروب‌ها به داخل جلوگیری می‌کنند. هرچه مهاجمان بیشتر نفوذ کنند این مقاومت چند برابر بیشتر و بیشتر می‌شود و تازه به گفته بلر، پس از ایجاد و پراکندگی در ترشحات بینی، بیلیون‌ها وزیکول دیگر نیز فعال و وارد عمل می‌شوند، مثل اینکه فقط به یک زنبور حمله کنید و سپس با موج عظیم صدها و هزاران زنبور مواجه گردید.
 
اینهمه دفاع عالی خود بدن، پس چرا سرما می‌خوریم؟
اما چه اتفاقی می‌افتد که در هوای سرد اینهمه مکانیزم دفاعی عالی بر مهاجمان ویروسی و میکروبی فائق نمی‌شوند؟ بلر می‌گوید: "آنچه ما دریافتیم این است که وقتی در معرض هوای سرد قرار می‌گیرید، دمای بینی تا ۹ درجه فارنهایت کاهش می‌یابد و این افت دما کافی‌ست تا تقریبا ۴۲% از وزیکول‌ها را از مبارزه خارج کند، پس نیمی از میکرو آر‌ان‌ای‌ها و ۷۰% چسبندگی را نیز از دست می‌دهیم. بعبارت بهتر سرما یعنی از دست دادن تقریبا نیمی از توانایی سیستم ایمنی برای مبارزه با عفونت‌های تنفسی.
بلر گفت که بعلت ورود کرونا این مطالعه آغاز شد و اکنون نتیجه این مطالعه به ما کمک زیادی در مقابله با حملات ویروسی و میکروبی می‌دهد تا جلوی هوای سرد را بگیریم.
 
چگونه از خود دفاع کنیم؟
خوب، بهترین راه دفاع فعال نگاه داشتن دفاع بدن با جلوگیری کردن از سرد شدن بینی‌ست یعنی کمتر هوای سرد باید خود. بلر می‌گوید یک راه بسیار خوب دیگر نیز وجود دارد: "ماسک بزنید. ماسک‌ها نه تنها از شما در برابر استنشاق مستقیم ویروس‌ها محافظت می‌کنند، بلکه مانند پوشیدن ژاکت روی بینی‌تان هستند؛ هر چه محیط داخل بینی را گرم‌تر نگه دارید، این مکانیسم دفاعی طبیعی بهتر از شما محافظت می‌کند".
بلر انتظار دارد در آینده شاهد توسعه داروهای موضعی بینی بر اساس این کشف باشد، داروهایی که بینی را فریب می‌دهند که فکر کند یک ویروس وارد شده و فعال شوند و از سوی دیگر بینی را گرم کنند.