ایران استار: قطعنامه آمریکا علیه تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی در شورای امنیت سازمان ملل به طرز بی‌سابقه‌ای رای نیاورد. تنها خود آمریکا و دومینیکن به این قطعنامه رای مثبت دادند. ۱۱ عضور این شورا رای ممتنع و دو عضو ثابت آن یعنی روسیه و چین هم به آن رای مخالف دارند.
بالاخره ساعاتی پیش قطعنامه جدید آمریکا، با دو بار تاخیر در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، سرانجام امروز جمعه، درباره تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی به رای گذاشته شد اما بیشتر اعضای این شورا از دادن رای مثبت به آن خودداری کردند.

شکست قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی

پس از این شکست آمریکا در تصویب قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، وزارت خارجه آمریکا هم با صدور بیانیه‌ای به انتقاد از شورای امنیت پرداخته و این نهاد سازمان ملل متحد را متهم کرده که به مطالبات کشورهای منطقه و اسرائیل بی‌توجه بوده است. یازده رای ممتنع از جمله کشورهای اروپایی فرانسه و انگلستان از نکات قابل بحث در این رای‌گیری به حساب می‌آید.
مطابق برجام، تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل که از سال ۱۳۸۶ علیه ایران اعمال شده است، ۲۷ مهرماه امسال پس از ۱۳ سال به پایان می‌رسد. پایان این تحریم ایران را قادر به خرید تسلیحات و جنگ افزار و صادرات رسمی سلاح به دیگر کشورها می‌کند.
آمریکا پس از خروج از برجام و به ویژه در چند ماه گذشته تمام تلاش خودش را به کار برده است تا مانع برداشته شدن تحریم تسلیحاتی ایران شود. در مقطعی آمریکا گفته بود شاید به سرعت به برجام بازگردد تا بتواند از مکانیسم ماشه در آن برای تمدید تحریم‌های ایران استفاده کند. چین، روسیه و ایران این ادعای آمریکا را رد کرده بودند.
چند روز پیش اعضای شورای همکاری کشورهای خلیج فارس در بیانیه‌ای خواستار تمدید تحریم تسیلحاتی ایران شده بودند اما اعضای شورای امنیت سازمان ملل نظر متفاوتی داشتند.
آمریکا نیز روز سه شنبه ۲۱ مرداد قطعنامه پیشنهادی پیشن خود را با هدف بالا بردن امکان موفقیت و رای‌آوری آن اصلاح کرده بود. قطعنامه تنها چهار پاراگراف داشت و در آن آمده است تحریم تسلیحاتی ایران تا «اینکه شورای امنیت تصمیم دیگری بگیرد» تمدید خواهد شد. در متن این پیش‌نویس همچنین آمده است تمدید تحریم تسلیحاتی ایران «برای حفظ صلح و امنیت بین المللی ضروری است». به نظر می‌رسد اما این متن جدید هم در جلب نظر اعضای شورای امنیت موثر واقع نشده است.

مکانیسم ماشه چیست؟

با رای نیاوردن این قطعنامه چنانچه کاخ‌ سفید بخواهد تحریم ایران پیش از مهلت انقضای آن تمدید شود، باید مکانیسم ماشه که یکی از مفاد توافق هسته‌ای موسوم به برجام است را حداکثر تا ۲۶ شهریور فعال کند، اما مساله اصلی آنست که آمریکا به علت خروجش از برجام، اجازه استفاده از این مکانیسم را به احتمال زیاد نخواهد داشت و از طرفی کشورهای اروپایی نیز پیشتر با فعال کردن این مکانیسم علیه ایران مخالفت کرده‌اند.
طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، هر یک از طرف‌های توافق می‌توانند به کمیسیون مشترک شکایت کنند، و این کمیسیون برای حل و فصل موضوع پانزده روز فرصت دارد؛ سپس مسائل حل و فصل نشده به وزیران خارجه ارجاع داده می‌شود، که آنها نیز پانزده روز دیگر فرصت برای حل و فصل آن خواهند داشت. در نهایت کمیسیون مشترک پنج روز دیگر فرصت خواهد داشت تا مسئله را حل و فصل کند و اگر پس از این فرایند ۳۵ روزه، طرف شاکی هنوز راضی نباشد، می‌تواند موضوع را به عنوان تخطی چشم‌گیر از توافق، به شورای امنیت ارائه کند، و این شورا باید ظرف ۳۰ روز درمورد قطعنامه‌ای برای ادامه‌ تعلیق تحریم‌ها رای بدهد - قطعنامه‌ای که طرف شاکی می‌تواند وتو کند (به جز آلمان که عضو دائم شورای امنیت نیست)، و به این ترتیب، تحریم‌ها به جای خود برگردند.