اخترشناسانی که تلسکوپ "پن - استارز ۱" را در جزیره "مائوئی" کنترل و اداره می‌کنند، انتظار نداشتند که در ۱۹ اکتبر سال ۲۰۱۷ بتوانند یکی از خارق‌العاده‌ترین اسرار کیهان را کشف کنند.
اکنون مقاله جدید منتشر شده در مجله "نیچر" ممکن است پاسخی برای شتاب بسیار بالای برخی از ستارگان دنباله‌دار داشته باشد، همه چیز این توضیح برمی‌گردد به تبدیل مایع به گاز در هیدروژن مولکولی موجود در این اجسام.
 
علمی؛ دانشمندان چگونگی شتاب و سرعت بالای بشقاب‌پرنده‌ها و ستارگان دنباله‌دار را کشف کردند
در یک شب معمولی از رصد آسمان، آنها ناگهان متوجه عجیب‌ترین دنباله‌داری شدند که تاکنون کشف شده است. سرعت بالای آن، ۸۷ کیلومتر در ثانیه (۵۴ مایل در ثانیه) و زاویه بیضوی شدید آن نشان می‌داد که از اعماق فضا می‌آید، اولین جرم بین ستاره‌ای شناخته شده که تاکنون وارد منظومه شمسی ما شده است. شکل آن مثل سیگار برگ و مانند همه دنباله‌دارها کوچک بود. ابعاد آن فقط ۱۱۵ متر (۳۷۷ فوت) طول و ۱۹ متر (۶۲ فوت) عرض بود.
نکته بسیار مهم در خصوص آن این بود که دنباله‌داری که "اوموآموآ" نام گرفت (به زبان هاوایی یعنی "اولین پیام‌آور از راه دور می‌رسد") در بخش آخر گذر خود و پیش از محو شدن در فضا شتاب بالایی گرفت، شتابی بیشتر از آنچه که تأثیر گرانشی خورشید بتواند آن را توضیح دهد. "جنی برگنر" استاد شیمی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، و نویسنده اصلی مقاله جدید، گفت: "در حالی که اوموآموآ مقداری انرژی را از فشار گرانشی خورشید دریافت کرد، محاسبات نشان داد که افزایش سرعت آن بسیار زیادتر از چیزی است که بتوان آن را با همین عامل به تنهایی توضیح داد". این مساله حتی باعث شد که دانشمندان فکر کنند که ممکن است این جسم در واقع یک فضاپیمای بیگانه باشد که در طول طوفان منظومه شمسی ما، با قدرت خود سرعت می‌گیرد.
هر دنباله‌داری که از منظومه شمسی ما می‌گذرد در هنگام خروج سرعت بیشتری می‌گیرد. زیرا همانطور که در اطراف و سمت دور خورشید می‌چرخد، گرانش خورشیدی به آن فشار بسیار زیادی وارد می‌کند. علاوه بر این، به دلیل گرمایش خورشیدی، از گرد و غبار روی سطح دنباله‌دار، گازهایی خارج می‌شود و یک جت طبیعی را ایجاد می‌کند که به آن شتاب بیشتری می‌بخشد. اما اوموآموآ کوچک‌تر از آنی بود که گرد و غباری عظیم داشته باشد و به همین دلیل، هاله سوزان و یا کما را که دور بدنه دنباله‌دارهای معمولی می‌چرخد و باعث ایجاد دم مشخصه دنباله‌دارها می‌شود، را ندارد.
"داریل سلیگمن" فوق دکترای نجوم در دانشگاه "کرنل" و یکی از نویسندگان مقاله، می‌گوید: "اسرارآمیزترین چیز در مورد اوموآموآ این شتاب غیر گرانشی بسیار مهم بود. یکی از پاسخ‌های احتمالی، پدیده‌ای بود که با عنوان «اثر یارکوفسکی» شناخته می‌شود، پدیده‌ای که توسط آن اجرام کوچکی مانند سیارک‌ها و یا دنباله‌دارهای کوچکی مانند اوموآموآ، فوتون‌های خورشید را جذب می‌کنند و دوباره آن‌ها را به نوع ستون محرکه بازتاب می‌کنند. اما این مساله نیز برای توضیح درجه شتاب اوموآموآ، ناکافی و کم بود".
سه توضیح ممکن در این خصوص مطرح بود: نیروی محرکه‌ای که توسط نیتروژن، مونوکسید کربن یا هیدروژن مولکولی (H۲) ارائه می‌شود. هر سه این گازها در ستاره‌های دنباله‌دار وجود دارند و هر سه آن‌ها چیزی هستند که به عنوان "فَرافَرّار" شناخته می‌شوند. جنی می‌گوید: هر سه آن‌ها واقعا می‌خواهند همیشه به حال گازی باشند، اما گاهی اوقات ممکن است منجمد شوند. هنگامی که اوموآموآ در اعماق فضاست و در معرض دمای پایین تا ۲۶۹- درجه سانتیگراد (۴۵۰- درجه فارنهایت) قرار می‌گیرند، این فَرافَرّارها در واقع منجمد می‌شوند. در تئوری، با نزدیک شدن ستاره دنباله‌دار به خورشید، این فَرافَرّارها گرم شده و به‌صورت ستون گازی خارج می‌شوند و به اوموآموآ فشار لازمی که برای توضیح شتاب فرا گرانشی خود نیاز داشت، را بدهد. همین روند برای دنباله‌دارهای دیگر نیز اتفاق می‌افتد، اما دیگر دنباله‌دارها بعلت بزرگی بسیار نمی‌توانند خیلی تحت تاثیر چنین نیرویی قرار گیرند. یک دنباله‌دار کوچک مانند اوموآموآ موضوع متفاوتی را در اینباره تجربه می‌کند.
قرار گرفتن در اعماق فضا تأثیر دومی روی یخ نیز خواهد داشت. تشعشعات کیهانی، باعث جدا شدن برخی از هیدروژن‌های مولکولی در مولکول‌های آب می‌شود، آن هیدروژن‌های مولکولی مانند سوخت در مخازن کوچک سوخت، در منافذ یخ بی‌شکل جمع می‌شوند. زمانی که اوموآموآ وارد بخش درونی منظومه شمسی می‌شود و به اندازه‌ای گرم می‌گردد که یخ به حالت کریستالی خود تبدیل شود، همه منافذ بسته شده و هیدروژن مولکولی با فشار از دنباله‌دار خارج می‌گردد و نیروی محرکه‌ای را فراهم می‌کند که می‌تواند این شتاب افسانه‌ای را توضیح دهد.

بیشتر بخوانید: