شهروندی فرایندی است که تعهدات و مسئولیت‌های خاص خود را دارد. انسان یک موجود اجتماعی است و همین امر ایجاب می‌کند که به حقوق خود در جامعه‌ای که زندگی می‌کند وقوف کامل پیدا کند‌. استفاده از حقوق شهروندی وجه تمایز انسان فعال و غیرفعال در هر جامعه‌ای است. شهروند منفعل که خود را از جریان‌های روز محیط کار و زندگی دور نگه ‌می‌دارد، نه تنها از رشد و شکوفایی شخصی برخوردار نمی‌باشد بلکه در کامیونیتی که متعلق به آن است به حساب نمی‌آید.
اگر ما ایرانیان بخواهیم جامعه‌ای فعال و پرقدرت در تورنتو داشته باشیم باید همه یک پارچه و منسجم در کنار هم بوده و به وظایف و تعهدات و مسئولیت‌های شهروندی خود عمل کنیم‌.
در چند ماه آینده‌ای که در پیش رو داریم، شاهد فعالیتهای اجتماعی و مبارزات انتخاباتی و برگزیدن چندین نماینده در جامعه ایرانیان در تورنتو هستیم‌. برای موفقیت در جامعه‌مان احتیاج به این داریم که همه به تعهدات خود واقف باشیم و به آن عمل کنیم‌.
در این رابطه لازم است به دور از هر گونه تعصب و خود بزرگ‌بینی اقرار کنیم که بسیاری از ما نه تنها به وظایف شهروندی آگاهی دقیق نداریم بلکه حضور فعال و نقش آفرینی نیز در جامعه نشان نمی‌دهیم‌. این یکی از بزرگترین اشکالاتی است که کامیونیتی ما دچار آن است‌. همه از این وضعیت اطلاع داریم ولی کمتر به رفع آن می‌کوشیم.
بزرگترین مشکل ما این است که بسیاری به وظایف و مسئولیت‌های خود آگاه نیستیم. البته باید بدانیم که این آگاهی از زمان کودکی و در حین آموزش در دبستان پایه‌ریزی می‌شود. همچنین باید بپذیریم که تفاوت‌های فاحشی بین جامعه ما در ایران و کانادا وجود دارد. اگر ما با برداشت‌ها و ذهنیت‌هایی که در کشورمان داشته‌ایم به مسائل اجتماعی و سیاسی کانادا نگاه کنیم، نه تنها موفقیتی بدست نمی‌آوریم بلکه از امکانات و ظرفیت‌هایی که در کشور پیشرفته کانادا وجود دارد بهره‌ای نخواهیم برد.
بخش عظیمی از این اطلاع رسانی‌ها و حتی آموزش‌ها به عهده رسانه‌های گروهی مختلف موجود در جامعه تورنتو بر می‌گردد. نمی‌دانم همکاران رسانه‌ای ما در این باره اتفاق نظر دارند یا نه ؟ ولی این حقیقتی است که ما نمی‌توانیم از آن عدول کنیم‌. پس روی سخنم با رسانه‌های گروهی از هر نوع سلیقه و مرام است.
بیایید از هم اکنون جامعه ایرانی تورنتو را بیش از گذشته به حقوق شهروندی و تعهدات و مسئولیت‌هایی که دارند، آشنا کنیم و اطلاعات درست و مفید بیشتری برای آنها در این باره درج نماییم، تا سطح آگاهی افراد را بالا ببریم و موجب مشارکت بیشتر آنها در کارهای دسته جمعی گردیم و با این کار میزان رشد و شکوفایی جامعه ایرانیان تورنتو را به خوبی نشان دهیم. ما شایسته رسیدن به امکانات و شرایط بسیار خوب و مطلوب در جامعه کانادا هستیم‌. این میسر نمی‌شود جز آن که به تعهدات و مسئولیت‌های شهروندی خود درست عمل کنیم‌. در این باره در آینده مطالب بیشتری برای اطلاع خوانندگان عزیز درج می‌کنیم و علاقمندان را به مشارکت در این گونه مباحث اجتماعی و فرهنگی دعوت می‌نمائیم.
 
تاثیر پناهجویان در کشورهای مهاجر‌پذیر
طی سال‌های اخیر میلیون‌ها نفر پناهجو به علل مختلف از جمله جنگ و نابودی هستی‌شان، جان خود را در کف دست گرفته و به امید زندگی بهتر از مرزهای کشورشان به هر نحو ممکن عبور کرده‌اند تا جایی، سرزمینی یا محلی بیابند و در آنجا از آسیب‌های ناشی از جنگ و نابودی به دور بمانند‌. شدت و میزان این فرایند به حدی رسیده که در حال حاضر به یکی از جدی‌ترین بحران جمعیتی در قاره اروپا و حتی امریکا تبدیل شده است‌. خود ما نیز شاهد آن بوده‌ایم که پس از روی کار آمدن ترامپ در امریکا و اجرای سیاست‌های سختگیرانه در خصوص مهاجران و پناهجویان تعداد بسیاری از آنها به سوی کشور کانادا رو آورده‌اند. ‌حال آیا پذیرش این گونه افراد درست یا نادرست بوده است، این مطلب موضوع این گفتار ما نخواهد بود و در این رابطه در رسانه‌های گوناگون به آن پرداخت شده است‌. ولی آنچه که در این میان کمتر مورد توجه قرار گرفته اثراتی است که جامعه پناهجو‌پذیر از ورود سیل این افراد بدون بررسی سوابق، توانایی‌ها و امکانات دریافت می‌کند. در یک بررسی کارشناسی شده به این فرایند، از چند منظر می‌توان توجه کرد.

اقتصاد برای هر کشوری مهمترین رکن و اساس سازندگی و توسعه است و جمعیت فعال در این عرصه برای هر دولتی اهمیت فراوان دارد‌. از طرفی دیگر یکی از مهمترین تاثیراتی که این پناهجویان در کشور مقصد می‌گذارند، در زمینه اقتصادی نمود پیدا می‌کند‌. از نظر برخی از اقتصاد‌دان‌ها این گونه افراد دارای ارزش اقتصادی کمی هستند و به گونه‌ای باری بر دوش جامعه می‌گذارند‌. حتی در سنوات اخیر پس از شدت جنگ در خاورمیانه و رشد بی کنترل پناهجو، برخی از کشورهای اروپایی از ورود این گونه افراد به کشورشان ناخشنود بودند و عنوان می‌کردند که جمعیت انبوه پناهجو که اغلب همراه زنان و کودکان هستند، قبل از آن که به اقتصاد آن کشورها کمک کنند به خدمات عمومی نیاز دارند و اگر تعداد آنها زیاد باشد، همواره بیم از دست رفتن فرصت‌های شغلی برای شهروندان و بالا رفتن نرخ بیکاری می‌رود، چون صاحبان مشاغل به دلیل قیمت پایین نیروی کار و کارآیی بیشتر آنها تمایل دارند که به آنها شغلی بدهند تا به بومیان. این در حالی است که برخی کارشناسان اقتصادی می‌گویند حضور پناهجویان به رشد اقتصادی کشورها کمک می‌کند‌. مطالعات موردی در این باره نیز گویا تاثیر مثبت حضور این افراد در اقتصاد کشور میزبان است‌. در این رابطه می‌توان از کشور آلمان سخن گفت که آنها داوطلبانه با سیاست درهای باز توانسته‌اند جریان پناهجویان و مهاجران را به سوی خود جذب کنند‌. البته کشور آلمان برای این کار هم برنامه‌ریزی‌های کوتاه مدت و میان‌مدت انجام داده و هم اینکه این کشور از جمعیت سالخورده برخوردار است و می‌تواند از نیروهای جوان پناهجو با اجرای فرایند آموزش زبان و تخصص کار مورد نیاز، به نحو خوبی بهره‌مند شود.

حضور گسترده پناهجویان در کشورهای میزبان تاثیرهای فراوانی در بستر مسائل اجتماعی و جامعه بومی می‌گذارد‌. اختلاف‌های فرهنگی، تفاوت پارامترهای رفاهی، چند‌گانگی اعتقادی و مذهبی از مهمترین این شاخصه‌ها است که ممکن است موجب تنش‌های اجتماعی گردد و مشکلاتی بوجود آورد‌. موج عظیم انسانی پناهجویان که بدون هیچ تطابق اجتماعی وارد جامعه میزبان می‌شود ممکن است موجب بروز مشکلات اجتماعی از قبیل نا آرامی،بروز جرم و جنایت و تشکیل گروه‌های تبهکار و ناهنجار گردد‌. همچنین کشورهای میزبان ناچارند اردوگاه‌هایی برای سکونت موقت پناهجویان بر پا کنند و خدمات اجتماعی، بهداشتی و آموزشی در اختیار آنها قرار دهند. این توجه خاص به پناهجویان یک امر ضروری و اجتناب‌ناپذیر است ولی درک آن برای گروه‌های کم‌ درآمد و حتی بیکار کشور میزبان به آسانی میسر نیست‌. نیروهای کم درآمد و بیکار کشور میزبان نمی‌توانند بپذیرند در حالی که آنها در کشور خودشان گرفتار زندگی و معیشت هستند، منابع اقتصادی و اجتماعی‌شان به آدم‌هایی اختصاص ‌یابد که از کشورهای دیگر به آنجا آمده‌اند‌. چنین گروه‌هایی عموما دچار تضاد و تناقض می‌گردند که ممکن است موجب واکنش منفی آنها شود و زمینه‌های درگیری اجتماعی را فراهم آورد‌.

در رابطه با تضاد مسائل فرهنگی نیز اغلب پناهجویان بطور معمول اگر چه ممکن است برخی از ویژگی‌های فرهنگی کشور میزبان را بپذیرند ولی مشخصه‌های فرهنگی کشور خودشان را هم حفظ می‌کنند و این یک نمود فرهنگی متضاد در جامعه ایجاد می‌کند که گاهی اوقات مشکل آفرین می‌شود‌. بعنوان مثال در این باره می‌توان به مسئله پوشش مردان و زنان اشاره کرد‌. اینجاست که مسئله تبعیض فرهنگی بوجود می‌آید که پناهجویان ممکن است به آن حساسیت نشان دهند‌. چون باید قبول کرد که تبعیض در هر صورت ممکن آثار منفی و دیرپایی روی رفتار پناهجویان می‌گذارد بطوری‌که آنها احساس می‌کنند به نحو موثری در جامعه مهمان‌پذیر تحویل گرفته نشده‌اند‌. آنها فکر می‌کنند یک کنترل اجتماعی غیر‌رسمی بر رفتارشان سایه افکنده است و این در آینده مشکل آفرین خواهد شد.
البته این نکته هم قابل بیان است که در میان افراد پناهجو می‌توان به کسانی برخورد کرد که دارای دانش، مهارت و اطلاعات فراوانی هستند‌. اگر در این رابطه برنامه‌ریزی درستی در کشور میزبان صورت بگیرد می‌توان از این نیرو‌های تحصیل‌کرده و متخصص به نحو مطلوبی برای تولید و توسعه و حتی به کار‌گماشتن پناهجویان دیگر توسط آنان استفاده به عمل آورد.

بدیهی است حضور پناهجویان از کشورهای مختلف به کشور میزبان تبعات سیاسی نیز خواهد داشت‌. تحقیقات صورت گرفته گویای این مطلب است که عمده‌ترین این تاثیرات منفی و مخرب است‌. از دید سیاسی، پناهجو‌ می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر معادلات و تناسب‌های سیاسی داخلی و خارجی کشور مبدا و کشور میزبان بگذارد‌. با توجه به تاثیر شدیدی که مسائل سیاسی در کشور مبدا در روی زندگی پناهجویان گذاشته است و موجب از بین رفتن زندگی آنها و عامل آوارگی‌شان شده، امکان این موضوع فراهم است که در میان پناهجویان گروه‌های اپوزیسیون شکل بگیرد و باعث دردسرهای سیاسی برای کشور میزبان گردد. از طرف دیگر شاید در میان این پناهجویان عوامل نفوذی از‌ افراد کشور مبدا وجود داشته باشند که به کارهای سیاسی و حتی خرابکاری به نفع کشور مبدا در کشور میزبان بپردازند و دامنه ناامنی را در جامعه پناهجوپذیر گسترده کنند‌.
همانطوری‌که مشاهده گردید نفوذ پناهجویان و حتی پذیرش باز آنها توسط بعضی از کشورها و اغلب از روی مسائل انسانی و کمک و حقوق بشر می‌تواند در حال و آینده عواقب تاثیرگذاری در داخل کشور میزبان داشته باشد که لازم است این جوامع و کشورهای پناهجوپذیر با برنامه‌ریزی و در نظر گرفتن توان و پتانسیل و نیازهای جامعه خود اقدام به پذیرش این گونه افراد نمایند و حتی پس از پذیرش نیز برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت داشته باشند تا آنها بدون هیچ‌گونه آسیبی در جامعه میزبان پذیرفته شوند.
 
دزی که با چراغ آمده است
این چه آفت بُوَد آیا که به باغ آمده است
عوض بلبل سرگشته کلاغ آمده است
این همان طالع نحسست که در آخر کار
همچو دجالی و بر روی الاغ آمده است
یا که کابوس و به پر خوردن شام
خواب در نیمه شب را به سراغ آمده است
هر چه بودست بدانید که اینک ما را
دزد جلبی ست که با نور چراغ آمده است